Etiket: Vize

ALMANYA’YA “VİZESİZ GİRİŞ” UYGULAMASI

TÜRKİYE, YENİ UYGULAMANIN KOMPLİKE OLDUĞUNU VE SORUNLAR YARATABİLECEĞİNİ DÜŞÜNÜYOR

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ ÖZÜGERGİN: “(ADALET DİVANI’NIN) KARARININ KENDİSİ BASİT,  UYGULAMANIN DA BASİT OLMASI GEREKİR”

ANKARA (A.A) – 11.06.2009 – Türkiye, Almanya’nın Avrupa Adalet Divanı’nın “vizesiz giriş” konusundaki kararı doğrultusunda getirdiği yeni düzenlemenin komplike olduğunu ve uygulamada bazı sorunlar yaratabileceğini düşünüyor.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Burak Özügergin, Bakanlıkta düzenlenen basın toplantısında Avrupa Adalet Divanı’nın Soysal kararı çerçevesinde sanatçılar, bilim adamları, sporcular ve şoförlerin Türkiye’deki ikametlerini korumak kaydıyla ve iki ayı geçmeyecek şekilde Almanya’ya vizesiz giriş hakkı kazanmasına ilişkin soruyu yanıtladı.

Ankara’daki Almanya Büyükelçiliğinin vize muafiyetine ilişkin 5 Haziran tarihli açıklamasını memnuniyetle karşıladıklarını söyleyen Özügergin, “Bu düzenlemenin koşulları incelendiği zaman öngörülen tedbirlerin uygulamada bu sefer yeni bazı sorunlar yaratabileceği düşüncesindeyiz” dedi.

Sözcü Özügergin, vizenin her ülkenin hükümranlık hakkı olduğunu, başka ülkelerin iç işlerine karışamayacaklarını söyleyerek, ancak bu konunun Adalet Divanı kararı ile birlikte bir dış boyut kazandığına işaret etti. Yeni düzenlemenin uygulamada bazı sorunlar yaratabileceğini söyleyen Özügergin, komplike bir sistem kurulduğunu, Almanya’ya vizesiz giriş yapmak isteyen uygun meslek dalındaki bir Türk vatandaşının önünde iki seçenek bulunduğunu, bu çerçevede bu kişinin ya “vizeden muaf olduğuna dair bir vize alacağını” ya da “şansını deneyerek, Almanya’da gümrük memurunun karşısına dikileceğini” kaydetti. Sözcü Özügergin, bunun biraz riskli gibi göründüğünü belirtti.

Konunun bir de komisyon boyutu bulunduğunu, bunun sadece Almanya’nın bazı kararlar alması ile bitmeyeceğini ifade eden Özügergin, Adalet Divanı kararını uygulama rehberini hazırlayacak olan komisyon nezdinde gerekli girişimleri yapmakta olduklarını söyledi. Özügergin, bu girişimlerde, “Divan kararının gerek hizmet sunucusu, gerekse hizmet alıcısı Türk vatandaşları için vize muafiyeti kaldırılmasını öngördüğü, dolayısıyla AB Komisyonu’nun üye ülkeler için hazırlayacağı rehberin de esas olarak bu temel üzerine inşa edilmesi gerektiğinin” vurgulandığını bildirdi.

Sözcü, “Yani işi daha da karmaşık hale getirmek değil… Divan kararı ne diyor: belirli kategorilerdeki vatandaşlar için vizenin kaldırılması. Yani kararın kendisi basit, uygulamanın da basit olması gerekir” diye konuştu.

Özügergin, Türkiye’nin gerek komisyon gerekse Almanya nezdinde görüşlerini aktardığını da ifade etti.

Türkiye’deki Alman makamlarının verdiği “muafiyet belgesi”nin hukuki bir geçerliliği olmadığını bildiren Ankara Büyükelçisi Eckartz Cuntz, ülkeye giriş için yetkinin sınır polisinde olduğunu açıkladı.

