Arkeoloji

  • 4000 yıllık dildo

    4000 yıllık dildo

    South China Morning Post’un haberine göre Çin’in Uygur bölgesinde 4.000 yıllık kadın mumyaların yanında tahtadan erkek cinsel organları bulundu.   Hem Ritüel Hem Erotik Amaçlı Keşif San Fransisco merkezli hakemli bir dergi olan PLOS ONE’da yayımlandı. Araştırmacılar bu tür malzemelerin ritüel (Phallicism) amaçlı veya günümüz dildoları gibi erotik amaçlı kullanılabildiğini düşünüyorlar ancak belli standartlar ile…

  • 2013 İstanbul’unda Bir Marmara Adası Daha Kayboldu da Haberimiz Olmadı

    2013 İstanbul’unda Bir Marmara Adası Daha Kayboldu da Haberimiz Olmadı

    İyi saatte olsunlara mı karıştı, gulyabaniler mi götürdü, anlamak mümkün değil. Kafamız; “Darbeci, Gezici, Ergenekoncu, Balyozcu; AVM’ci, rantçı, şakşakçı, satıcı; yalancı, iftiracı, bölücü ve bilumum cı, ci, cu, cü”lerle meşgulken, İstanbul’un bir adası daha kayıplara karıştı. Gel de çık işin içinden. * Geçen gün, İstanbul’un ünlü “Kızıl Adaları”nı anlatan “Vordonisi Yazıları”yla ilgili bir soruyu cevaplarken, adaları…

  • ÇİVİYAZILI BELGELERDE DALKAVUKLUK (UŞAK VE EFENDİSİ)

    ÇİVİYAZILI BELGELERDE DALKAVUKLUK (UŞAK VE EFENDİSİ)

    Bu sefer çiviyazılı tablet konumuz Sumerce değil,  Akadca yazılmış bir tablet. Bu tablet M.Ö. 1800’lere tarihlenmekte. Sumercesi var mı bilinmiyor. Fakat olması muhtemeldir ve belki günün birinde bulunur. Metin; bir uşak ve efendisi arasında geçen komik, eğlendirici diyalog içermektedir. Efendisi uşağına yapacağı işleri söylüyor, uşak da onu bilgece onaylıyor.Aralarında geçen diyalog şöyledir: Uşak dinle beni:…

  • Susun Susun da Tarih Rahatça Ağlasın: HALET ÇAMBEL ÖLDÜ!

    Susun Susun da Tarih Rahatça Ağlasın: HALET ÇAMBEL ÖLDÜ!

    Türk arkeolojisinin yaşayan son büyükannesi de öldü. Bu haber, ne televizyonlarda ne de gazetelerde hak ettiği yeri almadı. Televizyonları tüm gece; “Başbakan’ın içi boş ama bölücülük kokan konuşmaları, Bekir Bozdağ’ın nedeni anlaşılamayan yerli yersiz gülüşleri, tehlike geçti diye Bilal’in gün ışığına çıkarılması, Burhan Kuzu’nun tuhaf davranışları, insandan yapılan yağdanlıkların yağ kaçırmaları, milletin vekillerinin birbirlerine sopa atması” doldurmuştu.…

  • SUMERLILERIN İLK HAVYAN FABLLARI (MANZUM ÖYKÜ) VE BİR ATASÖZÜ

    SUMERLILERIN İLK HAVYAN FABLLARI (MANZUM ÖYKÜ) VE BİR ATASÖZÜ

    Bu defa yazımız Sumer çiviyazılı metinlerindeki hayvan fablları hakkında. İlk önce fabl kelimesinin anlamını bilmeyenler için kısa bir açıklamasını yapalım.  Fabl ya da Öykünce; sonunda ders verme amacı güden, güldüren, düşündüren ve genellikle manzum öykülerdir. Genellikle hayvanların ve bitkilerin konuşmasıdır. Fablların kahramanları genellikle hayvanlardır. Ama bu hayvanlar insanlar gibi düşünür, konuşur ve tıpkı insanlar gibi…

  • SUMER TARTIŞMASI: SABAN İLE KAZMA

    SUMER TARTIŞMASI: SABAN İLE KAZMA

    Sumer tartışmalarının en güzel örneklerinden biridir. Saz şairlerinin atışmalarına benzer. Philadelphia Üniversite Müzesi’nde bulunan kırık tablet parçalarının zaman içerisinde birbirleriyle eşleştirilmesi sayesinde gün yüzüne çıkmıştır. Bu tartışmaların en ilginç özelliklerinden biri, yazarın eserin sonuna kadar galip olanı açıklamamasıdır. Bu tartışmalarda Kış Yaz’a, Tahıl Sığır’a, Kuş Balık’a, Ağaç Kamış’a, Bakır’ın Gümüş’e üstün gelmesidir. Bu tartışmalara örnek…

