Türkler göçebe bir halktı ve yurt ismi verilen bir tür çadırda yaşırlardı.

Çadırda yaşayan bir göçebe iseniz ve çok sayıda mobilyanız varsa, bunun bir anlamı yok. Çünkü yarın yeni bir yere taşınabilirsiniz ve fazla bir şey taşıyamazsınız. Dolayısı ile yörük masa ve sandalyeleri gereksiz ağırlıklardır. Bir halının üzerine oturup yemek yemek daha iyidir.

Ayrıca Türkler misafirperverdir ve büyük aileleri vardır. Yere oturursanız, yemek yerken çok sayıda misafiriniz olabilir ve masa büyüklüğü veya sahip olduğunuz sandalye sayısı ile kısıtlanmazsınız.

İşte Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir yurttaşın ev ziyaretinde yerde yemek yerken.

İşte Türkiye’de ana muhalefet partisi Genel Başkanı Kılıçdaroğlu bir vatandaş evinde yerde yemek yerken.

İşte İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı İmamoğlu vatandaşlarla beraber yerde yemek yerken.

Göçebe bir yaşam süren Eski Türkler özellikle etle besleniyorlardı…

Adam Olacak Çocuk Sofrada Belli Olur!” Diyen Eski Türklerin Yemek Kültürüne Dair Bilgiler

Göçebe bir yaşam süren Eski Türkler özellikle etle besleniyorlardı. Savaşçı kimliklerinin ve dayanıklı vücutlara sahip olmalarında da beslenme şekillerinin büyük bir payı vardı. Yaşam tarzı yeme içme kültürünü oldukça etkilemişti. At onlar için her şeydi.

1. Eski Türklerde gelen misafire mutlaka ikramlar yapılır, hatta misafirler için düzenlenmiş ziyafetlerde yemeği ev sahibi misafirin ağzına verirdi.

Gelen misafirlere mutlaka bir şeyler ikram etmek, yemek yemeleri, bir şeyler içmeleri için ısrar etmek genlerimizde var. Gelen misafire bir şeyler yedirip içiremeyince kötü hissetmemizin nedeni de içten gelen dürtülerimiz olabilir.

2. Toplantılarda herkes rütbeye göre oturur ve hayvanların kısımları buna göre dağıtılırdı.

Hayvanların en lezzetli yerleri rütbesi büyük olandan dağıtılmaya başlardı. “Ayrıca ailede ve büyük devlet ziyafetlerinde sofrada bulunan herkes kendisine ayrılan et payı veya yemek payı anlamına gelen ülüşe razı olurdu.” (B. Ögel, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, s. 281)

3. Konargöçer yaşamın etkisi pastırmayı önemli hale getirmiş.

Asıl adı bastırma olan bu yiyeceği Türkler atlarının eğerlerine koyar üzerine oturarak göçerlermiş. Savaşa giderken de yanlarına aldıkları bu yiyeceği dinlenme zamanlarında çıkarıp keserek yerlermiş.

4. “Ölümden sonraki hayat anlayışları çerçevesinde ölülerinin, orada yiyip içeceğine inandıkları çeşitli yiyecekleri de mezarlara koyarlardı.”

“Genellikle ölü gömme töreninde et dolu bir kap ve kısrak sütü dolu bir küp mezarın önüne konulmaktaydı.” (Turgut Akpınar, Türkler’in Din ve Hukuk Tarihi, İstanbul 1999, s. 88.)

5. Yemeği hızlı yiyip sofradan kalkmak Eski Türklerde önemli bir anlayıştı.

Hala kullanılan “Adam olacak çocuk sofrada yemek yemesinden belli olur” sözünün yansımasının bu davranış olduğu düşünülmekte. Yani kendimizi tutamayıp hızlı hızlı yemek de genlerimizde var! “Türk gibi yemek yemek.”

6. Etinden yararlandıkları hayvanların sütünden de yararlanmaktaydı.

Ayrıca bu sütten tereyağı, kaymak, yoğurt yaparak öğünlerinde bolca kullanıyorlardı. Bazı törenlerde yemekten sonra kımız veya ayran dağıtılıyordu.

