Esir düşen 15 bin Türk askerini kör ettiler – Cezmi Yurtsever
Karaisalı bölgesinin tarihini araştırma çalışmalarım esnasında 1917 yılında Osmanlı ordusunda teğmen olarak olarak görev yapan Hasan adındaki askerin “Kara Bomba” müfrezesine kurarak Toros geçitlerinde düşman güçleri ile ölümüne mücadele ettiğini öğrendim. Hasan, savaş ortamında Arabistan çöllerinde Filistin cephesinde iken giydiği baş örtüsünü hiç çıkarmamıştı. Ve de omzunda kurşun yarası vardı. Arkadaşlarının da hemen hepsinin vücutları kurşun ve bomba izleri ile delik deşikti. Hasan ve arkadaşlarının Filistin’den Çukurova’ya Karaisalı dağlarına uzanan “kahramanlık destanlarını” konu edinen TOROSLARDA GÖRÜŞÜRÜZ kitabını gözyaşları dökerek yazdım.
Esirlerimiz
Hasan’ın yaşadıklarının izini sürdüm. 1917 yılı Kasım ayı başlarında Osmanlı ordusunun Gazze-Birüssebi savaşında savunma hatları harita ve fotoğraflarının casuslar tarafından düşman tarafına verilmesi sonucu ağır bir yenilgi alındı. 13.000 Türk askeri hayatını kaybetti. 12.000 civarında da esir vardı. Osmanlı ordusundan yenilgiler ve bozgun sonrasında Arabistan cephesinde 150.000 asker İngilizlere esir düşmüştü. Ve Türk askerleri için Mısır’da esir kampları kuruldu. Geçtiğimiz günlerde Türk Tarih kurumu Arşivinde bulunan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 27 Mayıs 1921 tarihli oturum zabıtları belgelerini okudum. Edirne Mebusları Faik ve Şeref Beylerin Atatürk’e sundukları “görüşme konusu” (takrir) belgesinde “Mısır’da sonuçlandırılan İngilizlerin fenni temizlik (tathirat-ı fenniye) bahanesiyle miktarından fazla “cerasol” banyosuna sokarak gözlerini kör ettikleri onbeş bin (15.000) evladın üzerinde irtikap ettikleri (deney kobayı olarak kullandıkları) bu cinayetin mutemed failleri olan İngiliz tabibleriyle (doktorlarıyla) garnizon kumandan ve zabitlerinin de cezalandırılmasını isteriz” sözleri yazılı idi. İnsanlık tarihinde bir eşi duyulmamış böyle bir olay 15 bin Türk askerinin cerasol katkılı banyolarda gözleri kör edilerek en hayati insani fonksiyonlarını kaybetmeleri “savaş suçu” olduğu kadar insanlık onurunu ayaklar altına alan vahşi bir uygulama idi. Konuyu gündeme getiren milletvekilleri olay öncesi işgal İstanbul’unda cadde ve sokaklarda birbirine tutunarak yürümeye çalışan çok sayıda esir kamplarından gelme askerin perişan halini görmüşlerdi. Aynı manzara Anadolu’nun her yerinde de yaşanıyordu.
Olayın farklı boyutlarını Avustralya ve İngiltere savaş arşivlerinden de yaptım. Avusturalya Savaş Merkezi arşivinde JO1208 kod numaralı Türk askerlerinin Mısır’da kırbaçlı kasketli düşman görevliler karşısında çırılçıplak bir halde “cerasol” karıştırılmış su tanklarında zorla banyo yaptırılma fotoğrafına ulaştım. İngiltere Arşivlerinde bulunan Mısır’daki Esir Türk Askerleri tutanak ve belgelerinde Heliopolis esir kampının sorumluları Arsen Kohoren ve Leon Samuel adındaki doktorlardı. Sidi Beşir kampında sorumlu doktor da Osmanlı ordusunda görevli iken bir şekilde düşman safına geçen Halepli ve Ermeni asıllı bir doktordu. Ve bütün bilgiler dünya tarihinde eşi görülmemiş cerasol katkılı su tanklarında zorla banyo yaptırarak kitle halinde askerlerin gözlerini kör etme olayında savaş suçu sorumlularının Ermeni asıllı doktorlar olduğunu gösteriyor. Bir şekilde Mondros anlaşmasına göre Osmanlı ve karşı taraf arasında esirlerin serbest bırakılması maddesi yer alıyordu. Ancak Osmanlı askerlerinin Anadolu’daki milli mücadelede dirençlerini yok etmek için savaş hukuku çiğnenerek kitle halinde Türk askerlerin gözleri kör edildi.
Yasəmən Qaraqoyunlu: Bu gün Türkiyə prezidenti sayın Ərdoğan Bakıya gəlir. Çox saylı görüşlərin və razılaşmaların olacağını gözləyirik. Bu gözləntilərimizlə bərabər, buradan bir daha söyləyirəm.
1. Azərbaycanda Türkiyə hərbi bazaları qurulmalıdır. Bu Qafqazda, Rusiya-İran-Ermənistan birliyinə qarşı dəngələrin qurulması deməkdir. 30 ildir ki, Qafqazlarda dəngələri bu dövlətlər qurur və yönətir. Bu durum dəyişməlidir. Dəngələri biz qurmalıyıq, siyasi şərtləri biz diqtə etməliyik, biz yönəltməliyik. Çünki Qafqazın sakinləri də, sahibləri də bizik. Duruma əl qoymamız milli təhlükəsizliyimiz acısından şərtdir.
2. Türkiyə-Azərbaycan konfederativ birliyi qurulmalıdır. Bu Qafqazda, Orta Doğuda və Avrasiyada siyasi, strateji, iqtisadi, kültür dəngələrini dərindən, bütün qatları ilə etkiləyəcəkdir. Yeni çağda, yeni Türk tarixinin başlanğıcı qoyulacaqdır.
3. Rusiya Qarabağdan çıxmalıdır. Bu bir işğaldır. Rusiyanın Qarabağda güclənməsinə qarşı mübarizə edilməlidir. Rusiya Qarabağdan çıxarılmalıdır. Uluslararası siyasətdə və stratejilərdə Avrasiyaçılıq, Türkiyə-Rusiya, Turan-Slavyan birliyi və əməktaşlığı, dialoq və konsolidasiyası projelərinə qarşı deyilik, lakin bu stratejilər Rusiyanın Qarabağı işğal etməsi, Qarabağda erməniləri möhkəmləndirməsi siyasəti üzərindən qurula bilməz, hərçənd ki, Rusiyanın sülhməramlı adı altında Qarabağın bir hissəsini işğal etməsi, burada erməniləri gücləndirməsi və hərbi bazalarını qurması Türk-Rus strateji əməktaşlığının tərkib hissəsi kimi təbliğ edilməyə cəhd göstərilir. Türkiyə-Rusiya strateji tərəfdaşlığı Qarabağın qeydsiz şərtsiz işğaldan azad edilməsi, Rusiyanın Qafqazdan çəkilməsi və dövlətlərarası bərabərhüquqlu əməktaşlıq əsasında qurulmalı deyilmi?
4. Qarabağın statusundan söhbət belə gedə bilməz. Bu yöndə aparılan bütün danışıqlar, beynəlxalq təşkilatların qərarları, təkliflər, layihələr boykot edilməlidir. Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz parçasıdır və qeydsiz şərtsiz erməni-rus işğallarından azad edilməlidir.
5. Ermənilər bircə halda Qarabağda yaşaya bilər ki, Ermənistan vətəndaşı olan türklər də Ermənistanda yaşasın. Bu təmin olunmayacağı halda, Əks halda Azərbaycanda, Qarabağda bircə erməni belə yaşamamalıdır. Ümumiyyətlə mənim mövqeyim budur ki, Qafqazda bircə erməni belə qalmamalıdır və Ermənistan adlı dövlət olmamalıdır. Bizim savaşımız sadəcə Qarabağı erməni işğalından azad etmək deyil ki, Ermənistan adlı ikinci Rusiya dövlətini Qafqazdan silməkdir. Varsın getsin bu savaş 100 il çəksin. Bu savaşı zamana yayaraq, bir gün belə dayanmadan, sonuna qədər sürdürməmiz lazımdır.
6. Azərbaycanda daxili milli birliyi qorumalıyıq və beynəlxalq diplomatik danışıqlarda mövqelərimizi gücləndirməliyik.
7. Diasporumuzu gücləndirməliyik. Diaspor təşkilatlarımızla bütün dünyanı tor kimi sarmalıyıq və sadəcə savaşda deyil, diaspor siyasətində də, informasiya, təbliğat, təşbiqat sahəsində də Erməniləri yenməliyik. Ümumiyyətlə, bütün sahələrdə ermənilər yenilgiyə uğradılmalıdır. Azərbaycan bu savaşda yalnız ordusu, əsgəri ilə deyil, bütün vətəndaşları, ailələri ilə səfərbər olunmalıdır.
8. Təcili olaraq Azərbaycanda dərin islahatlara başlanmalıdır. Azərbaycan dövlətçiliyinin düşmənləri Azərbaycanda hökümətdə, parlamentdə, güc strukturlarında, informadiya və təhsil strukturlarında, diplomatik korpuslarda, təhlükəsizlik sahəsində, dini sektorda cəmləşmiş 80 min Rusiya kolonu təmizlənməlidir. Azərbaycanda səfirlər, parlament hamsı dəyişməlidir.
9. Türkiyə Azərbaycan konfederasiyasi yeni düşüncəli və tarix zehniyyəti olan bir toplum qurmağı tələb edir. Təhsil, kültür, milli fəlsəfə sahəsində Rusiya və İran (fars) dəyərlərindən sıyrılmış, Türk tarix və kültürünə sarılmış bir toplum inşa etmək gərəkdir ki, bu da yeni bir təhsil və informasiya strategiyasının qurulmasından keçir. Bütün sahələrdə son 100 ildə həyata keçirilmiş ruslaşma və iranlılaşma dayandırılmalı, türkləşmə prosesi başlanmalıdır.
10. Türkiyə Azərbaycanda sadəcə hökümətlə yox, xalqla dərin ilişkilər qurmalı, toplumun ən dərin qatlarına qədər nüfuz edərək təşkilatlanmalıdır. Türkiyə Ermənistanda və Qafqazda güclənmək üçün Azərbaycanda güclənməlidir…
11. Savaş bitməmişdir. Savaşın yalnız bir mərhləsi bitmişdir. Qarabağ savaşı lokal savaş mərhələsindən qlobal savaş mərhələsinə qədəm qoymuşdur.
12. Qarabağ savaşı bütün Azərbaycanlıları və Türk dünyasını səfərbər olmağa sövq edəcəkdir. Qarabağ savaşı bir Türklük savaşıdır, bir Turan savaşıdır, Qafqaz savaşıdır, Orta Doğu savaşıdır, Avrasiya savaşıdır, Şərq -Qərb savaşıdır. Qarabağ savaşı siyasi aktivliyi yüksək olan bir vətəndaş və hərbi siyasi diplomatik bacarığı yüksək olan bir çevik hökümət və böyük milli ruhlu və platformalı, prinsipial, peşəkar vətənpərvərlərin cəmləşdiyi yeni bir parlament tələb edir. Qarabağ savaşı yeni şüur, yeni fəaliyyət, yeni savaş, yeni insan tipi tələb edir.
13. Azərbaycan hökümətində, bütün idarə etmə strukturlarında Türk və Türkiyə düşmənləri əsla görəvə alınmamalıdır.
Yazılmalı, sorğulanmalı dərdlərimiz çoxdur, mən ən önəmlilərini qeyd etdim. Siz bu siyahını artıra və genişləndirə bilərsiniz.
Özet: Bu makale Müslüman olmalarından önce Türkler’de egitimin durumunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Eski Türkler’le kastedilen Hunlar, Göktürkler ve Uygurlar’dır.
Hun Türkleri’nin ana yurdu olarak Orta Asya gösterilir. Burası Altay daglarından Çin’in kuzeyine kadar olan bölgedir. Hun Türkleri’nden sonra 552 yılında Göktürk’ler kendi imparatorluklarını kurdular. İmparatorlugun sonlarına dogru Orhun Abideleri’ni diktiler. Bu abidelerde 38 harften olusan Göktürk alfabesinin sembolleri ve isaretleri vardır. Göktürkler’den sonra Uygurlar 745 yılında Dogu Türkistan’da veya Çin Krallıgı’nın Batı bölgesindeki tarımsal alanlarda kuruldu. Uygurlar komsuları ile iyi iliskiler içindeydiler. 14 harften olusan Sogd alfabesini kullandılar. Bossert’e göre matbaayı ilk kullanan topluluk Uygur’lardır. Daha sonra Çinliler bun gelistirmislerdir. Arastırmamız sonucunda slamiyet’ten önce Türkler’de düzenli bir egitim sisteminin oldugu görülmektedir.
GİRİS
Egitim; Latince’de “Educate” mastarının isim sekli olan “Education” sözcügünün Türkçe karsılıgıdır.1 Sözlükte, büyütmek, yetistirmek, gelistirmek gibi anlamlara gelir.2 Terim olarak ise; “Bireyin davranıslarında, kendi yasantısı yoluyla istendik yönde degisme meydana getirme süreci”3 veya “Bireyin davranısında, kendi yasantıları yoluyla ve kasıtlı olarak istendik degisme meydana getirme denemeleri sürecidir.”4 Egitim, dogumla baslar ve hayat boyu sürer5, planlı ya da tesadüfî olabilir. Okul, okumayazma, ders araç gereçleri ile ve bunların dısında aile veya bir çevre içinde, kisisel yetisme yollarıyla yapılan ögretme, ögrenme, bilgi aktarma, beceri kazandırma çalısmalarının tümünü kapsayan bu çabalara yaygın egitim denir. Bundan da anlasıldıgı gibi egitim, ögretimi de kapsayan genel bir terimdir. Bu açıdan egitim, genelde halk ve yetiskinler egitimi, yaygın egitim kurumları, kitle iletisim araçları ve etkileri, toplumun çocuk yetistirme yöntemleri ve çocuk oyunları, toplumda yaygın biçimde ortaya çıkan egitim düsüncesi ve uygulamaları, toplumun bilim anlayısı, egitim degerleri; özel olarak Türk egitimi tarihini dikkate aldıgımızda atasözlerini, destanları, masalları, ninnileri, edipleri, ahlakçıları, halk ozanlarını ve hatta Samanları vb. kapsayan bir terimdir.6 Kuskusuz egitim zaman ve mekân yönünden kapsamlı, süreli ve çok boyutludur. Egitim de ögretim de süregeldigi toplumun sosyal, kültürel, politik ve ekonomik olgularından etkilenir.7
Ögretim ise; bir amaçla teskilatlı ve düzenli olarak genellikle bir ögretim kurumunda ya da belli bir ortamda ögretmenler tarafından, ögrencilere, araç gereç kullanılarak bilgi aktarılması ve ögretilmesi çalısmalarının tümüdür. Baska deyisle ögretim ögrenmenin gerçeklesmesi için girisilen düzenli, teskilatlı, planlı çabaların tümüdür. Örgün egitim olarak isimlendirilir. Ögretim, egitimin bir parçasıdır. Bu açıdan ögretim, okul, ders kitapları, ögrenci, ögretmen, müfredat vb. kapsar.8 Egitim ve ögretimde iki unsur vardır; ögretme ve ögrenme. Ögretme; ögretmen tarafından hedeflenen davranısları ögrencilere kazandırmak için düzenlenmis yasantılar sürecidir.9 Ögrenme; bireyin olgunlasma düzeyine göre, yasantıları aracılıgı ya da çevresiyle etkilesimi sonucunda, yeni davranıslar kazanması veya eski davranıslarını degistirmesidir.10 Ögrenme genellikle kendiliginden ve yönlendirilmis olmak üzere iki türlü meydana gelmektedir.11
İslamiyet’ten önce Türklerde egitim-ögretim denildigi zaman; bilinen ilk Türk toplumlarındaki egitim akla gelir. Türkler’in anayurdunun neresi oldugu konusunda farklı nazariyeler öne sürülmüstür. Macar Türkiyatçısı G. Nemeth, Türk anavatanının Asya’nın kuzeybatı (simal-i garbi) kısımlarında, Altay dagları ile Urallar arasında ve Aral gölü mıntıkasında aranması lüzumunu, lisanî delillere dayanarak iddia etmistir. Yine Macar âlimlerinden G. Almasy, menkıbe ile destanlara ve Aryanî kavimlerin ilk vatanı hakkındaki tetkikata dayanarak, Türk anayurdunun Tiyansan mıntıkasında oldugunu, bu meseleye tahsis edilen ayrı bir yazısında ileri sürmüstür.12 Genel olarak kabul edilen görüs de budur. Türkler asagı yukarı dört bin yıllık mazileri boyunca dünya üzerinde çok genis bir alana yayılmıs Asya, Avrupa ve Afrika’da yasamıs ve pek çok devlet kurmus büyük bir millettir.13 Özellikle Türklerin baskaları üzerinde egemenlikler kurmus olması, bu egemenligi Hıristiyan dünyası aleyhine gelistirmis bulunması, yabancıları Türkler aleyhine asırı duygusallıga itmistir. Türkler aleyhine yargıların en fazla yogunluk kazandıgı alan ise, uygarlık ürünleri konusu olmustur.14 Batı toplumları, eski Türk toplumunu, “Atlı Kavimler” kümesi içinde degerlendirmislerdir. Atlı kavim(budun), at yetistiren ve bütün günlük yasamı da at sırtında geçiren insan toplumu demektir. Çin kaynakları da Türkler’in göçebe yasam sürdüklerini, otları ve suları izleyerek yasadıklarını yazmıslardır.15Bir baska ifadeyle Batılı arastırmacılar, göçebe olarak yasayan bir toplumun medeniyet olusturamayacagını iddia etmislerdir. Bu iddialara mukabil olarak Strzygovski’nin Türkler’den ciddi olarak ele alınmasını istedigi konu; Türkler’in çok eski zamanlarda yasayıp, zengin uygarlık izleri bıraktıkları alanlarda bizzat kendilerinin bilimsel arastırmalar sürdürmeleridir. Çünkü Strzygovski, bazı insanların Ege sanatına benzemeyen her sanatı barbar addetmek gibi yanlıs bir görüse sahip olduklarını ifade etmektedir.16
Çalısmamızda gerçekten iddia edildigi gibi Türkler’in tamamen göçebe veya rasgele otları, suları izleyerek yasadıkları mı? yoksa bu göçlerin bir sistem dâhilinde takvim bilgisinin de yardımıyla belli zamanlarda yaylalara, belli zamanlarda kıslaklara mı yapıldıgını? ayrıca bu yasam biçiminde bir egitim-ögretim sisteminden bahsedilebilinir mi? gibi soruların cevaplarını ortaya koymaya çalısacagız. Çünkü medeniyet ve kültür, bilgi ile, bilgi de egitim-ögretim ve bilgi-bilim varsa, medeniyet de vardır. Bu mütevazı çalısmayla Türkler’in, yüksek bir medeniyete sahip oldugu kapısını aralamayı amaçlamaktayız. Bunu yaparken de Türkler’in, slamiyet’i kabul etmeden önce kurmus oldukları devletlerden hareket etmeyi planlamaktayız. slamiyet’i kabul etmeden önce Türkler’in kurdugu en önemli üç devlet Hun mparatorlugu, Göktürk Devleti ve Uygur Devleti’dir.
A. HUNLARDA EG İT İM VE ÖGRET İMİ
Hunlar, tarihte bilinen en eski Türk devleti olup, merkezleri Orhun- Selanga ırmakları ile Türkler’in kutlu ülke saydıkları Ötüken ve çevresi merkez olarak kurdukları bir devlettir. Baskentleri Ötüken’dir.17 Sürü besleyen, atlı göçebe kabilelerden olusmustur. Özellikle komsuları Çin’e karsı korunmalarını kolaylastırdıgı için, Hunlar yerlesik degil göçebe bir yasantıyı benimsemislerdir. Bunun dogal sonucu olarak da savasçılık, yöneticilik, bazı el sanatları ile dini inanıslar ve çocuk yetistirmeye iliskin degerler egitime damgasını vurmustur. Hunlar’daki egitimi; yasayıs biçimleri sekillendirmistir.18
1. Savas Egitimi
Hunlar da esas itibariyle skitler gibi göçebe bir kavimdir.19 Çin kaynaklarından elde edilen bilgilere göre bunlar sürüleri ile mesgul olurlardı.20 Göçebe Türkler’in düsmanları, yine kendileri gibi atlı olan komsuları idi. Bu sebeple atlı düsmanları, onları bir anda bastırabiliyor ve her sey de o anda yok olabiliyordu. Yasamak isteyenler her an savasa hazır olmalı idiler. Eli silah tutan ve düsmana karsı koyabilecek kimseler, nerede ve nasıl göreve baslayacaklarını çok önceden bilmeliydiler. Kadınları ve çocukları kimlerin nasıl ve nerede koruyacaklarının kesin kaidelerle belirtilmis olması gerekirdi. Bütün bunları topluma kim ögretebilirdi? asırlardan beri devam eden ve olgunlasan töre ve toplumun köklü gelenegini, askeri dehasını, egitim-ögretim metotlarını nasıl düzenlemis olurlardı.21
Büyük ordular kuran Hun Türkleri o güne kadar görülmedik savas taktikleri gelistirmislerdir. Mete Han, üçyüz bin atlı ile çok süratli biçimde Çin sınırlarına girer ve Çin’in merkezine kadar ilerler idi. Mete’nin ordusu atların renklerine göre düzenlenmis idi. Her yön farklı bir renk ile belirtilirdi. Savas anında kim hangi vazifeyi yapacaksa o yöne dogru hızla ilerlerdi. O zamana kadar askeri alanda uygulanan böyle bir taktik görülmemistir. Çin gibi genis ve kalabalık bir ülkeye akınlar düzenlenmis pek çok savaslar kazanılmıstır. Çin Seddi onları durdurmak için yapılmıstır.22 Hunlar, Orta ve Batı Avrupa’da çok genis bölgeleri ele geçirmisler, Roma ve Bizans’a bas egdirmislerdir. Bunlar bize Hunlar’ın çok iyi bir askerlik ve savas egitimi gördüklerini kanıtlamaktadır. Bu egitim töre içinde gerçeklesiyordu.23 Mete’den daha öncesinde de Hunlar’da belirli bir ordu sisteminin oldugu bilinmektedir. Mete’nin babası Tuman(Teoman)24 Han, Yüeçiler’in elinden kaçan oglu Mete’ye 10.000 atlıdan olusan bir tümen vermis, o da babasının kurdugu sistemi daha da gelistirmis, disiplin ve itaati öne çıkarmıstır.25
2. Hayvan Yetistiriciligi
Eski Türkler’deki egitimde önemli bir unsur da hayvan yetistiriciligidir. Koppers, “Hayvan yetistiriciliginin ç Asya’da dogdugunu, ndogermenler’in bu kültürün yaratıcısı olmayıp, ancak alıcısı olduklarının ispat edildigini” söylemistir. Koppers, atın ilk evcillestirilmesi ve bununla ilgili atlı-çoban kültürünün olusmasını ç Asya’da yasayan eski Türkler’e dayandırır.26 Türkler, at terbiyesi ve türlü cinsten hayvanların yetistirilmesinde büyük ilerleme kaydetmislerdir.27 Türkler için at, çok önemlidir. Bunu Kasgarlı Mahmud’un su sözlerinden çok daha iyi sekilde anlayabiliriz: “At Türk’ün kanadıdır. Ata bakan seyise “El Bası” yani “Vilayetin Bası” denir.”28 Özellikle atların egitilmesi günübirlik bir sistem olmasa gerek, belli bir birikimin ve belli bir düzenin sonucudur.
3. Bagımsız Yasama Azminin Yeni Nesillere Aktarımı
Türk milleti, hâkim bir millet olarak yaratıldıgına ve kendisine bazı fevkalbeser hususiyetler verildigine inanmıs ve çevresindekileri de inandırmıstır. Mahmud Kasgarî ve diger pek çok müellif; “Türklerin Allah’ın has ordusunu teskil ettigine, Allah’ın cezalandırmak istedigi kavimlere, bu ordusunu musallat ettigine” dair söylemlerin yaygın oldugunu ifade etmistir.29 Gelenege göre Türk hükümdarlarına idare etme yetkisi Tanrı tarafından verilmistir. Bu yetki Eski Türkler’de “Kut” ile ifade edilmektedir.30 Onlara göre tüm insanlar Türk devletinin halkı, Türk hakanı ise dünyanın hükümdarı idi. Atilla kendisini Tanrı’nın kırbacı sayıyordu. Türkler’de her zaman bir dünya devleti kurma düsüncesinin, düsüncesi hâkim olmustur. Bunun yanında hür ve bagımsız yasama istegi de her zaman Türkler arasında kabul gören bir görüs olmus ve bu iki anlayıs da töre yoluyla yeni yetisen kusaklara aktarılmıstır. Bu sistemi yaygın egitimin en güzel örneklerinden kabul edebiliriz.
Mete’nin devlet yönetimi ile ilgili çok anlamlı bir olay vardır. Bunu Mustafa Kemal Atatürk de çok sevmis olmalıdır ki 1933 yılında Balıkesir Lisesi’nde bir tarih dersi sonunda ögretmenlere anlatmıstır. Çin tarihlerinde de anlatılan bu olay hem vatan topragının ne kadar kutsal oldugunu hem de Türkler’deki devlet felsefesinin en güzel örnegini göstermektedir.31
4. Mesleki Egitim
Sürü besleyen atlı-göçebe ve savasçı bir toplumda hayvan ürünlerinin (et, süt, deri, yün…) degerlendirilmesi, çesitli araç-gereç yapımı ile ilgili, usta-çırak iliskisi içinde bazı becerilerin gelismesi dogaldır. Hunlar böylece kürk, halı, madenî esya ve kılıç kusagı plakaları veya teçhizat ve kosum takımı, bronz plâkalar, kopçaklar ve dügmeler ile temsil edilen son derece müsahhas bir sanata sahiptirler.32 Madenlerden altını, demiri basarı ile islemislerdir. Eski Türklerde demir ve demircilik kutsaldı, onlar kılıç üzerine and içerlerdi. Hunlar, el zanaatlarında da güzel eserler yapmıslardır ve bunlar “step sanatı” olarak adlandırılmaktadır.33
Çok kalabalık bir orduya sahip olan Hunlar’ın çok fazla silaha ve madeni esyaya ihtiyacı olması kaçınılmazdır. Bunun için madenlerin toplumda genis çapta islenip, degerlendirilmesi gerekir. Bu sebeple, madencilik yalnızca aile içinde kalmayan bir ugrası olmalıdır. Devletin mesleki egitim ile ilgilenmis olması muhtemeldir.
5. Hunlarda Ziraat ve Tarım
Çin kaynaklarından edinilen bilgiye göre Hunlar, sürüleri ile ugrasırlarken bunun yanında ekip biçmeyi de ihmal etmemislerdir. Altay bölgesinde Hun çagında açıldıgı düsünülen muhtelif sulama kanallarının izine rastlanmaktadır. Bu kanallardaki sulamanın ilmi bir usulle yapıldıgı belirlenmistir. Selanga nehri ve Baykal gölü yakınlarında bulunan saban demirleri, muhtelif büyüklükte oraklar, zahire saklamak için özel bir sekilde kazılmıs kuyular, hububatı ezmek ve ögütmek için kullanılan taslar bu kültürün en önemli eserleridir.34
6. Dini nanıslar35
Eski Türkler’de sihri sistem ile dini sistem bir birine esitti. Tarihi devirde sihri bir sistem halinde görülen Samanizm’in daha öncesinden de ana totemcilik ile karısık dini bir sistem olması kuvvetli bir ihtimaldir.36 Hunlarda ve eski Türkler’de din de kısmen bir egitim aracı idi. Onlarda “halk inanısı” ile “devlet dini” ayrı seylerdi. “Halk inanısı daha ziyade hastalık, fal, sihirbazlık gibi insanların günlük ihtiyaçlarına cevap veren ve onları manevi bakımdan tatmin eden prensiplerdi. Devlet dini ise devletin varlık sebebini izah eden ve hükümdarın idaresine mesruiyet veren bir inanıslar sistemi idi. Halk inanısında halkla karsı karsıya olan ve Tanrı ile iliski kurdugunu iddia eden Saman denilen aracılar mevcut idi. Devlet dininde ise basrahip, hükümdarın bizzat kendisiydi. Saman ya da kam; kâhin37, sihirbaz, saz sairi, yazı yazan kâtip ve ögretmen anlamlarına da gelmekte, beden ve ruh doktorlugu dâhil çok çesitli konularda halka önderlik yapmakta, onların sorunlarını çözmeye çalısmakta idi. Bu durumda onları bir çesit yaygın egitimci olarak görmek gerekir.38
7.Çocuk Egitimi
Hunlarda ve eski Türklerde çocuk sahibi olmak çok arzulanırdı. Erkek ve kızlar arasında genellikle fark gözetilmez, hatta bazı kızlara daha fazla deger verilirdi. Çocuksuz ailenin itibarı düsüktü. Eski Türkler’e göre ogul babasına, kız anasına çekmeliydi. yi oglana ataç, iyi kıza da anaç denirdi. nanısa göre “ata oglu ataç dogar” yani ogul babasına benzerdi.39 Oglanı yetistirmek babanın, kızı yetistirmek de ananın görevi idi.
Eski Türkler’in egitim sisteminde törenin çok önemli bir yeri vardır. Bu töre geregince, çocukların güçlü ve iyi bir asker olarak yetismelerine çok önem verilirdi. Dogum ve ad verme günleri, törenlerle kutlanırdı. Çocuklar daha küçükken at niyetiyle koyunlara binerler, kus ve fareleri okla vurmaya çalısırlar, ava götürülürlerdi. Onların biraz büyüyünce ata binmeleri de yine törenlerle kutlanır, o gün çocuga ad teslim edilir, at yarısları yapılırdı. Erkek çocugun yetismesinde ve savas sanatını ögrenmesinde babasının çok önemli ögretici ve egitici görevi vardı. Kızlardan da erkeklerle boy ölçüsen, düsmanları, vahsi hayvanları alt edenler çıkardı.40
Hunlar’da ve genellikle öteki Türkler’de Müslüman oldukları zamanlara kadar, çocuga ad koymanın bile bir mücadele, kahramanlık ve güç gösterisi ile ilgisi vardı. Dogdugunda çocuga verilen ad onun gerçek ve sürekli adı degildi. O, ilk gençlik yıllarında dikkati çeken bir basarı ile adını kendi kazanırdı. Bu, Dede Korkut Kitabı’nda çok güzel bir örnek ile anlatılır.41
B. GÖKTÜRKLER
M.S. VI. yüzyılın ortalarında Büyük Hun Devleti’nden sonra en büyük Türk devletini kurmus ve kısa zamanda çok büyük bir alana yayılmıslardır. Göktürkler, Hunlar’ın devamı niteligindedir. Göktürkler’in mensei hakkındaki tartısmalara bakıldıgı zaman onların Hunların bir kolu olarak ortaya çıktıkları görülür. 542 yılından itibaren derece derece kuvvetlenmeye baslayan Bumin Kagan önderligindeki Göktürkler’e Batı Wei devleti tarafından 545 yılında An-nuo-p’an-t’o adlı Sogd’lu bir elçinin gönderilmesiyle Göktürkler’le Batı Wei arasında resmi münasebet tesis edildi.42 Böylece Göktürkler resmen tanındı. Daha sonra devlet iç ve dıs sebepler sonucunda Dogu ve Batı olmak üzere ikiye bölündü.43 Fakat Uygurlar ve Çinli’lerin baskıları sonucunda Dogu Göktürkleri 630 yılında, Batı Göktürkleri 659 yılında Çin egemenligine girdiler. Dogu Göktürkler 50 yıllık bir aradan sonra Kutluk ( lteris) adında bir önderin yönetiminde istiklal savası vererek tekrar bagımsızlıklarına kavustular. Kutluk Kagan’ın ölümünden sonra kardesi Kapagan, sonra da Kutluk Kagan’ın çocukları Bilge Kagan ve Kültegin yönetimi aldı. Bunların vezirleri Tonyukuk idi.44 O yıllarda Göktürkler en parlak dönemlerini yasadılar. Tonyukuk 618 yılında, mahalli beyleri ve idarecileri kaganlıgın memurları haline dönüstürmek için onlara çesitli unvanlar verdi. Mahalli hâkimleri takip edebilmek amacıyla hükümet temsilcileri seçtirdi. Bu dönemde vergileri toplayan hâkimlerin yerlerine idareci olarak Türk beylerini getirtti.45 lgili dönemin kaynakları incelendiginde Göktürkler’de sistemli ve düzenli, merkezi sisteme baglı, eyaletlerden ve onların yöneticilerinden olusan bir devlet sisteminin oldugu anlasılmaktadır.
Bununla birlikte ç siyasi çekismeler, Uygurlar ve baska toplumların isyanı, Çin’in izledigi bölücü politika sonunda, Göktürk’ler 745’te bagımsızlıklarını kaybettiler. Göktürk’ler güçlü bir devlet kurmakla kalmamıs, Bizans ve Çin’i de yıldırmıstır. Uzun bir süre pek yolunu elinde tuttuklarından dolayı gerek Çin gerekse Bizans devletleri, Göktürk’ler ile iyi iliskiler kurmaya çalısmıstır.46
1. Göktürklerde Tabiat Anlayısı ve Din
Divanü Lügati’t-Türk’te geçen bir ifadeyle Eski Türkler’de dinin nasıl bir egitim sistemi olarak kullanıldıgını daha iyi anlayabiliriz. “Yet, bir takım hususi taslarla yapılan bir nevi kehanettir. Bu taslarla yagmur yagdırılır, rüzgâr estirilir ve baska seyler de celbolunur. Bu Türkler arasında bilinir. Ben, bizzat bu hali Yagma’da müsahede ettim. Bu kâhinlik, orada meydana gelen bir yangını söndürmek için yapıldı. Allah’ın izniyle yaz günü kar yagdı, yangın söndü.”47 Kasgarlı’nın bu ifadelerinden de anlasıldıgı gibi Eski Türkler’deki bir gelenegin o devirde hala canlılıgını korudugu gözlenmektedir. Bunun bu sekilde devam etmesi için halk arasında süregelen bir yaygın egitim sisteminin oldugu düsünülmelidir. Yine bu olaylardan Eski Türkler’in bir nizam anlayısına sahip olduklarını görüyoruz. Onlara göre yer ve gök sonradan yaratılmıs idi. 48 Bunu Kül-Tegin yazıtlarında su sekilde görmekteyiz; “Yukarıda mavi gök ve asagıda yagız yer yaratıldıgında, bunların arasında kisioglu da yaratılmıstı…”49 Yine bu ifadelerden Tanrı inancının varlıgı da anlasılmaktadır. 50
Çin kaynaklarında kayıtlı su olay da çok önemlidir: 574 tarihinde Kuzey Tszi hanedanı imparatoru bir Budist kesise Budizm’in temel ilkelerini Türkçe’ye çevirtip, bu metni Türkler arasında dagıtarak onları Budizm’e çekmeyi emretmisti. Göçebe Göktürk’ler arasında böyle bir propagandanın (misyonerler) tarafından sözle degil de yazılı metinler ile yapılmak istenmesi Göktürkler’de okuryazarlıgın yaygın olduguna bir baska kanıttır.51 Olayın gerçeklesme zamanı dikkate alınırsa Hunlar zamanında da bir yazının oldugu düsünülebilir.
2. Orhun Anıtları ve Türk Egitim Tarihi Açısından Önemi
Tarihte Orhun Anıtları olarak bilinen bu belgeler 732’de dikilen Kültegin, 735’te dikilen Bilge Kagan ve yine o yıllarda dikilen Tonyukuk anıtlarıdır. Bu anıtlarda 6000 kadar kelime vardır. Orhun Anıtları ilk kez 29 Kasım 1893’te Danimarkalı bilgin Thomsen tarafından “Tanrı, Türk ve Kültegin” kelimelerinin çözülmesi ile eski bir Türk yadigârı oldugu dünyaya ilan edilmistir.52 Anıtlar “On ki Hayvanlı Takvim”e53 göre tarihlenmistir. Kültegin Anıtında, onun “Koyun yılının on yedisinde” öldügü belirtilmistir ki, bu tarih 27 Subat 731’e rastlar.54 Onun anıtı agabeyi Bilge Kagan tarafından 1 Agustos 732 yılında dikilmistir. 25 Kasım 734’te ölen Bilge Kagan adına da 735 yılında bir anıt dikilmistir.55
Orhun Anıtlarında, egitimi ilgilendiren baslıca kısımlar sunlardır: “Çin milletinin sözü tatlı, agısı (islenmis kuması) yumusak imis, tatlı sözü (yumusak) hediyesi, ipek kumasla, uzak halkı öylece yaklastırırmıs. Yakına konduktan sonra kötü bilgisini anda yayar imis, iyi bilge kisiyi, iyi alp kisiyi yürütmez imis. Bir kisi yanılsa, suyuna, halkına, akrabasına kadar yürütmezmis. Tatlı sözüne, yumusak hediyesine aldanıp, çok Türk halkı öldün. Türk halkı öleceksin. Beriye Çogay ormanına Tögültün ovasına konayım dersen, Türk milleti öleceksin… Ötüken yerinde oturup, kervan, kafile gönderirsen, hiç sıkıntın yoktur. Ötüken ormanında oturursan ebedî (bengü) il tutarak oturacaksın. Türk milleti, tok olacaksın, açsan, tokluk düsünmezsin. Bir doyarsan açlık düsünmezsin. Böyle oldugun için, beslemis olan kaganının sözünü almadın…”56
Metinden anladıgımıza göre Türk milletinin en büyük düsmanına çok net bir sekilde isaret edilmektedir. Burada bir saldırganlık yoktur, barıs vardır. Milletin yurdunda oturması, birbiriyle iyi geçinmesi, yabancı tuzaklara düsmemesi ihtar edilmektedir.57 Bu kitabelere bakıldıgı zaman devlet felsefesi, iskân, komsularla iliskiler ve devleti yönetenlere itaat vb. konular net bir sekilde görülmektedir. Adeta bir anayasa niteligi tasımaktadır. Bu kitabeler, Türk halkının bu konularda bilgi edinmesinin amaçlandıgı olup, bir ders kitabı özelligi tasırlar.