Avrupa Adalet Divanı’nın aldığı karar sonrası Almanya’nın Türklere vizesiz giriş için başlattığı uygulamalarla ilgili kargaşa sürüyor. Son olarak Almanya’nın Ankara Büyükelçisi Eckartz Cuntz, Türkiye’deki Alman makamlarının verdiği “muafiyet belgesi”nin hukuki bir geçerliliği olmadığını bildirdi. “Ya sınır polisi Sezen Aksu’yu tanımıyorsa?” sorusu üzerine ise Büyükelçi Cuntz ülkeye giriş için yetkinin sınır polisinde olduğunu açıkladı.
Almanya, belli mesleklere mensup Türk vatandaşlarına “vize muafiyeti” uygulamasına başladı. Ancak uygulama, beraberinde tartışmaları da getirdi. Diplomasi Muhabirleri Derneği ile bir araya gelen Cuntz, Avrupa Adalet Divanı’nın aldığı kararı ilk uygulamaya koyan ülkenin Almanya olduğunu belirterek bundan guru duyduklarını söyledi. Cuntz, ülkesine gidecek Türk sanatçı, sporcu ya da akademisyenler için “istemeleri halinde” büyükelçilik ya da başkonsolosluklar tarafından “vize muafiyeti taşıdıklarına” ilişkin belge verilebileceğini hatırlattı. Ancak Büyükelçi, bu belgenin bağlayıcılığı olmadığını da dile getirdi: “Bu belgeyi, istenmesi halinde, kolaylık için vereceğiz. Ama belgenin bir hukuki değeri yok. Bunu bir yardım olarak görmek gerekiyor. “

Havayoluyla gİrİş bİlmecesİ

Basın mensupları, Büyükelçi’ye, “Ya sınırdaki Alman polisi Türk sanatçıları tanımazsa ne olacak?” diyerek Sezen Aksu ve Zülfü Livaneli örneklerini sordu. Cuntz’un cevabını tatmin edici bulmayan bir basın mensubu ise “Vize muafiyeti Alman polisinin entelektüel düzeyine emanet durumda.” yorumunda bulundu. Bunun üzerine Büyükelçi, yetkinin Alman sınır polisinde olduğunu dile getirdi. Gazeteciler, muafiyet kararına rağmen havayolu ile Almanya’ya gitmek isteyen Türk vatandaşlarının bu uygulamadan yararlanamadığı ve bu konuda bir düzenleme olmadığı da hatırlattı. Büyükelçisi Cuntz, “Tüm ilgili Alman makamları, vize muafiyeti kararından haberdar.” demekle yetindi.

Almanya’nın Ankara Büyükelçiliği, Avrupa Adalet Divanının ”Soysal davasında” verdiği 19 Şubat 2009 tarihli kararı doğrultusunda, idari uygulamada değişiklik yapılarak, sanatçı, bilim adamı, sporcu ve şoför Türk vatandaşlarının, 5 Haziran 2009 tarihinden geçerli olmak üzere, Türkiye’deki ikametlerini korumak kaydıyla ve iki ayı geçmeyecek şekilde Almanya’ya vizesiz giriş yapabileceğini açıklamıştı.

Ancak bu uygulama çeşitli eleştirilere maruz kalıyor ve uygulamada bazı sıkıntılar doğuruyor. Havalimanı yetkilileri, vizesiz giriş uygulamasına ilişkin bir talimat olmadığı için eski uygulamanın yürürlükte olduğunu ve buna devam ettiklerini bildiriyorlar.

09 Haziran 2009, Salı

SERVET YANATMA, ANKARA

10 Haziran 2009 / Oya SAKARYA HÜRRİYET

Avukat Dr. Rolf Gutmann Avrupa Adalet Divanı’nın Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulaması kararını değerlendirerek “Türk vatandaşlarına 1973’te yürürlükte olmayan vize uygulamasının şu anda olması, birliğin en üst yargı mercii tarafından açıkça hukuka aykırı ilan edilmiştir. Vize uygulamasından zarar gören Türk vatandaşları tazminat davaları açmalıdır” dedi.

ALMANYA’da “Türk vatandaşlarına yönelik vize uygulaması davası” olarak bilinen, Mehmet Soysal davasının avukatı Dr. Rolf Gutmann, Avrupa Adalet Divanı’nın (ATAD) aldığı kararı değerlendirdi. Alman Türk Toplumu, BW Türk Toplumu ve Stuttgart Türk Akademisyenler Derneği tarafından düzenlenen toplantı Haus 49’da gerçekleşti. Dr. Rolf Gutmann, Avrupa Adalet Divanı’nın Türkler için vize muafiyeti kararını 1973’de Türkiye ile o zamanki AB ülkeleri arasında yürürlüğe giren Katma Protokol’e dayanarak verdiğini, ve yürürlüğe girdiği tarihte olmayan vize uygulamasının 41/1 madde uyarınca yeni bir kısıtlamanın yasak olduğunun açıklığa kavuştuğunu söyleyerek, “Görüldüğü kadarıyla bir süre daha uygulamadan kaynaklanan güçlükler yaşanacak” dedi.