7. Türkler İslam’dan önce de domuz eti yemiyordu.

Göçebe yaşama ayak uyduramayıp uzun süre yürüyemediğinden, her bulduğunu yiyen pis bir hayvan olarak düşünüldüğünden Türkler bu eti tercih etmiyordu. En çok kabul gören bilgi ise yerleşik hayat süren Çin gibi devletlere karşı olan kin ve nefret, onların çokça tükettiği domuza karşı ön yargı yaratması. Aynı şekilde Çinliler de o dönemde Türklerin çokça tükettiği at ve koyun gibi hayvanları sevmez ve yemezlerdi.

8. Önemli içeceklerden biri “kımız”.

Eski Türklerde kısrak sütünden mayalanmış kımız bolca tüketilen bir içkiydi. Az alkollü ve besin değeri yüksek olan bu sütün birçok hastalığa iyi geldiği de düşünülmekte. Eski Türklerde kımız içme törenleri çokça görülmekteydi. “Altaylılarda da kımız içme, yüz yüze bakarak şarkı söyleme geleneğine bağlı olarak sürdürülürdü. Kımız içme törenleri daha sonraları rakı içme törenlerine dönüşmüştü. Akraba veya komşu olanlar kadın erkek, genç yaşlı herkes bir araya gelir, rakının hazırlandığı yerde bir ateş yakılarak tören gerçekleştirilirdi.”

9. Eski Türklerde kurban olarak seçilen hayvanlara özen gösterilir, dolaşarak beslenmesi sağlanırdı.

“Türklerde at, koyun gibi hayvanların etleri yenmekle birlikte kurban olarak sunulan

hayvanların içinde at, koyun, koç, dağ keçisi ve geyik de bulunuyordu.” ( Ali Albayrak, Cengiz Aytmatov’un Eserlerinde Eski Türk Dini, Elazığ 2007, s. 64) Geyik Türk hayvan motiflerinin önemli bir parçasıydı.

10. Keşkek Eski Türklerden kalan bir miras.

Eski Türkler göçebe yaşam sürdüklerinden çok fazla tarımla ilgilenememiş olsalar da bazı sebze ve meyveleri yetiştirip tüketmişler. Az da olsa tarım faaliyetleri yapıldığı kazılarda çıkan bazı tarım aletleriyle ortaya çıkmıştır. Daha çok buğday, arpa, darı, mısır, pirinç, burçak ekerler; elma, üzüm, karpuz, kavun, dut yetiştirip tüketen Türkler özelikle buğdayla birçok yemek yapıp, törenlerde de keşkek pişirmişler.

11. Elma Türk kültüründe üretkenliğin sembolüydü.

Özellikle de kızıl elma Türk atasözleri, masal, destan ve halk hikâyelerinde de kendini göstermektedir. “Kazak Türklerinde kısır kadınlar hamile kalabilmek için, bir elma ağacının dibinde yuvarlanmak gerektiğine inanmaktadırlar. Ayrıca Türk kültüründe hiç çocuğu olmayanlar pir veya dervişin verdiği bir elmayla hamile kalmışlardır.”

12. Tarhana, oğmaç gibi çeşitli çorbalar ve kavut da yemeklerde bulunuyordu.

“Şimdi helva diye adlandırdığımız un ve yağı kavurarak elde ettikleri tatlıya kavut denilir ve üzerine bal, pekmez veya şeker dökülerek yenilirdi.” (B. Ögel, Türk Kültür Tarihine Giriş, C. IV, s. 403.)

13. Farklı ürünlerden elde ettikleri içecekleri karıştırarak yeni içecekler de üretmişler.

Üzümden ve darıdan şarap yapıp kımızla karıştırarak içmişlerdir. Ayrıca Oğuzların da boza yaparak tükettikleri biliniyor,

Saygilarimla,

SAtasoy

Sevgili Arkadaşlar

Uğraşlarınızda başarılar dilerim.

Biliyoruz ki Türk bir Örf ve Adetin adıdır.

Türk Örf ve Adetine göre yaşayan bireylere Türkmen denir.

Kazak Türkmenleri, Kırgız Türkmenleri, Uygur Türkmenleri, Azeri Türkmenleri, Anadolu Türkmenleri, Irak Türkmenleri, Almanya Türkmenleri, Fransa Türkmenleri, İngiltere Türkmenleri, Amerika Türkmenleri, Filstal Türkmenleri gibi, illere göre Türkmen Toplumları, Türkmen Milletleri vardır.

Nedir Türk Örf ve Adetleri?