“…Dört taraf hep düsman imis, ordu sevk ederek dört taraftaki milleti hep almıs hep tabi kılmıs baslıya bas egdirmis, dizliye diz çöktürmüs. Doguda Kadırkan ormanına kadar Batıda demir kapıya kadar kondurmus, ikisi arasında pek teskilatsız Göktürk öylece oturuyormus. Bilgili kagan imis. Cesur imis tabii. Beyleri de milleti de dogru imis. Onun için ili öylece tutmus tabii, ili tutup töreyi düzenlemis. Ondan sonra küçük kardesi kagan olmus tabii, ogulları kagan olmus tabii ondan sonra küçük kardesi büyük kardesi gibi kılınmamıs olacak, bilgisiz kagan oturmus. Buyruku da bilgisiz imis tabii kötü imis tabii beyleri milleti ahenksiz oldugu için Çin milleti hilekâr ve sahtekâr oldugu için aldatıcı oldugu için küçük kardes ve büyük kardesi birbirine düsürdügü için bey milleti karsılıklı çekistirttigi için Türk milleti il yaptıgı ilini elden çıkarmıs kagan yaptıgı kaganını kaybedivermis. Çin milletine beylik erkek evladı kul oldu hanımlık kız evladı cariye oldu”.58 Bu ifadelerden anladıgımıza göre; bilgelik, alplık, iyi ve basarılı hükümdarların özellikleri olarak belirtilmistir. Böyle hükümdarlar, halkının bagımsız ve güven içinde yasamasını saglamak kadar devletinin nüfus ve ekonomik gücünü arttırmayı ve milletini mutlu etmeyi asıl görevleri bilmektedir. Bilgisiz, yani iyi bir yönetim bilgisine sahip olmayan, toplumun gerçek çıkarlarının nerede bulundugunu ve bunun nasıl saglanacagını bilmeyen hükümdarlar ise toplumsal çözülmeye ve bagımsızlıgın kaybedilmesine neden olurlar. Bu hükümdarlar zamanında, dıs düsmanlar da propaganda yolu ile ülkeyi içerden kolaylıkla çökertip ele geçirirler.59
3. Bagımsız Yasama Azminin Yeni Nesillere Aktarımı
Hunlar’da bagımsız yasama azminin yeni kusaklara aktarılmasında töre etkiliydi. Göktürkler’de ise bu, kitabelere kazınarak daimi bir ögreti haline dönüsmüstür. “Yukarıda Türk Tanrısı Türk’ün mukaddes yeri suyu böyle tanzim etmis. Türk milleti yok olmasın diye, millet olsun diye babam lteris Kagan’ı, anam El Bilge Hatun’u, Tanrı Tepesi’nde tutup yukarı götürmüs (yüceltmis). Babam kagan on yedi erle dısarı çıkmıs, dısarı yürüyor diye sehirdekiler daga çıkmıslar, dagdakiler inmisler, derlenip yetmis er olmuslar. Tanrı güç verdigi için Babam Kagan’ın ordusu Kurt gibi imis, düsmanı koyun gibi imis… Kul olmus milleti, Türk türesi bozulmus milleti, ecdadının türesince yaratmıs, yetistirmis…”60
Burada on yedi erle harekete geçen lteris Kagan için kemiyet degil, keyfiyetin, inancın, azim ve iradenin önemli oldugu sonucu çıkmaktadır. Hürriyet, Türk milleti için her seyden önce gelir. Kölelik ve zillet ise, asla kabul edilemezdi. Nitekim Türk’ün bu karakteri Atatürk’te “Hürriyet benim karakterimdir” vecizesiyle ifadesini bulmustur.61
Göktürkler’deki egitim Hunlar’dakine kuskusuz çok benzemekteydi. Egitim töre içinde ve töre kanalıyla veriliyor, benzer özellikleri tasıyordu. Çünkü Göktürkler’in yasam biçimi de Hunlar’dan çok farklı degildi. Ancak Göktürkler’in 38 harfli gelismis bir alfabe ile islenmis bir dile sahip olusları, yazılı eserler bırakmıs olmaları, yazı ve dil konusunda örgün, planlı bir egitim yapmıs olduklarını düsündürüyor. Gerçekten ileri düzeyde bir dil ve yazı egitimsiz var olabilir miydi? Orhun Yazıtları, yazılı Türk tarihinin en görkemli zirvelerinden, en parlak örneklerinden biridir. Ancak bu zirvenin uzun bir geçmisi oldugu veya olması gerektigi, hemen ilk akla gelenlerdendir. Göktürk yazısı ile yazılan bu anıtlar hem yazı hem de dil bakımından yüzyıllarca süren bir öngelismenin oldugunu açıkça gösteriyor.62 Bu nedenle, Göktürkler’de sözlü töre bilgisi yazı ile de genislemis ve yaygınlasmıstır.
Günümüz Avrupa uluslarının hemen hiç birinin milli dil ve yazısı bulunmadıgı bir dönemde Göktürkler ileri bir dil ve yazı ile tas üzerine yazı yazarak, bize çok degerli belgeler bırakmıslardır. Aslında Göktürk hükümdarlarının, VI. yüzyılda Çin mparatorlugu’na Türkçe olarak mektuplar yazdıgı biliniyor. Bunların ancak Çince çevirileri günümüze ulasabilmistir. Yenisey mezar tasları ise daha da eski tarihlere çıkar. Su halde, Türkçe’nin ilk yazılı belgeleri Orhun Anıtları’ndan önce meydana getirilmistir. Fakat kesin olarak tarihlendikleri, binlerce kelimeden olustugu ve konuları çok önemli oldugu için, Türkçe’nin, tarihi bilinen en eski yazılı belgeleri, Orhun Anıtları kabul edilmektedir.63 Barthold bu yazıtların anlasılmasında Thomsen ve Radloff’un tercümelerinin çok kolaylık saglayacagını ifade etmektedir.64
İ çindeki degerli esyalar, dolayısıyla pek çogu tarihin çesitli dönemlerinde yagmalanmıs olan eski Türk kurganlarında (mezar), Göktürk yazısı ile donatılmıs birçok esyalar bulunmaktadır. Bu açıdan M.Ö. V. veya IV. yüzyıla ait oldugu tahmin edilen Kazakistan’daki Esik Kurgan’ı bize iyi bir örnek vermektedir. Bu mezarda bulunan bir genç cesedinin üzerindeki altın kaplama zırh, kemer ve yine altınla süslenmis eyer, kama, kamçı sapı, ok ve yaylar; o zamanki Türk uygarlıgının yüksek seviyesini göstermektedir. Bu esyaların içinde bulunan bir çanaktaki Göktürk harfleriyle yazılmıs bir cümle, bize bu yazının ve yazılı dilin ne kadar eskiye gittigi konusunda bir fikir vermektedir.65
4. Göktürklerde Ziraat ve Tarım
Çin kaynaklarından anladıgımız kadarıyla Göktürk’ler de tarım ile ugrasıyorlardı. “Her ne kadar Türkler yerlerini degistirseler de herkesin kendi topragı vardır.”Topraklarını iyi islesinler diye “Kapagan Kagan, Çin’den tarım araçları ve tohumluk talep etmisti.”66 Ziraat ve tarım büyük tecrübe isteyen bir ugrastır. Mevsim bilgisi, takvim bilgisi, cografya bilgisi vb. gibi bilgilerin gelecek kusaklara aktarılması da yaygın egitimin en güzel örneklerinden birini bizlere gösterir.
C. UYGURLARDA EGİTİM
Göktürk devletini yıkan Uygur-Karluk-Kırgız konfederasyonu dagılıp, Ötüken havzasına Uygurlar hâkim olduktan sonra 745–844 yılları arasında bölgede Uygur Kaganlıgı’nı kurmuslardır. ç siyasi çekismeler, Çin’in izledigi bölücü politika, Maniheizm dininin olumsuz etkileri ve dogal afetler sonunda, Uygurlar 840’ta bagımsızlıklarını kaybettiler. Uygurlar’ın hayat biçimleri Göktürkler’den baslıca iki biçimde farklıdır.
1. Kentlerde yerlesik hayat, önem kazanmıstır. 2. Uygurlar öteki kültürlere genis ölçüde açılmıslar, eski dini inanıslarını bırakıp, Manihaizm’i benimsemislerdir. Et ve süt yenilmesine izin vermeyen sadece sebze yenilmesini isteyen bu din onları pasiflestirmistir. Yerlesik hayat ve din degisikligi nedeniyle Uygurlar, Türk egitim tarihine kendi damgalarını vurmuslardır.67
Mani dini, 762’de Bögü Kagan tarafından resmî devlet dini kabul edilince, Arami-Süryani alfabeleri karısımı Mani yazısı da Türkçe eserlerin basıldıgı bir yazı haline geldi. Maniheist rahipler de, Budist rahipler gibi, kendi dinlerini anlatan eserleri Türkçe’ye çevirmeye ve propaganda yapmaya basladılar.
768 yılından itibaren Uygur Kaganı, Çin mparatoru’ndan Çin’de Mani dininin vaazı için bir kararname çıkartmayı basarmıstır. Uygur vatandasları için Hu-pei’nin King-Ceu’sunda, Kiang-sunun Yang-ceu’sunda, Çö-köang’ın Sao-hing’inde ve Kiang-sinin Nan-Çangında Mani tapınakları insa edilmistir. Uygurlar ran’dan veya dıs ran’dan Mani dinini aldıkları gibi aynı bölgeden özellikle Maveraünnehir’den Sogdak alfabesini de almıslardır. Bundan özel bir Uygur alfabesi gelistirmislerdir.68
Bu yazı ile kütüphaneler dolduran edebiyat, sanat ve din konularında kitaplar yazdılar. Onların basın teknigini bulduklarını gösteren deliller vardır. Baskı yolu ile kitapları çogalttılar. Okuryazarlık arttı, toplumun bilgi düzeyi yükseldi. Yerlesik hayat nedeniyle planlı ve örgün egitimin de var olması gerekir. Bilginin yazı ve yerlesik hayat kanalıyla genislemesiyle sözlü töre bilgisi çok asıldı. Bilginin önemine iliskin geleneksel degerler de geliserek sürdü gitti.
Uygurlar, bilgi ve kültür düzeyleri yükseldigi için yüzyıllarca çesitli Türk ve yabancı devletlerin saraylarında katiplik, bürokratlık, danısmanlık, tercümanlık, ögretmenlik ve kültür elçiligi yapmıslardır.69
Uygurlardan kalan kitabeler
Göktürk kaganlıgının bir devamı niteliginde olan Uygur kaganlıgı döneminde de Göktürk kitabesi ile yazılmıs kitabeler günümüze kalmıstır. Bunlar içinde en önemlileri Sine-Usu ve Karabalsagun kitabeleridir.
a) Sine-Usu Kitabesi: Büyük Uygur kaganı Bilge Bayun-çur(Moyunçur) (746-759) adına dikilen bu kitabede Bayunçurun babası ve Uygur kaganlıgının kurucusu Kutluk Bilge Kül Kagan’dan bahsedilir (Ö.746). Bu kitabe Kuzey Mogolistan’da Selenga havzasında Sine-Usu gölü kenarında Finli Ramstedt tarafından 1909 yılında bulunmustur.70
b) Karabalsagun Kitabesi: Uygurlar’ın kurulusundan, zaferlerinden ve Mani dininden de detaylı olarak bahseder.71 Bu yazıt, Türkçe, Çince ve Sogdça olarak yazılmıstır. Bütün dillerdeki metinler ne yazık ki simdiye kadar saglıklı bir sekilde Türkçe’ye kazandırılamamıstır.72 Sanskritçe’den Uygurca’ya çevrilen pek çok metin vardır. Ayrıca Budizm’in ziyana ugrayan bazı bölümleri Uygurca metinlerde bulunmustur. Tüm bunlardan Uygurlar’ın çok yüksek bir medeniyete ulastıklarını anlıyoruz.73 Maniheizm ve Budizm gibi dini vesikalar yanında hukuk vesikaları da 1890 yılında tesadüf eseri ortaya çıkmıstır. Bu vesikaların XXIV. yüzyıllar arasında yazıldıgı tahmin edilmektedir. Bu vesikalarda sahısların kendi arasındaki iliskilerle ilgili olanlar da vardır. Vasiyetnameler, köle satısları, çocugun evlatlıga verilmesi, arazi satısları, hayvan kiralama belgeleri vb.74
Kuzey dogu Avrupa’da bulunan eski Türk kitabelerinden en önemlileri Madara Kaya kitabesi, Peçenek ve Sekel kitabeleridir. Madara Kaya kitabesi Bulgaristan’da Madara köyü yakınlarında kaya üzerinde bir süvari kabartması ve asagısındaki yazılardan ibarettir. Bu kitabe Türk-Bulgar kaganı Kurum Han (Ö. 813) adına oglu Omurtag kagan tarafından yaptırılmıstır. Macar G. Feher kitabeyi okumustur. Peçenek kitabeleri ise Macaristan’ın Nagy Szent Miklos köyü civarında bulunan 23 parça altın kap kaçak esya üzerindeki yazılardır. Bu yazılar, Macar Gy. Németh tarafından 1932 yılında okunmus ve bu altın esyaların Peçenek Türkleri’ne ait oldugu anlasılmıstır.75
D. TÜRK EG İT İM S İSTEM İNE YABANCI ETKİ LERİ
Tarih boyunca benimsedikleri çesitli dini inanıslar, içinde yasadıkları çok genis fiziki, siyasi ve kültürel çevre Türkler’in egitimine de dısarıdan bazı unsurların girmesine yol açmıstır.
Evlilik yoluyla: Pek çok Türk hükümdarı Çin hükümdarlarının kızı ile evlenmistir. Ülkelerinde Konfüçyüs’ün sözlerini ezberlemis ve kendilerini gelistirmis bu hatunlar Türk sehzadelerin annesi olmus ve bu fikirleri çocuklarına ögretmislerdir.
Beyin Göçü: Zaman zaman Çin’den kaçan aydınlar Türk hükümdarlarına sıgınmıslar ve kendilerine uygun devlet isleri verilmistir.
Birçok sehzade Çin’e ögrenim için gönderilmistir Siyasi iliskiler: Ülkeler arasında siyasi iliskiler kurulmus, elçiler gidip gelmistir.
Savaslar, ticaret iliskileri, gezginler yoluyla baska ülkelerin kültür ve egitiminin etkileri Türk egitiminde de görülmüstür.76
E. ESKİ TÜRKLER’DE ÖGRETİM ARAÇ GEREÇLERİ
Matbaa: Bossert’in ileri sürdügüne göre bir ülkede, matbaanın icadı ve gelistirilebilmesi için üç sartın birlikte bulunması gerekir:
a) Harf sayısı az bir alfabe kullanılmakta olması b) Okuma arzusunun artmıs ve kitapların çok aranmakta olması c) Üzerine basılacak saglam bir malzemenin veya kâgıdın bilinip kullanılması
Bu açılardan bakıldıgı zaman matbaanın önce çinlilerce bulundugu seklindeki söylenti dogru görünüyor. Çünkü kâgıdı biliyorlardı. Ama binlerce harften olusan Çin yazısı basım için çok büyük teknik zorluklar çıkaracagı gibi bu yüzden Çince kitapların matbaa ile çogaltılması elle çogaltmaya göre pek ekonomik de olmazdı. Bu nedenle matbaayı ilk önce onların bulduguna süphe etmelidir. Onlar tahta vs. ile kalıp baskıyı kullanmıslardır. Ama bu matbaa teknigi degildir. Çinliler’e komsu olan Uygurlar da kalıp baskıyı ve kâgıdı kullanıyorlardı. Okuma yazma ve kültür düzeyleri çok yüksekti. Hatta baska devletlere kâtip bürokrat çevirmen, danısman ve ögretmen olarak hizmet verecek kadar bilgili kültürlü yetisiyorlardı. Sade bir alfabeleri vardı. Böylece ayrı ayrı kesilmis harfler ile basım tekniginin ortaya çıkması için tüm sartlar hazırdı. Bu uygun ortam içinde onların matbaa teknigini bulduklarını gösteren somut veriler vardır. Kansu bölgesinde, Tun-Huang’da üstü örtülü bir magarada tahtadan bazı Uygur matbaa harfleri ve Uygurca kitaplar ele geçirilmistir. Bunların M.S. 700-900 yıllarına çıktıgı anlasılmıstır. Böylece Bossert’e göre matbaayı Uygurlar’ın buldugunu kabul etmek gerekir. Çinliler’de bu teknigi XI. Yüzyılda (1041) Pi-Seng isimli bir demirci, demirden harfler yaparak gelistirmislerdir. 1241’de de Altınordu devletleri Almanya’ya yaptıkları akınlarda bu teknigi oralara götürdüler. ki yüzyıl sonra 1440-1450’lerde Gutenberg matbaayı gelistirdi. Ortaçagda fikirlerin ve teknik bilgilerin bir ülkeden ötekine ne kadar yavas tasındıgı düsünülürse iki yüz yıllık gecikme fazla sayılmaz. Böylece Uygurlar’ın ve Gutenberg’in matbaası arasında iliski bulunmaktadır.77
Hunlar
DEGERLENDİRME
Çok genis sahalara yayılan ve içinde birçok yabancı kültürleri de muhafaza eden devletler kurmus olan Türkler’in, bu devletleri idare edebilmek için çok iyi bir devlet teskilatı gelistirmeleri gerekiyordu. Bu mekanizmanın isleyisini saglıklı bir sekilde yürütebilmesi, devletin tüm kademelerindeki isleyisin saglıklı yürütülebilmesine baglıydı. Bunun saglanabilmesi için sehzadelerin iyi yetismeleri gerekiyordu. Kitabelerden anlasıldıgına göre “Halkı beslemek ve giydirmek” isi tüm ülke genelinde saglanmaya çalısılmıstır. Yukarıda verdigimiz bilgilerden anlasılacagına göre, Türkler’de devlet kavramı bütünü ile beraber ortaya çıkmıstır. Göktürk’ler, milleti devletin kurucusu olarak kabul etmislerdir. Bu sebepten, milletin içinden çıkan devlet baskanı, milleti korumak, doyurmak, is ve as temin etmekle yükümlüdür. Devlet yöneticileri halkının hayatını düzenlemekle görevlidirler. Bu bakımdan halk “devlet baba”nın koruyuculuk adı altında yaptıgı hizmetten yararlanır. Buna göre devlet, sosyal, siyasal, ekonomik ve fikir hayatlarını düzenleyecektir. ste her sey devletten beklenir ve hizmet devleti olma kavramına sahip, bir yapı içerisinde kendini kabul ettirmistir. Bunun için büyük bir dagıtım teskilatının varlıgına ve yetistirilmis elemanlara ihtiyaç vardır. Bunlar birkaç Çinli kâtip ile olacak isler degildir.
Türkler’de Hunlar’dan itibaren çesitli el sanatlarının gelismesi, belirli bir estetik anlayısının varlıgını gösterir. Türkler’de tezyin sanatı fevkalade inkisaf etmis, Eski Türkler tarafından yapılan oymalı silahlar, kılıç saplarındaki islemeler, bugün dahi hayret ve begeniyle izlenmektedir. Boyacılık sanatı da gelismis, günümüze kadar gelen kökboyanın ve halıcılıgın (dokumacılıgın) temelleri çok eskilerden beri süregelmistir. Tüm bu isler belli bir teknik ve egitimi gerektirmektedir. Ancak günümüzde Eski dönemlerde Türkler’de mevcut olan planlı bir egitimin yapıldıgına dair net bir delil yoktur. Ama Hunlar’dan itibaren Türkler’de, belirli bir egitimin yapıldıgı kuvvetle muhtemeldir. Bu bölgelerde yapılan kazılarda, bulunan yapıların bazılarının, egitim için kullanıldıgı düsünülmektedir. Altay bölgesinde Hun çagında açıldıgı düsünülen muhtelif sulama kanallarının izine rastlanmaktadır. Bu kanallardaki sulamanın ilmi bir usulle yapıldıgı belirlenmistir.
Bugün ordumuzda da kullanılan 10’lu sistemi (Onbası, yüzbası, binbası gibi) ilk kez uygulayan Türkler’dir.
İslamiyet öncesi Türkler’den kalan bir siirde “bilgi”ye önem ve deger verildigi anlasılmaktadır. “Bilgili insan beline tas kusansa kas olur, bilgisizin yanına altın kusansa tas olur” denir. Bu siirden de anlasılacagı gibi Türkler bilgiye ve bilgine önem vermislerdir.
Kalıntılara bakılırsa; (yazma eserler, sistem, devlet yönetimi, bilgiye verilmis önem ve alfabe, vs.) Türkler’in yerlesik yasam ile göçebeligi uzun müddet birlikte sürdürdükleri gözlenmektedir. Orta Asya’daki kazı sonuçları ile bilimsel tarih incelemeleri bu görüsü dogrulamaktadır.
Yazının yaygınlastırılması, “Türk Takvimi”nin ıslah edilisi, yalnız içinde bulunulan zamanda degil, nesiller boyu tarihten ibret alınması için dikilen kitabeler, Türk toplumunda kalabalık bir okur yazar toplulugunun oldugunun en önemli kanıtıdır. Bilgi ve bilginler övülmüs, bilginin degeri atasözlerine yansımıstır.“Kut belgüsi bilig”(Kudretin belgesi bilgidir), sözü Eski Türkler’de bilgiye verilen önemi en iyi sekilde gösterir.
Son yıllarda yapılan arastırmalar; Göktürkler’in Orhun anıtları dısında mezar tasları, daglardaki sabit kayalar, agaçlar, kemikler, madenler, toprak ev araç gereçleri, silahlar ve süs esyaları vs. üzerine pek çok yazı yazdıklarını ortaya koymustur. Örnegin, Altay daglarında kayalarda yolları gösterici sosyal ve günlük yasayısa ait pek çok yazı bulunmustur. Küp ve tabak gibi ev esyaları üzerinde sihirsel yazılar görülmektedir. Bunlardan biri, bir küpün nisanlanan bir kız için armagan olarak alındıgını bildirir. Bunlar bize Göktürkler’in yazıyı toplum hayatının her alanında kullandıklarını, okur yazarlıgın yaygın oldugunu göstermektedir.
Görüldügü gibi, egitim anlayısını yasayıs biçimleri sekillendirmis, töre ise yeni kusakların yetismesinde ve hangi degerlere sahip olması gerektiginde, etkili olmustur. Destanlardan ve kitabelerdeki ifadelerden, Türk-Egitim sisteminin amacının Alp- nsan tipi yetistirmek oldugu anlasılmaktadır. Bilge ve erdem kutsal sayılmıs, ileriki kusakların hayırla anmaları ve övmeleri için bilge olmanın gerekliligi vurgulanmıstır. Hatta ileri de Türk devletinin basına geçmesi muhtemel olan sehzadeler, özel bir egitim-ögretim metodu uygulanmaktadır. Her bakımdan mükemmele yakın birer insan olmaları için egitimlerine özen gösterilirdi. Devleti yöneteceklere teorik bilgiler verilir ve uygulamalı olarak baska bir yerde vali olarak atanırdı. Böylece yetismis ve yirmi yasında devleti yönetecek bir bilgi ve egitime sahip olarak, kendini ispat ederdi. Türkler’deki bu teknoloji ve kültür düzeyi örgün egitim kurumlarının bulunduguna isaret etmektedir. Özetle anıtlarda, daha sonra gelecek Türk hükümdarlarına ve sonsuza kadar Türk milletine bagımsız ve mutlu yasama ile ilgili bir tarih dersi veriliyor. Milletin bunları ögrenip, bilmesi isteniyor. Bu bilgilerin kalıcı olmaları için tas üzerine yazıldıgı belirtiliyor. Böylece, Bilge Kagan’ın Türk milletinin ilk siyasal egitimcilerinden biri olarak degerlendirilmesi gerekir. Tüm bunlardan da anlasılıyor ki, Türkler, kültür ve medeniyet kurabilecek bir egitim seviyesine sahip, büyük bir millettir. Üç bin yıllık bir devlet gelenegine sahip olunması da bunun bir göstergesidir.
Konu bir narsist kişilik bozukluğu değildir; konu George Soros’un ABD hegemonyasını dünyada uygulayış biçimidir. Soros vakıfları ve finans mekanizmaları Doğu Avrupa ve SSCB’de sosyalizmin çöküşünün kısmi sorumlusudur ve o şimdi gözlerini Çin’e çevirdi. Öte yandan Yugoslavya’yı parçalayan saldırının bir parçasıdır. Kendini bir insansever olarak nitelerken Dolar milyarderi George Soros’un görevi globalizm ve Yeni Dünya Düzeni’nin ideolojik idam ipini sıkmak ve bu sırada da kar etmektir. Soros’un ticari ve “insani” örgütleri gizli, karşıt ve işbirlikçidir. Ve onun ekonomik faaliyetleri sözkonusu olduğunda, kendi tabiriyle vicdanı yoktur, tam ahlakdışı bir düzlemde çalışan bir kapitalisttir.
Yeni bir rüşvet sisteminin mimarı olarak kendini devlet adamlarına takdim etmekte ve onlardan iyi cevaplar almaktadır. Henry Kissinger’a, Vaclav Havel’e, Polonyalı General Wojciech Jaruzelski’ye yakındır. Dalay Lama’yı desteklemektedir; onun ve diğer dostu eski Sovyet lider Mikhail Gorbaçev’in enstitülerinin de merkezi San Francisco’dadır. Soros “Council of Foreign ,Relations”un (CFR – Dışilişkiler Konseyi), World Economic Forum’un (Dünya Ekonomik Forumu) ve Human Rights Watch’ın (Helsinki İnsan Hakları Gözlem Örgütü) ilerigelen üyesidir. 1994’te kendi felsefi “şeyhi” Sir Karl Popper’la görüştükten sonra Soros şirketlerine Orta ve Doğu Avrupa iletişim sektörüne yatırım emrini verdi.
Çek Cumhuriyeti’nin Federal Radyo – Televizyon Kurumu teklifini kabul ederek Radio Free Europe (Hür Avrupa Radyosu) arşivlerini devir ve onlara destek kararı aldı. Soros, arşivleri Prag’a getirtti ve bakımı için 15 milyon Dolardan çok harcadı. Şimdi bir Soros Vakfı, ABD hükümeti ve RFE/RL ile birlikte, CIA’ce oluşturulan Radio Free Europe – Radio Liberty’yi işletmektedir. Faaliyet alanı Kafkaslar ve orta Asya’ya kaymıştır. Soros Open Society Institute’un (Açık Toplum Enstitüsü) kurucu ve destekçisidir. Onun kurduğu International Crisis Group (ICG), diğer şeylerin yanısıra Yugoslavya’nın yıkımından beri Balkanlarda da faaldir. Soros açıkça U.S. Institute of Peace (ABD Barış enstitüsü) ile birlikte çalışmaktadır; bu kuruluş CIA’in açıkta çalışan bir kanadıdır.
Anti-globalizm taraftarları Şubat 2002’de New York’ta Waldorf Astoria otelinin önünde soğuktan donarken, George Soros içeride Dünya ekonomik Forumu’na hitap ediyordu. Polis göstericileri Park Avenue’daki kafeslere tıkarken, Soros “Açık Toplum”un meziyetlerini göklere çıkartıyordu; Zbigniew Brzezinski, Samuel Huntington, Francis Fukuyama ve diğerleri de ona eşlik ediyordu.
Kim Bu Adam?
George Soros 1930’da Macaristan’da doğdu. Ailesi aslen Yahudi olsa da köklerinden o kadar uzaklaşmışlardı ki, rahatça Nazi Almanyası’na tatile gidebiliyorlardı. Soros Nazi hükmü altında yaşadı, Komünistlerin zaferi ile 1947’de İngiltere’ye geçti. Burada Soros, London School of Economics’te Filozof Karl Popper’ın öğrencisi oldu. Popper aşırı bir antikomünist ideologdu ve onun öğretileri Soros’un siyasi eğilimlerinin temelini oluşturdu. Soros’un yazdığı hiçbir kitap ya da makale, yaptığı hiçbir konuşma yoktur ki, Popper’dan bir etki yansıtmasın.
1965’te Sir olan Popper “Açık Toplum” sloganını icat etti; bu Soros’un Açık Toplum Vakfı ve Enstitüsü’nde yankısını buldu (Open Society Foundation and ınstitute). Popper’ın takipçileri onun sözlerini gerçek imanlılar gibi tekrarladılar. Popperci felsefe Batılı bireyciliğin şiarı oldu. Soros İngiltere’yi 1956’da terketti ve Wall Street’te iş buldu; burada 1960’ta bir menkul değerler şirketi (“hedge fund”) kurdu.
“..menkul değer şirketleri çok zengin insanlara hizmet eder… Genellikle gizli fonlar, genellikle de offshore işlerde kullanılır… astronomik karlar getirir. “Bahis” parasının çapı genellikle sonucu garantiler: ‘bir hissenin büyük menkul şirketlerince satın alındığı dedikodusu diğer yatırımcıları da buna sevkeder,’ sonuçta alınan hisseler değer kazanır.”
Soros 1969’da Quantum Fund’ı organize etti ve dövizlerle oynamaya başladı. 1970’lerde finans faaliyetleri gelişmişti:
“alternatif kısa ve uzun vadeler… Soros, hem gayrimenkul fiyatlarının yükselişinden, hem de düşüşünden kazanıyordu! . 20 yıllık yönetimi boyunca Quantum yılda şaşırtıcı bir %34.5 gelir sağladı. Soros en çok döviz spekülasyonu ile bilinir (ve ondan korkulur)… 1997’de bir devlet başkanı, Malezyalı Mahathir Muhammed tarafından “haydut” olarak tanımlanma şerefine erişti; bu ülkenin parasına spekülatif bir saldırı yapmıştı.”
Bu tür gizli finans operasyonlarıyla Soros bir Dolar mültimilyarderi oldu. Şirketlerinin Arjantin, Brezilya ve Meksika’da arazileri, Venezuela’da bankaları var; dünyanın en karlı döviz ve kambiyo işlerini yapıyorlar ve genelde kabul edilen o ki, yüksek makamlardaki dostları onun finans işlerinde yardımcı oluyorlar, hem siyasi hem de maddi kazanç için.
George Soros 1997’de Tayland ekonomisini çökertmekle suçlandı. Bir Taylandlı göstericinin ifadesiyle “Biz George Soros’u bir tür Drakula olarak görüyoruz. O insanların kanını emiyor.” Çinliler ona “timsah” diyor, çünkü onun Çin’deki faaliyetleri o kadar doymak bilmezce ve Tayland ile Malezya ekonomilerini silip süpürdü.
Soros bir keresinde İngiliz Sterlini üzerine spekülasyonla bir günde 1 milyar Dolar kazandı (spekülasyon sözünü pek sevmez!). “Sterlin üzerine spekülasyonla İngiliz vergi mükelleflerinin cebini boşaltmakla” suçlandığında şöyle dedi: “Finans piyasalarında spekülasyon yaptığınızda normal bir ticareti bağlayan ahlaki sınırlardan özgürsünüz… Finans piyasalarında benim ahlaki kaygılarım yoktur.”
Soros’un sınırsız kişisel servet elde etmek ve başkalarınca hakkında iyi düşünülmek şeklinde şizofrenik istekleri vardır:
“Döviz alım-satımcıları tezgahlarında oturur; üçüncü dünya ülkelerinin dövizlerini çok miktarda alır – satar. Para değeri dalgalanmalarının bu ülkelerde yaşayan insanlara etkisi onların akıllarına gelen bir konu değildir. Gelmemelidir de; yapacak işleri vardır. Eğer durup düşünmeye başlarsak kendimize şunu sormalıyız: Acaba döviz tacirleri … milyonların hayatını mı yönetiyorlar?”
Soros, George W. Bush’u da petrol şirketi batmak üzereyken kurtardı. Soros Harken Energy Corp.’un sahibiydi ve Bush’un şirketinin batmadan önce hızla gerileyen hisselerini aldı. Geleceğin ABD Başkanı bu işten 1 milyon Dolar nakit ile çıktı. Soros, gerçi “siyasi güç” satın almadığını söyledi. Yine Soros meşum Carlyle Group’un da bir ortağıdır. 1987’de kurulan bu “dünyanın en büyük özel hukuk firması” 12 milyar Dolarlık bir ciroyu yönetir; “idare eski Cumhuriyetçi liderlerden birinin kayyumluğunda yürütülür”, bu kimi zaman eski CIA’ci Frank Carlucci, kimi zaman eski CIA başkanı (Baba) George Bush’tur. Carlyle Group karlarının önemli kısmını da silah ticaretinden kazanır.
“İnsansever” Hortlak
1980’de Soros milyonlarca Doları Doğu Avrupa’da sosyalizme karşı harcamaya başladı. Kendisiyle işbirliği yapan kişilere paralar aktardı. İlk başarısı Macaristan’daydı. Macar eğitim ve kültür kurumlarını aldı, bunlarla ülkedeki sosyalist kurumları devre dışı bıraktı. Böylece doğrudan Macar hükümetine bir kanal açtı. Sonra Soros Polonya’ya geçti, CIA güdümündeki Dayanışma’yı finanse etti. Ve aynı yıl Çin’de faaliyete başladı. Sonra SSCB geldi.
Bütün bu ülkelerde CIA faaliyetlerinin de olması tesadüf değildir. CIA’in de amacı Açık Toplum Vakfı ile aynıdır: Sosyalizmi yıkmak. Güney Afrika’da CIA antikomünist muhalifler aradı. Macaristan’da, Polonya’da ve SSCB’de CIA, “National Endowment for Democracy”nin (Milli Demokrasi Derneği), AFL-CIO’nun (Amerikan Federal İşçi Sendikaları), USAID’in ve diğer kurumların açık desteğiyle antikomünistleri organize etti ve destekledi; bunlar Soros’un Açık Toplum Vakfı’nca da gönüllü listesine yazılmışlardı. CIA bu kişilere “birikim” (assets) derdi. Soros’un dediği gibi, “her ülkede bir grup insan farkettim – kimi lider kişiler, diğerleri o kadar bilinmeyenler; bunlar benim görüşlerimi paylaşıyorlardı..”
Soros’un Açık Toplum Vakfı antikomünist Çekler, Sırplar, Rumenler, Macarlar, Hırvatlar, Boşnaklar ve Kosovalılarla konferanslar düzenledi. Onun giderek artan etkisi ABD haberalma sisteminin bir parçası olduğu kuşkularına neden oldu. 1989’da Washington Post gazetesi, ilk kez 1987’de Çin hükümetinin yaptığı, Soros Vakfı’nın Çin’de reform ve dışa açılma ile ilgili faaliyetlerinin CIA bağlantılı olduğu, iddialarına yer verdi.
Hedef Moskova
1990’dan sonra Soros yardımları Rus eğitim sistemini hedef aldı; tüm ülkeye ders kitapları dağıtıldı. Aslında Soros “Açık Toplum” propagandasıyla tüm genç Rus kuşağının beyninin yıkanmasını sağladı. Soros vakıfları Rus finans sisteminin, özelleştirme planlarının ve bu ülkede yabancı yatırımların kontrolünü almak için stratejiler yürütmekle suçlandı. Ruslar Soros’un yargı girişimlerine sert cevap verdi. Soros’un ve diğer Amerikan vakıflarının karşıtları bu manevraların amacının “Rusya’yı, dünyanın tek süpergücüyle başedebilecek bir devlet olmaktan çıkarmak” olduğunu söylediler. Ruslar Soros ve CIA’in bağlantılarından şüphelenmeye başladılar. Para babası Boris Berezovsky “birkaç yıl önce Soros’un bir CIA ajanı olduğunu duyduğumda düşüp bayılacaktım,” dedi. Berezovsky’ye göre Soros ve Batı “Rus sermayesinin güçlenmesinden korkuyordu”.
Eğer ABD ekonomi ve siyaset eliti Rusya’dan bir ekonomik rekabetten korkuyorsa, onu kontrol etmek için, Rus medyasını, eğitimini, araştırma merkezlerini ve bilimini hakimiyet altına almaktan daha iyi ne yol vardır? 250 milyon Doları “yüksek okul ve üniversite düzeyinde sosyal ve iktisadi bilimler eğitiminin transformasyonu” için harcadıktan sonra Soros 100 milyon Dolar ile International Science Foundation’u (Uluslar arası Bilim Vakfı) kurdu. Rus Federal Karşı İstihbarat Servisi (FSK) Soros’un Rusya’daki vakıflarını “casusluk yapmakla” suçladı. Onlara göre Soros tekbaşına çalışmıyordu; Ford ve Heritage vakıflarından gelen paralar, Harvard, Duke ve Columbia üniversitelerinden destek ve Pentagon ile ABD haberalma servislerinden bağlantılardan oluşan bir sistemin parçasıydı. FSK Soros’un 50.000 Rus bilimadamına para verdiğini bildirdi; böylece Soros binlerce Rus bilimsel buluşu ve teknolojisi ile devlet ve ticari sırları üzerinde kontrol sağlayarak çıkarlarını genişletiyordu.
1995’te Ruslar ABD Dışişleri Bakanlığı görevlisi Fred Cuny’nin Çeçen krizine karışması nedeniyle öfkeye kapıldılar. Cuny’nin görünüşte görevi felaket yardımı idi ama onun ABD çıkarlarını ilgilendiren uluslar arası çatışma bölgelerindeki, ve yanısıra FBI ve CIA’deki geçmişi Amerikan devletine bağlantılarını ortaya koyuyordu. Kaybolmadan önce Cuny Soros Vakfı için çalışıyordu. Çeçenistan’daki şiddet dalgasının genelde Washington’un sıcak baktığı, ve belki de güdümündeki bir politik destabilizasyon kampanyasının sonucu olduğu pek bilinmez. Yazar Tom Clancy için bu değerlendirmeler yeterli olacak ki, bunları birer gerçek olarak “The Sum of All Fears” (Tüm Korkuların Toplamı) adlı çok satan kitabında sundu. Ruslar Cuny’yi bir CIA görevlisi olmak ve bir Çeçen başkaldırısını desteklemekle suçladı. Soros’un Açık Toplum Vakfı ve diğer Soros kuruluşları hala Çeçenistan’da faaldir.
Rusya, Soros’un cebini şişirecek en azından bir operasyona sahne olmuş; olaya Clinton yönetiminden diplomatik görevliler karışmıştır. 1999’da Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, 500 milyon Dolarlık bir ABD Exim Bank kredisinin Rus şirketi Tyumen Oil’a verilmesini engelledi; gerekçe bunun ABD milli çıkarlarına aykırı oluşuydu. Tyumen Amerikan malı petrol ekipmanı ve hizmetlerini Dick Cheney’in Halliburton Şirketi’nden ve, Bloomfield New Jersey’deki ABB Lummus Global’dan almak istiyordu. George Soros ise Tyumen’in almak istediği bir şirketin ortağı idi. Soros ve BP Amoco bu işlemi durdurmak için lobi yaptı ve Albright araya girmek zorunda kaldı.
Sol Antisosyalizmi Beslemek
Soros’un Açık Toplum Enstitüsü’nün her delikte bir parmağı vardır. Onun direktörler kurulu, adeta “Soğuk Savaşta ve Yeni Dünya Düzeninde Kim Kimdir” kitabı gibidir. Paul Goble, İletişim Direktörü ve eski Radio Free Europe’un şef politik yorumcusudur. Herbert Okun, Nixon yönetiminin dışişlerinde hizmet etmiş ve Henry Kissinger’a haberalma danışmanlığı yapmıştır. Kati Marton, eski Clinton yönetimi dönemi Yugoslavya’daki BM temsilcisi Richard Holbrooke’un eşidir. Marton, Soros’un desteklediği B-92 Radyosu için lobicilik yapmıştır; bu radyo National endowment for Democracy’nin de bir projesidir (başka bir CIA yan kuruluşu); Yugoslav hükümetini devirmekte etkili olmuştur.
Helsinki Watch
Soros, Açık Toplum Vakfı’nı kurduğunda liberal ermiş Aryeh Neier’ı yönetime geçirdi. Neier, Helsinki Watch’ın da başkanıydı; burası antikomünist eğilimli bir insan hakları örgütüdür. 1993’te Açık Toplum Vakfı, Açık Toplum Enstitüsü oldu. Helsinki Watch, 1975’te Human Rights Watch (İnsan Hakları Gözlem Örgütü) olmuştu. Soros şu sıra onun Amerikalar, Doğu Avrupa ve orta Asya danışman heyetlerindedir; ve onun Açık Toplum Enstitüsü sponsorlar listesinde yeralır. Soros Helsinki Watch ile daimi ilişkiler içindedir; ve Neier düzenli olarak “The Nation” dergisine yazılar yazar; ama Soros’tan bordrolu olduğu bilinmez.