Diplomatik kanallar işlesin

Yabancılar hukuku uzmanı avukat Dr. Rolf Gutmann, ATAD kararının fiilen uygulamaya geçirilebilmesi için, üye devletlerin, hukukun üstünlüğü ilkesine saygı çerçevesinde kararın uygulamasına yönelik önlemler alması gerektiğini söyleyerek konuşmasına şöyle devam etti: “Ne yazık ki, bu yaklaşım, bugüne kadar görülmedi. Yapılması gereken, öncelikle diplomatik kanallar, siyasi ilişkiler ile ikna çabaları yoluna gidilmesi gerekir. Almanya’da Türk vatandaşlarına yönelik Ocak 1973’te yürürlükte olmayan vize uygulamasının şu anda olması, birliğin en üst yargı mercii tarafından açıkça hukuka aykırı ilan edilmiştir. Üye devletlerin buna uygun adımlar atmaması halinde, vize uygulamasından zarar gören Türk vatandaşları milli mahkemeler nezdinde tazminat davaları açmalıdır. Vize ücreti ödeyen geri alabilir. Karardan öncelikle işadamları olmak üzere, avukat, sporcu, doktor ve akademisyenler ile turizm, öğrenim veya tedavi amacıyla AB ülkelerine giren Türk vatandaşları yararlanabilir. Pasif hizmet aldikları için turistler de bu karardan faydalanabilirler.”

Vize ücreti geri alınabilir

Dr. Rolf Gutmann, vize konusunda alınan karardan sonra, mahkemeye başvurulduğu takdirde vize için ödenen ücretin geri alınabileceğini söyledi. Avukat Gutmann, “Örneğin Stuttgart’a seyahat edecek Türk vatandaşı geleceğini yazılı olarak Stuttgart Polisi, sınır polisi veya İçişleri Bakanlığı’na bildirsin. Yolculukta uçak şirketiyle sorun çıktığında bunu belgeletsin. Tazminat davası açarsa kazanır. Vize alarak gelenler mahkemeye başvurursa vize için ödedikleri ücreti geri alabilir” dedi.

8 Haziran 2009 / Celal ÖZCAN/MÜNİH Hürriyet

Almanya’da Erding Bölgesel Mahkemesi’nin “Türkler Almanya’ya vizesiz seyahat edebilir” kararının mimarı Münihli avukat Serdal Altuntaş, “Alman mahkemesi ilk kez hizmet almakla vermek arasında bir fark olmadığını kabul etmiştir. Bu yanıyla çok önemli bir karardır” dedi.

BİR Türk şirketi CEO’sunun vize davasına bakan Alman mahkemesinin “Türkler Almanya’ya vizesiz seyahat edebilir” kararı vermesi büyük yankı uyandırdı. Davayı kazanan Türk işadamının savunma avukatı Serdal Altuntaş, “Bu karar Türkiye’den turistler için de Almanya’ya vizesiz seyahatin onayıdır” dedi. Bu nedenle Türkiye’yi turistik vizenin de kalkması için harekete geçmeye çağıran avukat Serdal Altuntaş, Türkiye’nin ikili ilişkileri gözönünde bulundurarak sessiz kalmasını eleştirdi. Kararın çok önemli olduğunu vurgulayan Münihli avukat Serdal Altuntaş şöyle dedi: “Almanya’da ilk kez bir mahkeme Avrupa Adalet Divanı’nın Soysal kararına dayanarak ‘hizmet almakla vermek arasında bir fark yoktur. Adalet Divanı hizmet almak ya da vermek gibi bir ayrım da yapmıyor’ kararını vermiştir. Erding Bölgesel Mahkemesi hizmet almanın da vize muafiyetine girdiğini kabul etmiştir. Çünkü Almanya Avrupa Adalet Divanı’nın kararının sadece hizmet verenlere geçerli olduğunu savunuyor. Ancak mahkeme bizzat ve ilk kez diyor ki, ‘Avrupa Adalet Divanı kararında hizmet almakla vermek arasında bir ayrım yapmamıştır. Bu ayrımı yapmak gerçeğe aykırıdır.’ Bu, şu anlama geliyor. Örneğin Almanya’da müze ziyareti, Almanca kurs, maç seyretme, konsere gitme gibi hizmet almak için Almanya’ya gelmek isteyen bir Türk vizesiz seyahat edebilir.”