Türk Örf ve Adetlerinin üç temel şartı vardır:

1) Tüm canları kendi canınla bir tutacaksın. Hatta karıncanın canını bile kendi canınla bir tutacaksın. Seni bir kişi veya bir hayvan öldürmeye kalkışırsa, kendi canını koruma amacıyla öldürebilirsin ancak.

Tüm balalar ilk hayvam kesimi ile karşılaştıklarında; bunu istemezler, değişik şekilde tepki gösterirler. Hatta ağlarlar ve et yemezler de.

Sonra annem babam daha iyi bilir, hem Allah da bunu böyle istiyormuş diye inanırlar ve kana alışırlar.

Kana alışmak; alkole, sigaraya, uyuşturucuya, kumara alışmak gibidir.

Kana alışınca da kişiler;

Hocalı da şu kadar, Irak da bu kadar, Libyada, Balkanlarda, Suriyede, Filistinde şurada burada bu kadar milyon kişi Kırkharamilerce ve onların uşaklarınca öldürülmüş, aldırış etmezler, kimsenin umrunda olmaz. Goyun sürüsünün davranışını gösterirler.

Irakdan, Libyadan çalınan, gasp edilen neften yapılan benzini ve dizeli öğretmen, avukat, hakim, savcı, milletvekili, hekim, hoca da, papaz da kullanırlar, sonra da hırsızlık malını satın almak, suçdur, haramdır diye vaaz ederler, laf ederler.

Yani insanlar ruh hastası olur.

2) Ekmek paylaşılacaktır. Malın mülkün sahibi Tanrıdır, varoluşdadır. Kişi sahip olamaz, kişiler beraber çalışır beraber paylaşırlar. Yarin al yanağından gayri her şey ortakdır.

‘Mal sahibi, mülk sahibi, nerede bunun ilk sahibi, mal da yalan, mülk de yalan, al biraz da sen oyalan,’ diyerek atalarımız bunu vurgulamışlardır.

Sosyalizim veya komünizim Türk Örf ve Adetlerinin çarpıtılmış, piçleştirilmiş şeklidirler.

Çünkü bu toplumsal düzenlerde, işçi sınıfının silahlı saltanatı öngürülmüştür.

Halbuki Türk Örf ve Adetlerinde; ‘Zorla güzellik olmaz’, denmektedir:

‘İnsanlar ayaklarından ve kollarından bağlanamaz, sadece kalblerinden bağlanabilir’, denmektedir.

Komşu aç yatarken tok yatılmayacaktır, komşuda pişer, bize de düşer. Önce hayvanlar doyurulacak, sonra balalar, daha sonra sıra yetişkinlere gelir, yeme ve içmede.

Bir şey yenir veya içilirken, öncelikle yanında bulunanlara da ikram edilecektir, ister onları tanı, ister onları daha önceden tanıma, fark etmez. Onlara da buyur edeceksiniz.

Türkce konuşmakla Türkmen olunmaz. Yoksa Ahmet Türk diye kendine Türk soy adını alan , takan siyonist uşağı da Türkmen olurdu.

3) Bir kişi; hatasından dolayı pişman ise, tekrarlamayacaksa, söz veriyorsa, inandırı ise, ne halt işlemişse işlemiş, ne kapahat işlemişse işlemiş, ne suç işlemişse işlemiş af edilecektir. Hatta, kazayla gözünü çıkarmış olsa, kazayla babanı öldürmüş olsa bile af edilecektir.

‘Aman diyene kılıç kalkmaz,’ ata sözü bunu anlatır.

Tarihde; Alpaslan Malazgirtte Bizans Kıralını, Mustafa Kemal Atatürk Sakaryada Yunan orduları baş komutanı Tirikopilisi af diledikleri için af etmişlerdir.

Görüldüğü gibi;

Türk Örf ve Adetlerinin üç ana direği; canların bir tutulması, üretimin paylaşımı ve geniş bir hoş görüdür.

Diğer toplumsal yaşamın her sahasında da Türk Örf ve Adetlerine göre yol gösterici Ata Sözleri vardır:

‘Birlikden güç doğar,’

‘Mazlumun ahı yerde kalmaz’,

‘Garamanın goyunu sonra çıkar oyunu’,

‘Eşkiyalar dünyaya ebediyyen hükümdar olamaz’.

Çalışmalarımız başarılı olacaktır, hepinize saygılarımı sunuyorum. İsmet Aydemir