Soros Helsinki Watch ile ilişkisini saklamak için elinden geleni yapar. Sadece programları finanse ederek planladığını ve yürüttüğünü söyler; ama onlar yürütücüsünün felsefesinden uzakta değillerdir. Helsinki Watch ve Açık Toplum birbirine yakındır. Görüşlerinde pek fark yoktur. Tabii ki, başka kurumlar da bu kurumu finanse etmektedir; ama Soros ideolojisi burada hakimdir.
George Soros’un faaliyetleri 1983’te National; Endowment for Democracy’nin kurucusu Allen Weinstein tarafından kurulan bir yapının çerçevesi içine düşer. Weinstein, “bugün bizim açıkça yaptıklarımız 25 yıl önce CIA’ce gizlice yapılıyordu,” der. Soros, tam da bu istihbarat yapısı içinde çalışmaktadır. CIA’in 1960’ta Laos’ta faal uyuşturucu kaçakçılarından, ya da Afganistan’daki “Mücahitlerin” esrar ticaretinden kar ederken CIA görevlerini yerine getirmesinden biraz farkı vardır. O, diğer piyonlardan çok daha fazla parayı yönlendirmekte (ve kazanmakta) ve işinin çoğunu da günışığında yapmaktadır. İçtenlikle söylediğine bakılırsa görevi hasar giderimi yaparak ABD dışpolitikasına meşruiyet kazandırmaktır. Bugün Amerikan merkez solunda kendini değerlendiren birçok kişi toplumun sosyalist bir dönüşümünden ümitsizdir. Böylece Soros’un “desantralizasyon modeli” ya da “adım adım” bir “negatif ütiliteryanizme (kullanışçılık) yaklaşarak, sefaleti azaltma” anlayışı, ki bu Popper felsefesiydi, onlara çekici geliyor. Soros bir Açık Toplum araştırması düzenlettirerek Kaliforniya ve Arizona’daki uyuşturucu yasalarının gevşetilmesini destekledi. Soros uyuşturucunun tam serbest olması taraftarıdır; yani bu sayede artık sefaletinizin farkında olmazsınız. Soros fırsat eşitliği ile aldatır. Sosyal seviyesi yüksek Sosyal demokratlar Soros’un desteğini kabul eder ve kapitalizm içindeki sivil haklara inanır. Bu gibiler için Soros’un ticari faaliyetlerinin korkunç sonuçlarını (dünyanın heryerinde insanların fakirleşmesi) onun insani faaliyetleri affettirir. Benzer şekilde, ABD içinden – dışından liberal-sol aydınlar “Açık Toplum” fikrinin cazibesine kapılırlar, tabii parasal desteğin de.
ABD’deki Yeni Sol bir sosyal demokrat harekettir. Kesinlikle anti-Sovyettir ve Doğu Avrupa ve SSCB çöktüğünde onların çok azı sosyalist sistemlerin yıkımına karşı çıktı. Yeni Sol Doğu Avrupa ve Orta Asya’da milyonların işlerini, evlerini, eğitim haklarını, sağlık hizmetlerini ve kültürel gelişim imkanlarını kaybetmelerine ne üzüldü ne de bunu protesto etti. Çoğu, CIA ya da National Endowment of Democracy veya the Open Society Fund gibi kimi “NGO”ların sosyalizmin yıkımındaki aktif rollerini küçümsedi. Bu insanlar zannettiler ki, Batı’nın 1917’den beri SSCB’yi yıkmaktaki kararlılığının Sovyetlerin çöküşüyle ilgisi yoktur. . Onlara göre sosyalizm kendi inanırlığını yitirmişti, çünkü yanlıştı.
İhtilallere gelince, Mozambik, Angola, Nikaragua ya da El Salvador’dakiler işbirlikçi güçlerce yıkıldı ya da göstermelik “seçimlerle” durduruldu; Yeni Sol pragmatikleri ise omuz silktiler ve arkalarını döndüler. Yeni Sol’un, bazan Amerikan dışpolitikasının Sovyetler sonrası dünyadaki mekanizmalarını kasten görmezden geldiği görünüyor
Hırvatistan’da siyasi faaliyetleri olan Bogdan Denitch, Açık Toplum Enstitüsü’nde faal bir kişi idi ve fonlar aldı. Denitch, Hırvatistan’dan Sırpların etnik temizliğini, NATO’nun Bosna ve Yugoslavya’yı bombalamasını, hatta Yugoslavya’nın karadan işgalini savundu. Denitch, Amerikan Demokratik Sosyalistlerinin kurucusu ve uzun süre başkanıydı. Bu önemli bir liberal sol Amerikan grubuydu. O uzun süre prestijli Sosyalist Bilimadamları (Socialist Scholars) Konferansı’nın da başkanlığını yaptı. Bu kanalla birçok kişinin NATO’nun genişlemesine olumlu bakmasını sağladı. Soros’un yardım yönelttiği diğer yerler “Refuse and Resist the ACLU” (Amerikan Sivil Özgürlükler Birliğine Direniş ve Red) Örgütü, ve bir kısım diğer liberal kurumlardır. Soros listesine “New School for Social Research”, New York (Yeni Sosyal Araştırmalar Okulu) gibi yeni renkler de ekledi; burası uzun süredir sol aydınların tercihi bir akademiydi. Şimdi Burada Orta ve Doğu Avrupa programlarını destekliyor.
Nikaragua’daki devrimden etkilenen birçok solcu üzüntüyle 1990’da Violetta Chamorro’nun Sandinistaları seçim yenilgisine uğratmasını kabul etti. Birçok Nikaragua’ya yardım kuruluşu bundan sonra dağıldı. Belki Yeni Sol, Michael Kozak’ın yükselen yıldızından birşeyler öğrenebilirdi. O Nikaragua, Panama ve Haiti’de başa sempatik liderler geçirmek, ve Küba’yı baltalamak hedefli ve Washington üslü bir kampanyanın kıdemlilerindendi. Burada Havana’daki ABD çıkarları ile ilgili bir büronun müdürlüğünü yürüttü.
Nikaragua Chamorro’nun zaferini organize ettikten sonra, Kozak Beyaz Rusya’ya geçti ve ABD büyükelçisi oldu. Kozak, Soros’ça desteklenen “Internet Access and Training Program”da (IATP – İnternet erişimi ve eğitim programı) çalıştı. Bu program Beyaz Rusya’da geleceğin liderlerini yaratmakla meşguldü. Aynı program eşzamanlı şekilde Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan’da uygulandı. IATP, ABD Dışişleri’nin açık desteğiyle yürütüldü. Çok şükür ki Beyaz Rusya, Kozak ve Soros Açık Toplum Vakfı/ABD Dışişleri güruhunu ülkeden kovdu. Aleksandr Lukaşenko hükümeti keşfetti ki, Minsk’e gelmeden 4 yıl önce Kozak, on milyonlarca Doların Beyaz Rus muhalefetine akıtılmasını sağlamıştı. Kozak bir birleşik muhalefet cephesi kuruyor, web sitelerine, gazetelere ve piar şirketlerine para veriyor ve Yugoslav Otpor’una benzer öğrenci direniş hareketini eğitiyordu. Kozak, Otpor liderlerine Beyaz Rus muhalifleri eğitme görevi verdi. 11 Eylül 2001’den kısa süre önce ABD, Başkan Aleksandr Lukaşenko’ya karşı bir karalama kampanyası başlatıyordu. Lukaşenko’yu karalama şu sıra “terörizme karşı savaşla” birlikte yürütülüyor.
OSI (Açık Toplum V.) ve HRW (Helsinki W.) kanalıyla Soros, Belgrad’daki B-92 Radyosu’nun ana sponsorlarından oldu. Soros Otpor’a da para verdi; bu örgüt 5 Ekim 2000 darbesinde “para valizleri” aldı ve Yugoslav hükümeti devrildi. İnsan Hakları Gözlem örgütü (Helsinki) bunun akabinde Slobodan Miloşeviç’in kaçırılmasını ve Lahey’deki mahkemesini, onun hakları üzerine hiçbirşey söylemeyerek meşrulaştırdı. Bu illegal mahkemenin başkanı Louise Arbour şu sıra Soros’un Uluslar arası Kriz Grubu yönetim kurulundadır. Açık Toplum/Helsinki çetesi şimdi Makedonya’da çalışmakta ve buna “uygarlaştırma misyonunun” bir parçası demektedir. Bu cumhuriyetin de Yugoslavya’nın parçalanmasını tamamlamak için “kurtarılmasını” bekleyin.
Gücün Vekilleri
Soros, aslında kendi insani felsefesinin ahlaka uygun, bunun için para kazanma işinin ahlak dışı olduğunu söylemektedir. Ancak Soros’ça desteklenen NGO’larda çalışanların önünde açık ve tutarlı bir gündem vardır. Soros’un en etkili kurumlarından International Crisis Group (1986’da kuruldu) siyaset ve iş aleminin merkezinden kimi isimlerce yönetilmektedir. Yönetim kurulunda Zbigniew Brzezinski, Morton Abramowitz, eski ABD dışişleri bakan yardımcısı ve eski NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanı Wesley Clark, eski ABD Milli Güvenlik danışmanı Richard Allen vardır. Allen’ın Nixon’un Milli Güvenlik Kurulu’ndan “Henry Kissinger’ı fazla liberal bulduğu için” istifa ettiğini, Oliver North’u(1) Reagan’ın Milli Güvenlik Kurulu’na önerdiğini ve İran Contra skandalında İran’a rehineler karşılığı füze pazarlığında rol aldığını not düşelim Bu kişiler için “sınırlı çatışma” ABD’nin dünya insan ve kaynakları üzerindeki kontrolünün diğer adıdır.
1980 ve 90’larda, Reagan Doktrini zamanında, ABD’nin Afrika, Latin Amerika, Karayipler ve Asya’daki gizli-açık operasyonları hazırlanıyordu. Soros bunların birçoğunda faaldi; “müstakbel devrimcilerin” satın alınmasından politikacıların, aydınların ve devrimci dalga geçtikten sonra iktidarda kalan kim varsa “sübvansiyonuna” kadar uğraşıyordu. James Petras diyor ki:
“1980’lerin başında neoliberal yönetici elitin akıllı kesimi, politikalarının toplumu kutuplaştırdığını ve geniş çaplı sosyal rahatsızlık doğurduğunu farkettikten sonra, neoliberal politikacılar “aşağıdan” bir paralel strateji başlatıp desteklediler; bu anlamda “kendiliğinden” ve “anti devletçi” ideoloji sahibi kuruluşlara yardım ederek, potansiyel çatışma tehlikesi taşıyan kesimlere sızdılar ve bir “sosyal tampon” oluşturdular. Bu örgütler parasal olarak neoliberal kaynaklara bağlı olup doğrudan yerel liderlerin etrafındaki sosyopolitik hareketler ve eylem komiteleriyle rekabete sokuldular. 1990’larda bu örgütler (NGO, “hükümet dışı” diye adlandırıldılar) binlerceyi bulmuştu ve tüm dünyada toplam 4 milyar Doları bulan yardım alıyorlardı.”
“Underwriting Democracy” adlı kitabında Soros “Doğu Avrupa’nın Amerikanlaşması” ile övünür. Ona göre, onun eğitim programları ile artık bir Sorosçu genç liderler kadrosu yoldadır. Bu Soros Vakfı eğitimli genç insanlar “nüfuz ajanları” olarak işlev görecektir. Onların Akıcı dil yetenekleri, ve hedef ülkelerde bürokratik merdivenleri tırmanmaya başlamaları sayesinde bu gönüllü askerler felsefi açıdan Batılı çokuluslu şirketlerin giriş yollarını temizleyeceklerdir.
Meslekten diplomat Herbert Okun (şimdi Helsinki Watch’ın Avrupa Komitesi’ndedir) George Soros’la birlikte bir seri ABD Dışişleri bağlantılı kurumla ilişki içindedir; bunlar arasında USAID’den Rockefeller Vakfı’nca desteklenen Trilateral Komisyon’a kadar kurumlar vardır. 1990’dan 97’ye dek Okun, “Finans Hizmetleri Gönüllüler Teşkilatı” (Finance Services Volunteer Corps) denen birşeyin başkanıydı; bu kurum USAID’in alt kuruluşudur; amacı “eski komünist ülkelerde serbest Pazar finans sistemlerinin yerleşimine yardımdır”. George Soros, dünya ekonomisini devralmaya çalışan diğer kapitalistlerle tam uyum içindedir.
Kâr Amacı Gütmeden Kâr
Soros, döviz spekülatörü olarak çalıştığı ülkelerde insani amaçlar gütmediğini söylemektedir. Ama Soros sık sık bu türden bağlantılarından da yatırım amaçlı yararlanmaktadır. ICC’nin bir araştırması, ve, Kosova Geçici BM Yönetimi şefi Bernard Kouchner’in yardımı sayesinde, Soros Balkanlardaki en kârlı maden ocağını almak istedi.
Eylül 2000’de, Yugoslav seçimlerinden önce Trepca madenlerini bir an önce almak için, Kouchner bu madenden yayılan kurşunun çevre standartlarını aştığını açıkladı. Aynı kişinin, NATO Yugoslavya’yı seyrelmiş Uranyumlu mermilerle bombalar ve 100,000 ton (kg olmalı, ç.n.) kanser yapıcı madde havaya, suya, toprağa karışırken bunu alkışladığını bilmek hayret vericidir. Ama Kouchner kendi işine bakıyordu ve madenler “sağlık nedeniyle” kapatıldı. Soros 150 milyon Dolar vererek Trepca’nın altın, gümüş, kurşun, çinko ve kadmiyum madenlerini almak istedi; tesisin değeri 5 milyar Dolardı.
Bulgaristan “serbest Pazar” kaosu içinde çökerken Soros sinekten yağ çıkarmaya bakıyordu; Reuters 2001 başlarında şu haberi verdi:
“Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası” (EBRD – European Bank of Reconstruction and Development) (Bulgar ileri teknoloji şirketi) Bila’ya 3 milyon Dolar kredi verdi. Bu şirket, orta ve Doğu Avrupa’daki teknoloji şirketleri için hazırlanmış 300 milyon Dolarlık bir kredi diliminden ilk yararlanan kurum olacak… Bir 3 milyon Dolar da Amerikan Argus Capital Partners’tan geliyor; kredi sponsoru Prudential Insurance Company of America ve çalışma alanı Orta – Doğu Avrupa … Soros, Rila’ya yaptığı önce 3 milyon Dolarlık ve sonra 1 milyon Dolarlık yatırımla yine en büyük hissedar olarak kaldı.”
George Soros
Konulara Hakimiyet
Soros’un insansever görüntüsü ona, kimlerin kurban kimlerin suçlu olduğu tartışmaları patladığında uluslar arası kamuoyunu yönlendirme gücü veriyor. Diğer NGO’lar gibi, Soros’un borazanı Helsinki Watch da birçok bağımsız ve organize emekçi sınıf hareketini görmezden geliyor.
Kolombiya’da işçi liderleri rutin olarak ABD güdümlü hükümetle işbirliği içindeki paramiliterlerce katledilmektedir. Bu kişilerin geldiği sendikalar neoliberal ekonomiye karşı olduklarından Helsinki Watch bu konuda fazla ses çıkarmaz. Bu yılın Nisanı’nda Helsinki Watch’tan Jose Vivanco ABD Senatosu’nda “Plan Kolombiya” lehine ifade verdi:
“Kolombiyalılar insan hakları ve demokrasiye bağlıdırlar ve yardıma muhtaçlar. Helsinki Watch’ın ABD ile temel bir sorunu yoktur.” Helsinki Watch, devlet terörü, fakirlik ve istismara karşı savaşan Kolombiyalı gerillaları ABD destekli silahlı güçler ve paramiliter idam mangalarıyla aynı kefeye koymaktadır. Helsinki Watch, görevi mülkiyet hakları ve ekonomik statükoyu korumak olan Pastrana hükümeti ve onun ordusunu haklı görmektedir. Helsinki Watch’a göre (bile ç.) sivil ölümlerinin %50’si hükümetin göz yumduğu idam mangalarının işidir. Gerçek rakam %80’dir.
Helsinki Watch aynı şekilde 2002’de Uribe hükümetinin seçimini de onayladı. Uribe ABD’nin Latin Amerika’da desteklediği diktatörler kuşağından kalmadır; gerçi “seçilmiştir”, ama Helsinki Watch çoğunluğun seçimi boykot ettiğinden sözetmez.
Karayiplerdeki Küba başka bir neoliberalizm karşıtı olup Helsinki Watch tarafından karalanmıştır. Yanıbaşındaki Haiti’de Soros destekli faaliyetler Duvalier rejiminin devrilmesinden sonra oluşan popüler hareketleri silmiş, Haiti’nin ilk demokratik lideri Jean Bertrand Aristide’i baltalamıştır. Helsinki Watch’tan Ken Roth, ABD’nin Aristide’i “demokrasi dışı” nitelemelerine katılmıştır. Kendi “demokrasi” anlayışlarını göstermek için Soros vakıfları Haiti’deki faaliyetlerini diğer ABD faaliyetlerine gizlice katmaktadır; örneğin USAID’in FRAPH ile ilişkili kişileri desteklemesi gibi. FRAPH meşum CIA destekli idam mangalarının adıdır; onlar “Bebe Doc” Duvalier’in düşüşünden beri ülkede terör estirmekteler.
Helsinki Watch’ın web sitesinde, Direktör Roth ABD’yi Çin’e karşı daha sert çıkmamakla eleştirmektedir. Roth’un faaliyetleri arasında Tibet özgürlük Konserinin organizasyonu da vardır; bu gezgin bir propaganda topluluğu olup, ünlü rock’çılarla birlikte ABD’yi dolaşmış ve gençleri Çin’e karşı Tibet’i desteklemeye çağırmıştır. Tibet, yıllardır CIA gündemindeki ana dosyalardan biridir.
Roth, geçenlerde petrolce zengin Sincan’da Çin kontrolüne karşı çıktı. Sömürgeci “böl ve yönet” anlayışıyla Roth, kimi Uygur etnik azınlık gruplarını Kosova’daki ABD/NATO müdahalesinin onlar için de iyi bir örnek olduğu konusunda iknaya çalıştı. Ağustos 2002’de ABD hükümeti de bu çabaya destek verdi.
ABD’nin bu bölgedeki projeleri açıkça New York Times’ta Sincan üzerine yayınlanan bir makalede tasvir edilmiş; burada Uygurlar “bir Müslüman azınlık olup huzursuz bir Çin egemenliği yaşamaktadırlar” denmiştir. Onlar “Yugoslavya’daki NATO bombardımanından çok etkilenmişler, kimi bunu Kosova’daki müslümanların kurtarılması olarak kutlamıştır; kendileri de benzer bir kurtarılışın hayalini kurmaktadırlar” denmiştir. The New York Times yazısı “Sincan’da son bulunan petrol rezervleri burasını uluslararası ticaret açısından çok çekici kılmaktadır” notu düşülmekte ve bir yandan da “buranın yerli halkı Tibetlilere benzer” görülmektedir.
Sayı Sayamamak
Soros örgütleri rakam tesbitlerinde, gerçekten gerçekle ilgilerini kesmiş gibidirler. Örneğin Helsinki Watch 500 kişinin (2000 değil) Yugoslavya’ya NATO bombardımanlarında öldüğünü söylerler. Afganistan’a Amerikan saldırısında da 4000 değil 350 kişi ölmüştür. 1989’da ABD Panama’yı bombaladığında Helsinki Watch raporunun giriş bölümünde “Manuel Noriega’nın devrilmesi… ve demokratik Başkan Guillermo Endera hükümetinin kuruluşu Panama’ya çok ümitler getirmiştir…” der. Rapor ölü sayısından bahsetmez.
Helsinki Watch Bosna’ya NATO saldırısının temellerini 1993’te sahte tecavüz ve soykırım haberleriyle attı. Bu politik histeri doğurma taktiği ABD için kendi Balkan siyasetini uygulamakta gerekliydi. 1999’da, Helsinki Watch Yugoslavya’ya NATO saldırısı için propaganda gücü olarak çalışırken bu tekrarlandı. Soros’un “kanun hakimiyeti” palavralarının çoğu unutulmuştu. ABD ve NATO kendi kanunu yaptı, George Soros’un kurumları bunu destekledi. 11 Eylül 2001’le bu devam etti. Bu sefer konu Dünya Ticaret Merkezi’nde ölen 2801 kişiydi. CFR (Dışişleri Konseyi) 6 Kasım 2001’de toplandı ve bir “büyük kamuoyuna dönük kampanya” planladı. CFR, bir “Amerika’nın Teröre Cevabı İçin Bağımsız Görev Gücü” oluşturdu; Soros, Richard Holbrooke, Newton Gingrich, John Shalikashvili’nin (eski ABD Genelkurmay Başkanı) ve diğer etkili kişilerin katılımıyla DTÖ’de ölenler ABD dış politikasına malzeme yapıldı. CFR raporu teröre karşı savaş öngörüyordu. George Soros’un parmak izleri kampanyanın heryerinde vardı:
“Yüksek düzey ABD memurlarının dost Arap ve diğer Müslüman ülke hükümetlerine 11 Eylül olaylarının kınanması için baskı yapmasını sağlayın, öte yandan da ABD antiterör kampanyasının mantık ve hedeflerini de kollayın. Eğer hükümetleri sessiz kalırsa Ortadoğu ve Güneydoğu Asyalıların çoğunu hiçbirzaman haklılığımıza ikna edemeyiz. Onların bu açıklamaları nedeniyle eleştirilmelerini engellemeli ve onların yanımızda ses vermelerini sağlamalıyız… Boşnak, Arnavut ve Türkleri, ABD’nin Kosova’da 1995-99’da Bosnalı ve Kosovalı müslümanları nasıl kurtardığını ve dünyanın her yerindeki müslümanlarla sıkı ve uzun vadeli ilişkilerimizi diğer kişilere anlatmaları için teşvik edin. Yerel aydınlar ve gazetecileri işe katın, görüşlerine bakmayın. Yerel basını yakından izleyin ve hücumlara hemen cevap verin… Amaç ve hedeflerimizi konuştuğunuzda sürekli kurbanlara (özellikle adlarını vererek ve böylece onları somutlaştırarak) atıf yapın.”
Soros’un Sayı Sanatı: ABD Dış Politikasına Destek ve Savunma İçin Saymak Soros, Dünya kapitalist sistemindeki gerilemeden çok endişelidir ve bu konuda hemen birşeyler yapmak ister. Geçenlerde şöyle dedi: “Şimdiden nihai krizin adımlarını farkediyorum… Yerli siyasi hareketler çıkacak ve onlar çokuluslu şirket mülklerine el koyarak “Milli” serveti geri alacak.”
Soros Birleşmiş Milletler’i devre dışı bırakmak için ciddi bir plan önermektedir. Önerisi, “Dünya demokrasilerinin liderliği ele alması ve BM olsun – olmasın işleyecek bir global ittifaklar sistemi kurması”dır. Eğer deli olsaydı, kriz geçirdiğine hükmedebilirdiniz. Ama gerçek şu ki, Soros’un “Birleşmiş Milletler yapısal olarak kendi anayasasının girişinde yazan vaadleri yerine getirebilecek durumda değil,” saptaması, American Enterprise Institute gibi bir seri reaksiyoner kurumun görüşünü yansıtmaktadır. Birçok muhafazakar Soros şebekesine sol-kanat gözüyle baksa da, ABD’nin BM ile ilişkilerinde Soros, örneğin John R. Bolton (Silahlanma Kontrolü ve uluslar arası Güvenlik Dairesi’nden sorumlu Dışişleri bakan yardımcısı), gibileriyle aynı tarafa düşer. Bolton “Kongre’deki birçok Cumhuriyetçi artık BM sistemine zırnık dahi ödenmemeli fikrindedir” demiştir. BM’e karşı onyıllardır süregelen bir sağ kampanya vardır. Şimdi bunu Soros götürüyor. Çeşitli Soros web sitelerinde BM’in çok zengin, bilgi konusunda ketum, ya da dünyayı (Soros’un istediği gibi – çev.) yönetmeye yakışmayacak işlere bulaşmış olduğu gibi eleştirilere rastlarsınız.
The Nation yazarları bile, bu konuyu iyi bilirlerken Soros etkisinde kalmışlardır. Örneğin William Greider, geçenlerde Soros’un eleştirilerinde bir haklılık payı bulmuş ve BM’in artık “bayağı diktatörler ve totaliterlerin buluşma yeri olmaktan ve eşit ortaklar gibi muamele görmekten çıkarılmasını” istemiştir. Bu tür Batı merkezci ırkçılık tam Soros’a uygundur. Ona göre BM’in Dünya’yı idare etmesi global güzeyde Faşizmdir. Batılı “ilericiler” Soros’a gereğinden çok yüz vermişlerdir; ve herhalde Greider de artık bu faşizm konusunu aşırı, haksız ve sinirlendirici bulur.
Ama yine de Soros’un şu söylediklerini dinleyelim: “Eski Roma’da yalnız Romalılar oy kullanırdı. Modern global kapitalizmde de yalnız Amerikalılar oy kullanabilir; Brezilyalılar oy kullanmaz.”
Başöğretmen Atatürk (Bir Eğitimci Olarak Atatürk): Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nı ve inkılaplarını hep sabırlı, ikna edici, güven verici, bilgili “öğretmenliği” sayesinde başarmıştır.Gerek öğretmenlik ve gerekse eğitimcilik kısmen doğuştan getirilen bazı özelliklere, kısmen de sonradan öğrenme ile kazanılan bilgilere sahip olmayı gerektiren bir sanat ve bilimdir. Bu açıdan bakıldığında, Atatürk’ün tam bir öğretmen ve eğitimci özelliği taşıdığını görürüz. O’nun kişiliğini öğretmenlik ile özdeşleştirmesi bu bakımdan son derece isabetlidir.Yüreğinde Allah, vatan, millet, bayrak, Atatürk sevgisiyle dolu her Türk öğretmeni, Atatürk’ün eğitim anlayışını tüm meslek hayatı boyunca yaşamalı ve yaşatmalıdır. Atatürk eğitimciliğin sıradan ve basit bir iş olmadığının farkındadır. Ona memleketin refaha kavuşması bile buna bağlıdır:”Mekteplerde öğretmen vazifesinin güvenilir ellere teslimi, memleket evlatlarinin o vazifeyi kendine hem bir meslek, hem bir ülkü sayacak bilgili ve saygı değer öğretmenler tarafından yetiştirilmesini temin için öğretmenlik diğer yüksek meslekler gibi tedricen ilerlemeye ve herhalde refah teminine müsait bir meslek haline konulmalıdır. Dünyanın her tarafında öğretmenler insan topluluğunun en fedakar ve saygı değer uzuvlarıdır.”
Atatürk, okulların sadece bilimsel eğitim yeri olmadığı görüşündedir. Ona göre okullar, memleket sevgisine ve bağımsızlık fikrine giden yolları içerir. Bunun yanında, memleketi kurtarmak için çalışan herkesin ilim sahibi olması gerektiğini de özellikle belirtir:”Mektep genç dimağlara, insanlığa hürmeti, millet ve memlekete muhabbeti, istiklal şerefini ogretir. İstiklal tehlikeye düştüğü zaman onu kurtarmak için takibi lazım gelen en doğru yolu belletir. Memleket ve milleti kurmaya calisanlarin ayni zamanda mesleklerinde birer namuslu mütehassis ve birer alim olmalari lazimdir. Bunu temin eden mekteptir.”
MİLLET MEKTEPLERİ
1928 yılında yeni Türk harflerinin kabulünün ardından halkın yeni harfleri kısa sürede öğrenip daha çok yurttaşın okur – yazar olmasını sağlamak amacıyla yoğun bir çalışma başlatılmıştı. Okuma – yazmayı yaygınlaştırmak için okul çağı dışındaki yurttaşlara okuma – yazma öğreten okullar açıldı. Bunlara Millet Mektepleri adı verildi.
ATATÜRK’E BAŞÖĞRETMENLİK UNVANI VERİLDİ
Atatürk, Millet Mektepleri’nde yazı tahtasının başına geçerek dersler verdi. Bakanlar kurulu 11.11.1928 günü yaptığı toplantıda Atatürk’e Başöğretmenlik unvanını verdi. 24 Kasım Atatürk’ün Millet Mektepleri Başöğretmenliğini kabul ettiği gündür.Öğrencileri, öğretmenleri, okulu çok seven Atatürk yurt gezilerinde okullara uğrardı. Sınıflara girer, sıralara oturur, ders dinlerdi. Öğrencilere sorular sorardı. Öğretmenlerle konuşur, her yerde öğretmenliğin üstün bir meslek olduğunu anlatırdı.
ATATÜRK VE ÖĞRETMENLER
Atatürk, öğretmenlerin Kurtuluş Savaşı’nda nasıl canla başla çalıştıklarını yakından izledi.Başöğretmen Atatürk, öğretmenlerin Ulusal Kurtuluş Savaşı’nda gösterdikleri etkinliği hep övdü. Atatürk yeni Türkiye’nin yaratılmasında öğretmenlere büyük görevler düştüğü inancındaydı. Çağdaş bir ulus olmamız için eğitimin yaygınlaşması gereğine inanıyordu. Bu nedenle Atatürk: “Ulusları kurtaracak olan yalnız ve ancak öğretmenlerdir.” sözleriyle öğretmene verdiği önemi ve duyduğu saygıyı en güzel biçimde belirtti.Atatürk’ün 100. Doğum yıldönümü olan 1981 yılında ise, 24 Kasım’ın her yıl Öğretmenler Günü olarak kutlanması kararlaştırıldı.
Tekke ve zaviyelerin kapatılmasını din karşıtlığı olarak görmek yahut göstermek tam bir aymazlık halidir. Zira tekke ve zaviyelerin herhangi bir İslamî dayanağı bulunmamaktadır. Dinsel ve kültürel tarihimiz içinde vücut bulan ve bir zamanlar bir eğitim ve dayanışma kurumu olarak işlev gören tekke ve zaviyeler zamanla işlevini yitirmiş ve yozlaşmıştır. Bu gerçeği dile getiren Kuşadalı İbrahim Efendi 19. Yüzyılda tekkelere karşı görüşleriyle öne çıkmış en önemli mutasavvıflardandır. Onun hakkında merhum Yaşar Nuri Öztürk şöyle diyor: … Kuşadalı, Osmanlı saltanat çevrelerince de irfan ve din çevrelerince de Ariflerin kutbu, kutsal gönüllü mürşit gibi unvanlarla anılmış ve 19. Yüzyıl tasavvuf hayatının tartışmasız önderi kabul edilmiş bir büyük insandır. Bu Kuşadalı İbrahim Halvetî, Atatürk’ten yüz küsur sene önce, tekkelerden söz ederken şu mealde konuşuyor:
Tekkelerde artık hayır kalmamıştır. Bunların kaldırılması lazımdır. Bunlardan artık insanlığa da, İslam’a da hiçbir hayır gelmez. Çünkü tekkeleri, meyhane ve kerhaneye dönüştürdüler.
Onların yerine neyin konulması lazım? Kuşadalı buna da cevap vermiştir:
Yeryüzünü bir tekke haline getirmek ve bütün yeryüzünde insanlığın hizmetinde faaliyet göstermek lazımdır. Zaten Hazreti Peygamber’in de bize bıraktığı budur. Evaile dönmek yani ilk zamana, özgün İslam’a dönmek lazımdır.
Şimdi sormak lazım: Tekkeleri, şu sözlerin sahibi Kuşadalı mı kapattı, Atatürk mü? Gerçekte Kuşadalı kapattı, Atatürk bu işin resmî tescilini yaptı.” (Yaşar Nuri Öztürk, Allah İle Aldatmak, s.158- 159.)
Tekke ve zaviyelerin kapatılması noktasında bardağı taşıran son damla bildiğimiz üzere Şeyh Sait ayaklanması olmuştur. 1925’te Şeyh Sait’in elebaşılığında Doğu ve Güneydoğu’da başlayan ayaklanmada tekke ve zaviyelerin rolü büyüktür. Bu ayaklanma Cumhuriyet’e karşı halifeliği ve şeriatı savunmak için yapılmıştır. Yani tekke ve zaviyelerden ayrıca bölgedeki medreslerden büyük destek alan hatta oralarda başlayan bu ayaklanma tarihte, Emevî dinciliğinin en gerici yüzlerinden biri olarak yer almıştır.
Ayaklanma bastırılıp denetim yeniden sağlandıktan sonra 1925’te 677 sayılı Tekke, Zaviye ve Türbelerin Seddine, Türbedarlıklarla Birtakım Unvanların Men ve İlgasına Dair kanun ile tekkeler kapatılmış ve onlarla ilişkili bir kısım unvanların kullanımı da yasaklanmıştır.
Büyücülük, üfürükçülük, muskacılık gibi akıl ve bilim dışı sapkınlıklarla mücadele edilmiş, uygar ve ileri bir toplum olma yolunda büyük adımlar atılmıştır.
677 sayılı yasa aslında bir başka açıdan Türkiye’de cemaat ve tarikatların da kapatılması, faaliyetlerinin engellenmesi sonucunu doğurdu. Bu son derece doğru ve isabetli bir düzenlemeydi. Cemaat cemaat, tarikat tarikat bölünmüş bir toplumun medeni / uygar bir toplum olduğu ileri sürülebilir mi? Elbette sürülemez.
Büyük Atatürk’ün bu konudaki meşhur sözü hala kulaklarımızdadır:
“Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar, meczuplar memleketi olamaz. Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir.”
Geriler ne derse desin şu bir gerçek ki büyük Atatürk, Kur’an’ı Türkçeye çevirterek ve tefsirini yaptırarak gerçek Müslümanlığın yolunu açan, Muhammedî İslam inancının yeniden inşası için uygun ortamın oluşmasını sağlayan büyük bir devrimcidir. Atatürk, din konusundaki bir yığın hurafenin teşhis ve tespiti için de hadis derlemelerini Türkçeye çevirtmiştir. Bu amaçla “Buhari Tercüme ve Şerhi” yaptırılmıştır.
ATATÜRK DÜŞMANLIĞI TEK KELİMEYLE YOBAZLIKTIR
Atatürk’e din üzerinden ve Kur’an ile aldatma yoluna başvurarak düşmanlık edenlerin mizacını ortaya koyması bakımından merhum Yaşar Nuri hocanın şu sözleri gerçekten manidardır:
“Kendi idrak ve bilgi çaplarını büyütemeyenler, İslam ile uyuşmak için onu küçültmek zorunda kaldılar. Ama işin böyle olduğunu itiraf haysiyetini gösteremediklerinden, eksiklerini, dinin yüceliklerini kirleterek kapatma yoluna gittiler.” (Yaşar Nuri Öztürk, age, s.165)
Atatürk’teki derin bilgi birikimini idrak edemeyenler kendi sığ düşünceleri çerçevesinde onun devrimlerini din karşıtlığı ile itham ettiler. Oysa büyük Atatürk Muhammedî İslam yolunda çığır açan işlere imza atmıştır. Ona düşmanlık edenler gerçekten sığ düşünceli, sığ inançlı, sığ amelli kimselerdir. Bu kimseler kendi sığlıklarına İslam’ı da çekmeye çalışmaktadırlar. Oysa İslam derin düşüncelerin, yüce inançların, ulvî hedeflerin dinidir. Onu 7. yahut 8. asra ve Arap çöllerine hapsetmek isteyenlerin büyük devrimci Atatürk’ü anlamaları olanaksızdır.
Atatürk düşmanlığı tek kelimeyle yobazlıktır. Peki, yobazlık nedir?
Yobazlık İslam’ı daraltmaktır. Evet, gerçekten böyledir. Nitekim bu gerçeği Tatar bilgin Musa Cârullah (ölm. 1949) şöyle ifadeye koymaktadır:
“Öz gönüllerini genişletemeyenler, İslamiyet’i daraltmaktan korkmadılar. Ahval-i siyasiye de buna müsaade etti.”
Merhum Yaşar Nuri Öztürk de Carullah’ın sözlerinden yola çıkarak yobazlığı şöyle tanımlıyor:
Yobazlık, kendini geliştirip büyütmek yerine, dini yozlaştırıp küçültmeyi yeğleyen hasta psikolojilerin dışa vurumudur. (Yaşar Nuri Öztürk, age, s.164)
Atatürk, gönlü büyük, idraki büyük, bakışı büyük bir dahidir. Dolayısıyla onun İslam konusundaki görüşleri de bu büyüklükle paralel bir biçimde idi. Onun görüşlerini yobazların sığ fikirleriyle kıyas etmek büyük bir haksızlık olacaktır. Bu nedenle ona yöneltilen din karşıtlığı ithamı zavallıca bir ithamdır. Ona din karşıtı demenin Ebu Cehil’in Hazreti Muhammed’i dinsizlikle suçlamasından farklı bir yanı yoktur.
Atatürk, yobazı yakamızdan düşürecek elin, Kur’an’ın eli olduğunu biliyordu. Bu sebepledir ki o, dini Kur’an, Kur’an’ı da din yapmak istedi. Bir kez daha belirtelim ki, Türk insanının kutsal kitabı kendi dilinde okumasını ve dolayısıyla anlamasını sağlamak için Kur’an’ı Türkçeye çevirtti. Bu, emsalsiz bir devrimdir. Bu devrimden rahatsız olanlar aslında Kur’an ile aldatmaya çalışanların ta kendileridir. Onlar kitleleri Kur’an ile aldatabilmek için onun anlaşılmaz kalmasını istediler. Kur’an’ı kendi heva ve hevesleri doğrultusunda eğip bükebilmek için Arap dilinde kalmasını özellikle yeğlediler.
Ne var ki Atatürk onların bu habis oyunlarını bozdu ve bozmaya da devam ediyor.
Atatürk’e yönelik din karşıtlığı ithamının nedenleri arasında gösterilen birkaç hususa daha değinmek istiyoruz. Bunlar; giyim kuşam devrimi, hafta tatili ve takvim meselesi, bir de dil devrimidir.
Önce giyim kuşam konusundan başlayalım…
İslam’da dinî kıyafet diye bir şey yoktur. İslam kıyafet konusunda temizliği ve örfe uygunluğu önemser. Bir başka ifadeyle İslam’da dinsel kisve söz konusu değildir. Ne var ki zamanla bu konuda da bir yığın hurafe devreye sokulmuştur.
Sarığı, cübbeyi, şalvarı dini kıyafet diye takdim edenler İslam’ı şekilciliğe boğanlardır. Bunların hiçbirinin İslamilikle ilgisi yoktur. Bunlar tümüyle kültürel unsurlardır. Her toplumun kendi kültürel kimliği çerçevesinde bir giyim kuşam biçimi vardır. Hazreti Muhammed de içinde yaşadığı Arap toplumunun gelenekleri doğrultusunda giyinip kuşanmıştır.