Dondurulmuş hak

Avrupa Adalet Divanı’nın Türkler için vize muafiyeti kararını 1973’de Türkiye ile o zamanki AB ülkeleri arasında yürürlüğe giren Katma Protokole dayanarak verdiğini hatırlatan avukat Serdal Altuntaş konuşmasını şöyle sürdürdü: “Katma protokol anlaşmasına göre o zamanki haklar donduruluyor. Yani bu ikili anlaşmaya göre Türk ve AB vatandaşlarının karşılıklı olarak o zamanki geçerli hakları kötüleştirilemez. 1973 yılında Türk vatandaşlarına vize uygulanmıyordu. Yani hizmet veren vizeden muaf, alan vizeye tabi diye bir uygulama yoktu. 3 ayı geçmemek ve çalışmamak kaydıyla turistik amaçla Almanya’ya gelmek isteyen bir Türk vatandaşı yanında geçerli pasaportu varsa, gelebiliyordu. O zaman Türk vatandaşlarından vize muafiyeti gibi bir belge de istenmiyordu. Hukukta ‘dondurulmuş durum’ diye bir kavram vardır. Yani o zamanki durum aynen şimdi de uygulanmak zorundadır. Ancak Almanya şimdi hizmet vermek için gelenlere vize muafiyetini uygulamak istiyor ve bir de isteyene dış temsilciliklerden vize muafiyeti belgesi almasını tavsiye ediyor. Bu yanlış. Almanya uygulamayı Türkiye’ye kaydırmak istiyor. İkili anlaşmanın yürürlüğe girdiği dönemde böyle bir uygulama yoktu. Vize uygulaması 1980’de başladı. Almanya şimdi 1973’te durum neyse, onu uygulamak zorundadır. Schengen vizesi Türkler için geçerli olamaz, çünkü o zaman Schengen vizesi yoktu.“

Almanlar alıyor

Alman işadamlarının bu ikili sözleşmeden doğan haklara dayanarak, Türkiye’de istediği yere gittiğini, orada iş yaptığını kaydeden avukat Altuntaş, “İkili sözleşme diyor ki, ikili anlaşmadaki haklar Ağrı’daki Türk vatandaşı için de geçerlidir, Bavyera’daki Alman vatandaşı için de” diye konuştu. Soysal davasının 2006 yılında açıldığına işaret eden avukat Altuntaş, davanın 3 yıl sürdüğüne dikkat çekerek şöyle konuştu: “Hatırlayacak olursanız, dönemin Bavyera İçişleri Bakanı Beckstein, Türkler için vize kalkmalıdır yönünde o zamanlar demeçler verdi. Çünkü davanın nasıl sonuçlanacağını biliyorlardı. Şimdi Avrupa Adalet Divanı Almanya’yı mahkum etti. Almanya hakkında sözleşmelere aykırı davranmaktan dava açılabilir. Ancak bu davayı Türk devleti açabilir” dedi.

Türkiye sesini çıkarmadı

Almanya’nın 1980 yılında Türklere vize uygulama düşüncesini önceden Türkiye’yle görüştüğüne işaret eden avukat Altuntaş şöyle dedi: “O zaman Almanya ve Avusturya’daki hukukçular Türk Büyükelçiliklerini uyardılar ve dediler ki, sakın kabul etmeyin, bu, anlaşmalara aykırı. Ancak Türkiye bu uyarılara rağmen o zaman ses çıkarmadı. Bunun üzerine Almanya da vize uygulamasını başlattı. 1973’de Türk vatandaşları için geçerli durum şuydu: Eğer bir Türk 3 aylığına Almanya’ya seyahat etmek istiyorsa, vizesiz gelebilir. Eğer 3 aydan fazla kalacaksa, önceden vize almak zorunda. İşte aile birleşiminde önceden vize şartı da burdan kaynaklanıyor.”

Almanya’nın Erding Bölgesel Mahkemesi Almanya seyahatinde Schengen vizesini 8 gün geçirdiği için ceza alan bir Türk şirketinin CEO’sunun açtığı davada, “Türkler Almanya’ya vizesiz seyahat edebilir” kararı vermişti. Mahkeme Adalet Divanı’nın Soysal kararına dayanarak verdiği kararda, hizmetin almak ya da vermek gibi bir ayrımının yapılamayacağını vurgulamıştı.