  • SUMERLİLERİN BİRA TARİFİ (NINKASI İLAHİSİ)

    SUMERLİLERİN BİRA TARİFİ (NINKASI İLAHİSİ)

    Mezopotamya’daki eski uygarlıklar üzerine çalışma yapan Leo Oppenheim; “Bir bira imalatçısının zanaatı, Mezopotamya’da bir tanrıçadan ilahi koruma sağlayan ve sosyal destek alan tek meslektir. Şüphesiz ki Tanrıça panteonundan NINKASI ve SIRIS sayesindedir” der. Sumerlerin NINKASI İLAHİSİ, M.Ö. 1900 lere tarihlenen bir bira tarifini içeren çiviyazılı tablettir. Bu umulmadık biranın imalinde özel bira-ekmeği “bappir”, arpa ve…

  • SUMER VE TÜRK DİLİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR

    SUMER VE TÜRK DİLİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR

    Yazılarımı takip edenler bilir Sumerce ve Türkçe üzerine çeşitli araştırmalardan bahsetmiştim. Bunlardan biri de Kazak yazar Olcas Süleyman’ın yaptığı araştırmadır. Olcas Süleyman 1936 yılında Alma Ata’da doğmuş ve jeoloji eğitimi aldıktan sonra Moskova Edebiyat Enstitüsü’ne kaydolmuştur. Yazmış olduğu Az-İ-Ya adlı kitap en önemli eserlerinden biridir. Eski Sovyet döneminde yasaklı olan kitap, rejimin yıkılmasından sonra yayınlanmıştır.…

  • SUMER TANRIÇASI İNANNA VE DUMUZİ’NİN EVLİLİĞİ – 3.BÖLÜM

    SUMER TANRIÇASI İNANNA VE DUMUZİ’NİN EVLİLİĞİ – 3.BÖLÜM

    Dün yayınlanan 2. Bölüm’ün devamı Göklerin kraliçesi,Kahraman kadın, annesinden daha yüce,Enki tarafından takdim edilen,İnanna, Ay’ın ilk kızı,Dumuzi’nin kaderini buyurdu; Savaşta liderinim,Kavgada sana zırh tutanım,Mecliste senin savunucunum,Seferberlikte senin ilhamınım.Sen, kutsal tapınağın seçilmiş çobanı.Sen, Kral, Uruk’un sadık tedarikçisi,Sen, An’ın tapınağının ışığı,Tüm yollar sana uygundur: Yüce taht üzerinde başını dik tutmaya,Lapis lazuli tahtında oturmaya,Başına kutsal taç takmaya,Vücuduna uzun elbiseler…

  • SUMER TANRIÇASI İNANNA VE DUMUZİ’NİN EVLİLİĞİ – 2.BÖLÜM

    SUMER TANRIÇASI İNANNA VE DUMUZİ’NİN EVLİLİĞİ – 2.BÖLÜM

    Dün yayınlanan 1. Bölümün devamıdır.   İnanna seslendirdi: Sütün tatlı ve koyu olsun, güveyim. Çobanım, taze sütünü içeceğim. Vahşi boğa, Dumuzi, sütün tatlı ve koyu olsun. Taze sütünü içeceğim. Ağılımdaki keçilerden sütü al. Tatlı peynirin ile benim kutsal yayığımı doldur. Efendi Dumuzi, sütünü içeceğim. Kocam, ağılımı senin için koruyacağım. Yaşamevi’ni ben gözeteceğim, depoyu da. Ülkenin…

  • ÇİVİYAZILI BELGELERDE KISKANÇ KADIN

    ÇİVİYAZILI BELGELERDE KISKANÇ KADIN

    Günümüzden yaklaşık 4.000 sene önce kıskanç bir kadının duygularını anlatan bir şiir. Akadça olarak yazılmış.  Mezopotamya bölgesinde çok ender bulunan türden bir tablet. Şiirin 150 satır olduğu sanılmakta. Çünkü kırık bir tablet. Şiirden anlaşıldığına göre kadının sevgilisi olan erkek gönlünü başka bir kadına kaptırmış.  Bu sebepten kadın şiirde sevgilisine olan kıskançlığını, üzüntülerini anlatıyor ve onu…