Sözün özü Ebu Cehil ile Hazreti Muhammed’in giyim kuşamı aynıydı. Zira ikisi de Arap’tı. Bu örnek aslında meselenin halli noktasında kâfidir. Lakin maksat İslam değil de Araplaşmak olunca dinci, ümmetçi güruh İslamî kisve diye bir şey tutturuyor. İslam şekil, şemal dini değil öz ve mana dinidir. Giyim kuşamdaki öz ve mana ise temizlik ve örfe uygunluktur.
Büyük Atatürk’ün gerçekleştirdiği giyim kuşam devriminde medeni toplumların evrensel bir kimlikle ürettikleri giyim kuşam biçimi esas alınmıştır. Şapka, ceket, pantolon bütün dünyanın giydiği kıyafetlerdendir. Bu kıyafetleri bir topluma mal etmek mümkün değildir. Uygar toplumların bu konuda öncü oldukları malumdur. Türk toplumu da Atatürk’le birlikte giyim kuşam konusunda uygar toplumları örnek almıştır. Sözgelimi, şapkaya gavur giysisi demek saçmadır. Zira biliyoruz ki şapkadan önce giyilen fes de aynı şekilde tepkiyle karşılanmıştı. Fese gösterilen tepkiler bu sefer şapkaya gösterildi. Kıyafet konusundaki yenilenme ve değişim bütün toplumların geçirdiği bir süreçtir. Batı toplumları da üç yüz yıl önceki gibi giyinmiyor artık. Türk toplumunun da böylesi bir değişim ve dönüşüm geçirmesi tabiidir. Bunun, dinle, imanla bir ilgisi yoktur.
KUR’AN’DA CUMA GÜNÜNÜN HAFTA TATİLİ OLMASI DİYE BİR ŞEY SÖZ KONUSU DEĞİL
Fötr şapkayı Yahudi kıyafeti deyip karşı çıkanların bir Yahudi ve Hıristiyan kıyafeti olarak bilinen kara çarşafa sahip çıkmaları ise gerçekten büyük bir çelişkidir. Malum olduğu üzere Hıristiyan rahibeler kara çarşafa benzer bir kıyafet giymektedirler.
Öte yandan şapka giymedikleri için bazı kimselerin idam edildikleri yönündeki iddialar ise tümüyle yalandır. Vatana ihanetten idam edilenleri şapka giymemekten dolayı idam edilmiş gibi göstermek kesinlikle haksızlık, ahlaksızlık ve vicdansızlıktır.
Giyim kuşam konusunda en çok tartışılan nokta, aslında kadın kıyafetleridir. Kadınların tesettür zorunluluğunun kaldırılması yani başını kapatmadan da sokağa çıkabilmesi, devlette görev alabilmesi sanki başı kapatmanın yasaklanması gibi takdim edilmektedir. Oysa böyle bir kanunî düzenleme yoktur. Öte yandan başı kapatma anlamında bir tesettür emrinin Kur’an’da olmadığını, Kur’an’da olanın göğüsleri kapatmak olduğunu “Kur’an ile Aldatmak ve Kadınlar Konusu” başlığı altında işlemiştik. Bu konuda daha ayrıntılı bilgiye “İslam Bu” kitabımızdan da ulaşmak mümkündür.
Kadınlarımız ister başlarını kapatırlar isterse kapatmazlar. Bunun giyim kuşam devrimi ile bir ilgisi yoktur. Başı kapatmak İslamî bir gelenektir. Hatta çoklarınca bir tavsiyeden ibarettir. Zira başı açık olmanın Kur’an’da hiçbir yaptırımı belirtiliyor değildir. Yani Kur’an’da başı açık olmanın bir cezası söz konusu değildir.
Büyük Atatürk giyim kuşam konusunda da kadınıyla erkeğiyle Türk toplumuna önderlik etmiş ve uygar toplumlar gibi giyinmek noktasında son derece isabetli düzenlemeler yapmıştır. Bunları dinsizlik yahut din karşıtlığı gibi sunmak dinden bihaber olmanın ta kendisidir.
Gelelim hafta tatili ve takvim meselesine…
Dünyanın bütün gelişmiş toplumları Güneş’i esas alan Miladî takvimi kullanmaktaydı. Osmanlı da Miladî takvime benzer Rumî takvimi kullanmak zorunda kalmıştı. Rumî takvim hicreti esas alan ama Güneş temelli bir takvimdir. 13 Mart 1840’ta kullanılmaya başlandı. Zira Hicri takvim uluslar arası ticaret ve diplomatik ilişkiler konusunda bazı sıkıntılara yol açmaktaydı. Ay’ı esas alan Hicri takvim sadece Ramazan ayı, dini bayramlar, kandiller gibi dinî gün ve gecelerin tespiti ve takibi için kullanılıyordu. Yani aslında takvim konusundaki düzenlemenin de kökü Osmanlı’da vardı. Dolayısıyla Osmanlı’daki uygulamayı güncelleyerek kullanıma sokmanın dinle, dinsizlikle bir ilgisi yoktur.
Hafta tatili konusu da önemli bir konudur. Hafta tatilinin cumadan pazara alınması yine dinci çevrelerce insanların Cuma namazına katılımını engellemek için yapılan bir değişiklik olarak yansıtılmaya çalışılmaktadır.
Kur’an’da Cuma gününün hafta tatili olması diye bir şey söz konusu değildir. Cuma namazının emredildiği Cuma Bölümü’nde namazdan sonra yeryüzüne dağılıp rızkınızı aramaya devam edin, denilmektedir. Dolayısıyla o gün tatildir, diye bir şey söz konusu değildir.
İlgili Kur’an sözlerine bakalım:
Ey inananlar, Cuma günü toplu yakarış yani namaz için çağırıldığınız zaman hemen Hakk’ı anmaya koşun ve işlerinizi bırakın. Eğer bilirseniz bu, sizin için daha iyidir.
Yakarış yani namaz bitince de işlerinizin başına dönün ve Allah’ın sunumundan payınıza düşeni isteyin. Hakk’ı çokça anın ki kurtuluşa erebilesiniz.
Görüleceği üzere bu iki Kur’an sözünde Cuma gününün tatil olması değil kesinlikle olmaması gerektiği belirtiliyor. İbadet bitince hemen işinizin başına dönün, deniliyor. Cuma gününün tatil ilan edilmesi kesinlikle Kur’an’a aykırıdır. Kur’an’ı ve Cuma Bölümü’nü refere ederek Cuma gününün Müslümanların tatili olduğunu savunmak apaçık bir biçimde Kur’an ile aldatmaktır.
Bütün gelişmiş ülkelerin hafta tatillerini Pazar günü yaptığı bir dünyada onlarla sıkı ekonomik ilişkiler içerisinde bulunan bir ülke olarak bizim de Pazar gününü hafta tatili olarak seçmemizden daha doğal ne olabilir? Bu nedenle, hafta tatili üzerinden bile Atatürk düşmanlığı devşirmeye çalışmak utanmazlıktır. Bu utanmazlığı deşifre ediyoruz ve daima da deşifre edeceğiz.
Gerçek şu ki, Cuma namazı İslam’ın en önemli ritüeli ve ibadetidir. Biz bu konuyu “Türkiye’de Cuma Namazı Kılınır mı?” başlıklı makalemizde genişçe ele aldık. Yazımıza Diyanet çok büyük tepki gösterip internetten kaldırılması için mahkeme kararı aldırdı. Yazımızı milli güvenliğe tehdit oluşturuyor şeklinde damgaladılar. Kafalarında millet mefhumu olmayanların milli güvenlikten bahsetmesi trajikomik bir vakıadır. Onların kafasında millet yok, ümmet var. Kafasında millet olmayanın milli güvenlik diye bir derdi olabilir mi? Elbette olamaz. Milli güvenliği dert eden biziz. Zira biz millet mefhumuna inananlardanız. Ta Oğuz Kağan’dan, Bumin Kağan’dan, Bilge Kağan’dan beri millet diyoruz. Milletimizin emsalsiz önderi Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e millî duygularla bağlıyız. Dolayısıyla millet diyen, milli olan ve milli güvenliği dert edinen elbette bizleriz; onlar değil!
Yıllarca Türkiye’yi “dar’ul- harp” görenlerin halkı Cuma namazına gitmekten alıkoymak adına neler yaptıklarını henüz unutmuş değiliz. Halkı, Cumhuriyet’in camilerinden koparıp dinci, gerici tarikat ve cemaatlerin kaçak tapınaklarına toplayanlar bilsinler ki biz o ihanetleri unutmuş değiliz. Biz Mustafa Kemal’in Türkiye’sine yürekten bağlıyız. Zira biz ikbalini Katar’da, Kuveyt’te, Suudî ailesinde ve bilumum Anadolu düşmanlarının kucağında arayanlardan değiliz. Biz iki Mustafa’ya bağlılıktan asla vazgeçmeyecek olan yurtseverleriz. İki Mustafa’mızın biri Muhammed Mustafa diğeri ise Mustafa Kemal’dir.
Şimdi biraz da dil devrimi konusuna değinelim…
Yazı devrimi ve dil devrimi aslında birbiriyle ilintilidir. Yazı devrimi konusuna bir miktar değinmiştik. Biraz daha değinelim:
Arap harflerinin Türk dilindeki sesleri karşılama konusunda başarısız ve yetersiz olduğu bilimsel bir gerçektir. Bu gerçeğe rağmen Türk dilini Arap harfleri ile yazma konusunda ısrarcı olmak elbette Arapçılıktan başka bir şey değildir. Nitekim Arap harfleri ile yazılamayan pek çok Türkçe sözcük zamanla unutturulmuş ve yerlerine Arapçaları ikame edilmiştir. Bir süre sonra da özellikle Osmanlı döneminde Türk dili tanınmaz hale gelmiştir. Osmanlıca denilen uydurma bir dil üretilmiş ve bu sözde dili Türk milleti hiçbir zaman anlamamıştır. Türk milleti tıpkı 8 yüzyıl önceki Yunus gibi Türkçe konuşmaya devam etmiştir. Osmanlıcayı temel alıp dil devrimi yüzünden ecdadımızın dilini anlamıyoruz diyen cahiller sürüsüne anımsatalım ki dil devrimi sayesinde Yunus’u anlıyoruz. Dil devrimi sayesinde 5 asır önceki Şah Hatayî’yi anlıyoruz, yine aynı şekilde Dede Korkut Öykülerini anlıyoruz ama Osmanlıca’yı anlamıyoruz. Zira Osmanlıca bizden değildi. Uydurma bir dil idi. Ama Yunus’un Türkçesi bizimdir, bizim Türkçemiz de Yunus’undur. Tıpkı Dedem Korkut’un Türkçesi gibi…
İşte dil devrimi dediğimiz devrim, Anadolu Türkmen halkının dilini devlet dili yapan bir devrimdir. Aynı zamanda bu devrimle Türkçeye gereksiz yere girip pek çok öz Türkçe sözcüğün unutulmasına yol açan bir yığın Arapça kelimeler de kullanımdan kaldırılmıştır. Kötü mü olmuştur? Asla! Son derece iyi olmuştur. Çünkü atalarımızın sözcüklerini yeniden dirilttik. Yanıtı öldürüp yerine cevabı yerleştirmişlerdi. Ama yüzyıllar sonra yanıt gibi güzelim öz Türkçe sözcük yeniden dirilmiştir. Bunun gibi yüzlerce sözcük diriltilmiştir. Ne var ki Arapçı kafa, Kur’an dilinin kelimelerine düşmanlık ediliyor, yaygarasıyla Türkçe sözcüklere karşı Arapça kelimeleri savunmuştur. Öz atalarının sözcüklerini aşağılayıp Arapların kelimelerini yücelten bir mankurtluktur bu!
Türkçeye, Kur’an’ın ve İslam’ın dili olan Arapçadan gelen kelimeleri yasakladılar; bunlar Kur’an düşmanı, din düşmanı, İslam düşmanı deme cüretini gösteren aldatıcı güruh, Türkçeye olan düşmanlıklarına Kur’an’ı kalkan yapmaya çalışmıştır. Tıpkı Sıffın Savaşında Muaviye’nin, mızraklara Kur’an sayfaları takması yaptığı gibi onlar da ağızlarından dışarıya sarkan dillerinin ucuna Kur’an sayfaları takmışlardır.
Yazı devrimini yaptı diye ve resmî dilimizi öz Anadolu Türkmen diline yaklaştırdı diye büyük Atatürk’e din karşıtı diyecek kadar bilincini yitirmiş azılı halk düşmanlarının aslında derdi ne dindir ne de iman. Onların derdi Türk kimliğidir. Onlar Türk kimliğinin ümmet adı altında eriyip Araplaşmasını hararetle arzulayan bir güruhtur.
Atatürk Türk diline büyük bir sevgiyle bağlıdır. Türk dilinin öz gücünü yeniden kazanması için canla başla çalışmıştır. O, Türk dili hakkındaki görüşlerini bazı sözlerinde şöyle açıklamıştır:
“Türk milletinin dili Türkçedir. Türk dili dünyada en güzel, en zengin ve en kolay olabilecek bir dildir… Türk dili Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Çünkü Türk milleti geçirdiği sayısız tehlikeli felaketler içinde ahlakının, geleneklerinin, hatıralarının, çıkarlarının kısaca bugün kendi milletini yapan her şeyin dili sayesinde korunduğunu görüyor. Türk dili Türk milletinin kalbidir, zihnidir.”
“Türk dili zengin, geniş bir dildir. Her kavramı ifade kabiliyeti vardır. Yalnız onun bütün varlıklarını aramak, bulmak, toplamak, onlar üzerinde çalışmak lazımdır.”
“Türk dilinin sadeleştirilmesi, zenginleştirilmesi ve kamuoyuna bunların benimsetilmesi için her yayın vasıtasından faydalanmalıyız. Her aydın hangi konuda olursa olsun yazarken buna dikkat edebilmelidir. Konuşma dilimizi ise ahenkli, güzel bir hale getirmeliyiz.”
“Milli bilincin ayakta kalabilmesi ve uyanık bulunması için dil ve tarih uğrunda çalışmaya mecburuz.”
“Milli duygu ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin milli ve zengin olması milli duygunun gelişmesinde başlıca etkendir. Türk dili, dillerin en zenginlerindendir, yeter ki bu dil bilinçle işlensin. Ülkesini yüksek bağımsızlığını korumasını bilen Türk milleti dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.”
Son olarak büyük Atatürk’e şeriat yasalarını kaldırdı diye saldıranlara yanıt verelim… Şeriat yasaları kaldırılmak zorundaydı. Zira insanlığın hukukî evrimi daha ileri bir noktaya varmıştı. Şeriat yasalarının çoğu da zaten dönemsel kuralları ifade eden düzenlemelerdi. Onların 20. Yüzyıl Türkiye’sinde uygulanması olanaksızdı. Şeriat kavramı ve şeriat yasaları konusunda yazımızın daha evvelki bölümlerinde daha ayrıntılı bilgiler vermiştik. Bu nedenle aynı hususları tekrar etmeyeceğiz. Ne var ki şunu ilave edelim ki, şeriat yasalarını dinle eşitlemek hem dine hem de insana yönelik büyük bir haksızlıktır. Zira din insan için vardır, insan din için değil. İnsanın mutluluğu, huzuru ve güveni her şeyden önemlidir. Din araç, insan ise amaçtır. Aracı amacın önüne geçirmek basiretsizliktir. Basiretsizlik ise; gericiliğin, yobazlığın, tükenmişliğin ve durağanlığın ana kaynağıdır.
Şeriat yasalarındaki dönemselliği görememek de basiretsizliğin en koyu hallerinden biridir. Büyük Atatürk’ü şeriat yasalarını kaldırdı diye dinsiz addetmek dini basiretsizliğe mahkum etmektir.
Atatürk, kadın erkek eşitliğini esas alan düzenlemeleri yaptığı için mi din karşıtıdır?
Atatürk, çok eşliliği yasaklayan medeni kanunu kabul etti diye mi din karşıtıdır?
Atatürk, kadınlara seçme ve seçilme hakkı verdiği için mi din karşıtıdır?
Atatürk, mirasta kadın ve erkeği eşit kıldığı için mi din karşıtıdır?
Atatürk, mahkemelerde ve her türlü hukukî meselede kadın ve erkeğin şahitliğini eşit kabul ettiği için mi din karşıtıdır?
Atatürk kız çocuklarının okula gitmesini, eğitim almasını sağladığı için mi din karşıtıdır?
Atatürk kız çocuklarının kendi rızaları dışında evlendirilmelerini engelleyen hukukî düzenlemeleri yaptığı için mi din karşıtıdır?
Atatürk boşama hakkının sadece erkekte olduğu bir sistemi reddedip kadının da boşama hakkı olmasını sağladığı için mi din karşıtıdır?
Sahi Atatürk’e ne hakla din karşıtı diyorsunuz?
Atatürk’ün kaldırdığı şeriatın ne demek olduğunu bir nebze olsun anlamak istiyorsanız yukarıdaki soruları düşününüz. Göreceksiniz ki bırakın din karşıtlığını, o dine büyük hizmetler yapmış emsalsiz bir önderdir.
Atatürkçülük’te halkçılık, yurdu, ayrıcalık iddialarından ve sınıf kavgalarından koruyan bir ilkedir. Halkçılığın birinci unsuru demokratlıktır. İkinci unsur, milletin genel hakları dışında hiç bir kişiye veya topluluğa ayrıcalık tanımamaktır. Üçüncü unsur, sınıf mücadelesini kabul etmemektir. Halkçılık, Milli Mücadelenin ilk gününden başlamış ve gittikçe kuvvetlenmiştir.
Atatürkçülük’te Halkçılık ile Demokrasi Eş Anlamdadır
Atatürk; “Demokrasi (Halkçılık) esasına dayalı hükümetlerde, egemenlik, halka, halkın çoğunluğuna aittir. Demokrasi prensibi, Egemenliğin millette olduğunu, başka yerde olmayacağını gerektirir. Bu şekilde, demokrasi prensibi, siyası kuvvetin, egemenliğin kaynağına ve yasallığına temas etmektedir.” diyerek, demokrasinin halkçılığın bir sonucu olduğunu vurgulamıştır.
Türk tarihinde demokrasi
“Türk Milleti, en eski tarihlerinde, ünlü kurultaylarıyla, bu kurultaylarda devlet başkanlarını seçmeleriyle demokrasi fikrine ne kadar bağlı olduklarını göstermişlerdir. Son tarih devirlerinde, Türklerin kurdukları devletlerde, başlarına geçen padişahlar, bu yöntemden ayrılarak despot (zorba) olmuşlardır.”
Atatürk, Halkçılığın bugün bütün çağdaş anayasalarda yer aldığını ve artık bugün halkçılık (demokrasi) fikrinin daima yükselen bir denizi andırdığını belirtmektedir.
Demokrasiye ters düşen teoriler
Atatürk, demokrasiye (Halkçılığa) hücum eden teorilerin çok haksız olduklarını belirtmiş ve dolaylı olarak halkçılığı değerlendirmiş ve anlamının mukayeseli olarak ortaya çıkmasına yardım etmiştir. “Demokrasinin bu kavramı, bazı teorilerin hücumuna hedef olmaktadır. Bolşevik Teorileri, ihtilalci siyasi sendikalizm teorisi, çıkarların temsili teorisi.
Bu teorilerin, demokrasi teorimize hücumda ne kadar haksız olduklarını kısaca açıklayalım:
Bolşevik teorisinde millet içinden, işçi, deniz ve kara kuvvetlerinden ibaret bir azınlık, ekonomik esaslara dayanan komünist partisi adı altında birleşerek bir diktatörlük kurmuşlardır. Amaçlarında milli değildirler. Kişisel hürriyet ve eşitlik tanımazlar.
Halk egemenliğine saygıları yoktur. İçte halkın çoğunluğunu kaba kuvvet kullanarak, görüşlerini kabullenmeye zorlarlar, yurtdışında, propaganda ve ihtilal teşkilatı ile bütün dünya milletlerine, kendi prensiplerini yaymaya çalışırlar. Halbuki, hükümet kurmaktan amaç, ilk önce kişisel hürriyetin sağlanmasıdır. Bolşevik tarzı hükümetinde keyfi idare özelliği görülmektedir. Bir toplumun, zorla bir kısım insanlıkların görüşlerinin esiri yapılarak aciz bir şekilde yaşatılmasına, doğal ve akla uygun bir hükümet sistemi görüşü ile bakılamaz.
İhtilalci, siyasi sendikalizm teorisyenleri de, her türlü siyasi kuruluşları, yalnız kendi çıkarları lehine çalıştırmak ve sonunda siyasi kuvvet ve egemenliği ellerine geçirmek isteyen işçi gruplarıdır.
Bunlar, amaçlarını zorla elde etmek fırsatını beklerken, zaman zaman genel grevler yaparak, hükümet adamları üzerinde etkili oluyorlar ve bazı işleri kendi lehlerine çözümlettiriyorlar, yavaş yavaş varlıklarını hissettiriyorlar…
(Bazı memleketlerde) bu teorisyenleri az çok tatmin için, millet meclisi yanında, ekonomik nitelikli üyesi onlardan olmak üzere bir meclis yapmışlardır. Bizde Ali iktisat Meclisi (Yüksek Ekonomi Meclisi) vardır. Fakat bu, herhangi bir zorlama üzerine değil, doğrudan doğruya hükümetin faydalı görmesinden, danışma amacıyla meydana getirdiği bir kuruldur.
Çıkarların temsili teorisi; çeşitli meslek, sanat ve iş adamları, toplum içinde ayrı ayrı birer grup, birer küçük toplum halinde düşünülürse, herbir grubun bir birinden farklı çıkarları vardır. Bundan dolayı, diyorlar ki her özel çıkar sahibi gruplar, ayrı ayrı, mecliste kendilerini temsil etmelidirler. Bu durumda seçim, millet kişilerinin çoğunluğu tarafından değil, gruplar tarafından ve grupların sahip olduğu çıkar derecesine uyumlu olarak sonuçlanacaktır. Mecliste, bu gruplardan bir kaçı birleşip, iktidara geçince, yalnız kendi çıkarları lehine çalışacaklardır. Buna kim engel olacaktır?
İşte bu sebeplerden dolayıdır ki biz, bu ve bundan önceki teorileri memleket ve milletimiz için uygun görmüyoruz…
Biz, memleket halkı, kişi ve çeşitli sınıf mensuplarının birbirlerine yardımlarını aynı kıymet ve nitelikte görürüz. Hepsinin çıkarlarının aynı derecede ve aynı eşitlik duygusu ile karşılanmasına çalışmak isteriz. Bu şeklin, milletin genel refahı, devlet bünyesinin sağlamlaştırılması için daha uygun olduğu kanaatindeyiz. Bizim düşüncemizde; çiftçi, çoban, amele, tüccar,sanatkar, asker, doktor, kısacası herhangi bir sosyal müessesede çalışan bir vatandaşın hak, çıkar ve hürriyeti eşittir. Devlete, bu anlayış ile azami yardımcı olmak ve milletin güven ve iradesini yerinde sarf edebilmek, bizce, bizim anladığımız anlamda halk hükümeti idaresi ile mümkün olur.” Bu yönden halk için çalışan bir halk hükümetinin bütün sorumluları, halk ile temaslarında halka inan ve inanç vermeyi daima dikkate almalıdırlar.
Halkçılık Anlayışı Eşitliği Öngörür, Çalışmaya Değer Verir
Eşitlik anlayışı: Atatürkçülük’te halkçılık anlayışının ikinci unsuru, milletin genel hakları dışında hiç bir kişiye veya zümreye ayrıcalık tanımamaktadır. Atatürkçülük, yasalar önünde eşitliği gerektirir ve toplumun varlığını sürdürmesi için çalışmayı zorunlu ve üstün değer sayar.
Kanunlar önünde kesinlikle eşit olmak: Halkçılık, toplum hayatında her türlü ayrıcalığı reddeder. Herhangi bir kişiye, bir aileye veya bir zümreye yahut bir topluluğa ayrıcalık tanımaz. Kim olursa olsun, yasalar ve kamu kurumları önünde kesinlikle eşittir.
Atatürk’e göre “Türkiye halk ırki veya dini ve kültürel yönden birleşmiş, bir diğerine karşı, karşılıklı hürmet ve fedakarlık hisleriyle dolu ve kaderi, geleceği ve çıkarları ortak olan bir toplumdur.”
Bu tanımlamadan anlaşılıyor ki, halk kavramı, herhangi bir sınıfa ait değildir, bir ayrıcalığa sebep olacak hiçbir nedeni kabul etmez ve bir bütündür.
Atatürkçülük’te halk; yasalar önünde kesinlikle eşitliği benimseyen, hiç bir ailenin, hiç bir sınıfın, hiç bir zümrenin ve hiç bir kişinin ayrıcalığını tanımayan insanlardan oluşmuş bir topluluktur. Bu esası koruyan kişiler, halktan ve halkçı olarak sayılırlar.
Halkçılıkta sosyal düzen halkın idaresine ve çalışmasına dayalıdır: Atatürkçülük’te Türk halkının kanun önünde eşitliği benimsenmekle birlikte, onun sorumluluğu da belirlenmiştir. Bu sorumluluk, çalışmaktır. Atatürk, kişilerin çalışmaması halinde toplumun yaşamasını ve varlığını tehlikede görür. Halkçılık ilkesine göre, Türkiye’de sosyal düzen, kişinin çalışmasına dayanılarak korunabilir ve sürdürülebilir.
Atatürk “Ne olduğumuzu bilelim. Kurtulmak, yaşamak için çalışan ve çalışmaya mecbur olan bir halkız! Bundan dolayı her birimizin hakkı vardır. Yetkisi vardır. Fakat çalışmak sayesinde bir hakkı kazanırız. Yoksa arka üstü yatmak ve hayatını çalışmaktan uzak geçirmek isteyen insanların bizim toplumumuz içerisinde yeri yoktur, hakkı yoktur! O halde… Halkçılık, toplum düzenini, çalışmaya, hukuka dayandırmak isteyen bir toplum sistemidir. ” diyerek Halkçılık ve çalışmanın doğrudan ilişkisini açıkça ortaya koymuştur.
Atatürkçülük halkın ilerlemesini öngörür. Çalışmayı ilerlemenin temel esası olarak ele alır. Bu nedenle Atatürk” İtiraf ederim ki, düşmanlarımız çok çalışıyor. Biz de onlardan daha çok çalışmaya mecburuz.
Çalışmak demek, boşuna yorulmak, terlemek değildir. Zamanın gereklerine göre bilim ve teknik ve her türlü medeni buluşlardan azami derecede yararlanmak zorunludur. ” sözleri ile çalışmanın önemini vurgulamış, çalışmanın hangi nitelikte bir çalışma olması gerektiğini belirtmiştir.
Halkçılıkta sosyal düzen, kişilerin düşünür olmasını öngörür: Atatürk, çalışan halkın devletine ‘Halk Devleti’ der. Bu halk devletindeki kişilerin de, çalışarak düşünür bir duruma gelmesini ister. Çalışmanın, kişileri düşünen bir varlık haline getirecek nitelikte olmasını söyler. Demokrasinin korunması ve sürdürülmesi için, bu şartın gerçekleştirilmesini ister. Atatürk’ün bu konudaki sözleri şöyledir:” İşe köyden ve mahalleden ve mahalle halkından yani kişiden başlıyoruz. Kişiler düşünür olmadıkça, hangi haklara sahip olduğunu anlamadıkça, kitleler istenilen yöne, herkes tarafından iyi veya kötü yönlere yöneltilebilirler. Kendini kurtarabilmek için her kişinin geleceği ile bizzat ilgilenmesi lazımdır. Aşağıdan yukarıya, temelden çatıya doğru yükselen böyle bir kurum elbette sağlam olur, şüphe yok, her işin başlangıcında aşağıdan yukarıya doğru olmaktan ziyade yukardan aşağı olması zorluluğu vardır.
Birincisinin meydana gelmesi halinde bütün insanlık için amaca ulaşmak kolaylaşmış olurdu. Böyle olmanın pratik ve maddi imkanı henüz bulunamadığından, bazı teşebbüs sahipleri, milletlere verilmesi gereken yönün verilmesinde öncülükte bulunuyorlar. Bu suretle yukardan aşağıya şekillendirilebilir. Biz memleketimiz dahilindeki seyahatlerimizde elbette birinci şekilde başlamış olan milli teşkilatımızın hakiki başlangıca, kişiye kadar indiğini ve oradan tekrar yukarıya doğru gerçek şekillenmenin başladığını büyük memnunlukla gördük. Bununla beraber tam anlamıyla olgunlaşma derecesine ulaşıldığını iddia edemeyiz. Bunun için özel suretle aşağıdan yukarıya tekrar bir şekillenmenin oluşması amacına özel suretle mesai harcamamız milli ve vatani bir vazife olarak kabul edilmelidir. “
Halkçılık halkın siyasi güce sahip olmasını öngörür: Atatürk, kişilerin, her konuda düşünür olması ve kendi hakkına sahip olması esasına her zaman değinir, bu nedenle halkçılık anlayışında halkın siyasi yeteneklerinin gelişmesi ve bu yönden halkın siyasi eğitiminin kendilerini halkın üstünde görenlere ve böyle bir davranışta bulunacaklara karşı en güçlü önlem olarak milli müesseseler kurulmasını, bu milli müesseselerin kurulabilmesi için de halka siyasi terbiye verilmesini önerir. Bunu, demokrasiyi koruyan temel taşlardan biri sayar.
Atatürk, kendilerini halkın üstünde görenlere karşı “Bir kişi olarak ve tekrar millet tarafından seçilirsem, Türkiye Büyük Millet Meclisinde üye sıfatı ile çalışmayı vazife olarak kabul ediyorum.
Ne ben ve ne siz, şahıslarımız üzerinde durumlar yaratmaya kalkışmayalım. Biz hepimiz o şekilde çalışalım ki, kuracağımız şey, milli bir müessese olsun. Bu da, millete siyasi terbiye vermekle olur.” diyerek siyasi terbiyenin önemini vurgulamıştır, Bir iş, eğer millet anlar ve uygularsa, milli amaçlara önemli katkısı olursa, milli olur.
Halkçılık İç Barışı Öngörür, Sınıf Mücadelesini Reddeder
Atatürkçülük’te Halkçılık anlayışının üçüncü unsuru, sınıf mücadelesini kabul etmemektir: Atatürk, Türk toplumunda sınıflar arasıdaki mücadeleyi, başka bir deyişle sınıfların çıkar kavgasını kabul etmez.
Türk halkının sosyal yapısı, sınıf kavgası için uygun olmayan bir yapıdır. Çünkü halkın içinde çalışanlar arasında, bir çıkar çatışması yoktur. Mevcut sınıflardan biri olunca öbürünün de olması, kaçınılmaz bir gerçektir.
Atatürk bu konudaki görüşlerini; ” Bizim halkımız, çıkarları birbirinden farklı sınıf halinde değil; aksine varlıkları ve çalışmalarının sonuçları birbirine lazım olan sınıflardan ibarettir.
Bu dakikada dinleyenlerim çiftçilerdir, sanatkarlardır, tüccarlardır ve işçilerdir. Bunların hangisi bir diğerine karşı olabilir.
Çiftçinin sanatkara, sanatkarın çiftçiye ve çiftçinin tüccara ve bunların hepsine, birbirine ve işçiye muhtaç olduğunu kim inkar edebilir.
Bugün mevcut fabrikalarımızda ve daha çok olmasını dilediğimiz fabrikalarımızda kendi işçimiz çalışmalıdır. Refah içinde ve memnun olarak çalışmalıdırlar ve bütün bu saydığımız sınıflar, aynı zamanda zengin olmalıdır ve hayatın gerçek tadını tadabilmelidir ki, çalışmak için kudret ve kuvvet bulabilsinler. ” şeklinde açıklamıştır.
İş bölümüne dayanan çalışma: Atatürk, iş bölümüne dayanan çalışmayla ilgili görüş ve düşüncelerini, sürekli olarak değişik yıllarda, çeşitli yer ve ortamda tekrarlamıştır.
Şu noktayı belirtmek gerekir ki, Atatürk, toplumu da sınıflar gerçeğini de inkar etmiş değildir. Belirttiği görüş; Türk toplumu ile ilgilidir.Türkiye’de sınıfların çıkar kavgasından halkın yararına bir sonuç alınamayacağı inancındadır. Türk toplumunda sınıf farkının bulunmadığını her zaman ve her yerde söylemiş, belirtmiştir.
Çalışma Grupları: Atatürk’ün çalışma grupları hakkındaki görüşü “Türkiye Cumhuriyeti halkının ayrı ayrı ve birbirlerine karşıt sınıflardan oluşmadığı fakat gerek kişisel gerek sosyal hayat içinde iş bölümü itibariyle Türk halkını değişik hizmetlere ayrılmış bir toplum görmek gerektiği” şeklindedir. Yukarıdaki bu temel esas yine Atatürk tarafından şu şekilde açıklanmıştır:
” Türkiye Cumhuriyeti halkını; ayrı ayrı sınıflardan oluşmuş değil ve fakat kişisel ve sosyal hayat içinde iş bölümü itibariyle çeşitli mesleklere ayrılmış bir toplum olarak görmek, esas prensiplerimizdendir.
Türk toplumunu oluşturan başlıca çalışma grupları şunlardır: Çiftçiler, Küçük sanat sahibi ve esnaf, Amele ve İşçi, Serbest meslek sahipleri, Sanayiciler, Tüccarlar, Memurlar.
Bunların her birinin çalışması, diğerlerinin ve tüm toplumun hayat ve mutluluğu için zorunludur.
Bu duruma göre, amaç, sınıf mücadelesi yerine sosyal düzen ve dayanışmayı sağlamak ve birbirine zarar vermeyecek (ters düşmeyecek, bozmayacak) şekilde çıkarlarda uyum sağlamaktır. Çıkarlar, kabiliyet, beceri ve çalışma derecesiyle uyumlu olur. “
Milli gelirin dağılımında devlet otoritesi: Temel esas, “Sınıf mücadelesi yerine sosyal düzeni ve dayanışmayı sağlamak ve birbirine zarar vermeyecek (ters düşmeyecek, bozmayacak) şekilde çıkarlarda uyum sağlamak; çıkarları, kabiliyet beceri ve çalışma derecesiyle uyumlu olarak tertiplemek” olduğuna göre; hangi kuruluş bu sorumluluğu yüklenecektir?
Atatürk bunu, devlete yükler. Devlet, milli gelirin dengeli ve uyumlu olarak dağıtımında, yönetimde, kalkınmanın sağlanmasında, halk yararının gözetilmesinde vazife yapacaktır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için devlet, önlemler alacaktır, yasalar çıkaracaktır.
Atatürk, bu konuda ” Milli gelirin dağılımında, daha mükemmel bir adalet ve emek sarfedenlere, daha yüksek refah sağlanması; milli birliğin korunması için şarttır. Bu şartı daima gözönünde tutmak, milli birliğin temsilcisi olan devletin önemli vazifesidir. ” demektedir.
Dikkat edilmesi gereken bir nokta da, Atatürk’ün halkçılık anlayışında sınıfsızlık, sadece siyasi ve hukuki alandadır.
Şöyle ki, -sınıfsız, ayrıcalıksız, kaynaşmış bir kitle- prensibi, yalnız demokrasi, sosyal adalet,ve güvenlik kuralları doğrultusundadır. Atatürk’ün Halkçılık anlayışında sınıf diktatörlüğü yoktur. Siyasi ve medeni haklarla insan hak ve hürriyetleri saklı tutulmuştur. Toplum kalkınması ve yönetimi bu temel haklar çerçevesinde yürütülecektir.
Halkçılık, zayıfla kuvvetlinin değil, kişilerin yapmak için maddi ve manevi kuvvetlerini, zeka ve becerilerini birleştirmelerini öngörür. Zayıfla kuvvetlinin birleşmesi, zayıf olanın kuvvetliye esir olması demektir.
Halkın eğilimleri, halkın maddi ve manevi ihtiyaçlarının karşılanması, bütün halk temsilcilerinin yönetimini ve yöneticilerin faaliyetlerini planlama ve gerçekleştirme de temel kuraldır.
Halkçılık, Milliyetçilikle birlikte ve bütün vatandaşlar ve devlet vazifelileri tarafından aynen uygulanır.
Halkçılık ile Milliyetçilik kavramlarının birlikte kullanılması, Türk Milletinin Dinamik İdeale ulaşmasında başarı koşuludur. Bu koşula uyarak Türkiye’de milli devir ile birlikte halk devri başlamıştır.
Halkçılığı Uygulamada Esas, Halkın Maddi ve Manevi İhtiyaçlarını Karşılamaktır
“Milleti idare prensibimiz, milletin ortak ve genel düşünce ve eğilimine uymaktır. Bu düşünce ve eğilimin gerçek ve ciddi olabilmesi, milletin maddi ve manevi ihtiyaç kaynaklarından gelmesine bağlıdır. ” Bu yönden halkçılığı uygulamakta, Devlet-Halk ilişkilerini düzenlemekte halk şikayetleri, önemli yer tutar. Bu şikayetlerin ve dileklerin amaçları şunlardır:
Devletin işlerinin nasıl yürüdüğünü anlamak, halkın aydınlanma ihtiyaçlarının hangi noktalarda olduğunu göstermektedir.
Atatürk bu konuda şöyle demiştir. ” Şikayetler, devlet teşkilatımızda daima esaslı bir yankı uyandırmalıdır. Hükümete gelen her başvuru ve şikayet, sıradan memurların değil, bizzat Bakanın (veya bölgesinde valinin) imzalayacağı (olumlu veya olumsuz olsun) gerekçelere dayanan bir cevapla karşılanmalıdır.” “Bu şikayetler, tek tek incelenmekle beraber, bunların konularına göre sınıflandırıldıktan sonra meydana gelecek tablonun toptan incelenmesi, büyük halk tabakalarının hangi ıstıraplarla yüklü olduğunu gösterir. “
Yukarıdaki amaca ulaşmak için halkın şikayetlerini almak, doğruyu yanlıştan ayırmak, sınıflandırmak gerekir. Böyle bir çalışma, halka dönük, halkla beraber, halk için çalışan bir halk hükümetinin yönetiminin sonuçlarını takip etmesini sağlar; bu, halktaki etkisine göre, yönetimin bir tür kontrol sistemidir.
Bu, şikayet sahiplerinin şikayetlerinin giderilmesinden çok, hükümetin icraatının genel olarak başarılı olup olmadığını gösterir. Bu, devlet idaresinde halkçılığın bir gereğidir.
Ayrıca kamuoyunun hangi noktalarda aydınlatılmaya ihtiyacı olduğunu da gösterir. Halk şikayetlerinin ve incelemesinin, cevabının verilmesinin bir esasa bağlanması gerekir. Çünkü güçlü olması zorunlu olan ” Hükümeti zayıf düşüren önemli nedenlerden birisi de, halk şikayetlerinin kayıtsızlığa uğramasıdır. “
TÜRK HUKUK DEVRİMİ VE LÂİKLİK Prof. Dr. ZEKİ HAFIZOĞULLARI
Türk hukuk devrimi birçok bakımdan övülebilir. Ancak,onu muhteşem kılan nitelik, özünü, çekirdeğini teşkil eden lâiklik düşüncesidir.