ALMANYA’NIN ANKARA BÜYÜKELÇİSİ CUNTZ:

“HUKUKİ BİR DEĞERİ BULUNMAYAN (VİZE MUAFİYET BELGESİNİ) ALMA ŞARTI BULUNMUYOR ANCAK İŞLERİ KOLAYLAŞTIRIYOR”

(DENİZ FENERİ e.V SORUŞTURMASI) KONUSUNU SİYASİLEŞTİRMENİN VE SİYASETE ALET ETMENİN ÇOK DOĞRU OLMADIĞINI DÜŞÜNÜYORUM”

ANKARA (A.A) – 08.06.2009 – Almanya’nın “vizesiz girişe” ilişkin getirdiği yeni uygulamaya ilişkin eleştiriler artarken, Almanya’nın Ankara Büyükelçisi Eckart Cuntz, büyükelçilik tarafından verilebilecek olan “vize muafiyet belgesinin” hukuki değeri olmadığını ancak belgenin işleri kolaylaştıracağını söyledi.

Diplomasi Muhabirleri Derneği (DMD) üyeleri ile bir araya gelen Büyükelçi Cuntz, Almanya’ya “vizesiz giriş” uygulaması ve Deniz Feneri davasına ilişkin soruları yanıtladı.

Cuntz, Avrupa Adalet Divanının kararı doğrultusunda sanatçılar, bilim adamları, sporcular ve şoförlerin Türkiye’deki ikametlerini korumak kaydıyla ve iki ayı geçmeyecek şekilde Almanya’ya vizesiz giriş hakkı kazanmasının Türk basınına olumlu şekilde yansımasından memnun olduğunu ifade etti.

Bu uygulamanın sadece bazı meslek grupları için geçerli olmasının “ayrımcılık” olarak değerlendirilmesinin doğru olmadığını ifade eden Büyükelçi Cuntz, Adalet Divanı’nın kararına saygılı olduklarını ve bu karar çerçevesinde bu alanlarda hizmet vermek üzere Almanya’ya gidecek olanlar için böyle bir uygulama getirildiğini kaydetti.

Büyükelçi Cuntz, havalimanlarına bu uygulamaya ilişkin tebligat henüz gitmediği için sorunlar yaşandığının hatırlatılması üzerine, vize muafiyeti uygulamasından aslında Alman federal polisinin de haberdar olduğunu söyledi. Bu uygulama kapsamına giren kişilere arzu ettikleri takdirde bir vize muafiyet belgesi verilebileceğini, bunun da sınırlarda kolaylık sağlayacağını ifade eden Cuntz, “hukuki bir değeri bulunmayan bu belgeyi alma şartı bulunmadığını ancak işleri kolaylaştıracağını” bildirdi.

Cuntz, “Vizesiz giriş kararı alınmışken, neden bir de bu tür bir vize muafiyeti belgesine ihtiyaç görüldüğü, bu uygulamanın aslında Adalet Divanı kararını sulandırma amacı taşıdığı, sınır polislerine bu kadar çok inisiyatif verilmesinin haksızlık olduğu” eleştirilerinin hatırlatılması üzerine, bu belgenin süreci kolaylaştırma amacı taşıdığını iddia etti.

Almanya’nın Ankara Büyükelçiliği, Avrupa Adalet Divanının ”Soysal davasında” verdiği 19 Şubat 2009 tarihli kararı doğrultusunda, idari uygulamada değişiklik yapılarak, sanatçı, bilim adamı, sporcu ve şoför Türk vatandaşlarının, 5 Haziran 2009 tarihinden geçerli olmak üzere, Türkiye’deki ikametlerini korumak kaydıyla ve iki ayı geçmeyecek şekilde Almanya’ya vizesiz giriş yapabileceğini açıklamıştı.

Ancak bu uygulama çeşitli eleştirilere maruz kalıyor ve uygulamada bazı sıkıntılar doğuruyor. Havalimanı yetkilileri, vizesiz giriş uygulamasına ilişkin bir talimat olmadığı için eski uygulamanın yürürlükte olduğunu ve buna devam ettiklerini bildiriyorlar. Atatürk Havalimanı’ndaki Lufthansa Havayolları ve Türk Hava Yolları (THY) yetkilileri, Almanya’ya vizesiz giriş konusunda hangi kriterleri uygulayacakları konusunda ellerinde bir belge bulunmadığını da kaydederek, bir yolcunun yanlış şekilde Almanya’ya gitmesi ve yolcunun tekrar geri gönderilmesi durumunda kendilerine ağır para cezaları gelebileceğini belirtiyorlar.

