Mira Murati
Arnavutluk’tan bir matematik dehası yapay zeka dünyasının en güçlü kadını.
Silikon Vadisi’nde çok az kadının Mira Murati kadar nüfuzu var. ChatGPT’nin arkasındaki kadındır. Arnavut matematik dehası, yapay zekanın arkasındaki teknolojik ve tamamen insan beynidir. Şirket içindeki kıyasıya güç mücadelelerinden yalnızca sağ çıkmakla kalmadı, aynı zamanda bu mücadelelerden daha da güçlenerek çıktı. Onun sırrı nedir?
OpenAI ismi genel kamuoyu için pek bir şey ifade etmese de ChatGPT ve Dall-E gibi yapay zeka ürünleri herkesin dilinde. Yüzü Marc Zuckerberg’inki gibi artık tüm dünyada parlayan bu ürünlerin arkasında sadece Sam Altman yok. HAYIR. Bu işin arkasında Mira Murati de var. Ve Murati, yapay zekanın, kısaca AI’nın ya da Almancadaki adıyla yapay zekanın (AI) tüm dünyayı değiştireceğinden emin: “Bu, artık yapay zekanın toplumu nasıl değiştirdiği konusunda söz sahibi olabileceğimiz eşsiz bir an.” Ve Murati, The Times’a verdiği bir röportajda bunun iki yönlü bir yol olduğunu söyledi: “Biz teknolojiyi değiştiriyoruz, teknoloji de bizi değiştiriyor.”
Murati, 2018 yılında dört kişilik kurucu ekibin bir parçası olarak yapay zeka gelişiminden sorumlu kişi olarak OpenAI’ye katıldı. 16 Aralık 1988’de Arnavutluk’ta doğdu. 2012 yılında Dartmouth College’dan makine mühendisliği alanında Mühendislik Lisans derecesi aldı. Buna makine mühendisi diyebilirsiniz. Yapay zekayla ilgili ilk deneyimini 2013 yılında, eski işvereni Tesla’da yapay zekanın pratik hayata nasıl dahil edildiğini görmek için çalışırken kazandı. 2016 yılında Leap Motion’a geçerek bilgisayarlarda klavye yerine kullanılabilecek gözlükler üzerinde çalışıyor. 2018’den bu yana dikkatini tamamen yeni ortaya çıkan yapay zekaya adadı ve ChatGPT’nin daha da geliştirilmesini üstlendi. Rekabeti Google Bart veya Elon Musk’un yapay zeka hırslarından zor tarafa kaydırdı.
Ateşin vaftizi, OpenAI 2023’ün kaotik günlerinde geldi. Burada, yaklaşık 700 çalışanın açık bir şekilde en güçlü kontrol organı olan Yönetim Kurulu’nun istifası için çağrıda bulunduğu açık mektubun en önde gelen imzacısıydı. CEO ve Murati’nin sırdaşı Sam Altman’ı suiistimal iddiası nedeniyle kovdu. Kovulan CEO’yu savunurken açıkça “Yeterliliği, muhakemesi ve insanlarımız ve hedeflerimiz konusunda endişesi olmayan kişilerle veya onlar için çalışamayız” dedi. Arka planda, Microsoft patronu Satya Nadella görünüşte sakin ve sakin bir şekilde için için yanan yangını gözlemliyordu. Bu noktada, yapay zekanın Microsoft’un tüm alanlarına yerleştirilmesi için şirkete ve şirketin uzmanlarına zaten milyarlarca dolar yatırım yapmıştı.
Murati’nin etrafındaki imzacılar neredeyse tüm işgücünü işten çıkarmakla tehdit etti. Açık saray devrimini başlatmıştı. Bir süngerin suyu emdiği gibi yapay zeka uzmanlarını da emen bir işgücü piyasasında her çalışanın yeni bir iş bulacağına şüphe yoktu. Bu göz önüne alındığında, OpenAI pratik olarak üst kısmında fazla ücret ödenen ve güçsüz bir tahta ve ensesinde öfkeli bir Microsoft patronunun nefes aldığı boş bir kabuğa dönüşecektir. Hatta, Murati de dahil olmak üzere ayrılan her bir OpenAI çalışanını, herhangi bir ama veya ama olmadan, doğrudan Microsoft’ta devralmayı bile teklif etti.
Murati’nin kendisi bir kez daha Altman’ın CEO olarak doğal halefi olarak belirlendi. Veya CEO Nadella ile birlikte yapay zeka patronu olarak Microsoft’un güç merkezine katılabilir. Yapay zeka, Microsoft’un piyasa değerinin üç trilyon doların üzerine çıkmasına en azından katkıda bulundu. Silikon Vadisi’nde artık Murati’nin hızla gelişen yapay zeka endüstrisinde neredeyse her üst pozisyonda yer alması bekleniyor. Hatta yapay zeka yarışında geride kalan Apple’ı zirveye çıkarmak ya da Oracle’ın bulut bölümünü yapay zekaya hazır hale getirmek için aday olarak görülüyor.
Başarı modellerinden biri halka açık ürün testleridir. “Ayrıca boşlukta da gelişebilirsiniz” diyor, “ancak o zaman gerçekten doğru yönde ilerleyip ilerlemediğinizi bilemezsiniz.” Murati yapay zeka düzenlemesinin açık sözlü bir savunucusu. Özellikle yanlış bilgilendirmenin veya nüfusun bireysel kesimlerine yönelik hedefli ajitasyonun yol açabileceği zararlardan korkuyor. OpenAI’nin şirketinde filozoflar ve etik uzmanları var, “The Daily Show” adlı gece talk şovunda açıklıyor, ancak bazı sosyal sorunlar yalnızca teknoloji endüstrisinin elinde kalmazsa kendini daha iyi hissediyor. New York Times’a yaptığı açıklamada yapay zekanın “uluslararası politikayı teknoloji endüstrisinin şimdiye kadar yarattığı hiçbir şeye benzemeyen bir şekilde etkileyeceğini” söyledi. Ve bunun iş dünyası üzerindeki etkisinden endişe ediyor. Hollywood aktörleri ve senaristleri arasında yakın zamanda yaşanan sert endüstriyel anlaşmazlık, her iki tarafın da acilen birbiriyle konuşup çözüm üretmesi gerektiğinin bir örneği.
Bu aynı zamanda Murati’yi teknoloji dünyası ile politik ve sosyal çevre arasında önemli bir bağlantı haline getiriyor. 25 Ocak 2024’te ABD’nin güçlü rekabet otoritesi Federal Ticaret Komisyonu (FTC), yapay zeka sektöründeki olası rekabeti bozucu işbirlikleri nedeniyle yapay zeka sağlayıcıları ve Microsoft, Amazon ve Google gibi bulut bilişim devleri hakkında soruşturma başlattı. “FTC başkanı Lina Khan,” diyor, “bu bağlantıların istenmeyen etkiye mi yoksa serbest rekabeti baltalayabilecek ayrıcalıklı erişime mi yol açacağını öğrenmek istiyoruz.” Murati, görevi devral!
Saygılarımla,
Selen Atasoy