Lâiklik, esas itibariyle, toplumlardaki iktidar olgusu üzerine verilen bir değer hükmüdür. Gerçekten, din ve bilim, toplumsal yaşamın iki yönüdür, evreni farklı iki algılama biçimidir. Bunlar, mutlaklık iddiasında olmadıkça, biri ötekini ortadan kaldıran, yahut gereksiz kılan alanlar değildirler. Ancak, dinin evreni açıklamadaki mutlak tekelci karakteri uzun süre bilimi dine bağımlı kılmış, ama zamanla bilimin giderek bağımsızlık kazanması evrenin dinsel algılaması yanında bir de bilimsel algılamasının olabileceği gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Bu oluşumla birlikte, doğa ve toplum hakkındaki düşüncelerde değişiklik olmuş, dolayısiyle doğa bir olgular sistemi bütünü olarak anlaşılırken, toplum da bir yandan doğanın bir parçası olarak tıpkı doğa gibi bir olgular sistemi bütünü olarak algılanmış, öte yandan ayrıca bir kurallar sistemi olarak görülmeye başlanmıştır. Böylece, toplumun bir kurallar sistemi bütünü olarak algılanması, doğa düzeni yanında ilkeleri tamamen farklı bir de toplum düzeninin bulunduğu, dolayısiyle doğadan farklı bir normatif dünyanın varlığı gerçeğini ortaya koymuştur. İşte bu keşif, toplumda hukuk düzeninin ne olduğu tartışmasını doğurmuştur. Tartışmada getirilen çözüm, bir toplumun özellikle devletin hukuku ifadesini ister kanunda isterse toplumun yaşama biçiminde bulsun, hukukun daima o toplumun iradesini ifade ettiği görüşüdür. Bu görüş, özünde, hukukun maddi kaynağının ilâhi olmaktan çıkarılıp beşerî kılınmasını ifade etmektedir. Öyleyse, lâiklik bu açıdan ifadesini, hukukun maddi kaynağının mutlak beşerî kılınmış olması esasında bulmaktadır.(1)
Bu demektir ki, din, ilâhî irade olduğundan, beşerî îrade olan hukukun kaynağı değildir. Böyle olunca, hukukun beşerî irade olması esasından; dinî veya ahlâki değerler hukuku oluşumunda etkilemiş olsalar bile, hiçbir iradenin beşerî iradeye üstün veya aykırı olamayacağı sonucu çıkmaktadır. Bu, bir toplumda dinin, o toplumun iradesi olan hukukunu ortadan kaldırıcı, tadil edici bir etkisinin bulunmaması demektir. Ancak, bunun tersi mümkündür. Hukuk, düzeni olduğu toplumda, amaçlarıyla çatışan veya amaçlarının gerçekleşmesini engelleyen din ve ahlâk kurallarını tanımayabilir. Hatta, hukuk, toplumsal düzene ilişkin din kurallarını, kamu düzeniyle çelişen ibadet kurallarını yasaklayabilir.
Dinin hukukta kaynaklık değeri, sonunda, hukuku yaratan beşerî irade, ilâhî iradeye tabi midir, yoksa bundan bağımsız mıdır meselesine gelip dayanmaktadır, İki ihtimal söz konusudur. Beşerî irade ilâhî iradeye tabidir denir, bundan teokratik devlet, hukuk ve toplum düzenleri ortaya çıkar. Beşerî irade ilâhî iradeden bağımsızdır denir; bundan lâik devlet, hukuk ve toplum düzenleri ortaya çıkar. Bu soyutlamanın zorunlu sonucu, lâik bir devlet, hukuk ve toplum düzeninde dinin, ancak sayılabildiği takdirde, bir etik değer olarak hukuku etkileyebileceği; bu hal dışında, dinin, hukukta bir kaynaklık değerinin bulunamayacağıdır.
Bu düşüncenin bir sonucudur ki, hukukun şekli kaynağı, kutsal Kitaplar, dinlerin peygamberlerinin beyanları ve davranışları, dinin mensuplarının ortak kanaati değildir, tersine Kanundur, örf ve adettir, hakimin yarattığı hukuktur. (2)
Lâiklik, Anayasa’da muhtelif yerlerde yer almıştır. Başlangıçta, “lâiklik kesinin gereği kutsal din duygularının devlet işlerine ve politikaya karıştırılamayacağı” belirtilmiştir. Anayasa, ı. maddesinde “Türkiye Devletinin bir Cumhuriyet olduğunu belirtmiş; ikinci maddesinde, Cumhuriyetin niteliklerini sayarken, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin lâik bir devlet olduğunu” ifade etmiştir.
Bu ilkeden çıkan sonuç, Türk hukuk düzeninin ve bu düzenin ifadesi olan Türk devletinin niteliğinin lâiklik olduğudur. Gerçekten, Anayasa, başka hükümlerinde, hem bu temel düşünceyi pekiştirmekte, hem de devletin temel niteliğini teşkil eden bu ilkenin hiçbir surette ihlâl edilemeyeceğini söylemektedir: Anayasa, 14. maddesinde, Anayasa’da yer alan temel hak ve hürriyetlerden hiçbirinin “din ve mezhep ayırımı veya sair herhangi bir yoldan bu kavram ve görüşlere dayanan bir devlet düzeni kurmak amacıyla kullanılamayacaklarını” emretmektedir. Anayasa, gene, 24. maddesinde “kimse devletin sosyal, ekonomik, siyasî ve hukukî temel düzenini kısmen de olsa din kurallarına dayandırma veya siyasî veya kişisel çıkar veya nüfuz sağlama amacıyla her ne surette olursa olsun, din veya din duygularını yahut dince kutsal sayılan şeyleri istismar edemez ve kötüye kullanamaz” demektedir. O halde, tüm bu hükümler, Anayasa’da, Türk hukuk düzeninin, bunun ifadesi olan Türk devletinin ve hukukuyla modellenen Türk toplumunun vazgeçilmez temel niteliğinin lâiklik olmasının istendiğini göstermektedir.
Lâiklik, her biri bir yönünü ifade eden bu hükümlere rağmen, Anayasa’da tanımlanmış değildir. Hukuk düzeni içinde kalarak lâikliği tanımlayabilmek, kapsam ve sınırlarını tayin edebilmek, ancak bu düzende egemenliğin kaynağının nasıl düzenlenmiş olduğunu bilmekle mümkündür. Egemenlikle devletin hukuk düzeni bağıntılıysa, egemenliğin devletin hukuk düzeninde devletten başka bir organa veya kuruma izafesi mümkün değildir. Bundan dolayıdır ki, egemenliğin hem teokratik teorisi, hem toplumsal mukavele teorisi, hem de halk egemenliği teorisi bugün aşılmış bulunmaktadır.
Egemenliğin kaynağını, kullanımını düzenleyen Anayasa’nın 6. maddesi, sadece geçmişteki Anayasaların değil, Türk Kurtuluş Savaşının ruhunu teşkil eden “egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” hükmüyle Türk hukuk düzeninde egemenliğin bu çağdaş, deneysel anlayışına yer vermiştir. Bundan da anlaşılan, Türk hukuk düzeninde, egemenliğin yegâne kaynağının beşerî irade olduğudur. Hukuk düzenimiz, bu ilkeyle, egemenliğin kaynağında ilâhî iradeye itibar etmemiş, böylece kalıbı olduğu Türk toplumuna teokratik devlet ve toplum düzenini kapamış, onu hukuk dışı, yani gayri meşru kılmıştır. Bu demektir ki, Türk toplumunun siyasal, ekonomik, toplumsal ve hukukî yapısını kurmada yegâne ve mutlak muteber irade, beşerî iradedir. O halde, Türk hukukunda lâikliğin, gerek siyasî gerekse hukukî bakımdan bir tek tanımı, bir tek anlayışı vardır. O da, devleti ve devletin toplumsal,ekonomik, siyasal ve hukukî temel düzenlerini kuran iradenin, mutlak suretle beşerî irade olması esasıdır.
Egemenliğin kaynağının beşeriliğinin zorunlu bir sonucu, kanun önünde eşitliktir. Egemenliği kullanan halk milletse, devlet iktidarının kullanımında herkes dil, ırk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Kanun önünde eşitlikse, her şeyden önce din ve vicdan hürriyetini zorunlu kılmaktadır. Anayasa, bunu, 24. maddesinde düzenlemiştir. 24. madde, herkes vicdan, dinî inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir demektedir. Bir dine inanmak, kuşkusuz, ibadet ve dinî ayinlerde bulunmak hakkını da birlikte getirir. Ancak, ne bir dine inanmak, ne de ibadet ve dinî ayinlerde bulunmak hakkı, egemenliğin kaynağının beşeriliği esasını gidermeye, dolayısiyle eşitlik ilkesini, din ve vicdan hürriyetini tahribe, kamu düzenini bozmaya matuf olmaz. Gerçekten, Anayasa, 24. maddesinde, temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamayacağı ilkesi ve kamu düzeni kuralıyla kayıtlı olarak, ibadet ve dinî ayinlerde bulunma hakkını bahşetmekte, ancak, hukuki-toplumsal düzen kuralları anlamına gelen muamelâtı, “kimse devletin sosyal, ekonomik, siyasî veya hukukî temel düzenlerini kısmen de olsa din kurallarına dayandıramaz” demek suretiyle açıkça yasaklamaktadır.
Bu demektir ki, Türk hukuk düzeninde din hukukun kaynağı olamaz. Hukukun kaynağından hukuka vücut veren iradenin çıktığı yer anlaşılırsa, bu anlamda, Türk hukukunun kaynağı, Türk ulusunun vicdanıdır. Gerçekten, hukuk, temel çizgilerinde, sanat, ifade biçimleri, töreler gibi halkın ruhunun bir ürünüdür. Böyle olunca, dinin Türk hukuk düzeninde bir kaynaklık değerinin bulunmaması gerekmektedir, çünkü din, mahiyetinin bir gereği olarak ulusun iradesiyle yarattığı bir ürün değildir. Öte yandan din, örf ve âdet olarak da hukukun kaynağı olmaz. Din, örf ve âdet değildir, çünkü örf ve âdeti vurgulayan özellik bunun beşerî iradenin bir ürünü olmasıdır. Din kuralları bu nitelikten yoksundur. Bunların temel niteliği, ilâhî bir kaynaktan doğmuş olmaları, dolayısiyle beşerî bir tasvibe ihtiyaç duymamalarıdır.
O halde, lâiklik düşüncesi içinde, Türk hukuk düzeninde din nedir?
Bir kere din insana vergidir.
İnsan dışındaki varlıkların dininden söz edilemez. Bundan dolayıdır ki, toplumda din olur, çünkü bünyesinde din olmayan topluma rastlanmamaktadır; ancak toplumun ve bunun egemen ifadesi olan devletin dini olmaz.(3) Bundan çıkan sonuç şu olmaktadır. Ya devlet veya toplum düzenlerinde din olur, ya da dinsel devlet veya toplum düzenleri olur. Dinsel devlet veya toplum düzenleri egemenliğin, dolayısiyle hukukun kaynağının ilâhî olduğu düzenlerdir ki, böyle bir düzenin Türk devlet, hukuk ve toplum düzeninde yeri yoktur.
Böyle olunca, din, Türk hukuk düzeninde toplumsal bir gerçeklik olarak tanınmakta, dolayısiyle sadece ferdî/toplumsal bir kurum olmaktadır. Bu düşüncenin bir sonucu olarak, Türk hukuk düzeninde din, bir yandan, tıpkı ulaşım, sağlık, eğitim vs. gibi görülerek, tüm Anayasalarımızda ve 1982 Anayasasının 136. maddesinde kendine özgü bir ” kamu hizmeti” alanı sayılmış, (4) öte yandan egemenliğin kaynağının beşeriliği esası, bunun sonucu olarak eşitlik ilkesi, din ve vicdan hürriyeti inkılâp kanunlarıyla ve T.C.K’nun 1991 tarih ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ile kaldırılan 163. maddesi ile cezaî teminata kavuşturularak, ferdî/toplumsal bir kurum olarak dinin korunmasına özen gösterilmiş, TCK’nun muhtelif hükümlerinde ( m. 175 vd., 241 vd., 312 vs. ) din ve dinî hissiyat saldırılardan masun kılınmak istenmiştir.
Sonuç olarak, lâiklik, Türk hukuk devriminin özü, tüm kurum ve kuruluşlarıyla Türk toplumunun bir görünümüdür; akılcı, birleştirici, çağdaş ve dinamik bir yaşama biçimidir. Lâiklik Türk hukuk devrimini teşkil eden unsurların değil, bu unsurlar, lâikliğin sonucudur. Lâikliğin Türk hukuk düzeninde tek bir tanımı, tek bir anlamı vardır. Bu, ne din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır, ne de devletin ülkede mevcut maruf ve müesses dinlere karşı tarafsızlığı, her hangi bir dinin iç düzenine, ibadet ahkâm ve erkânına müdahale etmemesidir. Bu, egemenliğin kaynağının ilâhî olmayıp beşerî olmasıdır; dolayısiyle, dinin, Türk hukukunda kaynaklık değerinin bulunmamasıdır. Bundan çıkan sonuç kutsal dinin Türk hukuk düzeninde, Türk toplumunda, toplumun bir yapısı, bir görünümü olarak değil de, sadece, toplumda mevcut ferdî/toplumsal bir kurum olarak göz önüne alınabileceğidir.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni kuran kadronun lideri olan Gazi Mustafa Kemâl ATATÜRK’ün pek çok konuyla ilgili fikirleri yıllarca dile getirilmiştir. ATATÜRK’ün dile getirilen görüşleri, bir yandan dile getirenlerin ideolojik tutumlarının, diğer yandan da dile getirilen dönemdeki siyasî atmosferin etkisine bağlı olarak kamuoyuna sunulmuştur. Bu görüşler içinde genel olarak öne çıkanlar Millî Mücadele dönemindeki iç ve dış siyasî gelişmeler, Cumhuriyet’in ilânı, saltanatın ve halifeliğin kaldırılması, din-devlet ilişkileri ve laiklik, döneminde yapılan inkılâplar ve toplumsal sonuçları, devletin temel nitelikleri ve tek partili demokrasi yılları gibi güncel tüketime ve gündelik siyasete malzeme olan konulardır. Oysa ATATÜRK’ün daha kurumsal, daha kuşatıcı ve yüzyıllara uzanmasını arzu ettiği politikaların başında gelen “Türk Dünyası Politikası” ise neredeyse hiç gündeme getirilmemiştir. ATATÜRK’ün ölümünden sonra terk edilmeye başlanan, Soğuk Savaş yıllarında unut(tur)ulan bu politika, Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla yeniden hatırlanır gibi yapılmıştır. İşte bu çalışmada, ATATÜRK’ün Türk Dünyası’na bakışı genel hatlarıyla ortaya konulacaktır.
Osmanlı Devleti’nin 18. yüzyılın son çeyreğinden itibaren başlayan irtifa kaybı, 19. yüzyılda hızlanarak devam etmiş ve 20. yüzyılın ilk çeyreğinde başkent İstanbul’un işgaline kadar uzanan bir felakete yol açmıştır. Bu gelişmeler üzerine Ankara merkezli olarak başlayan Millî Mücadele’nin başarılı olması sonucunda yeni bir Türk devleti ortaya çıkmıştır. Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Türk Milleti’nin İslâm’ın bin yıldan beri bayraktarlığını yaptığının ve bütün Batı’nın şimşeklerini üzerine çektiğinin farkındadır. Polatlı’da durdurdukları ve Türkiye’den sürdükleri Batı’nın yeniden tarihî hıncına muhatap olmak istemedikleri ve kurdukları yeni devletin nefes almasını istedikleri için kurucu kadro, yeni bir dış politika tasarlamıştır. Bu yeni dış politikada Pantürkist ve Panislamist çizgilerin resmen yer alması uygun bulunmamıştır. Türk Milleti’nin Türkiye topraklarındaki istiklâlini garanti altına almak için kurucu kadro, Misak-ı Millî sınırlarıyla yetinmiş bir görüntü vermek durumunda kalmıştır . Ancak bu durum, kurucu kadronun ve özellikle ATATÜRK’ün Türk Dünyası ile ilgisini tamamen kestiği, düşünce dünyasından çıkardığı anlamına gelmemektedir.
ATATÜRK’ün Türk Dünyası’na resmî politika açısından yaklaşımı üç ayak üzerine oturmuştur. ATATÜRK’ün konuya yaklaşımında ilk esas, Türkiye dışında yaşayan Türklerin Türkiye’ye göç etmesini engellemek ve bu toplulukların bulundukları ülkelerde yaşamaya devam etmelerini sağlamaktır. İkinci esas ise göçün engellenmesinin doğal bir sonucu olarak, bu toplulukların kültürel yapılarını korumalarına yardımcı olmaktır. Bu iki esasın hayata geçebilmesi için de ATATÜRK, Türkiye dışındaki Türklerin yaşadığı devletlerle iyi ilişkiler kurmayı ve Türklerin temel insan haklarını güvence altına almayı üçüncü esas olarak belirlemiştir . Dikkat edilirse ATATÜRK’ün belirlediği bu esaslar, birbirini tamamlayıcı bir niteliğe sahiptir. Bu esaslardan biri dikkate alınmazsa oluşturulan bu politikanın çökmesi kaçınılmaz olur. Nitekim bu politika, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Türkiye dışındaki Türklere bakışında, bugüne kadar etkili olmuştur ancak bu politikanın sadece ilk ayağı, yani göç etmenin engellenmesi siyaseti takip edilmiştir. Türkiye dışındaki Türklerin kültürel yapılarını muhafaza etmeye, geliştirmeye ve insan hakları temelinde yaşamlarını sürdürmelerine yönelik anlayış ise ATATÜRK’ün ölümüyle birlikte terk edilmiştir. Bunun faturası ise Türklerin, bulundukları coğrafyalarda asimilasyona ve zulme maruz kalmaları şeklinde kesilmiştir.
ATATÜRK’ün Türk Dünyası’na bakışında önemli olan bir başka husus da bütüncül bakış açısıdır. ATATÜRK’ün Türk Dünyası’na yaklaşımında din, mezhep, hanedan gibi ayırıcı özellikler dikkate alınmamış; Türklük temelinde büyük kültürel ortaklık öne çıkarılmıştır. Nitekim şu sözler, O’nun konuya bakışını gösteren oldukça özlü cümlelerdir:
“Türk Milleti Kurtuluş Savaşı’ndan beri, hatta bu savaşa atılırken bile mahkûm milletlerin özgürlük ve bağımsızlık davalarıyla ilgilenmeyi, o davalara yardım etmeyi benimsemiştir. Böyle olunca kendi soydaşlarının özgürlük ve bağımsızlıklarına kayıtsız davranması elbette uygun görülemez. Fakat milliyet davası, bilinçsiz ve ölçüsüz bir dava şeklinde düşünülmemeli ve savunulmamalıdır. Milliyet davası, siyasî bir mücadele konusu olmadan önce, bilinçli bir ülkü sorunudur. Bilinçli ülkü demek pozitif bilime, bilimsel yöntemlere dayandırılmış bir hedef ve amaç demektir. O halde propagandalarda olumlu yöntemlere başvurmak şarttır. Hareketlerin imkân sınırları ve sıraları kesinlikle hesaba katılmalıdır. Türkiye dışında kalmış olan Türkler, ilkin kültür sorunlarıyla ilgilenmelidirler. Nitekim, biz Türklük davasını böyle bir olumlu ölçüde ele almış bulunuyoruz. Büyük Türk tarihine, Türk dilinin kaynaklarına, zengin lehçelerine, eski Türk eserlerine önem veriyoruz. Baykal ötesindeki Yakut Türkleri’nin dil ve kültürlerini bile ihmal etmiyoruz.”
ATATÜRK’ün aşağıdaki sözleri de yine aynı bütüncül bakış açısının bir ürünüdür:
“Balkan Milletleri içtimaî ve siyasî ne çehre arzederlerse etsinler, onların Orta Asya’dan gelmiş yakın soylardan müşterek cetleri olduğunu unutmamak lazımdır. Karadeniz’in Şimal ve Cenup yolları ile binlerce seneler deniz dalgaları gibi birbiri ardınca gelip Balkanlarda yerleşmiş olan insan kütleleri, başka başka adlar taşımış olmalarına rağmen, hakikatte bir tek beşikten çıkmış kardeş kavimlerden başka bir şey değildirler.”
ATATÜRK’ün Türk Dünyası’na bakış açısındaki bütüncüllüğün bir diğer somut örneği de takdir ettiği tarihî şahsiyetler içinde Timur’un bulunmasıdır. Timur için söylediği, “Ben Timur zamanında olsaydım, onun yaptığını yapabilir mi idim, onu söyleyemem; fakat o benim zamanımda olsaydı, belki daha fazlasını yapabilirdi.” ve “Timur’un asıl dikkat çeken hali, bir tehlike zamanında sakin ve düşünceli kalışıydı. Bu, büyük iş yapabilmek yeteneğinde olan adamlarda görülebilir.” şeklindeki sözler, oldukça dikkat çekicidir. Zira Timur için bugün bile Türkiye’de ilk ve orta öğretim aşamasındaki ders kitaplarında düşmanlık besleyen ve yalan-yanlış pek çok bilgi bulunmaktadır. Bir asker ve devlet adamı olması münasebetiyle ATATÜRK’ün Timur’u incelemiş ve beğenmiş olması elbette mümkündür ancak Batı Türklüğü’nün o çağdaki devleti olan Osmanlı’yı kısa süreliğine bile olsa duraksatması ve Türkiye topraklarındaki mücadele esnasında yaşananlardan dolayı, asırlardır Türk halkı arasında kötü bir üne sahip olan Timur’u övmesi, ATATÜRK’ün verdiği ince mesajlardan biri olmalıdır. Öte yandan Timur’a ait Kuran-ı Kerim’in Millî Mücadele esnasında, 7 Ocak 1922 tarihinde Buhara Halk Şûraları Cumhuriyeti temsilcileri tarafından ATATÜRK’e takdim edilmesi ve bu kutsal emanetin hâlâ TBMM Kütüphanesi’nde muhafaza ediliyor olması, bu iddiayı güçlendirmektedir .
ATATÜRK’ün Türk Dünyası ile ilgili bakışını yansıtan en bilinen sözleri, 29 Ekim 1933 tarihinde söylediği sözlerdir. Cumhuriyet’in onuncu yılı münasebetiyle düzenlenen bir toplantı esnasında söylenen bu sözlerin hikâyesi şöyledir: Cumhuriyet’in ilânı münasebetiyle Ankara’da yapılan balolardan biri de Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü’nde yapılmaktadır. Bu baloya sonradan katılan ATATÜRK, eğlenmekte olan insanların arasına karışır. Bir süre sonra, müziği kestirip oradakilerin kendisine soru sormasını ister. Şaşkınlığa uğrayan kalabalıktan üç kişi, ATATÜRK’e soru yöneltir ki bunlardan biri de Dr. Zeki Bey’dir. O yıl Tıbbiye’den mezun olduğu söylenen Zeki Bey, üç soru sorar. Üçüncü sorusu, aynen şu şekildedir:
“… Gazi Paşam! Saltanatı kaldırdık. Hilâfeti, meclisin manevî şahsiyeti içine aldık; bunlar, yapılana kadar bir milletin ideali olabilirler. Fakat, yapıldıktan sonra, yeni bir düzen kurulur ve işler. Onun iyi işlemesini sağlamaya mecburuz! Yaptığımız öteki devrimler de yapıldıkları an ideal olmaktan çıkar. Artık ideallerimiz, yaşadığımız gerçekler hâline dönüşmüştür. İyi ya da kötü sonuç vermesi, bizim sorumluluğumuzun sonuçlarını belirler. Ama bir de milletlerin babadan oğla sıçrayan uzun vadeli idealleri vardır. Siz bize, böyle bir ideal aşılamadınız! Yahut benim bundan haberim yok! Bunu bize açıklar mısınız Gazi Hazretleri?…”
Dr. Zeki Bey’in üçüncü sorusuna karşılık olarak ATATÜRK, Türk Milleti’nin bir ülküsünün olduğunu ancak bu ülkünün devlet tarafından açıklanamayacağını söyler. Bunun vicdanımıza yazılmış gerçekler olduğunu, konuşulmayacağını ancak millet tarafından yaşanacağını belirterek bir devlet başkanı olarak sorumlulukları bulunduğunu, bu sorumluluklar altında konuşamayacağını ifade eder. Bu konuyla ilgili olarak gençlerle ayrıca konuşacağını ekler ve Dr. Zeki Bey’i de yanına alarak Genel Müdür’ün odasına geçer. Karşısına Zeki Bey’i oturtur ve aralarında şöyle bir diyalog geçer:
“- Benim arkamdaki haritayı görüyor musun?
– Evet Paşam.
– O haritada, Türkiye’nin üstüne abanmış bir blok var; Onu da görüyor musun?
– Evet, görüyorum, Paşa hazretleri.
– Hah… İşte o ağırlık, benim omuzlarımın üstündedir. Omuzlarımın üstünde olduğu için konuşamam! Düşün bir kere… Osmanlı İmparatorluğu ne oldu? Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ne oldu? Daha dün, bunlar vardılar. Dünyaya hükmediyorlardı! Avrupa’yı ürküten Almanya’dan bugün ne kaldı? Demek hiçbir şey, sürgit değildir! Bugün, ‘ölümsüz’ gibi görünen nice güçlerden, ileride belki pek az bir şey kalacaktır. Devletler ve milletler, bu idrakin içinde olmalıdırlar.
Bugün Sovyet Rusya dostumuzdur, komşumuzdur, müttefikimizdir. Devlet olarak bu dostluğa ihtiyacımız var! Fakat yarın ne olacağını kimse kestiremez. Tıpkı Osmanlı İmparatorluğu gibi, tıpkı Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi parçalanabilir! Bugün, elinde sımsıkı tuttuğu Miletler, avuçlarından sıyrılabilirler. Dünya, yeni bir dengeye ulaşabilir! İşte o zaman Türkiye, ne yapacağını bilmelidir!
Bizim bu dostumuzun yönetiminde dil bir, inanç bir, öz bir kardeşlerimiz vardır. Onları arkalamaya hazır olmalıyız! ‘Hazır olmak’ yalnız o günü susup beklemek değildir; hazırlanmak lazımdır… Milletler, buna nasıl hazırlanırlar? Manevî köprüleri sağlam tutarak! Dil, bir köprüdür; inanç bir köprüdür; tarih bir köprüdür! Bugün biz, bu toplumlardan dil bakımından, gelenek, görenek, tarih bakımından ayrılmış, çok uzağa düşmüşüz! Bizim bulunduğumuz yer mi doğru, onlarınki mi? Bunun hesabını yapmakta fayda yoktur! Onların bize yaklaşmasını bekleyemeyiz; bizim, onlara yaklaşmamız gerekli… Tarih bağı kurmamız lazım. Folklor bağı kurmamız lazım. Dil bağı kurmamız lazım. Bunları kim yapacak? Elbette Biz! Nasıl yapacağız? İşte görüyorsunuz, ‘Dil Encümenleri’, ‘Tarih Encümenleri’ kuruluyor.
Dilimizi, onun diline yaklaştırmaya, tarihimizi ortak payda hâline getirmeye çalışıyoruz. Böylece, birbirimizi daha kolay anlar hâle geleceğiz. Bir sevgi parlayacak aramızda; tıpkı bir vücut gibi, kaderde ve mutlulukta birbirimizi duyacağız ve arayacağız. Ortak bir dil amaçladığımız gibi, ortak bir tarih öğretimiz olması gerekli… Ortak bir mazimiz var, bu maziyi, bilincimize taşıtmamız lazım. Bu sebeple okullarda okuttuğumuz tarihi, Orta Asya’dan başlattık! Bizim çocuklarımız, orada yaşayanları bilmelidir. Orada yaşayanlar da bizi bilmeli…
İşte bunu sağlamak için de ‘Türkiyat Enstitüsü’nü kurduk. Kültürlerimizi bütünleştirmeye çalışıyoruz! Ama bunlar, açıktan yapılmaz! Adı konularak yapılacak işlerden değildir. Yanlış anlaşılabildiği gibi, savaşlara da sebep olabilir. Bunlar, devletlerin ve milletlerin derin düşünceleridir.
İşitiyorum: Benim dil ve tarih ile uğraştığımı gören kısa düşünceli bazı vatandaşlarımız; ‘Paşanın işi yok! Dil ile tarih ile uğraşmaya başladı’ diyorlarmış. Yağma yok! Benim işim, başımdan aşkın! Ben bugün çağdaş bir Türkiye kurmaya ne kadar çalışıyorsam, ‘Yarının Türkiyesi’nin temellerini atmaya da o kadar dikkat ediyorum. Bu yaptıklarımız, hiçbir millete düşmanlık değildir. Barıştan yanayız, barıştan yana kalacağız! Ama durmadan değişen dünyada, yarının muhtemel dengeleri için hazır olacağız.
Bunları sana, akıllı bir genç olduğun için söylüyorum. Açıktan söylemiyorum, kulağına söylüyorum. Sen bil, gerekçesini kimseye söylemeden böyle davran; çevrenin de böyle davranması için gerekeni yap! İdealler konuşulmaz, yaşanır! İşte, senin sorunun karşılığını da böylece vermiş oldum!”
ATATÜRK’ün Türk Dünyası ile ilgili bakış açısı, attığı adımlarla somutlaşmıştır. Bu adımlar içinde, kurumlaşma çabaları ve izlenen dış politika önemli bir yer tutmaktadır. Kurumlaşma çabaları içinde en bilinen örnekler Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Türkiyat Enstitüsü gibi kuruluşlardır. ATATÜRK’ün bu kuruluşlar üzerine adeta titrediği bilinmektedir. Nitekim vasiyetnamesinde, Türk Tarih Kurumu’na ve Türk Dil Kurumu’na şahsî mal varlığından pay ayırmıştır. 1924 yılında kurulan Türkiyat Enstitüsü için 20.000 Lira ödenek çıkarttırmıştır. 20.000 Lira’nın meblağ olarak büyüklüğünü anlamak için Türkiye’nin 1924 yılı ekonomik göstergelerinden bazılarına bakmak yeterli olacaktır. 1924 yılı itibarıyla Türkiye’nin ihracatı 159 Milyon Lira, ithalatı ise 194 Milyon Lira civarındadır . ATATÜRK’ün Türkiyat Enstitüsü için ayırdığı parayı, 1924 yılı ihracat rakamlarıyla karşılaştırarak 2011 yılı ihracat rakamlarıyla oranlarsak bugün için yaklaşık 30 Milyon Liralık; 2011 yılı ithalat rakamlarıyla oranlarsak yaklaşık 53 Milyon Liralık bir meblağa karşılık geldiğini anlayabiliriz. Ortalama en az 40 Milyon Lira’ya tekabül eden bu meblağ, ATATÜRK’ün Türkiyat Enstitüsü’ne verdiği önemi göstermesi bakımından oldukça anlamlıdır . Türkiyat Enstitüsü’nün kurucusu olarak görevlendirilen Prof. Dr. Fuat KÖPRÜLÜ, rakamı öğrendiği zaman hayrete düşmüştür. Kendi ifadesine göre:
“…bunu yanmış-yıkılmış bir Türkiye ortamında, zengin ve emperyalist milletlerin bilimsel heveslerine ve uzun vadeli çıkarlarına cevap vermek için kurdukları Türkiyat Enstitülerinden birini kuruyordu. Beni görevlendirirken, heyecanlıydı, diyebilirim; çocuğunu okula emanet eden sevecen bir babaya benziyordu!
– Size, önem verdiğim bir görevi veriyorum. Bilgili ve özellikle zeki arkadaşlarınızı toplayın! Onlara görev verin; oralara gitsinler, oradaki insanlarla dostluk kursunlar ve toplumlar arasındaki benzerlikleri, kültür ve tarih beraberliğimizi hatırlatarak canlandırsınlar! Siz onları memleketimize davet edin. Cumhuriyetimizi yakından görüp tanısınlar. Oralarda gereken araştırmaları yapın, bilime hizmet edin! Ortak bir tarihten geliyoruz, birbirimizi tanımakta yarar var! Hadi, göreyim sizi!” . Bu öğüde uygun olarak, 1926 yılında Sovyetler Birliği tarafından Bakü’de yapılan Birinci Türkoloji Kurultayı’na, Türkiye’den Fuat Köprülü’nün ve Hüseyinzade Ali’nin katıldığı bilinmektedir. Kurultayda birer tebliğ sunmuşlar ve dönüşte ATATÜRK’e bir rapor hazırlayıp vermişlerdir. Kurultay’da alınan Sovyetler Birliği sınırları içinde yaşayan Türklerin Latin Alfabesi’ne geçmesi kararının ardından, Türkiye’de Latin Alfabesi’ne geçilmesiyle ilgili tartışmaların başlaması ve Ağustos 1928’de Türkiye’de de Latin Alfabesi’ne geçilmesi kararının alınması, tesadüflerle açıklanamayacak bir durumdur .
ATATÜRK, Türkiyat Enstitüsü’nü kurmakla görevlendirdiği KÖPRÜLÜ’ye verdiği öğütleri kendisi de yerine getirme gayreti içinde olmuştur. Türk Dünyası’nın değişik coğrafyalarında yaşayan ve Türkiye’ye sığınan Türk aydınlarını ve devlet adamlarını himaye etmiştir. Bu kişilere önemli görevler vermiştir ki bunlar arasında ilk akla gelenler Mehmet Emin Resulzade, Zeki Velidi Togan, Yusuf Akçura, Reşit Rahmeti Arat, Ahmet Caferoğlu, Ahmet Ağaoğlu, Cafer Seydahmet Kırımer, Ayaz İshaki, Fuat Toktar, Sadri Maksudi Arsal, Abdullah Battal Taymaz, Mirza Bala gibi önemli şahsiyetlerdir .
ATATÜRK’ün Türk Dünyası ile ilgili bir başka gayreti de değişik Türk coğrafyalarında yaşayan Türklerden Türkiye’ye öğrenci getirtmek ve Türkiye’den de öğretmen göndermektir. Bu konuyla ilgili çarpıcı bir uygulamayı, Necip HABLEMİTOĞLU’nun “Kemal’in Öğretmenleri” isimli makalesi ortaya koymaktadır. 1931 yılında, Türklük bilincini Türkiye’nin dışına da taşıdığı için Sovyetler Birliği’nin talebi ve baskısı üzerine kapatılan Türk Ocaklarının Genel Başkanı Hamdullah Suphi TANRIÖVER, ATATÜRK tarafından Türkiye’nin Romanya Büyükelçisi olarak tayin edilir. Aldığı görev üzerine Romanya’da yaşayan Gagavuz Türklerinin bütün köylerini ve kasabalarını dolaşır ve büyükelçiliğin kapılarını ardına kadar onlara açar. Romanya’daki Müslüman Türk azınlıkla Ortodoks Hıristiyan Gagavuz Türklerini kaynaştırmak için de çalışmalar yürütür. İlk etapta 40 Gagavuz Türk öğrenci, Türkiye’ye eğitim almak üzere gönderilir ki bu sayı daha sonra 200’ü aşar. Bu öğrencilerin bir kısmı Romanya’ya geri döner, bir kısmı ise Türkiye’de kalır. Her iki grup da bulundukları ülkede hizmet etmeye başlar. Ayrıca, 80 ilkokul öğretmeni de Türkiye’den Romanya’ya gönderilir. İyi düzeyde Rusça ve Romence bilen bu öğretmenler, İkinci Dünya Savaşı’na kadar hizmet ederler. Ancak Sovyetler Birliği’nin işgali üzerine 25 yıl cezaya çarptırılarak Sibirya’ya sürülürler ki bu cezanın gerekçesi, “Türk casusu” olmaktır. STALİN’in ölümünden sonra KRUŞÇEV tarafından çıkarılan afla serbest kalan bu öğretmenlerden biri Romanya’ya geri döner. Ali KANTARELLİ isimli bu öğretmen, üç çocuklu dul bir Gagavuz Türk hanımla evlenir ve ölene kadar hizmet etmeye devam eder . Bugün Gagavuz Türklerinin Türkiye Türkçesi’ne çok yakın bir lehçeyle konuştukları bilinmektedir. HABLEMİTOĞLU’nun makalesi, bu işin esrarının çözülmesinde önemli bir görev ifa etmiştir. Ayrıca, kültür alanına yapılan yatırımın uzun soluklu ve olumlu sonuçlara yol açacağının güzel bir örneği de bu vesileyle bir kez daha anlaşılmaktadır.
ATATÜRK’ün Türkistan coğrafyasıyla da özel olarak ilgilendiği bilinmektedir. 12 Kasım 1933’de kurulan Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’nin kuruluş çalışmaları esnasında, Türkiye’den gelen Mustafa Ali Kentli, Mahmut Nedim Kaytmaz ve Ali Bey de bulunmuşlardır. Her üçü de hükümet kurulduktan sonra değişik hükümet üyelerine müsteşar olarak tayin edilmişlerdir. Hükümetin kurulması, Türkiye’deki basın-yayın organlarında sevinçle karşılanmış; “Gök bayraktan al bayrağa selam olsun!” şeklinde manşetler atılmış, aynı minvalde yazılar kaleme alınmıştır. Bu tarihten itibaren, İttihat ve Terakki döneminde gelen pek çok Türk’ten sonra, bölgeye yeni bir Türk öğretmen akını başlamıştır. Bu öğretmenler, Doğu Türkistan’da okullar açmışlardır. Ayrıca bu bölgeden pek çok öğrenci de Türkiye’ye eğitim amacıyla gönderilmiştir . Bu uygulamaların ATATÜRK’ün yukarıda bahsettiğimiz Romanya merkezli faaliyetleriyle benzer nitelikte olduğu görülmektedir. Bu sebeple Doğu Türkistan’daki bütün bu gelişmelerin ve bu gelişmelerin Türkiye’deki yankılarının ATATÜRK’ün bilgisi dışında gerçekleştiğini düşünmek, dönemin şartları düşünüldüğünde, gerçekçi görünmemektedir .
ATATÜRK’ün önemli iki dış politika hamlesi olarak bilinen Balkan Antantı’nın ve Sadabat Paktı’nın da yine Türk Dünyası’nı ilgilendiren bir boyutu vardır. Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında 1934’te Balkan Antantı; Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında 1937’de Sadabat Paktı imzalanmıştır. Dostluğun pekiştirilmesi ve yaklaşan İkinci Dünya Savaşı sebebiyle güvenlik gerekçeleriyle imzalandığı belirtilen bu antlaşmalara bakıldığında, Türkiye dışındaki imzacı devletler açısından ilginç bir tablo ortaya çıkmaktadır. Bahsi geçen devletler, Türkiye ve Sovyetler Birliği dışında yaşayan Türklerin bulunduğu coğrafyalarda kurulmuştur. Ayrıca, bu devletler Sovyetler Birliği ile ya komşudurlar ya da Sovyetler Birliği’nin yakın çevresi içindedirler. ATATÜRK’ün bu devletlerle ilişkilerini geliştirerek bir yandan bu coğrafyalarda yaşayan Türklerle irtibat kurmak istediği, diğer yandan da onların temel haklarını kollamayı amaçladığı akla yatkın gelmektedir. Hamdullah Suphi TANRIÖVER’in Bükreş, Yahya Kemal BEYATLI’nın Tahran, Memduh Şevket ESENDAL’ın da Kâbil Büyükelçisi olduğu göz önünde bulundurulduğunda, ATATÜRK’ün bu devletler aracılığıyla kültürel bir köprü kurmak istediği düşünülebilir. İran’a uçak hediye etmesi, Afganistan’a sivil ve askerî uzmanlardan oluşan heyetler göndermesi bir rastlantı olarak görülemez .