  • SUMERLİLERİN HASTALIKLAR İÇİN İLAÇ REÇETELERİ

    SUMERLİLERİN HASTALIKLAR İÇİN İLAÇ REÇETELERİ

    Mezopotamya bölgesinde yaşamış uygarlıklar arasında, özellikle çok sayıda Akad tıbbi metinleri bulunmasına rağmen Sumer tıbbı hakkında iki adet tablet vardır. Bu tabletlerden bir tanesi sadece bir reçete içeren küçük bir parçadır. Diğeri ise onbeş reçeteyi içeren 10×14 cm boyutlarında bir tablettir ve tıp tarihi açısından çok önemlidir. Tabletin özenli ve irice yazısından dolayı bunu M.Ö.…

  • ESKİ MEZOPOTAMYA’DA HEKİMLİK

    ESKİ MEZOPOTAMYA’DA HEKİMLİK

    Mezopotamya’da yaşamış eski halklar hayatın özünün su olduğuna inanırlardı. Sümerler, hekimleri A.ZU olarak tanımlamışlardır ve bu kelimenin de anlamı “suyu tanıyan kimse”dir. Hekimlik yapanlar suya bakarak hasta hakkında yorumda bulunmuşlar ve ona göre tedavi uygulamışlardır. Herhalde bu sebepten hekimleri “suyu tanıyan kimse” olarak tanımlamışlardır. Hekim tedavi için gelen hastaların yanına bir kap koyar ve suyla…

  • DÜNYA TARİHİNDE İLK ŞEHİR PLANI SUMERLİLERE AİTTİR

    DÜNYA TARİHİNDE İLK ŞEHİR PLANI SUMERLİLERE AİTTİR

    Günümüzden yaklaşık 3500 sene önce bir Sumerli eline bir parça kil alarak 18×21 cm. boyutlarında bir levha haline getirmiş ve üzerine Nippur şehrinin planını çizmiştir. Üstte bulunan tabletin resminde de görüleceği üzere, planda şehrin içinden ve dışından geçen nehirler, kanallar, surlar, surlarda bulunan kapılar, önemli mabetler ve şehir parkı çizilmiştir. Bu planı yapan haritacı yanlarına…

  • SUMERLER DE YAZARLARI HAPSE ATAR

    SUMERLER DE YAZARLARI HAPSE ATAR

    Günümüzde yazarların cezaevine girdiğini gazetelerde, televizyon haber bültenlerinde sıkça duyuyor ve görüyoruz. Yaklaşık günümüzden 4.000 yıl öncesi, Sumer ülkesi, orada da Ridibagan adlı bir yazar ayaklarına zincir vurulmuş, cezaevinde. Fakat cezaevinde cezasını çekerken boş durmamış “Sa” olarak adlandırılan bir sözlük yazmış. Adını bilmediğimiz bir yazar da girdiği cezaevi, yargılanması ve cezaevi gardiyanı olan bir hanım…

  • SUMER BEDDUASI

    SUMER BEDDUASI

    Günümüzden binlerce yıl öncesine ait bir lanet, bir beddua. Aynı günümüzde yapılanlar gibi. Bu laneti içeren tablet, birçok koleksiyondaki parçanın birleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu tablet parçaları İstanbul Arkeoloji Müzesi, Philadelphia Üniversite Müzesi ve Hilprecht koleksiyonunda bulunmaktadır. Bu tablet ilk incelendiğinde Ur ve Nippur şehirlerinin yıkılışına ait bir ağıt olduğu zannedilmişti. Fakat başka parçaları da ortaya…

  • SUMERLERDE ÇİFTÇİNİN EL KİTABI

    SUMERLERDE ÇİFTÇİNİN EL KİTABI

    Anadolu’dan çıktıktan sonra Fırat ve Dicle nehirleri sakince akarak Mezopotamya bölgesini verimli hale getirir. Daha sonra ise Basra körfezine dökülmeden önce birleşirler. İki nehrin getirmiş olduğu balçık buraları verimli hale getirmiştir. İşte bu iki nehrin aktığı bölgeyi Sumerler kendilerine yurt edindiler. Sumerler, bu bölgede iki nehrin arasında çeşitli sulama kanalları yaparak bölgeyi tarıma uygun hale…

  • SUMERLERİN EROTİK AŞK ŞİİRLERİ

    SUMERLERİN EROTİK AŞK ŞİİRLERİ

    Sumerlerde aşk şiirlerinin en güzel örneklerini “Kutsal Evlenme” olarak nitelendirilen törenler için yazılan çiviyazılı tabletlerde görülmekteyiz. Bu törenler için şairler ve ozanlar; Tanrının veya kralın, Tanrıçanın veya rahibenin ağzından, birbirlerine söylenmek üzere aşk, sevgi, şehvet dolu açık saçık şiirler yazıp bunları bestelemişlerdir. Yazılan bu şiirlerde hiçbir tabu yoktur. Bu şiirlerin birinde Tanrıça; kadınlık organını, sulanmış…