-DENİZ FENERİ SORUŞTURMASI-

Büyükelçi Cuntz, Deniz Feneri e.V bağlantılı soruşturma ile ilgili olarak da Türkiye ile Almanya arasında hukuki alanda olağan bir işbirliği bulunduğunu söyleyerek, konuyu siyasi boyuta çekerek, çeşitli yorumlar yapılmasının doğru olmadığını kaydetti. Dava ile ilgili Alman mahkemelerinde yargılamanın yapılıp, kararların verildiğini hatırlatan Cuntz, adli yardım çerçevesinde Türkiye’nin kendilerinden istediği belgeleri gönderdiklerini belirtti. “Bu konuyu siyasileştirmenin ve siyasete alet etmenin çok doğru olmadığını düşünüyorum” diyen Cuntz, “Almanya olarak konuya sadece adli yardım dosyasını iletmek üzere muhatap olduklarını” bildirdi.

Büyükelçi Cuntz, terör örgütü PKK’nın mali kaynakları ile ilgili soru üzerine de iki ülke arasındaki adli yardım sisteminin çok iyi çalıştığını ifade ederek, “bir şey elde edilmek isteniyorsa bunu almanın mümkün olduğunu, Alman makamlarına doğru yoldan bilgi ve belgeler sunuluyorsa, bunlar uygun bilgi ve belgelerse mutlaka gereğinin yapılacağını” söyledi.

Celal ÖZCAN cozcan@hurriyet.de

7 Haziran 2009, Pazar

TÜRKİYE etrafı kalın vize duvarlarıyla çevrili bir ülke konumunda. Berlin Duvarı’nın bile tarihe karıştığı 21. yüzyılda Türkiye’ye adeta bir cezaevi muamelesi yapılıyor. 1980 yılından beri başta Almanya olmak üzere tüm Avrupa ülkeleri Türklere vize uyguluyor. Türkiye’den yurtdışına çıkmak, dünyayı tanımak veya Avrupa’daki akrabalarını ziyaret etmek isteyen insanların seyahat özgürlüğü yok. Ama aynı Avrupa ülkeleri Türkiye’yle AB üyeliği için müzakereler yapıyor. Üyeliğe hazırlanan bir ülkenin vatandaşları “şu üyesi olmak istediğimiz Avrupa nasıl, gidip bir göreyim” dediği an kendilerine önce vize yolu gösteriliyor. Vize almak sırat köprüsünü geçmek gibi. Böylece Türklerin Avrupa’yı tanıması engelleniyor. Biz Avrupa’da yaşayan Türkler kısa bir süre öncesine kadar bu acıları birlikte yaşadık, ama birkaç yıldır seyahat özgürlüğünün ne anlama geldiğini çok iyi biliyoruz.

***

Fakat şimdi ortaya çıkıyor ki, başta Almanya olmak üzere bir çok Avrupa ülkesi Türklere 29 yıldır haksız yere vize uygulamış. Bu gerçek 29 yıl sonra nasıl ortaya çıktı? Avrupa ülkelerinin kalkıp “eyvah, kusura bakmayın, biz yanlış yapmışız” demesiyle değil. Avrupalı Türkler Avrupa Adalet Divanı’na başvurarak bu vizenin sözleşmelere aykırı olduğunu yargıya tasdik ettirdi. Avrupa Adalet Divanı’nın görevi AB’nin politikasının yasalara uygun olup olmadığını kontrol etmek. Türkiye ile o zamanki AB üyesi ülkeler arasında 1 Ocak 1973’te imzalanan Katma Protokol’ü inceleyen Avrupa Adalet Divanı, anlaşmanın 41. maddesine göre “Türkler vizeden muaftır”, yani “AB’nin Türklere vize politikası yanlıştır” sonucuna vardı.

***

41. madde diyor ki, taraflar yerleşme hakkı ve hizmetlerin serbest edinimindeki kısıtlamaları aralarında gitgide kaldırmak, kısıtlama getirmemekle yükümlüdür. Yani Türk vatandaşlarının o zamanki AB ülkelerinde mevcut hakları kötüye doğru değiştirilemez, tam tersine giderek iyileştirilmek zorundadır. Madde gayet açık. Sözleşmenin imzalandığı 1973 yılında Türklere vize yoktu, 1980’de alınan vize kararı geriye bir gidiştir ve anlaşmaya aykırıdır. Bu karara göre AB ülkeleri kendi imzaladıkları sözleşmeyi 29 yıl boyunca ihlal etmiştir. Bunun çok ağır hukuki sonuçları vardır.