ATATÜRK’ün Türk Dünyası’na ilgisi ve Türk Dünyası ile ilgili izlediği politikalar, ana hatlarıyla yukarıdaki gibidir. Bu verilere bakıldığında ve ATATÜRK’ün Dr. Zeki Bey’e verdiği öğütler dikkate alındığında, kayda geçmeyen bilgilerin kayda geçenlerden daha fazla olması, kuvvetle muhtemeldir. Doğal olarak, ATATÜRK’ün izlediği Türk Dünyası politikasında, gayrıresmî faaliyetlerin de resmen yürütülenlerden daha çok olması, işin tabiatına daha uygun düşmektedir. Kendisinin de Türkiye coğrafyası dışında doğmuş ve yetişmiş bir Türk olması, yalnızca Misak-ı Millî sınırlarıyla yetinen bir politika izlemesini ruhî, fikrî ve mantıkî temelde imkânsız hâle getirmektedir. Musul meselesindeki hassasiyeti, Boğazlar ve Hatay konusundaki girişimleri, Kıbrıs’ın önemiyle ilgili beyanatı, hatta annesi Zübeyde Hanım’ın ısrarla akıbetini sorduğu ata yurdu Balkan topraklarına olan düşkünlüğü, Türkistan’a olan alakası, bir çırpıda akla gelen örneklerdir. Ruhunda Türklük fırtınaları koptuğu anlaşılan bir liderin dar bir “Türkiyecilik” ile yetinmesi beklenmemelidir. Hele hele bu liderin Türk Dünyası’na sırtını döndüğünü veya Türkiye sınırlarının ötesiyle ilgilenmediğini iddia etmek ve bu iddiada ısrarcı olmak, akla uygun olmayacağı gibi hiçbir vicdanın kabul edemeyeceği bir haksızlık olur.
ATATÜRK’ün ölümünden sonra ise Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin iç ve dış politikasında Türk Dünyası eksenli siyaset anlayışı, yavaş yavaş etkisizleştirilir. 3 Mayıs 1944 tarihinden sonra ise bu politikalar, devlet katından tamamen tasfiye edilir. ATATÜRK’ün Türklüğün geleceğini tasarlamaya yönelik attığı bu temelin kazınmasına yönelik çabalar, artarak devam eder. ATATÜRK’ün bu politikalarının Türk devlet geleneğinin doğal bir sonucu olduğunu söyleyen ve bu politikalara dönülmesini isteyen kişiler ve kurumlar, yıllar yılı haksız suçlamalara ve türlü eziyetlere maruz kalırlar. Soğuk Savaş yıllarında, bu yönde tavır alan ve tutum belirleyen siyaset ve/veya devlet adamı, bir istisna dışında çıkmaz. Bu istisna ise rahmetli Alparslan TÜRKEŞ’tir. Gerek asker olarak görev yaptığı yıllarda gerekse siyasete girip parti genel başkanı, milletvekili ve Başbakan Yardımcısı olduğu dönemlerde, Türk Dünyası gerçeğini yüksek sesle dile getiren tek siyaset ve devlet adamı olma şerefi Alparslan TÜRKEŞ’e aittir. TÜRKEŞ’in Türkiye topraklarının dışında (Kıbrıs’ta) doğması, yetişme ve büyüme safhasında aile ve okul çevresinde aldığı eğitim, takip ettiği ve zaman içinde bağlandığı ideolojik çevre, bu durumun ortaya çıkmasında elbette etkili olmuştur. Ancak bunların yanında, atlanmaması gereken önemli bir husus da TÜRKEŞ’in ATATÜRK döneminde yetişen bir Türk subayı olmasıdır. ATATÜRK, “fikirlerimin babası” dediği Ziya GÖKALP’in sistematik hâle getirdiği bu yolda, Türk devletinin temeline bu harcı koymuş; “hayal kuran ve hayallerini hayata geçirmeye çalışan son Türk devlet başkanı” olarak Tarih’te yerini almıştır. TÜRKEŞ ise bu kutlu misyonun resmî ve gayrıresmî düzeyde son seslendiricisi olmuştur. Bunun bedelini, belki de Başbakanlık makamına oturamamakla ödemiştir. Aynı dönemde siyaset yaptıkları Süleyman DEMİREL, Bülent ECEVİT ve hatta Necmeddin ERBAKAN bile Başbakanlık yaptığı hâlde, TÜRKEŞ Bey’in önü, türlü iftiralarla ve yalan-yanlış propagandalarla hep kesilmiştir. Buna rağmen, inandığı Türk Birliği Ülküsü’nün bayrağını ısrarla taşımaya devam etmiştir. Nitekim Tarih, hem ATATÜRK’ün hem de TÜRKEŞ’in haklı olduğunu 1990’lı yıllarda tescil etmiştir . Daha önce bu söylemlere burun kıvıranlar veya aşağılayıp dalga geçenler ise Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ilk fırsatta soluğu, Türk Dünyası coğrafyasında almışlardır.
Türk Özerk Cumhuriyetleri ve Toplulukları Nasıl Güçlenir
Türkiye ile tarihsel, kültürel ve ırksal bağları bulunan Özerk Türk Cumhuriyetleri ve toplulukları Rusya Federasyonu’nun doğal kaynak yönünden en zengin ülkeleridir.
Rusya Federasyonu ve Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki Özerk Türk Cumhuriyetleri özellikle büyük oyunların oynandığı petrol savaşlarında ileride daha önemli hale gelecek.
Ruslar ilk önce 1552 yılında Kazan Hanlığını ele geçirdi ardından karşılaştıkları direnişe rağmen nüfuslarını Türk illeri aleyhine, sürekli genişletmişlerdir.
Neticede 1880-1884’te Türkmenistan’ın Ruslar tarafından işgal edilmesiyle, Uygurlar’ın yaşadığı ve Çin Halk Cumhuriyeti’nde Doğu Türkistan hariç, Türk ülkelerinin hepsi Çarlık Rusyası’nın eline geçmiştir.
Doğu Türkistan ise çeşitli mücadelelere rağmen 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nce ilhak edilmiştir.
10’u Rusya Federasyonunda; Tataristan, Başkurdistan, Çuvaşistan, Altay Cumhuriyeti, Saha Cumhuriyeti (Yakutistan), Tuva Cumhuriyeti, Hakasya Cumhuriyeti, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti, Karaçay-Çerkez Cumhuriyeti, Kırım Cumhuriyeti ve biri de BDT üyesi Özbekistan’da (Karakalpak Özerk Cumhuriyeti) olmak üzere 11 Özerk Türk Cumhuriyeti mevcuttur.
Ayrıca, Gagauzlar (Moldavya) ve Doğu Türkistan (Çin) ise Özerk Türk Bölgeleri olarak varlıklarını devam ettirmektedirler. Bunların dışında Ahıska Türkleri (Meshet), Kumuk Türkleri, Nogaylar, Şor Türkleri ve Karaimler ise herhangi bir siyasi oluşuma sahip olmayan ve Rusya Federasyonunda yaşayan Türk topluluklarıdır
Bütün bu Özerk Türk Cumhuriyetleri ve toplulukları toplam 5,5 milyon kilometrekarelik yüzölçümüne ve 25 milyon civarında nüfusa sahiptir. Bu nüfusun yaklaşık 11 milyonu Rusya Federasyonunda, 12 milyonu Çin Halk Cumhuriyetinde, diğer 2 milyonluk nüfus ise Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkeleri sınırları dahilinde yaşamaktadır.
Türk Özerk Cumhuriyetleri ve Topluluklarına karşı yoğun bir asimilasyon programı uygulandığı görülmektedir. Bu eritme programında Sovyetler Birliği dönemi hariç öncelikle din önemli bir alanı teşkil etmiş, gerek zorla gerekse bilinçli örtülü politikalarla Çuvaşlar, Hakaslar, Altaylar ve Yakutlar Ortodokslaştırılmış, en azından Rusya ile dini bağlarının kalıcı olması sağlanmıştır. Kültürel bağların en önemlilerinden olan dil, sık sık yapılan alfabe değişikliği, Rusça’yı öğrenme zorunluluğu ve bilmeyenlerin işsiz kalması sonucu bu ülke halklarının çoğunun kullanmak durumunda kaldığı Rusça’ya dönüştürülmüştür.
Gerek Rusya’da gerek Çin’de önemli bir asimilasyon şekli de demografik yapının bozulmasıdır. Zengin doğal kaynaklara sahip bu ülkelerde fabrikalar açılmış, Rus ve Çin nüfusu işçi olarak yerleştirilmiş ve nüfus yoğunluğu Türkler aleyhine bozulmuştur. Bunun sonucu olarak da bu bölgelerde siyasal etkinlik Rus ve Çin’lilerin eline geçmiştir. Sınırlar oluşturulurken göze çarpan bir olgu ise şu anda bu özerk Türk Cumhuriyetlerinin bir nevi tecrit edilmeleridir. Bu ülke ve toplulukların ırki, dinsel ve kültürel bağlarını devam ettirebilecekleri ana Türk kitleleriyle karasal irtibatları kesilmiştir. Örneğin Başkurdistan’ın Kazakistan ile olan bağlarını koparmak için buradaki yoğun Türk nüfusuna rağmen ikisi arasında Orenburg özerk bölgesi oluşturulmuştur. Yine Çuvaş, Tatar, Tuva, Hakas ve Yakutların da diğer Türk ve müslüman ülkelerle sınırdaş olmaları önlenmiştir.
Böylece bu Türk Cumhuriyetleri ve Bölgelerinin Türkiye ile ilişkilerinin yok denecek kadar az düzeyde kalması sağlanmıştır. Uygulanan asimilasyon planlarından biri de muhtelif baskılar yoluyla uygulanan göçlerdir. Özellikle Kırım Tatarları, Ahıskalılar, Nogaylar, Balkarlar ve Karaçayların eski SSCB’nin diğer bölgelerine zorunlu göçe tabi tutulmaları, bu halkların hem bulunduğu coğrafyalarda demografik üstünlüklerini yitirmelerine, hem de ekonomik ve kültürel olarak çökmelerine sebep olmaktadır.
Türkiye her şeyden önce Rusya Federasyonu’ndaki ve Çin’deki Türk unsurlarla ilişkilerini stratejik seviyede ileriye dönük olarak planlamalı ve bu ilişkileri devamlılık sağlayacak şekilde yönlendirmelidir. Bu ilişkilerin çok hassas olduğunun bilinciyle Pan-Turanist gibi hayali stratejiler değil gerçekçi politikalar üretilmelidir. Öncelikle Rusya Federasyonu ve Çin Halk Cumhuriyeti’ni rahatsız edici açık siyasi faaliyetlere girişilmemeye özen gösterilerek, ekonomik ve kültürel ilişkiler üzerinde yoğunlaşılmalıdır. Kırım’ın Türkiye’nin güvenliği ve Karadeniz politikaları açısından önemi unutulmamalı, Kırım Türkleri’nin ülkelerine dönüş ve yerleşme çabaları desteklenmelidir. Özellikle Doğu Türkistan’daki Uygurların ve Kırım Tatarlar’ının durumları insan hakları gibi evrensel değerler çerçevesinde dünya gündemine taşınmalı ve sürekli güncel tutulmaya çalışılmalıdır.
Ortak milli bayramlar teşvik edilmeli, Nevruz kutlamaları yaygınlaştırılarak, milli benliğin ortak bir kültürü haline getirilmeli, bütün bu faaliyetlerde sivil toplum kuruluşları da kullanılmalıdır.
Tarih içerisinde değişik yazı şekilleri kullanmış olan Türkler, Müslüman olduktan sonra da, uzun bir süre Arap harflerini kabul etmişler ve kullanmışlardır. Ama zaman içerisinde, özellikle Arap harfleri sessiz harflerden oluştuğundan ve Türkçe’de ise sekiz ya da dokuz sesli harf bulunduğundan, Türkçeyi, bu harfler ile okuyup yazmanın kolay olmadığı ve yetersiz kaldığı anlaşılmıştır.Son dönem Osmanlı Aydınları, Türkler için Arap harfleri ile okuma-yazma öğrenmenin ne kadar zor olduğunu ve bunun için altı yıl kadar zaman gerektiğini, genelde tartışmışlar; bu durumun aleyhimize olduğunu belirtmişler ve bu harflerin ıslah edilerek okuma ve yazmanın kolaylaştırılmasını istemişlerdir. Böylece ıslah çalışmaları başlamıştır. Ama Arap harflerinin ıslahı için yapılan çalışmalar, kolaylaştırmayı sağlayamamıştır. Tersine Arap harflerinden yararlanarak ortaya konulan yazım şekilleri, okuyup-yazmayı daha da zorlaştırmıştır.Bu arada Avram Galanti bu çalışmaların en güzelini ortaya koymuştur. Ama gerçek anlamda Türkçe’nin en kolay okunup-yazılması Lâtin harfleri ile oluşturulan Yeni Türk Harfleri ile olmuştur ve bu harflerin kabul edilmesi de Atatürk sayesindedir.
Türkiye Cumhuriyeti Yazısını Niçin Değiştirdi?
Türkiye Cumhuriyeti beşinci yılını doldurur ve birbiri arkasına devrimler yapılırken Mustafa Kemal ve arkadaşları ekin devriminin en önemli, en büyük adımını atmaya hazırlanırlar. Çünkü genç cumhuriyete, Osmanlı İmparatorluğunun kalıtı olan Arap abecesi türlü sorunlar yaratmaktadır. İmparatorluk, yüzyıllarca Arap abecesini kullanmıştır. Bu abece, doğallıkla bükünlü bir dil olan Arapçanın doğasına yatkındır; bağlantılı dil özelliği taşıyan Türkçenin doğasındaki sesleri yansıtmaktan uzak bir dizgedir; Türkçenin ünlü seslerini göstermemekte; h, k, s gibi kimi ünsüzler için birkaç ayrı harf kullanılmaktadır.
Arap abecesi, ayrıca dinsel anlamlar yüklenmiş bir dizgedir. Okuryazar olmayan halk, bu abeceyle yazılmış tüm kitaplara, gördüğü her basılı kâğıda inanç penceresinden bakmakta, kutsal kitap yazısıyla yazılmış her şeyi âdeta kutsallaştırmakta; bu nedenle salt okuma yazma bilmek bile dinle ilişkilendirilmekteydi. Okuryazar olmayan halk, dilekçesini, mektubunu yazmaktan yoksundu, eski yazıyı bilenlerin yönlendirmesine açıktı. Yönünü çağdaş uygarlığa çeviren genç cumhuriyetin amaçladığı devrimlerin yaşama biçimi olması için ilk engellerden biri yazıdır. Kaldı ki cumhuriyet öncesi yazı ve dil, Osmanlı aydınlarınca da yoğun tartışmalara yol açmıştır. Mustafa Kemal’in yazının değiştirilmesine ilişkin düşüncesi yeni değildir, bu düşünceyi çevresiyle tartışarak geliştirmiş, o güne değin yapılan çalışmalar da göz önüne alınarak bir kurul oluşturulmuş, bu kurula “Alfabe Komisyonu” denmiş, bu adın yanına bir de “Dil Encümeni” eklenmiştir. Bu kurulda dokuz üye bulunuyordu. Ragıp Hulusi Özden, İbrahim Grantay, Ahmet Cevat Emre, Emin Erişirgil, İhsan Sungu, Avni Başman, Falih Rıfkı Atay, Ruşen Eşref Ünaydın, Yakup Kadri Karaosmanloğlu’ndan oluşan kurul çalışmalarını kısa zamanda tamamladı.
Mustafa Kemal, yeni abeceyi Dilci İbrahim Necmi Dilmen’den öğrenmiş, 4-5 Ağustos 1928 gecesi Başbakan İsmet İnönü’ye yeni harflerle mektup yazmıştı. 9-10 Ağustos akşamı Sarayburnu’nda düzenlenen bir dinletide Falih Rıfkı Atay, Atatürk’ün yeni harflerle yazdığı açıklamayı yüksek sesle okudu: “Arkadaşlar, güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabul ediyoruz. Bizim güzel, ahenkli, zengin dilimiz yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir. Yüzyıllardan bu yana kafalarımızı demir çerçeve içinde bulundurarak anlaşılmayan ve anlayamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak, bunu anlamak zorundasınız. Anladığımızın belirtilerine yakın gelecekte bütün dünya tanık olacaktır. Buna kesinlikle inanıyorum.”
Atatürk, aynı gece Sarayburnu’nda halka şunları söylemiştir:
“Bugün yapmak zorunda bulunduğumuz çok değerli bir iş daha vardır: Yeni Türk harflerini çabuk öğrenmek… Kadına, erkeğe, hamala, sandalcıya, bütün yurttaşlara öğretiniz… Bunu yurtseverlik, ulusseverlik görevi biliniz. Bu görevi yaparken düşününüz ki bir ulusun, bir sosyal topluluğun yüzde onu ancak okuma yazma bilir, yüzde doksanı bilmezse, bundan insan olanların utanması gerek.”
Atatürk, yazıyı değiştirecek devrimi anlatabilmek için hemen yurt gezilerine başladı. Birçok yerde tahta başında yeni harfleri yazdı, yazdırdı; yeni yazıyı tanıttı, bu yazının ne denli kolay öğrenilebileceğini belirterek her konuda olduğu gibi bu işte de ulusuna öncü oldu. Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Kasım 1928’de 1353 Sayılı Yasayla 29 harften oluşan yeni Türk abecesini kabul etti. Yeni abecenin bütün ulusa öğretilmesi, “Millet Mektepleri” (Ulus Okulları) denilen, bir bakıma ülkedeki ekin devrimini hızlandıran kurumlar aracığıyla sağlandı.
Mustafa Kemal Atatürk’ün, 1 Kasım 1928’de TBMM’yi açarken söylediği şu sözler, Harf Devrimini ve önemini çok iyi tanımlamaktadır:
“Büyük Millet Meclisi’nin kararıyla Türk harflerinin kesinlik ve yasallık kazanması, bu memleketin yükselme uğraşında başlı başına bir geçit olacaktır. Yeni Yazı, Eski Dile Ayna Tutuyor
Yeni yazı, bir gerçeği gözler önüne sermişti. Bu yazıyla Osmanlıcayı oluşturan yabancı sözcükleri, tamlamaları yazmak, yazım birliği sağlamak kolay olmuyordu. Yazı Devrimi, bir bakıma dile ayna tutmuş, Türkçenin üzerinden kalın bir perde kalkmıştı sanki. Başka dillerden, özellikle Arapça ve Farsçadan akın eden, bu dillerin yapısına uydurulmaya çalışılarak yapılan uzunlu kısalı, anlaşılması zor “terkipler”in, her biri başka başka yazılan batı kaynaklı sözcüklerin boyunduruğu altındaki Türkçe tanınmayacak durumdaydı.
Kuşkusuz Osmanlıca, yüzyıllar süren bir imparatorluğun diliydi; bu nedenle yadsınamazdı; ama kendi benliğinden çok uzaklaşmış bir dille genç cumhuriyetin bilimsel, sanatsal yaratıcılığının ortaya çıkarması, düşünsel üretimin hızlanması, bütün bilim, sanat, teknik kavramların karşılanması da olanaksızdı.
Mustafa Kemal, dilin de yenileşmesi gerektiğini yakın çevresine açıklamıştı. Yazı Devrimini gerçekleştiren “Dil Encümeni” dağılmamış, Milli Eğitim Bakanlığı içinde bir birim olarak dil işleriyle ilgilenmeye başlamıştı. Yazım (imla) konusu, bu kurulun çözmesi gereken ilk sorundu, nitekim “Dil Encümeni” ilkin “İmla Lügatı” (1928) adıyla bir yazım kılavuzu hazırladı. Arkasından “Türk Söz Kitabı” adıyla sözlük hazırlığına girişildi. Ancak hem kurul üyeleri arasında anlaşmazlık vardı, hem bu anlaşmazlıklar TBMM kürsüsüne dek uzanıyordu. Bu kurulun dilin yenileşmesi için sağlıklı çalışamayacağı, siyasal erkin dil işlerine sık sık karışacağı belli olmuştu; nitekim 1931 yazında Milli Eğitim Bakanlığı ödeneğini kesince, Dil Encümeninin çalışmaları son buldu.
Kaynak: Harf Devrimi Nedir | Atatürk Neden Harf Devrimi Yaptı
Milliyetçilik: “Bütün muasır milletlerle bir ahenkte yürümekle beraber, Türk içtimaî heyetinin hususi seciyesini ve başlı başına müstakil hüviyetini mahfuz tutmayı esas sayar, millî olmayan cereyanların memlekete girmesini ve yayılmasını istemez.´´ (1930 Halk Partisi Programı)
Genel olarak milliyetçilik ve özel olarak Türk milliyetçiliği, bir dünya görüşü ve fikir sistemidir. Her fikir sisteminin esas aldığı bir “cemiyet birimi´´ ve “gayesi´´ vardır. Fikir sistemleri, tercih ettikleri cemiyet birimleri ve gayeleri ile birbirlerinden ayrılırlar. Cemiyet birimi, fikir sistemlerinin kendilerine temel olarak aldıkları genel olarak fert, sınıf, millet, ümmet gibi insanlık birimleridir. Fikir sistemleri, gayesini, bu birimlere göre tespit eder. Her çeşit siyasî, kültürel, ekonomik uygulama, bu birimi, tespit ettiği gayeye (hedefe-amaca) ulaştırmak içindir.
Fikir sitemlerinde, gayeye ulaşmak için tutulan yolu gösteren unsura, usûl veya metot adı verilir. Her Fikir sistemi, kendisine temel aldığı insanlık birimini, tespit ettiği gayeye ulaştırmak için kendisine bir yol, bir usûl seçer. Bu yol, her fikir sisteminde faklıdır. Meselâ Marksizm`de bu yol, “ihtilâl´´ veya “devrim´´dir. Onun için her Marksist, ihtilâlci-devrimcidir.
Fikir sistemlerini tanımak için önce tercih ettikleri cemiyet birimine ve gayesine bakılır. Meselâ Marksizm, Liberalizm, Siyasi Ümmetçilik (İslâmcılık) ve milliyetçilik birer fikir sistemidirler. Bu fikir sistemlerinin esas aldıkları cemiyet birimleri ve gayeleri farklı farklıdır. Bu sebeple bir insan aynı zamanda birden çok fikir sistemi mensubu veya taraftarı olamaz. Olduğunu zannediyorsa yerini tayin edemiyor demektir. Kısaca hem Marksist(Komünist) hem milliyetçi; hem liberalist (Kapitalist) hem milliyetçi; hem siyasi ümmetçi hem milliyetçi olunmaz.
Çünkü, Marksizm, insanlık tarihini ezen-ezilen (işçi-patron) mücadelesi olarak görür. “İşçi sınıfı´´nı esas alır. Gayesi, “işçi sınıfının hakimiyeti´´dir.
Çünkü, Liberalim, kapital (sermaye) sahibi ferdi esas alır. Kazanmak için her yol mubahtır. Sermaye ve kazanmaktan başka değer tanımaz. Liberalizm`e göre insanlık tarihini sermaye sahipleri yönlendirir; insanlık tarihi sermaye sahipleri tarihidir. Vs.
Çünkü, Siyasi Ümmetçilik, insanlık tarihini dinler ve ümmetler mücadelesi olarak görür. İnsanlığın esas cemiyet birimi “Ümmet´´lerdir. Siyasi Ümmetçiye göre, kavim veya millet varlığı diye bir cemiyet birimi yoktur. Yani bir siyasi ümmetçi İslâmcı`ya göre Türk-Arap-Arnavut vs milletleri yoktur. Veya tarihin yürütücü gücü sadece ümmetlerdir. Bunda kavimlerin veya milletlerin bir rolü ve yeri yoktur. Siyasi İslâmcıya göre zaten, İslâm`da kavim veya millet mensubiyeti gütmek yasaklanmıştır. Onun için bir siyasi İslâmcı, meselâ “Türk milletindenim´´ veya “Türküm´´ diyemez. Böyle dediği zaman inandığı fikir sistemini reddetmiş olur.
Siyasi İslâmcı olmakla “Müslüman´´ olmak ayrı konulardır. Türk milliyetçiliğine göre her Türk milliyetçisi Müslüman`dır; fakat “siyasi İslâmcı´´ değildir.
Milliyetçilik, insanlık tarihini milletler ailesi veya milletler mücadelesi olarak kabul eder. Cemiyet birimi olarak bugünkü sosyolojik anlamda “millet´´ varlığını kabul eder. Özel olarak Türk Milliyetçisi de “Türk milleti´´ varlığını kabul eder. Bütün dünya görüşünü veya fikir sistemini Türk milletine göre düzenler. “Her şey Türk için ve Türk`e göre´´ sloganı bunu anlatır.
Türk milliyetçiliği, Türk milletini esas alır.
Türk milliyetçiliğinin gayesi, Türk milletini kendisini tarif eden yani Türk milleti yapan değerlerle birlikte ebediyen yaşatmaktır. Başka bir ifadeyle Türk milliyetçiliğinin nihaî gayesi, Türk milletinin var olmasını ve var kalmasını sağlamaktır. Türk milliyetçiliği için bütün, politikalar, uygulamalar, bu gayeye hizmet ettiği oranda değerlidir.
Atatürk`ün “Ne mutlu Türküm diyene´´ sözü ile Gençliğe Hitabe`nin, “Türk istiklâlini Türk Cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.´´ şeklindeki ilk cümlesi, Türk milliyetçiliğinin cemiyet birimi tercihini ve gayesini ortaya koyar. Atatürk, başka hiçbir söz söylemese bu ifadeleri onun Türk milliyetçisi olduğunu göstermeye, ispata yeter.
Bundan dolayı Atatürk, Türk milliyetçisidir; Türkiye Cumhuriyeti de Türk milliyetçiliği fikri üzerine kurulmuştur. İşte bunun için “Türkiye Cumhuriyeti`nin kurucu fikri Türk milliyetçiliğidir.´´ diyoruz.
Türkiye Cumhuriyeti`ni kuran fikir sistemi veya dünya görüşü, Türk milliyetçiliğidir. Başka bir ifadeyle Türkiye Cumhuriyeti`ni kuranlar, başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere devrin Türk milliyetçileridir. Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk`ün, Nutuk adlı eserinde de açık seçik ifade ettiği gibi “millî´´ ve “asrî´´ “Türk devleti´´ olarak kurulmuştur.[1]
Türkiye Cumhuriyeti`nin birinci özelliği, “millî devlet´´ oluşudur.
Millî devlet, “kurucusu ve sahibi bir tek millet olan devlet´´ demektir. Türkiye Cumhuriyeti`nin kurucusu ve sahibi Türk milletidir. Atatürk, “Türkiye Cumhuriyeti`ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir.´´ diyerek bunu açık seçik ortaya koymuştur.[2]
Türkiye “mozaik´´ değildir.
Mozaik, “bir bütünlük göstermeyen, eşit şartlarda yan yana yaşayan kültürler topluluğu´´; “çok sayıda farklı etnik gruptan oluşan toplumsal yapı´´ anlamına gelir. Türkiye bu anlamda “etnik mozaik bir ülke´´ değildir. Milletler arası ilmî ölçülere göre, bir ülkenin “etnik mozaik´´ olarak tanımlanabilmesi için genel nüfusun 35`şinin farklı etnik gruplardan meydana gelmesi gerekir. Halbuki bu oran Türkiye`de 10`lardadır. 2006`da 74 milyon kabul edilen Türkiye nüfusunun 90`ı Türk`tür. Türkiye`yi etnik-mozaik sayan görüşler, genel olarak, Alman Peter Alfrod Andrews`in 1992`de“Türkiye`de Etnik Gruplar´´ adıyla Türkçeye tercüme edilen kitabına dayanmaktadır. P.A. Andrews, bu kitabında Türkiye`yi 47 etnik gruptan meydana gelen bir mozaik ülke olarak göstermektedir. P.A.Andrews`in 2001`de ABD`de bir kuruluş için hazırladığı raporda da Türkiye`de toplam etnik nüfusu 13.79 olarak göstermektedir. Bu demektir ki her durumda Türkiye`de Türk nüfus oranı en az 86`dır.
Elbette her ülkede, kurucu hakim milletin dışında kendisini ırk, dil veya din bakımından farklı kimlikle tarif eden gruplar bulunabilir. Meselâ “millî devlet´´ olan Fransa`da, kendisini Fransız kimliği dışında kabul eden etnik grupların oranı, 20`nin üzerindedir. Buna rağmen Fransa, “etnik mozaik´´ veya “çok kültürlü´´ bir ülke olmayı kabul etmez. Türkiye`yi “mozaik´´ olarak görenler veya görmek isteyenler, Türkiye`de devletin kurucu unsuru ve sahibi “Türk milleti´´ varlığını reddedenlerdir. Mozaikçiler, Türkiye`yi, içinde Türkler`in de bulunduğu 30 veya 47 etnik gruba ayırıyorlar. Halbuki, Almanya`nın Alman ülkesi, Fransa`nın Fransız ülkesi olduğu gibi Türkiye de Türk ülkesidir. Anadolu coğrafyası, 12.yüzyıldan itibaren yerli ve yabancı kaynaklarda “Türkiye´´ adıyla anılır.
Bugün “Avrupa Birliği uyum kanun ve uygulamaları´´, “azınlık hakları´´ vb adlar altında, Türkiye Cumhuriyeti`nin bu temel kuruluş özelliği yani “millî devlet´´ oluşu ve kurucu millet olarak “Türk kimliği´´ tartışma konusu haline getirilmiştir. Türkiye`nin “mozaikliğini´´ savunan ve “Türk kimliği´´ni tartışmaya açan “Türk kimliği´´ yerine “Türkiyelilik´´ kimliğini koymaya çalışan böylece “millî devlet´´ ve “Türk kimliği´´ni reddeden bütün siyasi görüşler, Türkiye Cumhuriyeti`ni “federe devlet´´ haline getirme, Türkiye`yi bölme peşindedir. “Avrupa Birliği´´, “demokrasi´´, “azınlık hakları´´, “insan hakları´´ vb gibi kavramlar buna alet edilmektedir.
“Batılı çok uluslu küresel sermaye´´, dünyayı sömürebilmek, hedeflerine ulaşmak için “millî devlet´´ yapısını önünde engel olarak görmektedir. Bundan dolayı, “millî kimlik´´, “resmî dil´´, “kurucu unsur´´ esaslarını tartışma konusu haline getirerek yıpratmakta; bunların yerine, “farklılıklarımız zenginliğimizdir.´´ anlayışı ile “etnik farklılık´´, “mozaiklik´´ ve “çok kültürlülük´´ kavramlarını yerleştirmeye çalışmaktadır.[3] Bu tür görüş ve anlayışlar, “millî devlet´´ olan Türkiye Cumhuriyeti`nin kuruluş felsefesine ve Türk milliyetçiliğine aykırı bir görüştür.
Kısaca, ABD ve AB kaynaklı güçler, Türk milletine dayanan “millî devlet´´ olan Türkiye`yi, “çok etnikli federe devlet´´ haline getirmeye çalışmaktadırlar.
Türkiye Cumhuriyeti, “asrî devlet´´ tir.
Asrî devlet,(çağdaş devlet), “Hakimiyet, kayıtsız, şartsız milletindir.´´ ilkesine uyan, buna göre idare edilen devlettir. “asrî devlet´´, bir hukuk terimdir. “Hukukî Türkçülüğün birinci gayesi, asrî bir devlet vücuda getirmektir.´´ diyen büyük Türk milliyetçisi fikir adamı Ziya Gökalp, 1923`te yayımladığı “Türkçülüğün Esasları´´ adlı eserinde “asrî &8211;çağdaş- devlet´´ anlayışını şöyle açıklıyor:
“Asrî (çağdaş) devletlerde evvelâ gerek kanun yapmak ve gerek memleketi idare etmek yetkileri doğrudan doğruya millete aittir. Milletin bu yetkilerini sınırlayıcı ve bağlayıcı hiçbir makam , hiçbir an`ane ve hiçbir hak yoktur.
İkinci olarak, milletin bütün fertleri tamamıyla bir birine eşittir.´´[4]
Yine Ziya Gökalp`a göre, asrî devlette bütün millî hukuk alanlarının Teokrasi ve Klerikalizm kalıntılarından temizlenmesi gerekir.
Türkiye Cumhuriyeti`nin kurucusu Mustafa Kemal, daha Millî Mücadele`yi başlatmak üzere İstanbul`dan ayrılmadan devrin şartları içinde, tek çıkar yolun “hakimiyet-i millîyeye müstenit, bilâ kayd ü şart müstakil yeni bir Türk devleti tesis etmek!´´ olduğuna karar vermiştir. Ona göre bu kararın dayandığı mantık ve muhakeme de şudur:
“Esas, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. Bu esas, ancak istiklâl-i tamme malilikiyetle temin olunabilir. Ne kadar zengin ve müreffeh olursa olsun, istiklâlden mahrum bir millet, beşeriyet-i mütemeddine muvacehesinde uşak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye kesb-i liyakat edemez.´´ [5]
Türkiye Cumhuriyeti`ni kuran temel irade, işte bu cümlelerde ifadesini bulan “Türk milletinin kimseye uşak olmadan, sömürge muamelesi görmeden, -siyasî, kültürel, ekonomik anlamda- tam istiklâline sahip haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşaması´´ fikir ve ülküsüdür. Türkiye Cumhuriyeti, bu inanç ve anlayışla kurulmuştur. Atatürk devrindeki dış ve iç politika, ekonomi, eğitim, kültür alanlarındaki bütün uygulamalara yön veren bu anlayıştır.
Türkiye Cumhuriyeti`nin kurucusu Atatürk, fikir sistemi olarak Türk milliyetçiliğini kabul etmiştir. Türk Milliyetçisi olduğunu her fırsatta ifade etmiş ve çevresine hatırlatmıştır:
“Biz doğrudan doğruya milliyetperveriz ve Türk
milliyetçisiyiz. Cumhuriyetimizin dayanağı Türk topluluğudur. Bu topluluğun fertleri ne kadar Türk kültürü ile dolu olursa o topluluğa dayanan Cumhuriyet de o kadar kuvvetli olur.´´ (26 Nisan 1926)
“Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti`dir.(Onuncu Yıl Nutku-1933)
“Binaenaleyh, biz her vasıtadan, yalnız ve ancak, bir nokta-i nazardan istifade ederiz. O nokta-i nazar şudur: Türk milletini, medenî cihanda lâyık olduğu mevkie isadetmek ve Türkiye Cumhuriyeti`ni sarsılmaz temelleri üzerinde, her gün, daha ziyade takviye etmek&8230;´´ (Nutuk &8211; s. 897)
“Muhterem efendiler, sizi, günlerce işgal eden, uzun teferruatlı beyanatım en nihayet, mazi olmuş bir devrin hikâyesidir. Bunda, milletim için ve müstakbel evlâtlarımız için dikkat ve teyakkuza davet edebilecek bazı noktalar tebarüz ettirebilmiş isem, kendimi bahtiyar addedeceğim.
Efendiler, bu beyanatımla, millî hayatı hitam bulmuş farz edilen büyük bir milletin, istiklalini nasıl kazandığını ve ilim ve fennin en son esaslarına müstenit, millî ve asrî bir devleti nasıl kurduğunu ifadeye çalıştım.´´[6]
Türk milliyetçileri ve Atatürk
Türkiye Cumhuriyeti`nin kurucusu Atatürk, her fırsatta Türk milliyetçisi olduğunu ifade etmiştir. Millî Mücadele yıllarında ve Cumhuriyet`in kuruluşundan ölümüne kadar, bütün uygulamaları Türk milliyetçiliği yönünde olmuş; çevresinde milliyetçi şahsiyetleri toplamıştır.
Türk milliyetçileri de Atatürk`ü en büyük Türk milliyetçisi, Cumhuriyet`in kuruluşunu da ideallerindeki devlet olarak görmüşlerdir. Atatürk devrindeki bütün uygulamalar ve yazılanlar bunun belgeleridir.
Şimdi bunlardan bazılarını gözden geçirelim:
Türk Ocakları ve Atatürk
Türk milliyetçiliğinin en köklü ve en geniş kapsamlı sivil toplum kuruluşu Türk Ocakları`dır. Türk Ocakları, 1912`de zamanın Türk milliyetçileri Şair Mehmet Emin Yurdakul, Yusuf Akçura, Ziya Gökalp, Hamdullah Suphi gibi ünlü şahsiyetler tarafından kurulup yaşatılmıştır. Millî Mücadele`de ve Cumhuriyet`in kuruluşundan sonra Atatürk`ün yakın çevresindeki Fikir ve siyaset adamları hep Türk Ocaklıdır. Türk Ocaklarının Ünlü Başkanı Hamdullah Suphi, Atatürk`ün ilk Millî Eğitim Banlarındandır.
Atatürk, daha 1922`de Büyük Zafer`in kazanılmasından hemen sonra İstanbul, Ankara ve İzmir Türk Ocaklarına Millî Mücadele için toplanan paralardan her birine 2000 lira olmak üzere 6000 lira vermiştir.
Cumhuriyet`in kuruluşundan sonra, 1924`te Türk Ocakları Atatürk`ün isteği ile “kamu yararına çalışır dernek´´ olarak kabul edilmiştir. Bununla ilgili yazı şöyledir:
Türk Ocağı`nın
Kamu Yararına Çalışan Dernek Sayılması,
“On iki senedir halkçılık ve milliyetçilik düsturlarını memleketin en uzak köşelerinde neşir ve tamime çalışan Türk Ocakları`nın ifa-yı vazife hususunda daha ziyade mahzar-ı tahsilât olunabilmesi zımmında menafi-i umumîyeye hâdim cemiyetler meyanına ithali için cemiyetler kanununun 17. maddesi mucibince tasdik olunması talebini hâmi Dahiliye Vekâlet-i Celilesi`nin 8 Eylül 1340 (1924) tarih ve Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti 17744/4498-301-85 numaralı tezkeresi, İcra Vekilleri Heyeti`nin, 2.12.1340 tarihli içtimasında ledel kıraat Türk Ocakları`nın menafi-i umumiyeye hadim olduğu kabul edilmiştir. 2.12.1930.
Türkiye Reisi Cumhuru
Mustafa Kemal
1925`te Atatürk`ün eşi Lâtife Hanım, Kars delegesi olarak katıldığı Türk Ocakları Kurultayı`nda “Fahrî Genel Başkan´´ seçilmiştir.