1973’te imzalanan Katma Protokolün altında bakın kimlerin imzası var: Federal Almanya Cumhurbaşkanı, Fransa Cumhurbaşkanı, İtalya Cumhurbaşkanı, Majeste Belçika Kralı, Majeste Hollanda Kralı, Lüksemburg Büyük Dükü, Avrupa Konseyi ve Türkiye Cumhurbaşkanı.

***

Fakat buna rağmen Almanya Cuma günü bir açıklama yaparak, belirli meslek grupları için Türk vatandaşlarına vizesiz seyahat hakkını başlatıyorum dedi. Böylece bunu sanki Almanya’nın bir lütfuymuş gibi sundu. Üstelik de sanatçı, biliminsanı, şoför ve sporcular gibi “sadece belirli meslek grupları için bu hakkı tanıyorum” dedi. Oysa Alman yargısı Türkler’e vize uygulanamayacağı kararını aldı. Münih Havaalanının bağlı olduğu Erding Bölgesel Mahkemesinin kararı aynen şöyle: “Katma Protokol’de pasif hizmet alanı yer almıyor diyerek, Soysal Kararı’nı hizmet amacıyla seyahat eden Türk işadamları ya da Türk turistlere uygulamamak gerçeklere aykırıdır. 3 ayı aşmamak ve çalışmamak kaydıyla turistik amaçla gelecek ya da en fazla iki ayla sınırlı iş gezisi yapacak Türkler’in Almanya’ya vize almasına gerek yoktur.” Vize duvarı artık çatlamıştır, AB kendi imzaladığı anlaşmalara uymak zorundadır ve 29 yıldır ödenen vize harçlarını da nasıl geri ödeyeceğini şimdiden düşünmelidir.

7 Haziran 2009 / Murat TOSUN/BERLİN

Alman İçişleri Bakanlığı, vizesiz seyahat şartlarını taşıyan Türkler’in vize muafiyet belgesi almaları gerekmediğini bildirdi. Bakanlık ancak, vize muafiyeti için gerekli olan belgelerin gümrükte ibraz edilmesi gerektiğini vurguladı.

ÖNCEKİ gün vizesiz seyahat ile ilgili aranan şartları bir bir açıklayan Almanya’nın Ankara Büyükelçiliği’nden sonra Alman İçişleri Bakanlığı da, “gerekli şartları taşıyan Türk vatandaşları, vize muafiyet belgesi almadan da Almanya’ya gelebilecekleri” yolunda açıklama yaptı.

Federal İçişleri Bakanlığı’nın bir yetkili, “vize muafiyeti belgesi”nin zorunlu olmadığını ve Almanya’ya gelecek kişinin isteğine bağlı olduğunu belirterek, “Aksi halde vizesiz seyahatin anlamı kalmazdı” dedi.

Belgelere ibraz şartı

Yapılan açıklamada, “Bilim adamları, işverenler, sporcular ve hizmet sektöründe çalışanlar, Almanya’da kendi meslek alanlarında görev almak kaydıyla vize almadan giriş yapabilir. Bunun için Türkiye’deki Alman temsilcilikleri vize muafiyet belgesi hizmeti vermektedir. Ancak ilgili kişi, bu belgeyi almak zorunda değildir. Bundan sadece faydalanabilir. Fakat, vizesiz seyahat etme koşullarını yerine getiren bir kişi, belgelerini gümrükte ibraz etmek zorundadır. Örneğin, bir üniversitenin davetlisi olarak gelen bilimadamı, üniversitenin davetiyesini ve kendisiyle ilgili diğer belgeleri sunmak zorundadır” denildi.

Uygulamaya tepkiler

Almanya’nın Ankara Büyükelçiliği tarafından yapılan açıklamada, vize muafiyet belgesi alan veya bu belgeyi almadan Almanya’ya gelecek Türk vatandaşlarının, Alman sınır polisinin, söz konusu kişinin vize muafiyeti için gerekli koşulları taşıyıp taşımadıklarını kontrol etme görevini ortadan kaldırmadığı işaret edildi. Almanya’nın vize muafiyet kararını uygulama biçimini eleştiren Almanya Türk Toplumu (ATT) Genel Başkanı Kenan Kolat, “Tipik bir Almanya refleksi. Adalet Divanı’nın kararını uygulamamak ve kısıtlama getirmek için elinden geleni yapıyor” dedi.

Kısıtlama var

Almanya’nın temsilciliklerine geçtiği vizesiz seyahatle ilgili yönetmelikte, bilim adamları için “Bilimsel açıdan çok önemli değeri olan bir sunum veya gösteri yapacak olanlar” şartı koşuluyor. ATT Başkanı Kenan Kolat, “Bilimsel önemli değeri” ibaresinin kısıtlayıcı olduğunu ve Adalet Divanı kararına ters olduğunu belirtti. Alman İçişleri ve Dışişleri Bakanlığı’na başvurarak durumun düzeltilmesini talep edeceğini söyleyen Kolat, “Adalet Divanı kararında bilimsel önem falan demiyor. Almanya’nın bu tanımlaması yeniden kısıtlamaya yönelik bir uygulamadır. Almanya olayın özünü anlamak istemiyor. Örneğin ATT olarak Prof. Emre Kongar’ı konuşmacı davet ediyoruz. Yapacağı sunum için ücret ödeyeceğiz. Ama Alman makamları bunu bilimsel bulmayacak ve vizesiz gelen hocayı geri çevirecek. Olmaz öyle şey. Bence Almanya mertçe davranmalı ve sınır getirmeden kararı uygulamalı. Ben Türkiye’den akın akın insanların buraya geleceğine sanmıyorum” dedi.

Polise bırakılmasın

Berlin-Brandenburg Türk-Alman İşadamaları Birliği Başkanı Remzi Kaplan, işverenlerin vizesiz seyahatinin de kısıtlandığın belirterek, uygulamayı eleştirdi. Remzi Kaplan, Türkiye’den işadamlarının Almanya’daki fuarlara bile katılmakta zorluk çektiklerini kaydederken, “Almanya derhal yoruma açık ve polisin inisiyatifine bırakılmış bu noktaları netleştirmeli. Aksi halde var olan sorunlar daha da büyüyecek. Sınırdaki polis buraya gelecek kişinin kaderini belirlememeli. Böyle hukuk olmaz. Bilim adamını vereceği sunumun bilimselliğini polis mi ölçecek. Düşünün eğer o memurun bir de Türklere karşı önyargısı varsa. Bu uygulama vizesiz seyahati kolaylaştırmayacağı gibi yeni sıkıntıları da beraberinde getirecek” dedi.

Almanya direniyor

Yeşiller Partisi Berlin Eyalet Parlamentosu milletvekili Özcan Mutlu da, Almanya’nın uygulamasını eleştirirken, Ankara’nın sessiz kalmasına da tepki gösterdi. Özcan Mutlu, “Federal Alman hükümeti maalesef Soysal kararını yerine getirmemekte direniyor. Kısmi vize muafiyeti ile günü kurtarmaya çalışıyor. Ancak Adalet Divanı kararı açık ve net bir şekilde pasif veya aktif hizmet almak veya vermek için Almanya gelmek için Türkler’den vize talep edilemeyeceğini belirtiyor. Artık orta yollar aramanın anlamının, kıvırmanın anlamı yok. İçişleri Bakanı eğer adalete inanıyorsa Adalet Divanı’nın kararanı uygulamalı. Ben ayrıca Ankara’nın sessizliğini şaşkınlıkla izliyorum. Adalet Divanı kararı o kadar net ve Almanya’yı bağlayıcı. Ama Ankara hala talepte bulunmuyor. Üstelik THY vize kontrolü yapıyor” diye konuştu.

Sadece görev süresince geçerli

Vizesiz seyahat kararını uygulamaya başlayan Almanya vizesiz seyahat hakkının en fazla 2 ay süreyle geçerli olduğunu da belirtiyor. Ancak, bu, görev amaçlı seyahat eden kişilerin görev süresi sonrasında 2 aya kadar Almanya’da vizesiz kalabileceği anlamına gelmiyor. Alman İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, bu meslek grubundaki kişilerin, görev süreleri dolar dolmaz Almanya’yı terk etmek zorunda oldukları belirtildi. Vizesiz seyahatin sadece görev süresini kapsadığı vurgulanırken, görev süresinin dışındaki günler için ise vize alma zorunluluğu bulunduğu kaydedildi.