Atatürk, Cumhuriyeti kurduktan sonra, zaman zaman, vatandaşlarla aracısız konuşup dertleşmek, vatandaşa fikirlerini yüz yüze anlatmak, memleket meselelerini yerinde tespit etmek üzere çeşitli yurt içi gezilerine çıkmıştır. Bu gezilerinde genel olarak &8211;o gün de bugün de- Türk milliyetçiliğinin en büyük kuruluşu olan ve Türkiye Cumhuriyeti`nin kuruluşunda büyük harcı bulunan Türk Ocakları şubelerini ziyaret etmiştir.[7] 1931 yılına kadar, Türk Ocakları ile Devlet adeta iç içedir. Türk Ocaklarının 1931`de tek parti ve devlet partisi olan Cumhuriyet Halk Fırkası ile birleştirilmesinin sebebi de aynı görüşte olmalarıdır.[8]
Atatürk`ün bahsettiğimiz bu yurt gezilerinden birisinde de Konya Türk Ocağı şubesini ziyaret etmiştir. Burada yaptığı konuşma, adeta Türk milliyetçiliğinin beyannamesi gibidir:
Atatürk`ün
Konya Türk Ocağı`ndaki konuşması
(20 Mart 1923)
“Arkadaşlar,
Bir milletin namuskâr bir mevcudiyet, şayanı hürmet bir mevki sahibi olması için, o milletin yalnız âlim ve mütefennin bulunması kâfi değildir. Her ilmin, her şeyin fevkinde bir hassaya sahip olması lâzımdır ki, o da o milletin muayyen ve müspet bir seciyeye malik bulunmasıdır. Böyle bir seciyeye malik olmayan fertler ve böyle fertlerden mürekkep milletler, birer fesat ocağı olurlar. Benim bildiğime göre memleketimizde çok senelerden beri açılmış ve elân mukaddes ateşlerle yanan, ve alevi her mensup olanın kalb ve vicdanını münevver kılan Türk Ocakları`nın esas gayesi, millete böyle müspet bir seciye vermektir. Türk Ocakları, milletin harsı üzerinde mühim tesirler yapmalıdır. Zaten bunu yapıyorlar ve daha ziyade yapacaklardır. Biz milliyet fikirlerini tatbikte çok gecikmiş ve çok tekâsül göstermiş bir milletiz. Bunun zararlarını fazla faaliyetle, telâfiye çalışmalıyız. Bilirsiniz ki milliyet nazariyesini, millet mefkûresini inhilâle sâî olan nazariyatın dünya üzerinde kabiliyet-i tatbikiyesi bulunamamıştır. Çünkü tarih, vukuat, hâdisat ve müşahedat hep insanlar ve milletler arasında, hep milliyetin hâkim olduğunu göstermiştir ve milliyet prensibi aleyhindeki büyük mikyasta fiilî tecrübelere rağmen yine milliyet hissinin öldürülemediği ve yine kuvvetle yaşadığı görülmektedir.
Bahusus bizim milletimiz, milliyetinden tegafül edişinin çok acı cezalarını gördü. Osmanlı İmparatorluğu dahilindeki akvam-ı muhtelife hep millî akidelere sarılarak, milliyet, mefkûresinin kuvvetiyle kendilerini kurtardılar. Biz ne olduğumuzu, onlardan ayrı ve onlara yabancı bir millet olduğumuzu sopa ile içlerinden, koğulunca anladık. Kuvvetimizin zaafa uğradığı anda bizi tahkir, tezlîl ettiler. Anladık ki kabahatimiz kendimizi unutmaklığımızmış. Dünyanın bize hürmet göstermesini istiyorsak evvelâ bizim kendi benliğimize ve milliyetimize bu hürmeti hissen, fikren, fiilen bütün ef`al ve harekâtımızla gösterelim: bilelim ki millî benliğini bulmayan milletler başka milletlerin şikârıdır.
Mevcudiyet-i millîyemize düşman olanlarla dost olmayalım. Böylelerine karşı bir Türk şairin dediği gibi, (Karşı duvardaki levhayı işaret ederek)
“Türküm ve düşmanım sana, kalsam da bir kişi´´
diyelim. Düşmanlarımıza bu hakikati ifade ettiğimiz gün; kanaatimize, mefkûremize, istikbalimize yan bakan her ferdi düşman telâkki ettiğimiz gün; millî benliğe uzanacak her eli şiddetle kırdığımız, milletin önüne dikilecek her haili derhal devirdiğimiz gün, halâs-ı hakikiye vasıl olacağız. Ve sizler gibi münevver, azimli, imanlı gençler sayesinde bu halâsa vasıl olacağımıza emin olabilirsiniz.´´[9]
Atatürk-Azınlıkçılık ve Türkçe
Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti`ni “millî devlet´´ olarak kurmuştur. Ona göre “Türkiye Cumhuriyeti`ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir.´´ Türkiye Türk ülkesidir ve Türklerindir. Çünkü yine ona göre, Adana Türk Ocağında söylediği gibi, “Bu memleket tarihte Türk`tü, halde Türk`tür, ebediyen Türk kalacaktır.´´
Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti`ni “mozaik bir yapı´´ üzerine kurmamıştır. Bugün bazı iç ve dış mihraklar, yeni azınlıklar yaratma peşindedirler. Mozaiklik ve azınlık hakları çığırtkanlığı yaparak Türkiye`de Türk kimliğini tartışılır hale getirmişlerdir. Bu Tür görüşlerin hiç biri Atatürk ve Cumhuriyetle bağdaştırılamaz. Türkiye`de Lozan`da kabul edilen gayri Müslimler dışında azınlık yoktur. Türkiye`de tek millet, Türk milleti; tek dil, Türk dilidir. Atatürk, bunu böyle kabul eder. Türkiye`de azınlık dili vs adı altında Türkçeden başka dil kullanılmasını asla kabul etmez.
Nitekim Adana Türk Ocağı`nda, bölgede Türkçeden başka dille konuşulması ile ilgili olarak yaptığı konuşmada şöyle diyor (17 Şubat 1931):
Muhterem arkadaşlar,
“Bir arkadaşımız, &8216;Biz milliyet fikirlerini dağıtıyoruz.` dedi. Tabiî bu yıl da öteden beri sarf edilen gayretlerin devem edeceğine şüphe yoktur.
Yalnız milliyetin çok bariz vasıflarından birisi dildir. Türk milletindenim diyen insan, her şeyden önce ve behemehal Türkçe konuşmalıdır. Türkçe konuşmayan bir insan, Türk düşüncesine bağlı olduğunu iddia ederse, buna inanmak doğru olmaz. Halbuki Adana`da Türkçe konuşmayan 20.000`den fazla vatandaş vardır. Eğer Türk Ocağı buna müsamaha gösterirse, gençler, siyasi ve sosyal kuruluşlar bu durum karşısında duyarsız kalırsa, en aşağı yüz seneden beri devam ede gelen bu durum daha yüzlerce sene devam edebilir.
(&8230;)
Efendiler! Herhangi bir felâket günümüzde bu insanlar başka dillerde konuşan insanlarla el ele vererek aleyhimize hareket edebilirler. Türk Ocaklarımızın başlıca vazifesi, bu gibi unsurları &8211;ki bunlar Türk vatandaşlarıdırlar, halde ve âtide talih ve mukadderatımız birdir &8211; bizim dilimizi konuşan hakiki Türk yapmaya çalışmaktır.´´[10]
Atatürk ve Türk Dünyası
Atatürk, bir Türk milliyetçisi olarak, o günün siyasi şartları içinde, fikir ve uygulamalarında Türkiye Türklüğünü esas almakla beraber, Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında kalan Orta Asya ve Balkanlar`da yaşayan Türk varlığını düşünmekten de geri kalmamıştır. Özellikle başta Türk dili ve Tarihi olmak üzere kültür konularında Türklüğü bir bütün olarak düşünmüştür. Bunun en büyük sağlam belgesi, Türk Tarih ve Türk Dil tezleri ile bu konularda yaptırdığı çalışmalardır.
Atatürk`ün tarih ve dil konularındaki çalışmaları bütün açıklığı ile ortadadır. Türkiye dışı Türkler konusunda söylediği şu sözleri de onun dış Türkler konusundaki görüşlerini açıklamaya yeterlidir:
“Türk milleti Kurtuluş Savaşı`ndan beri, hattâ bu savaşa atılırken bile, mahkûm milletlerin hürriyet ve istiklâl davalarıyle ilgilenmeyi, o davalara müzaheret etmeyi benimsemiştir. Böyle olunca kendi soydaşlarının hürriyet ve istiklallerine kayıtsız davranması elbette tecviz edilemez. Fakat milliyet davası, şuursuz ve ölçüsüz bir dava şeklinde mütalaa ve müdafaa edilmemelidir. Milliyet davası, siyasi bir mücadele konusu olmadan önce şuurlu bir ülkü meselesidir. Şuurlu ülkü demek, müspet ilme, ilmî usûllere dayandırılmış bir hedef ve gaye demektir. O halde propagandalarda müspet usullere müracaat etmek şarttır. Hareketlerin imkân sınırları mutlaka hesaba katılmalıdır. Türkiye dışında kalmış olan Türkler, ilkin kültür meseleleriyle ilgilenmelidirler.
Nitekim biz Türklük davasını böyle bir müspet ölçüde ele almış bulunuyoruz. Büyük Türk tarihine, Türk dilinin kaynaklarına, zengin lehçelerine, eski Türk eserlerine önem veriyoruz. Baykal ötesindeki, Yakut Türkleri`nin dil ve kültürlerini bile ihmal etmiyoruz.´´[11]
Dış Türkler ve Milliyetçilik
“Bizim milliyetçiliğimiz, gerek müstakil, gerek başka devletlerin tebaası halinde yaşayan bütün Türkleri hangi dinden olursa olsunlar derin bir kardeşlik hissi ile candan sevmek, onların refah ve inkişafını candan dilemekle beraber kendine siyasi iştigal hududu olarak Türkiye Cumhuriyeti hudutlarını kabul etmiştir.´´
Atatürk`ün yazdırdığı kitaplarda
Türkiye Cumhuriyeti ve Milliyetçilik
Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti`ni kurduktan özellikle de 1927`den sonra, “temelini yüksek Türk kültürü´´ olarak gördüğü Türkiye Cumhuriyeti`ni sağlamlaştırmak üzere Türk kültürü ile doğrudan ilgilenmiş, Türk Tarih ve Türk Dil Kurumlarını bu gaye ile kurdurmuştur. Bu Kurumların çalışmalarına hem nezaret etmiş hem de doğrudan katılmıştır. Bu kurumlara çeşitli yayınlar hazırlattığı gibi bizzat kendisi de yazmış; bazı yayınlar üzerinde eklemeler, çıkarmalar, düzeltmeler yapmıştır. Bu yayınların bazıları &8211;Atatürk hayatta iken- okullarda ders kitabı olarak okutulmuştur. İşte bunlardan birisi, dört ciltlik Tarih kitabıdır. Bu ciltlerin 1V.sü “Tarih-1V, Türkiye Cümhuriyeti´´ (1931) adını taşımaktadır. Atatürk`ün tarih ve Türklük anlayışını da ortaya koyan bu ciltte, Türk milliyetçiliği ve Türkiye Cumhuriyeti´´ ilişkisi üzerine “Milliyetçilik´´ başlığı altında şu açıklamalar ve değerlendirmeler yapılmaktadır:
“Milliyetçilik:
Millî Mücadele başlamadan önceleri bizde milliyetçilik cereyanı henüz vazıh bir görünüş almış değildi. (&8230;)
Türkçülük, Osmanlı unsurlarının ayrı ayrı tuttukları milliyetçilik cereyanlarına karşı koymak gayretinden, bütün Türk kavimleri birleştirmeği istihdaf eden Turancılığa kadar gidiyor ve bazen de İttihad-ı İslâm fikirleriyle karıştırılıyordu. Elhasıl fikirlerde ve cereyanlarda vuzuh ve kat`iyet yoktu. Hele siyasi hayatta bu fikirlerin tesiri pek az hissolunuyordu.
Türk milliyetçiliği Ancak Millî İdare`den sonra her sahada bütün vuzuh ve şumuliyle hakikî mana ve delâletini bulmuş, siyasî, iktisadî, harsî bir devlet sistemi halini almıştır. Halk Fırkası, milliyetçiliği en ehemmiyetli umdelerinden biri edinmiştir. Meşrutiyet devrinde kurulmuş olan (1912) Türk Ocakları adlı gençlik cemiyeti Cumhuriyet devrinde yüzlerce şubesi olan bir teşkilat halinde genişlemiş ve 1931 kurultayında verdiği kararla maksad ve gayede tamamen beraber olduğu Halk Fırkasına iltihak etmiştir.´´[12]
Atatürk devri ders kitaplarından birisi de, Atatürk`ün yakın çevresinde bulunmuş edebiyatçılardan İsmail Habib (Sevük) tarafından Liseler için hazırlanan “Yeni Edebî Yeniliğimiz´´ (1930) adlı edebiyat kitabıdır. Bugün de değerlendirmeleri ve üslûbuyla değerini koruyan bu kitapta, Cumhuriyet Devri ile ilgili bölüm başlığı şöyledir:
“Son Devrin Türkçülüğü -Türkçülüğün Fiilî ve Umumî Zaferi-´´
Alt başlıklar da şöyle:
a. Devlet unvanında Türkçülük
b. İlk Türk Ordusu
c. Türk milliyetçiliğinin Beyannamesi
d. Siyasi Türkçülük
e. Müstakil Türkçülük
f. Lâik Türkçülük
g. Medenî Türkçülük
k. Lisanda Türkçülük
l. Umumi Netice
Bu başlıkların her birinde Cumhuriyet`in kurulması ile milliyetçilik uygulamasının nasıl başarıldığı anlatılmaktadır.
İsmail Habib, “Son Devrin Türkçülüğü &8211;Türkçülüğün Fiilî ve Umumî Zaferi-´´ başlığı altında Türkiye Cumhuriyeti`nin kuruluşu ile Türk milliyetçiliğinin bir sistem halinde nasıl uygulamaya konulduğunu, Türk milliyetçiliği ideallerinin nasıl başarıldığını şöyle anlatıyor:
“&8230;Milliyetin muhtelif safhalarda muhtelif icabatı vardır. İşte bu muhtelif cepheli idealin bir çok cephelerini eskiden beri seçenler oldu. Lisanda, tarihte, halkçılıkta, siyasette, hülâsa milliyetin havzasına dahil her sahada o ideali bazen mübhem, bazen açık; bazen nazarî, bazen fiilî: sezip söyleyenler de söyleyip tatbika kalkmak isteyenler görüldü. Fakat bütün o seziş ve görüşleri umumî ve müstekar bir realite halinde taazzi ettirmek şerefi millî hükümetindir.´´[13]
“Fikir başka, fiil başka; söz başka, tatbik başka hatta fiil ve tatbik başka, o fiil ve tatbiki umuma şamil bir kudret ve istikrar yapmak yine başkadır.Türkçülük cereyanındaki bu son devir, işte o fikirleri birer fiil, o sözleri birer tatbik; fiil ve tatbik halinde tecrübe edilmek istenen şeyleri de bütün vatana şamil birer kudret yaptı. Bu işin mebdei olarak millî cidalin fiilî bir devlet manzarası aldığı tarih &8211;yani 23 Nisan 1920 de T.B.M.M`nin açıldığı gün- kabul edilebilir. O tarihten itibaren inkılâbın safha safha inkişafı Türkçülük ve milliyet taazzisinin de safha safha zaferi oldu.´´[14]
Ziya Gökalp
Türk Milliyetçileri-Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti
Ziya Gökalp ve Atatürk
İkinci Meşrutiyet devrindeki (1908-1918) adıyla Türkçülük, şimdiki adıyla milliyetçilik, Türkiye Cumhuriyeti`ni kuran fikir veya dünya görüşüdür. Türk milliyetçileri, Türkiye Cumhuriyeti`nin millî ve asrî devlet olarak kuruluşunu, ideallerindeki Türk devletinin kuruluşu olarak görmüşlerdir. Bunu, hem Millî Mücadele`nin lideri ve Türkiye Cumhuriyeti`nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk`ün sözlerinde ve uygulamalarında hem de o devrin Türk milliyetçilerinin eserlerindeki değerlendirmelerinde açıkça görüyoruz.
Atatürk, Türk milliyetçiliğinin teorisini kuran en büyük Türkçü fikir adamı Ziya Gökalp için “fikrimin babası´´ ifadesini kullanmıştır. Cumhuriyet Devrindeki birçok hukukî ve sosyal düzenlemenin arkasında Ziya Gökalp`ın fikirleri vardır. Bunun için Türkçülüğün Esasları adlı esere bakmak yeterlidir.[15] Buna karşılık Türk milliyetçiliğinin büyük fikir adamı ve sosyolog Ziya Gökalp da, Türk milliyetçiliğinin teorisini ve uygulama planlarını ortaya koyan Türkçülüğün Esasları(1923) adlı temel fikir eserinde, Cumhuriyet`in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk`ü, “Türkçülüğün en büyük adamı´´ ve “Türk milliyetçiliğine resmiyet veren ve Türk milliyetçiliğini fiilen tatbik eden ´´ olarak nitelemektedir
Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları adlı eserinde Türkçülüğün, Cumhuriyet devrine gelinceye kadar olan tarihî gelişmesini anlattıktan sonra Atatürk`ün, Türk milliyetçiliği tarihi içindeki önemli yerini şöyle tespit ediyor:
“Bununla beraber, Türkçülüğe dair bütün bu hareketler verimsiz kalacaktı, eğer Türkleri Türkçülük mefkûresi etrafında birleştirerek, büyük bir çökme tehlikesinden kurtarmağa muvaffak olan büyük bir dâhî zuhur etmeseydi! Bu büyük dâhînin adını söylemeğe hacet yok. Bütün Cihan bugün Gazi Mustafa Kemal Paşa ismini mukaddes bir kelime addederek her an hürmetle anmaktadır. ´´ [16]
Yine Ziya Gökalp, Karl Marks`ın “Tarihî Maddecilik´´ sistemini tenkit ettiği bölümde de Mustafa Kemal`in, Türkiye Cumhuriyeti`ni kurarak, Türk milliyetçiliğini devlet hayatında uygulamayı başaran kişi olduğunu şöyle ifade ediyor:
“Meselâ Türkçülerin ortaya attıkları &8216;Türkçülük` fikri, küçük bir topluluğa has bir tasavvurdan ibaretti. Bu küçük topluluğun kafasındaki tasavvuru Türk milletine yayarak onu bir mefkûre haline getiren Trablusgarp, Balkan Harpleriyle, 1. Dünya Savaşı`ndaki felâketler olmakla beraber, bu mefkûreye (Türk milliyetçiliğine) resmîlik veren ve onu fiilen tatbik eden de ancak Mustafa Kemal oldu.´´[17]
Yusuf Akçura ve Atatürk
Türk milliyetçiliğinin teorisini hazırlayan iki büyük şahsiyetin birisi Ziya Gökalp ise değeri de Yusuf Akçura`dır. Kazan Türklerinden olan Yusuf Akçura, Türk Ocağı ve Türk Yurdu dergisinin kurucularındandır. Kısaca Türk milliyetçiliğinin ve “Bütün Türklük´´ ülküsünün öncülerindendir. Millî Mücadele`ye fiilen katılmış, Cumhuriyet`in kuruluşunda Atatürk`ün yakın çevresinde bulunmuştur. Atatürk`ün dış politika danışmanlığını da yapan Yusuf Akçura, Türk Tarih Kurumunun da ilk başkanlarındandır.
Yusuf Akçura`nın birçok eseri bulunmakla beraber Türk milliyetçiliği açısından en tanınmışları, 1904`te yayımladığı “Üç Tarz-ı Siyaset´´ ve 1928`de yayımladığı “Türkçülük-Türkçülüğün Tarihî Gelişimi-´´ adlı eserleridir. Yusuf Akçura`nın “Türkçülük&8211;Türkçülüğün Tarihî Gelişimi-“ adlı bu eseri, Türk Ocakları`nın 1927 Kurultayında alınan bir karar üzerine hazırlanan ve 1928`de yayımlanan Türk Yılı adlı yayının içinde uzun bir makale olarak yer almıştır. Türk milliyetçiliği tarihine dair ilk eser olmasına rağmen bugün de en değerli temel kaynaklarından biridir.
Yusuf Akçura, Türk Ocağı mensubu olarak hazırladığı bu önemli Türk milliyetçiliği tarihine dair eserinde, Türkiye Cumhuriyeti`nin kuruluşunun Türk milliyetçileri açısından ne anlama geldiğini, Türk milliyetçiliği tarihinde Cumhuriyet`in yerinin ne olduğunu şöyle değerlendiriyor:
“Türkiye Cumhuriyeti`nin başta Büyük Millet Meclisi nâmıyle, sonra hakikî adıyle kurulması, Türk milliyetçiliği açısından Türkçülük idealinin gerçekleşmesi demektir. Çoğu Türkçülerin belki hayatlarında gerçekleşeceğini ümit bile edemedikleri ideal, bir Türk dehasının kudretiyle gerçek olmuştu, millî Türk devleti kurulmuştu.´´
“Türkçülük fikri, yarım asır evvel nihayet birkaç kişinin dimağ ve kalplerinde düşünceler duygular ve emeller uyandıran, ara sıra dil ve kalemlerinden müphem ve çekingen bir şekilde çıkan bir nazariyeden ibaretti. Bu nazariye, o zamanlar muhite o kadar gayr-i munis idi ki taraftarı olanlar, onu pek açık süsleyip yaymaktan çekiniyorlardı. Halbuki Türkçülük fikri bugün tahakkuk etmiştir. Realiteler halinde tecelli ediyor.´´[18]
Hamdullah Suphi ve Atatürk
Türk Ocaklarının ünlü Başkanı ve Atatürk`ün iki defa Millî Eğitim Bakanlığına getirdiği Hamdullah Suphi, -Türk Milliyetçiliği,Türkiye Cumhuriyeti ve Atatürk- ilgisini en veciz şekilde şöyle ifade ediyor:
“Bin iki yüz seneden beri Türk milletine hitap eden Orhun Kitabesi, nihayet asırlarca zaman sonra bizden, Anadolu`dan cevabını aldı. Bu cevap Türk`ün hakkı ve Türk için Türk Devletini kuran ve Türk milliyetperverliğinin cihan karşısında en büyük timsali olan genç kahramanın sesidir.´´ (Dağ Yolu)
Sadri Maksudi ve Atatürk
Türk Milliyetçiliğinin teorisini yapan ünlü fikir ve ilim adamlarından birisi de Prof. Sadri Maksudi`dir.[19] Atatürk, Sadri Maksudi`yi 1925“te Ankara Hukuk Mektebi için Avrupa`dan Türkiye`ye davet etmiştir. Tarih Kurumu`nun kurulması ve Tezi`nin geliştirilmesinde Atatürk`e tesir edenlerin başında Sadri Maksudi gelir. Ayrıca Atatürk`ün, kitabının başına el yazısı ile Türk dili hakkındaki “Millî his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. &8230;´´ diye başlayan cümlelerini yazdığı kişidir. Sari Maksudi, 1930`da Türk Ocakları adına yayımlanan bu kitabında, Cumhuriyet`in kuruluşu ve milliyetçilik ile igisi konusunda şu ifadeleri kullanıyor:
“Bugünkü Türkiye`nin istinat ettiği büyük esas ise, Türklük mefkûresidir, milliyetçiliktir. Devletin dayandığı esas unsur da büyük bir çoğunluğu teşkil eden Türk halkıdır.´´ [20]
Atatürk Dönemi`nde
Azınlık Okulları ve Türkçe,
1925`te Millî Eğitim Bakanlığı yabancı okullarındaki mecburî Türkçe derslerini haftada beş saate çıkardı.
1926`da bütün yabancı okullarında kayıtların da Türkçe tutulması mecburiyetini getirdi.
Bütün bunlar gösteriyor ki Türkiye Cumhuriyeti Türk milleti varlığına dayanan millî bir Türk devletidir. Atatürk bir Türk milliyetçisidir.Türkiye Cumhuriyeti`nin kurucuları Türk milliyetçileridir. Türkiye Cumhuriyetinin kurucu fikri de Türk milliyetçiliğidir.
“TÜRKÇÜLÜK´´
SÖZÜ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER-TESPİTLER
Günümüzde “Türkçülük´´ sözünü &8211;terimini- çekici, olumlu ve hoş bulmayanlar olabilir. Hattâ olumsuz bir çağrışım yapan bir kavram olarak da algılayanlar olabilir. Bu durum, Türkçülük sözünün taşıdığı anlamdan değil, kökeni ikinci Meşrutiyet devrine kadar uzanan siyasî ve kültürel sebeplerle günümüzdeki sömürgeci-küreselci propagandalardan kaynak- lanmaktadır. Çok kavimli Osmanlı Devleti`nin dağılıp yıkılmasını önlemek için ortaya atılan “Siyasî Osmanlıcılık´´ ve “Siyasî İslâmcılık´´ taraftarları, bu akımlardan sonra siyasi özellik kazanan “Türkçülük´´ fikrini hoş karşılamadılar ve hattâ terimle alay edenler de oldu. İkinci Meşrutiyet devrinde Türkçülüğe karşı çıkanlar, genellikle Osmanlı vatandaşı Türk olmayan Müslümanlar olmuştur. Başta Müslüman Arnavutlar ve Araplar, sonra diğerleri, “Türkçüler´´e, “İslâmda dava-yı kavmiyet olmaz.´´ diyerek, hücum etmişlerdir. Aslında bunu yapanların çoğu, “Siyasi İslâmcı´´ kimliği altında kendi “kavmiyetçiliğini´´ yapanlardır. Osmanlı`nın son döneminde, Türklerin dışında her kavim, kendi hesabına dernekler kurarak siyasi ve kültürel çalışmalar yapıp yayınlar yaparken, aynı çalışmaları Türkler yapınca “İslâm`a aykırı´´ oluyordu. Yani Osmanlı içinde kendi kavmiyetçiliğini (milliyetçiliğini) yapmak sadece Türkler`e gelince sakıncalı oluyordu. Durum bugün de pek değişmemiştir.
Çok kavimli Osmanlı Devleti`nin dağılıp yıkılmasından sonra yerine, Türkiye Cumhuriyeti, “Türk milleti´´ varlığına dayanan “millî devlet´´ olarak kuruldu. Adı üzerinde “Türk´´ devleti. Böyle olmasına rağmen, Atatürk dönemi hariç, Cumhuriyet devrinde de durum pek değişmemiş, 1940`lı yıllardan sonra, humanist-Batıcı zihniyete sahip iktidarların propagandaları ile “Türk´´ ve “Türkçülük´´ sözlerinin soğuk veya olumsuz anlamlı algılanması sağlanmıştır. Günümüzde de, Osmanlı`nın dağılma döneminde olduğu gibi, kendisini “Türk´´ten ayrı gören Müslüman gruplar, yine açık veya gizli kendi kavmiyetçiliklerini yapmakta, bunu kendilerine hak olarak gördükleri halde, Türk`ün “Türk´´ olduğunu ifade etmesini hak olarak görmemektedirler. Türkiye`yi bölmek için her gün etnik kimlik üzerinden siyaset yaparak bölücülük veya “ırkçkılık´´ yapanlar, “Türk´´ ve “Türkçülük´´ten bahsedilince, feryadı basmaktadırlar. “Türk olduğunu ifade´´ ve “Türkçülük´´ Türk`ün kurucusu ve sahibi olduğu Türkiye Cuhuriyet`inde, bir taraftan sanki “siyasi suç´´ gibi gösterilmekte; diğer taraftan güya siyasetin dışında kalmış görünen “Cemaatçi´´ diye tabir edilen “İslâmcı !´´ guruplar tarafından İslâm`a aykırı bulunmaktadır.
Bütün bunlardan sonra, siyasi fikir tarihimize dikkatlice baktığımızda şunu tespit zor değil. Gerek Osmanlı devrinde gerek Cumhuriyet devrinde “Siyasi İslâmcılık´´ taraftarlarının büyük çoğunluğu, Türk asıllı olmayan Müslümanlardır. Bu bize, ister istemez, “etnik-kavmiyetçilik´´ yapanların, bu “etnikçi´´ kimliklerini “siyasi İslâmcılıkla perdelediklerini´´ düşündürmektedir.
Öyle bir anlayış ve zihniyet varki, Müslüman olmak için sanki “Türk´´ ve “Türklük´´ düşmanı olmak gerekiyor. Sanki, Türk, Müslüman olamaz veya Müslüman`ın Arab`ı, Acem`i, Arnavud`u, Çerkes`i, Kürd`ü vsi. olabilir fakat Türk`ü olamaz. Türk , “Türk´´ olduğunu ifade ederse, haşa dinden çıkar. Ama, Türk`ün dışında bütün kavimler, etnik çalışmalarını yapabilirler, din onlar için cevaz veriyor. Yasak Türk için.
Türkiye`de, halkın 88`i Türk kökenli olduğu; devletin adının “Türkiye Cumhuriyeti´´ olduğu; Cumhuriyet`in kurcu ideolojisinin &8211;fikrinin- “Türkçülük-Türk milliyetçiliği´´ olduğu halde, “Türk´´,´´Türkçülük´´ hatta “Türk milliyetçiliği´´ terim kavram veya sözlerinin olumlu anlamla algılanmaması garip bir durumdur. Sanki milletin kendi kimliğinden utanması gibi bir durum söz konusu.
Bunun sebeplerinden birisi, Osmanlı devrinden gelen ümmet zihniyetinin kalıntıları ve bu kalıntının, “İslâmcılık kimliği´´ altında, Türk`ün aleyhine hâlâ kullanılmasıdır. Diğer ana sebepler ise, dış kaynaklıdır. Büyük sömürgeci devletler ve “küreselci sermaye´´, sömürecekleri ülke halkının kendini savunma silahı olan “milliyetçilik´´ fikrini, halkın elinden almak; gözünden düşürmek için “milliyetçilik´´ terimine olumsuz bir anlam yüklemişlerdir. “Sömürgeciler´´e ve “küreselciler´´e göre milliyetçilik, bencil, bölücü, gerici, modası geçmiş, ekonomik faydalara ters düşen, dünyanın gidişine uymayan bir fikir ve dünya görüşüdür. Bu fikirler, sömürgeci-küreselcilerin içerideki işbirlikçileri tarafından basın-yayın yoluyla işlenmektedir. Çünkü “millî devlet´´ yapısı ve milliyetçilik, sömürgeci-küreselcilerin önünde engeldir.
“Türk´´ ve “Türkçülük´´ kavramlarının olumsuz algılanmasının sebeplerinden birisi de, 1990 öncesi Rusya`da hakim olan “Sovyetler Birliği´´ rejimi yani “Sosyalist-Komünist´´ rejimdir. Özellikle ideolojik kavga yılları olan 1980 öncesinde, Sosyalistler`e göre, “Sosyalist´´ olmayan herkes, özellikle “Türkçülük-milliyetçilik´´ mensupları, Faşist, ırkçı, gerici vs olarak suçlanması, kötülenmesidir. Dün Türk milliyetçiliğini ve milliyetçileri “Faşit´´ olarak suçlayan “soyalistler´´in pek çoğu bugün, AB ve “küreselci sermaye´´nin emrinde “demokratikleşme´´,´´insan hakları´´,´´azınlık hakları´´, “mozaiklik´´, “çok kültürlülük´´ vb kavramlar arkasında Türkiye Cumhuriyeti`nin “millî´´ ve “üniter´´ yapısının altını uymaya çalışmaktadırlar.
Kısaca, “Türk´´ ve “Türkçülük´´ bir taraftan kendileri her fırsatta etnik-kavimcilik yaptıkları halde bunu “İslâmcılık´´ kimliği ile perdeleyenler; 1940`lı yıllardan itibaren Türkiye`nin idaresine hakim olan “Hümanist-Batıcı´´ zihniyet; Atatürk`ün ölümünden sonra,1990 öncesi yıllarda Sovyet propagandasının tesirinde kalan “Sosyalistler; 1990 sonrası yıllarda da sömürgeci-küreselciler tarafından olumsuz anlam yüklenerek gözden düşürülmeye çalışılmaktadır.
Günümüz Türkiyesi`nde siyasi idareye hakim olan filkir ve güçlerle, sömürgeci-küreselci güçlerin birleştikleri nokta, “Türk´´ ve “Türkçülük´´ (Türk milliyetçiliği) aleyhtarlığıdır. Bu yukarıda açıkladığımız sebeplerden anlaşılacağı gibi “tezat´´ veya “çelişki´´ değidir. Etnik kimliklerini İslâmcılık kisvesi altında gizleyerek Türk ve Türkçülük düşmanlığı yapanlarla, Sömürgeci-küreselcilerin gayeleri ayrı olmakla beraber hedefleri aynıdır.
Türkiye`de, “mozaikçilik´´, “alt kimlik´´, “üst kimlik´´ tatışmaları ile “Türk kimliği´´ni tartışmaya açanlar, “Türkiye Cumhuriyeti´´nin “millî devlet´´ yapısından, “Türk´´ adından ve “Türkçülük´´ fikrinden rahatsız olanlardır. Bunların fikir kimliklerine baktığımızda ya “İslâmcı´´ ya “küreselci´´ veya aynı kapıya çıkan “Avrupa Birlikçi´´ olduğunu görüyoruz. Türkiye`de yakın yılların siyasi İslâmcıların “siyasi lideri´´ Necmettin Erbakan`ın “Sen Türküm, doğruyum diye bağırtırsan;birisi de çıkar, ben Kürdüm, daha doğruyum ,çalışkanım der.´´ diyerek “Türk`üm´´ denilmesine karşı çıkıyor. Bir başka siyasi İslâmcı da , “her yere &8216;Ne mutlu Türküm diyene` sözünün yazılmasından´´ şikâyet etmektedir.
Türklerin kurucusu ve sahibi olduğu Türkiye Cumhuriyeti`nde “Türk´´ olmaktan, “Türk kimliği´´nden “Türküm´´ demekten bir Türk`ün rahatsız olabileceğini düşünmek mümkün mü?
“Hepimiz Hırantız.´´ “Hepimiz Ermeniyiz.´´ diye sokaklara çıkıp nara atanlar, Türk vatanı , Türk milleti, Türk devleti adına şehit edilen Mehmetçikler için bir gün bir defa çıkıp, “Hepimiz Türküz.´´, “Hepimiz Mehmetçikiz.´´ diyebiliyorlar mı?
Türkiye`de “Türk´´ün ve “Türkçülüğün´´ düşmanı, önce Türk`ün ekmeğini yiyen, Türk`ün koynunda beslenenlerdir. Dışarının işbirlikçisi de bunlardır. Bunlar bilinen durumlardır. Hain her zaman hainlik yapacaktır. Bu onun şanındandır. Bunlara üzülmüyoruz.
İnsanı bir Türk ve Türkçü olarak üzen, halis muhlis Türk asıllı, Türk kökenli, Türk oğlu Türk olanların, “Türk´´ ve “Türkçülük´´ sözlerine, kavramlarına ilgisiz kalması veya propagandalara kanarak, soğuk bakmasıdır.
Atatürk’ün benimsediği millet anlayışı subjektiftir. Bu anlayışa göre millet bir takım subjektif bağlar ile birbirine bağlanmış insanların oluşturduğu bir topluluktur. Bu bağlar manevi niteliktedir. Bu bağlar arasında mazi, hatıra, amaç, ideal, istikbal ülkü birliği gibi unsurlar yer almaktadır. Geçmişte yaşanılan ortak acılar veya birlikte kazanılan başarılar, ortak amaca varmak için girişilen mücadeleler, ortak tehlikelere karşı birlikte karşı koyma isteği gibi faktörler insanları birbirine bağlar ve milleti oluşturur18. Subjektif bir millet anlayışını benimseyen Atatürk de milleti şu şekilde tarif eder: Zengin bir hatıra mirasına sahip olan, birlikte yaşamak hususunda ortak arzu ve bunu kabulde samimi olan; ve sahip olunan mirasın korunmasına birlikte devam hususunda istek ve dilekleri ortak olan insanların birleşmesinden oluşan topluma millet adı verilir.”19 Milliyetçilik ise Atatürk’e göre “İlerleme ve gelişme yolunda ve milletlerarası temas ve ilişkilerde, bütün çağdaş milletlere paralel ve onlarla uyum içinde yürümekle beraber, Türk milletinin özel karakterini ve başlı başına bağımsız kimliğini korumaktır.”20 Millet tanımında olduğu gibi Türk kimliği konusunda da Mustafa Kemal’in sözleri ya da tanımları o dönem için bir pusula vaziyeti gördüğünden Onun bu konuyla ilgili görüşlerine bakmak faydalı olacaktır. Mustafa Kemal, Türk milletinin oluşumunda etkili olan tabi ve tarihi olguları şu şekilde sıralar: a)Siyasal varlıkta birlik b) Dil Birliği c)Yurt Birliği d)Irk ve köken Birliği e)Tarihi yakınlık e)Ahlaki Yakınlık.21 Atatürk’ün millet olmada ilk aradığı şart görüldüğü üzere bir üniter devlettir. Siyasal varlıkta birlikle bunu kastetmektedir. Dil birliğine yine aynı şekilde önem vermektedir. Ancak Türk milletini oluşturan unsurlar arasında ırk ve köken birliğini saymasına rağmen Atatürk’ün Türk milleti için hiç bir zaman ırki ölçütler kullanmadığını görmekteyiz. Nitekim ırki bir temele dayandırmadığını şu açıklamalarından anlamak son derece kolaydır. “Bugünkü Türk Milleti siyasal ve sosyal topluluğu içinde kendilerine Kürtlük fikri, Çerkezlik fikri ve hatta Lazlık fikri veya Boşnaklık fikri propaganda edilmek istenmiş vatandaş ve millettaşlarımız vardır. Fakat geçmişin despotluk devirleri ürünü olan bu yanlış adlandırmalar, birkaç düşman aleti, gerici beyinsizden başka hiçbir millet bireyi üzerinde üzüntü ve tasadan başka bir etki yapmamıştır. Çünkü, bu millet bireyleri de bütün Türk toplulukları gibi aynı ortak geçmişe, tarihe, ahlaka, hukuka sahip bulunuyorlar. Bugün içimizde bulunan Hıristiyan, Musevi vatandaşlara kader ve talihlerini Türk milliyetine vicdani arzularıyla bağladıktan sonra, kendilerine yan gözle yabancı bakışıyla bakılmak, medeni Türk milletinin asil ahlakından beklenebilir mi?”22. Aynı açıklama da yine açıkça görülmektedir ki Atatürk milleti ırka dayandırmadığı gibi dine de dayandırmamaktadır. Yani milliyetçiliğinin vasıflarından biri laikliktir. Teokratik bir devlete ve mezhep çatışmalarına karşıdır. Atatürk millet tanımına din öğesini dahil etmemesini ise şöyle açıklar: “Türkler İslam Dinini kabul etmeden önce de büyük bir millet idi. Bu dini kabul ettikten sonra, bu din, ne Arapların, ne aynı dinde bulunan Acemlerin ne de sairenin Türklerle birleşip bir millet teşkil etmelerine tesir etmedi. Bilakis, Türk milletinin milli bağlarını gevşetti, milli heyecanını uyuşturdu. Bu pek tabi idi. Çünkü Muhammed’in kurduğu dinin amacı bütün milliyetlerin üzerinde hepsini kapsayan bir ümmet siyaseti idi.”23 Atatürk milliyetçiliğinin bir başka özelliği ise milli vatan kavramını benimsemesi ve irredentayı reddetmesidir. Bu aynı zamanda Atatürk milliyetçiliğinin barışçı yanını da ortaya koymaktadır. Onun hedefi şartlara uygun, sadece kendi sınırları içerisinde bağımsız bir Türk devleti ve onun izlediği milli siyaseti hayata geçirmekti ve bu amacını şu sözlerle dile getiriyordu: “Panislamizm..Panturanizm siyasetinin başarıya ulaştığına ve dünyayı uygulama alanı yapabildiğine tarihte tesadüf edilmemektedir. Irk ayrılığı gözetmeksizin bütün insanlığı içine alan tek bir dünya devleti kurma hırslarının sonuçları da tarihe yazılmıştır. İstilacı olma hevesleri konumuzun dışındadır. İnsanlara her türlü şahsi duygu ve bağlılıklarını unutturup onları tam bir kardeşlik ve eşitlik içinde birleştirerek, insancı bir devlet kurma teorisinin de kendine göre şartları vardır. Bizim kendisinde açıklık ve uygulama imkanı gördüğümüz siyasi ilke milli siyasettir. Dünyanın bugünkü genel şartları yüzyılların dimağlarda ve karakterlerde yerleştirdiği gerçekler karşısında hayalci olmak kadar büyük yanılgı olamaz. Tarihin ifadesi budur, ilmin, aklın, mantığın ifadesi böyledir. Milletimizin, güçlü, mutlu ve istikrarlı yaşayabilmesi için devletin bütünüyle milli bir siyaset izlemesi, bu siyasetin iç teşkilatımıza tam olarak uyması ve ona dayanması gerekir. Milli siyaset dediğim zaman kastettiğim anlam ve öz şudur: milli sınırlarımız içinde her şeyden önce kendi kuvvetimize dayanmakla varlığımızı koruyarak, millet ve memleketin gerçek saadet ve refahına çalışmak… Genellikle milleti uzun emeller peşinde yorarak zora sokmamak… Medeni dünyadan, medeni, insani karşılıklı dostluk beklemektir24”. Atatürk’ün ortaya koymuş olduğu milliyetçilik anlayışı ırk ve kanı değil kültürü temel alan bir anlayıştır. Irka dayanmadığı gibi her hangi bir irredenta siyasetine karşı çıkar. Bu yönüyle de vatan kavramını öne çıkarır ve barışçıdır. Laik bir milliyetçilik anlayışıdır. Dini millet kavramının dışında bırakır. Bu özellikleri itibariyle Atatürk milliyetçiliği realisttir. Çünkü Anadolu gerçeğini göz ardı etmemiştir. Anadolu’da yaşayan nüfusu kapsayacak bir millet ve milliyetçilik anlayışı oluşturmuştur. Onun bu kapsayıcı tavrı “Türkiye Cumhuriyetini kuran Türkiye halkına Türk Milleti denir” söyleminde kendini bulmuştur. Nitekim Atatürk’ün bu yaklaşımı devletin de resmi yaklaşımı halini almıştır. Cumhuriyetin temel esaslarını belirleyen anayasada bunu görmek mümkündür. 1924 Anayasasının 88. maddesinde tartışmalar sonucunda belirlenen Atatürk’ün ortaya koyduğu millet tanımına uygun olan bir Türk tanımı 1924 Anayasasında şu şekilde yer almıştır: “Türkiye ahalisine din ve ırk farkı olmaksızın vatandaşlık itibariyle Türk itrak olunur. Türkiye’de veya hariçte bir Türk babanın sulbünden doğan veyahut Türkiye’de mütemekkin bir ecnebi babanın sulbünden Türkiye’de doğup da memleket dahilinde ikamet ve sinni rüşte vusulünde resmen Türklüğü ihtiyar eden veyahut Vatandaşlık kanunu mucibince Türklüğe kabul olunan herkes Türktür25.” Ayrıca millet ve milliyetçilik kavramları dönemin iktidarı ve tek partisi olan CHP’nin de ilgi alanındaydı. Milliyetçilik CHP’nin ilk açıklanan ilkelerinden biridir. CHP ilk kez 1927’de yayınlanan nizamnamesinde milliyetçi olduğunu deklare etmişti. Ancak ilk programını 1931’de yayınlayan CHP ilk kez bu programda milleti resmi olarak tanımlamıştı. 1931 tarihli CHP programı milleti “dil, kültür ve mefkure birliği ile birbirine bağlı vatandaşların teşkil ettiği bir siyasi ve içtimai heyet” şeklinde tanımlamaktadır26. CHP programındaki bu tanım CHP’nin dönemin tek siyasi aktörü olması bakımından önemlidir. Çünkü bu tanım devletin izleyeceği milliyetçik politikasının temelini teşkil etmektedir ve bu dönemdeki pek çok uygulama, bu tanıma uygun bir biçimde gerçekleşmiştir.
SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi
Devletçiliğin iktisadî düzlemdeki görünümü “karma ekonomi” anlayışıdır. “Karma ekonomi” yaklaşımı sosyalizm benzeri bir yaklaşım olmayıp, esas itibarıyla, ekonominin gerekli altyapısını hazırlayıp, kalkınma sürecine paralel olarak piyasa ekonomisine geçişin gerçekleştirilmesidir. Atatürk’ün Devletçilik anlayışı bir kalkınma modelidir. Atatürkçü Devletçilik, kamu hizmeti dışındaki ticari ve sınai teşebbüslerinin pazar ekonomisi kuralları gereğince kurulup işletileceği ve günü gelince geniş bir mülkiyet zemini üzerinden özel kesime devredileceği, kalkınmada devlet öncülüğünü tanıyan bir pazar ekonomisidir.
Atatürk Devletçiliği “…sosyalizmin anladığı manada ve bir doktrin mahiyetinde olan devletçilik değil, sadece pratik ve pragmatik manada yani milli ekonominin zaruretleri, memleketin hızlı kalkınması ve bunun için sanayileşmesi ihtiyacı ile sınırlı olan özel teşebbüsün tam güvenlik ve istikrar içinde varlığını sürdürmesini de lüzumlu bulan başka bir deyimle, karma ekonomi sistemine dayanan hızlı sanayileşmeye dönük bir kalkınmayı gerçekleştirecek bir devletçiliktir” Atatürk’ün Devletçilik İlkesi esas itibarıyla bir kalkınma modeli olup, katı bir ideoloji olarak algılanmamalıdır. Atatürk’ün Devletçilik İlkesi değerlendirilirken dönemin ekonomik koşulları göz önünde bulundurulmalıdır.
Atatürk döneminde uygulanan devletçi iktisat politikasının, 1930’lu yıllarda ağırlık kazanması, devletçilik ilkesinin zaruriyet sonucunda ortaya çıktığı tezini doğrulamaktadır. Çünkü, İzmir İktisat Kongresi’nde benimsenen, liberal çizgiye yakın politikalar beklenen sonucu doğurmamıştır. Özel teşebbüs istenileni verememiş, ümit edilen sanayileşme gerçekleşmemiştir.
Görülüyor ki Devletçilik (karma ekonomi) = devlet + özel sektör’dür. Devletin, “karma ekonomi” politikasına göre kurduğu sanayi kuruluşlarına ve ortaklıklara Kamu İktisadî Teşebbüsü (KİT) denilmektedir. Sümerbank (1933) ve Devlet Sanayi Ofisi (1932) bunlardan en önemlileri arasındadır. Dünya Ekonomisi, tarihinin en ağır ekonomik krizini yaşarken, Türkiye Atatürk’ün akılcı ekonomi politikaları sayesinde bu buhranı en hafif biçimde atlatmıştır. 1929-39 Dünya sanayii üretim artışı %19 iken Türkiye’de %96 olmuştur.
Bu makale, Atatürk’ün sağcı mı yoksa solcu mu olduğuyla ilgili polemikler üzerine siteye eklenmiştir. Atatürk’ün karma ekonomi modelini uyguladığı hiçbir doktrinin etkisinde kalmadan pragmatist bir yaklaşımla ülkenin geleceği üzerine en iyisini uygulamaya çalıştığı apaçık ortadadır. Atatürk’ün bakış açısını kendi ideolojilerine göre sündürmek gibi bir çaba içerisine girmek ülkeye zarar getirmektedir.
ABD’li Yahudi bankacı işadamı David Rockefeller, son yüzyılın en büyük itiraflarını yaptı. Rockefeller’e atfedilen bu itiraflar, aslında hepimizin bildiği tarihi gerçekler…
İşte David Rockefeller’in söyledikleri:
“TÜRKİYE’YE ADNAN MENDERES ZAMANINDA “MARSHALL YARDIMI” İLE EL ATTIK”
Mesela Türkiye’yi ele alalım. Türkler de yıllar boyu komünizme karşı savaşmıştır. 1950’lerde ülke yönetimine bizim desteğimizle Adnan Menderes gelmişti. Aslında Menderes bizimle başta gayet güzel bir diyalog kurmuştu. Bizden seçimde aldığı destek karşılığında, Marshall yardımı adı altında devamlı borç alıyor ve ülkesinde yatırımlar yaparak sanayi yapısını geliştiriyordu. Fakat o kadar plansız ve programsız harcama yapıyordu ki; ödeme günleri geldiğinde bizden, borç ödemek için tekrar tekrar borç istemeye başladı. Biz de kendisinden ülkesini yabancı sermayeye açmasını ve bizim şirketlerimize özel imtiyazlar tanımasını, diğer bir deyişle Osmanlı İmparatorluğu’na dayatılan kapitülasyonlar benzeri şeyler talep ettik. Menderes bize bunu hiçbir zaman kabul etmeyeceğini söyledi ve bizden uzaklaşamaya başladı. Ülke insanı ilk defa asfalt yollarla tanışıyor, fabrikalar arka arkaya dikiliyordu. Ülkenin çoğunluğu Müslüman olduğu için ülkenin her yerine camiler yaptırıyordu. Menderes bu şartlarda iktidardaki yerini uzunca bir süre için sağlamlaştırdığını zannediyordu. Bir darbe ile bu işe bir son verildi ve sonunun öyle bitmesini istemediğimiz halde, çalışma arkadaşlarıyla beraber idam edildi. Sadece CELAL BAYAR kurtuldu, çünkü bir MASONDU ve yakın arkadaşı Papa Roncalli ya da diğer adıyla 23. John, Vatikan’ın baskısıyla onu idamdan kurtardı.
“1980 DARBESİ BİZİM İSTEKLERİMİZ DOĞRULTUSUNDA YAPILDI”
Aynı ülkede gerçekleşen 1980 darbesi de bizim isteklerimiz doğrultusunda yapıldı. O zamanlar ülkede bir solcular, bir sağcılar iktidara geliyor ve bizim isteklerimiz doğrultusunda ülke ekonomisini yönlendiriyorlardı. Fakat Amerika ve Avrupa’da gelişmiş ülkelerin piyasaları doyuma ulaşmışlar ve biz yeteri kadar mal satamaz olmuştuk. Bunun üzerine diğer az gelişmiş ülkelere uyguladığımız planı onları da uygulamak istedik ve serbest piyasa ekonomisine geçmelerini ve ithalatın serbest bırakılmasını talep ettik. Bu istediğimizi kabul etmiş görünüyorlar, fakat işi uzatıyorlardı.
BİNLERCE TÜRK GENCİ UYDURMA İDEOJİLER UĞRUNA CAN VERDİ
En sonunda bu ikilem yine bildiğimiz yollarla, Ordo Ab Chaos ile çözüldü. Yani önce kaos, sonra düzen. Provokatörlerimiz aracılığıyla sağ ve sol ideoloji kavgaları başlatıldı. Aslında başında onay vermiş gibi göründüğümüz Kıbrıs Savaşı’ndan sonra ülkeye uygulanan ambargo sayesinde halk canından bezmiş, ülkede yağ ve tuz bile bulunamaz olmuştu. Karaborsacılar zenginleşirken halk iyice sefalete düşmüştü. Ülkeye gönderilen provokatörlerimiz için bu halkı kışkırtmak hiç zor olmadı. Ülke halkı sağcı ve solcu olarak iyiye bölündü ve çatışmaya başladılar. Olaylar öyle bir dereceye geldi ki, hergün elli-altmış kişi sokak çatışmalarında ölmeye başlamıştı. Bütün ülke terör korkusu altında eziliyordu. İnsanlar akşamları sokağa çıkamaz olmuştu. Her an bir serseri kurşuna hedef olmak vardı. Binlerce Türk genci uydurma ideolojiler uğruna can vermişti. Hükümetler birbiri arkasına iktidara geliyor fakat olayları önleyemiyorlardı. Sonra darbe geldi ve bütün olaylar bıçak gibi kesiliverdi. Zavallı ülke halkı bu sözde başarıyı darbenin bir neticesi olarak gördüler. Çünkü nihayet terörizm sona ermiş, ülkeye huzur gelmişti. Aslında provokatörlerin görevi bitmiş, sahneden çekilmişlerdi. Burada oynanan oyun, halkı umutsuz ve çaresiz bir duruma düşürmek ve onlara bir “kurtarıcı” sunmaktır; ondan sonra bu kurtarıcı ne yaparsan yapsın hemen kabullenecektir.
ÖZAL, İSTEKLERİMİZ DOĞRULTUSUNDA KAPILARI SONUNA KADAR AÇTI
Askeri hükümet bir süre devlet yöneticiliği yaptı ve bizim belirlediğimiz bir kişiye yönetimi devretti. Bu Turgut Özal’dı. Özal, tam da bizim isteklerimiz doğrultusunda ülkenin kapılarını bize sonuna kadar açtı. Bizim şirketlerimiz bu bakir piyasaya kurtlar gibi saldırdılar. İlk önceleri fiyatları çok düşük tutarak yerli sanayinin rekabet gücünü düşürdüler. Ülke artık Amerikan ve Avrupa yapımı mallarla dolmuştu. Sanayi şirketlerimiz stoklarını eritirken finans şirketlerimiz de ülkeyi artan ithalatı karşılayabilmeleri için yüksek faizlerle borç yatağına sürüklüyorlardı. Böylece, gelişmekte olan ülkeler olarak adlandırdığımız bu ülkelerin hemen hemen hepsinde uygulanan ve 80’li yıllarda başlatılan bu proje ile, bütün ülkeler, hem bizlerden aldıkları mallarla sanayi şirketlerimizi zenginleştirmeye devam ediyorlar, hem de bu malların karşılığı olan ödemelerini yapabilmek için bizim finans şirketlerimizden aldıkları yüksek faizli kredilerle, her sene artan bir borç batağına sürükleniyorlar.
TÜRKİYE’DE PARA İTİBAR GÖRDÜ; ARKADAŞ, DOST, AİLE GİBİ KAVRAMLAR UNUTULDU
Bu arada, Özal bütün bunların yapılabilmesi için gereken kanunları yavaş yavaş çıkarmıştı. Bu ülke vahşi kapitalist sistemle o kadar çabuk uyum sağladı ki, bizim bile düşünemediğimiz hayali ihracat gibi vurgun yöntemleri keşfettiler. İnsanlar artık en kısa ve en kolay yönden servet yapmanın peşine düştüler. Rüşvet, devlet bankalarının çeşitli entrikalarla soyulmaları, banker skandalları birkaç örnek. Arkadaş, dost, aile gibi kavramlar unutuldu ve sadece parası olanlar itibar görmeye başladı. Bu arada, yerli sanayi can çekişiyor, küçük işletmelerden başlayarak yavaş yavaş büyük işletmelere doğru bir iflas dalgası yayılıyordu. Devlet işletmeleri ise bizim istediğimiz yöneticilerin atanmaları sağlanarak zarar ettiriliyordu. Sonunda bu işletmeler ya kapatılıyor ya da özelleştirme hikayesiyle, ucuz fiyatlarla şirketlerimiz tarafından ele geçiriliyordu.
“KÜRT DEVLETİ PROJESİNİ” HAYATA GEÇİRMEK İÇİN ÖNCE ÖRGÜT YARATTIK
Beyni yıkandığı için temiz hayallerle işe başlayan Özal, sonunda bu sistemin gerçeklerini görerek kendisini de kapitalizmin çarklarına kaptırdı. Ailesini ve yakın çevresini zengin etmeye başladı. Öyle bir duruma geldiler ki Özal’ın çevresinde prens ve prensesler ortaya çıkmaya başlamış, biz ülke monarşizme dönüyor diyerek kaygılanmaya başlamıştık. Aslında tam bir komedi oynanıyormuş. Her neyse, ülke insanının tepkisini ölçmek için kendisinden Kürt devleti fikirlerinden bahsetmesini istedik. Fakat bu düşünceler kendisine pahalıya maloldu. Biz de Kürt devleti projemizi hayata geçirmek için PKK denilen bir örgüt yaratıldı. Bu örgütle uğraşmak ülke ekonomisine çok büyük zarar verdi ve şu anda koskoca Osmanlı İmparatorluğu’ndan geriye kalan bir avuç toprakta varlığını sürdüren Türkiye, bizim hiçbir istediğimiz geri çevirecek durumda değil. Sanırım yakın gelecekte topraklarından biraz daha, bir süre sonra da bizim için hala geçerli olan Sevr Antlaşması uyarınca hemen hemen tamamından fedakarlık etmek zorunda kalacak.
TÜRKİYE BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ… SU KAYNAKLARININ ÖNEMLİ BİR KISMI BURADA
Türkiye hakkında biraz daha durmak istiyorum; çünkü dünyadaki en stratejik konumdaki ülkedir ve bizim için çok önemlidir. Nedenlerine gelince:
Bir kere Büyük İsrail Devleti topraklarının su kaynaklarının önemli bir kısmı şu anda Türkiye’ye aittir.
İkincisi, Müslüman ve demokratik bir ülke olarak bu konuda öncü bir ülkedir. İslamiyeti yıkmak istiyorsak önce Türkiye’den başlamalıyız.
Üçüncüsü, Avrupa ve Asya arasında bir köprü durumdadır.
Maden, petrol, doğalgaz gibi zengin yer altı kaynaklarına sahip Ortadoğu ve Kafkasya’ya hakim olmak istiyorsak bu ülke elimizin içinde olmalıdır. Ortadoğu hemen hemen elimizde sayılır. Kafkasya ve Orta Asya’daki diğer Türk devletleri de yakında darbelerle kargaşaya boğulacaklar ve avucumuzun içine düşecekler. Bu Türkler aslında birleşip bir araya gelseler karşılarında hiçbir güç duramaz. Bu yüzden böyle bir olasılığa karşı, ajanlarımız her an tetikte bekliyorlar. Türk devletlerinde kilit mevkilerdeki adamlarımız, aralarında en ufak bir yakınlaşma sezdiklerinde hemen istikrarı bozacak olaylar ve darbelerle bunu önlüyorlar.
EN ÖNEMLİSİ, TÜRKLER MEDENİYETİN BEŞİĞİDİR VE KÖKENLERİ SÜMERLERE KADAR DAYANIR
Dördüncüsü, ülke bor madenleri bakımından dünyanın en zengin ülkesidir ve bu maden dünyada yakın bir gelecekte, petrolden bile daha önemli bir hale gelecek.
Beşincisi ve belki de en önemli olanı Türkler medeniyetin beşiğidir. Türkler, Milattan Önce 4.000’lerde Orta Asya’da yaşayan büyük bir felaketten sonra yaşadıkları yerleri terk edip, Mezopotamya’ya ve Rusya üzerinden Avrupa’ya gelen Aryanlar, yani dünyadaki en medeni olarak kabul ettiğimiz Ari Irk’tandırlar ve Avrupa’daki Finliler, Macarlar gibi bazı uluslar Türk kökenlidir. Ayrıca Anadolu’da büyük uygarlıklar kuran Hititler ve Asurlular’ın da Türk kökenli olma ihtimali yüksektir.
Milattan Önce 3.500 yıllarında Mezopotamya’da yaşamış olan Sümerler ilk yazıyı bulan, toplumda adaleti sağlamak için ilk yasaları çıkaran ve mahkemeleri kuran, ilk para kullanan ve vergi toplaya, ilk okul açan ve tekerleği bulan ulustur: yani dünya medeniyetinin başlangıç noktasıdır ve soyları tarihçilerimizin araştırmalarına göre Türk kökenli insanlardır. Çünkü Sümerler o bölgenin yerli halkı değildirler; yani göçebedirler ve tarihçilerimizin araştırmalarına göre “kız” manasına gelen “kır” kelimesi, “öküz” manasına gelen “ökür” kelimesi gibi bugüne kadar çözülebilen 1000 civarında Sümerce kelime ve “Ayağını yere sıkı bas, Tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır, Sel gibi silip süpürmek, Yağ gibi erimek” gibi yüzlerce atasözü bugün Türkçe’de kullanılmaktadır. Sümerlerin Ay Tanrısı’nın simgesi olan “Yarımay”, bugün Türk bayrağında kullanılmaktadır. Roma ve Yunan medeniyetleri Sümerlerden oldukça fazla faydalanmışlardır; mesela yapılarındaki süslemeleri ve Tanrıları Sümer tapınaklarından gelir.
Fakat biz bunu örtbas etmek için, Milattan Önce 2.000 yıllarında, yani Sümerlerden 1.500 yıl sonra başlamış olmasına ve Yunan medeniyetini, dünyadaki ilk medeniyet olarak dünyaya tanıttık. Daha da ilginç olanı, Yunanlılardan önce Mısır Medeniyeti başlamıştır; ama onlar da ancak Sümerlerden 1000 sene sonra piramitlerini yapabilecek uygarlık düzeyine gelebilmişlerdir. Mayalar ve İknalar; Sümerlerden 2000 sene sonra ziguratlarını aynı biçimde yapmışlardır.
MEDENİYETİN BEŞİĞİ OLARAK TÜRKLERİ KABUL EDEMEZDİK, BU MİRASA EL KOYMALIYDIK
Medeniyetin beşiği olarak Türkleri kabul edemezdik; tam aksine binbir entrika ile bu kültür miraslarına el koyarak biz onları bütün dünyaya barbar, hak hukuk tanımayan bir toplum olarak tanıttık ve bunda da oldukça başarılı olduk. Sümer Kralları Urukagina ve Urnammu, çok tanrılı bir toplum kurarak, insanlar arasında adaleti sağlamak ve haksızlıkları önlemek için yasalar çıkararak, çağımız toplumlarına öncü olurlarken, bugün tek tanrılı bir toplum olan Türkiye’de bizim çalışmalarımız sonucu, fuhuş, rüşvet, hırsızlık, haksız kazanç ve gelir dağılımı aşırı düzeylerdir.
Aslında insanlar tarih kitaplarını açıp okusalar, bütün gerçeği görecekler ama insanoğlu için duyduğuna inanmak yeterlidir, okumak çok zor gelir.
Ben de o ana kadar en medeni ulus olarak İngilizleri görüyordum. Duydukları hiç hoşuma gitmeyince konuyu değiştirmek istedim.
OSMANLI’YI YIKMAK ZOR OLMADI
“Dünya ülkelerini nasıl ele geçirmeyi düşünüyorsunuz?” sorusuna ise şöyle cevap verdi:
Rothschild: Sana tarihten örnekler vererek gücümüzü göstermek istiyorum; Birinci Dünya Savaşı, Avrupa’da bize karşı olan imparatorlukları dağıtmak ve en önemlisi Osmanlı İmparatorluğu’nu parçalayarak Ortadoğu’daki petrol yataklarını ele geçirmek ve İsrail devletinin yolunu açmak için çıkarılmıştı. İsrail devletinin kurucusu sayılan Theodor Herlz, o zamanki Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit’e giderek, bizim ailemizin desteğiyle Filistin topraklarını satın almak istedi. Fakat padişah bize karşı çıktı. Bizim için Osmanlı İmparatorluğu’nu yıkmak çok zor olmadı. Çünkü padişahlar genellikle Türk kadınları yerine, fethettikleri ülkelerden köle olarak getirdikleri başka din ve ırklara mensup kadınlarla evleniyorlardı. Tabii Hürem Sultan gibi bu kadınlar zamanla ülke yönetiminde söz sahibi oldular ve kendileri gibi yabancı kökenli adamlarıyla bizim istediğimiz gibi, ülkeyi yıkıma götüren bir şekilde yönetmeye başladılar. Padişahlar ise devlet yönetiminin emin ellerde olduğu düşüncesiyle zevk ve sefaya dalmışlardı. Bu da Osmanlı’nın çöküş devrini başlattı. Mason örgütleri tarafından kışkırtılan insanların çıkardıkları isyanlarla topraklar kaybedilmeye başlandı. Hazine plansız harcamalarla tüketildi. Savaş sonunda hedefimize ulaşmamıza az kalmıştı; ama Atatürk adında bir lider ortaya çıkarak planlarımızı bir süreliğine ertelememize neden oldu. Tabii ki sonuçta bizim finans ve silah sanayi şirketlerimiz servetlerini onlarca kez katladılar. I. Dünya Savaşı sonunda Monarşizm tez olarak, Demokrasi antitez olarak, Komünizm’i yani sentezi oluşturdu.
İkinci Dünya Savaşı’nın asıl sebebi şu an olduğu gibi dünyada başlayan ekonomik krizlerdi; diğer bir önemli neden ise Diaspora’nın yani kutsal topraklar dışında yaşayan Yahudilerin, yeni İsrail devletini kurmaya yardımcı olmamaları ve bu ülkeye dönmeyi kabul etmemeleriydi. Hitler’in bulunduğu mevkiye gelmesi ve Alman ulusunu büyülemesi, yine bizim tarafımızdan aldığı mali yardımlar sayesinde olmuştur. Harriman, Guaranty tröstü gibi Amerikan finans devleri, Alman çelik kralı Thyssen’ın mali yardımları ve Thule Örgütü’nün desteğiyle Hitler, dünya savaşı başlatacak güce erişiyordu. Bu iş için Hitler seçilmişti; çünkü Yahudilerden nefret ediyordu. Sebebi ise, babaannesi o zamanlar zengin bir Yahudinin yanında hizmetçi olarak çalışıyordu ve babaannesi bu Yahudi patronu tarafından hamile bırakılmış, durumdan haberdar olan evin hanımı tarafından evden kovulmuştu. Babaanne kucağında bir bebek ile, yani Hitler’in babasıyla, başka bir iş bulamayınca koyu Katolik olan baba evine geri dönmüştü. Hitler zamanla bu gerçeği öğrenmiş, Yahudilere kin duymaya başlamıştı. İsrail topraklarına dönmemekte ısrar eden Yahudileri korkutmak amacıyla birkaç katliama izin verildi ve söylenenden çok daha az kişinin öldüğü bu katliamlar kullanılarak sözde milyonların yok edildiği Yahudi katliamı senaryoları üretildi. Şimdi aynı katliam senaryosu Ermeni Soykırımı adı altında Türklere uygulanmaktadır. Bu saçma soykırım masalı Türklere yüklenecek ve böylece Türkiye yüz milyarlarca dolar tazminat ödemek zorunda kalacak. Bu da Türk ekonomisi için büyük bir darbe olacaktır.
ATOM BOMBASI, YAHUDİLERİN YAŞADIĞI ALMANYA’YA ATILAMAZDI, BU NEDENLE JAPONYA KIŞKIRTILDI
Almanlar’dan nefret eden o zaman ki Siyonist başkanımız Einstein’ın Amerikan Başkanı Roosevelt’e bir öneri mektubu göndermesiyle atom bombası çalışmaları Manhattan Projesi altında başlatılmış ve kısa sürede sonuç alınmıştı. Ama bir sorun vardı, bu bomba çok güçlüydü ve deneme yapılabilmesi için Amerika’nın halkın desteğiyle savaşa girmesi gerekiyordu. Ayrıca Alman şehirlerinde çok sayıda Yahudi yaşıyordu; bu ülkeye atom bombası atılamazdı. Japonlar kışkırtıldı ve daha önceden haber alınmasına rağmen, halkın duygularıyla oynanarak desteğinin kazanabilmesi için yüzlerce Amerikan askerinin ölmesiyle sonuçlanan Pearl Harbor baskınına göz yumulmuş ve bu sorun da aşılmış oluyordu.
Ve böylece Büyük İsrail İmparatorluğu’nun temelini oluşturan İsrail Devleti 1948 yılında Rotschild Ailesi’nin cömert mali desteğiyle kuruldu. Ordo Ab Chaos yine işe yaramıştı. Bu arada savaşta iflas eden ülkelerin ekonomilerinin düzeltilmeleri için Harriman, Rockefeller, Vanderblit ve Rothschild finans kurumlarından aldıkları borç paralar devreye giriyordu.
SOVYETLER BİRLİĞİ’NE YETERİ KADAR ÜLKE TAHSİS EDİLMİŞ, MALİ DESTEK VERİLMİŞTİ
Sovyetler Birliği, Hegel Diyalektiği gereği bir karşıt güç yaratılması gerektiği için, Amerikan International Barnsdall Corporation şirketinin verdiği ekipman ve yine Amerikan W.A Harriman Company ve Guaranty Tröstü tarafından verilen mali desteklerle petrol kuyuları ve maden yatakları açarak, ekonomisini geliştirdi. Bu arada dünya ülkeleri komünizm ve kapitalizm arasında seçimlerini yapmaya başlamışlar; Sovyetler Birliği’ne kapitalizmi savunan bizlere karşı eşit bir güç oluşturması ve bu oyunun sürdürülebilmesi için yeteri kadar ülke tahsis edilmişti.
ÇİN, HENÜZ KONTROL EDEMEDİĞİMİZ BİR ÜLKE AMA ABD EKONOMİSİNE KATKISI BÜYÜK
Çin ise Amerikan Bechtel Corporation’ın verdiği teknoloji ve beyin gücüyle süper bir güç haline geldi. Bu ülke henüz kontrol edemediğimiz, dünyadaki tek ülke. Fakat Amerikan ekonomisine büyük katkıda bulunuyorlar; çünkü iş gücü çok ucuz, ayda 30 dolara çalışacak işçi bulmak bizim ülkelerimizde patronların en tatlı rüyası olurdu.
VİETNAM, KORE, KAMBOÇYA, TAYLAND, ENDONEZYA, AFGANİSTAN, İRAN-IRAK, YUGOSLAVYA SAVAŞ ENDÜSTRİSİ’NİN DENEME VE GELİŞMESİNE YARADI
Size dünyadan kısa örnekler vererek konuşmamıza devam edeceğim;
Vietnam savaşında, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği silah endüstrileri, yeni imal ettiği silahları deneme fırsatı bulmuştu ve silah sanayisini canlandırmak için devlet, eskileri kullanarak elden çıkarmıştı. ‘Agent Orange’ adlı kimyasal silah ile bu zehirin bitkiler üzerinde ölümcül etkileri görülmüş oldu. Bir ülke ekonomisi batağa sürüklendi.
Kore savaşı ile bu ülke iyiye bölündü ve kalkınma hayalleri suya düştü. Böylece ülke ekonomisi tahrip edildi. Ayrıca bu ülkede mikrop bombaları ve dioksin gibi çeşitli zehirler ile biyolojik savaş denemeleri yapıldı.
Kamboçya’da Amerika ile ticaret yapmayı reddeden lider Sihanuk 1970 yılında bir darbe ile devrildi ve yerlerine ülkeyi kaosa sürükleyen Pol Pot ve Kızıl Kmerler geçirildi.
Tayland’da yine ülke yönetimi devrilerek yerine diktatörlük rejimi kuruldu. Ülke ekonomisi yıllarca bize çalıştı.
Endonezya devlet başkanı Suharto 1957-58 yıllarında Amerika Birleşik Devletleri’nin verdiği silahlarla Doğu Timor’u işgal etti ve yıllarca sürecek bir kaos yarattı, binlerce insan öldü.
Afganistan savaşı Ruslara silah sanayisini geliştirmek için büyük fırsatlar sunmuştur. Biz de yeni üretilen silahların etkilerini deneyebilmek için büyük bir fırsat yakalamıştık. Ayrıca ülke çok zengin yer altı kaynaklarına sahiptir. Afganistan yönetimi şu anda tamamen bizim kontrolümüz altındadır.
İran-Irak savaşı Saddam’a büyük vaatler yapılarak başlatıldı. İlk iş olarak birbirlerinin petrol kuyularını ve tesislerini bombaladılar. Tabii sonunda petrol zengini bu iki bizlerden daha fazla silah satın alıp savaşı kazanabilmek için ülke ekonomilerini iflas ettirecek düzeye getirdiler. Sonuçta bütün şehirleri ve petrol tesisleri yine bizler tarafından yeniden kurulacaktı. Bu de yine bizlerden daha fazla borç almakla mümkün oluyordu.
Saddam dolduruşa getirilerek başlatılan 1990 yılındaki Körfez savaşı, ile ırak ekonomisi bir kez daha çökertildi; Kuveyt’i tekrar inşa etmek için milyarlarca dolarlık iş bağlantıları yapıldı; Amerikan askerleri bölgeye ilelebet yerleşti. Bu savaşta test amacıyla tüketilmiş uranyum bombaları kullanıldı. Bu bombalar, etkisi yıllarca sürecek radyoaktif maddeler yayarak bölgedeki yüz binlerce insanın, tabii bu arada bizim askerlerimizin de ölmesine yol açtı, hala da insanları öldürmeye devam ediyorlar.
1990 Yugoslav savaşında salkım bombaları kullanıldı. Bu teknoloji harikası bombalar yere yaklaştıklarında yüzlerce küçük bombalara ayrışıyorlar ve yere düştüklerinde hala patlamamış olanlar her zaman aktif birer bomba olarak kurbanlarını bekliyorlar.
Rotthschild konuşmasına “Bu ülkelerin şimdi tamamen bizim kontrolümüz altında olduğunu sanırım söylememe gerek yok” diyerek ara verdi. Onun kaldığı yerden Rockefeller devam etti.
ZAİRE, ÇAD, YEMEN, GUATEMALA, ŞİLİ, BREZİLYA, DOMİNİK, SOMALİ, PANAMA, EL SALVADOR, BOLİVYA, EKVATOR, PERU, URUGUAY, ANGOLA’DAKİ SAVAŞLAR VE DARBELER BİZİM PLANLARIMIZDI
Zaire devletinin başına CIA destekli bir darbe ile 1965 yılında geçen Mobutu, George Bush’un deyimiyle Afrika’daki en iyi adamımız oldu.
Çad Hükümeti 1982 yılında bir darbe ile devrildi ve yerine diktatör Hissen Harbe geçirildi. Bu geçiş sırasında on binlerce insan öldü.
Yemen 1990 yılına kadar iki ayrı devlet halinde uzun yıllar birbirleriyle savaştılar. Bizim şirketlerimiz zenginleşmeye devam ettiler.
Türkiye’de Gizli veya Açık Olarak Yürütülen Misyonerlik Faaliyetleri
Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından hazırlanan Misyonerlik Raporu Türkiye’nin misyonerlik faaliyetlerinin hedefi haline geldiğini ortaya koydu. Rapora göre başlangıçta hristiyanlığı yayma amaçlı görülen misyonerlik faaliyetleri etnik ve dini ayrımcılığı körükleyerek devletin üniter yapısını hedef alıyor.
Rapora ilişkin ATO?dan yapılan yazılı açıklamada misyonerlik faaliyetlerinin Güney Kore, ABD, İngiltere, Yeni Zellanda, Avusturya, Almanya, İsveç ve Romanya uyruklu mesih inananları denen şahıslar tarafından yürütüldüğü ve Adana, Edirne, İstanbul, Ankara, İzmir, Trabzon, Antalya, Hatay, Bursa ve Samsun gibi illerden yönlendirildiği belirtildi.
Türkiye’de Hristiyan cemaatinin sayısının 50-55 bin olarak tahmin edildiğine vurgu yapılan raporda, misyonerlik faaliyetleri kapsamında 300’den fazla kilise, çok sayıda kitapevi, 1 kütüphane, 6 dergi, onlarca vakıf, yayınevleri, 5 radyo, çok sayıda manastır, 2 kafe, 1 acente, 1 mahfil, 7 şirket, 1 otel, 1 tercüme bürosu, 7 gazete, 1 tarihi eser, 2 müze, 4 harabe, 1 kale, ve onlarca dernek bulunduğu kaydedildi.
Sadece 2003 yılında 190 misyonerlik faaliyetinin tespit edildiği bunun 27’sinin Bahailik faaliyetine yönelik olduğunu ifade edilen raporda, Bahailik faaliyetlerinin Sivas ve Erzincan illerinde, Hristiyan misyonerlik faaliyetlerinin ise Nevşahir, Adıyaman, Adana, Bursa, Diyarbakır ve Mersin illerinde yoğunlaştığı görülmektedir denildi. Raporda ayrıca Türkiye?de Yehova Şahitleri, Bahailik, Protestan, Katolik, Ortadoks, Süryanilik Misyonerlik Faaliyetleri adı altında çeşitli unsurun bulunduğu ifade edilirken bu unsurların faaliyetlerine ilişkin şu bilgiler verildi:
Yehova Şahitleri: Merkezi New York’ta bulunuyor. Sözlü propogandasını gezici vaizlerle sürdürüyor. Taraftarları evleri kapı kapı dolaşarak kitap, dergi, broşür dağıtıyor, seminer, toplantılar düzenliyor. Ülkemizde merkezi İstanbul olmak üzere Ankara, İzmir, Eskişehir, Antalya,Hatay, Aydın, Kuşadası ve Mersin illerinde ibadet salonları bulunuyor. 1974 yılında İstanbul’da kurulan “Mukaddes Kitap Kursları Derneği” vasıtasıyla faaliyetlerini sürdürüyor.
Bahailik Faaliyetleri: Faaliyetleri Sivas, Erzincan, Hatay, Adana, Gaziantep, Şanlı Urfa-Birecik, Mersin, Edirne ve İstanbul illerinde yoğunlaşıyor.
Protestan Misyonerlik Faaliyetleri: Merkezi Almanya/Schormdorf’ta bulunuyor. Ankara’da kurdukları Türkiye Protestan Kiliseleri Birliği dışında 2000 yılında 19 adet protestan kilisesi açıldığı bildiriliyor.
Katolik Misyonerlik Faaliyetleri: Vatikan tarafından yönlendiriliyor.
Ortadoks Misyonerlik Faaliyetler: 1980?li yıllardan itibaren Doğu Karadeniz Bölgesi?nde suni bir Ortadoks ayrımcılığı yaratma çabası içerisindeler.
Süryanilik Faaliyetleri: Süryanilik faaliyetleri Mardin merkezli olarak yürütülüyor. Kendi kültür gelenek ve göreneklerini yaşatma ve geliştirme hakkı tanınması yönünde faaliyette bulunuluyor.
BAŞKENT’TE ETKİNLER
Rapora göre Ankara’da özellikle protestan topluluğu ve Yahova Şahitleri’nin faaliyetleri yoğunluk kazanıyor. Protestan topluluğunun misyonerlik faaliyetlerini Kurtuluş Kilisesi’ne bağlı Protestan Kiliseleri yürütüyor. Kurtuluş Kilisesi’ne bağlı 10 kilise bulunuyor. Raporda Bala ilçesi Kesikköprü Beldesi’nde her yıl Ağustos ayında öğrencilerin katıldığı bir çadır kampı kurulduğu ve kamp masraflarının bir şirket tarafından karşılandığı belirtiliyor.
Yahova Şahitleri kapsamında misyonerlik faaliyetinde bulunan grubun merkezi de ABD’de bulunduğu belirtilen rapora göre grup, Ankara’da cemaat adı altında bir oluşumla faaliyet yürütüyor, kendilerine yakın olan vatandaşlara kitap ve broşür dağıtmak suretiyle misyonerlik faaliyetinde bulunuyor.
Ankara Protestan Kurtuluş Kilisesi bünyesinde 2003 yılı içerisinde 60 kişinin din değiştirmesinin sağlandığı, 15 kişinin vaftiz edildiği, halen kilisenin 130 kişiden oluşan faal bir grubunun olduğu belirtilen raporda sözkonusu grubun yüzde 10’unun üst düzey grubuna, yüzde 40’ının orta gelir grubuna, yüzde 40’ının dar gelirli gruba mensup olduğu ifade ediliyor.
HEYBELİADA RUHBAN OKULU
Rapora göre, İstanbul’da halen 126 kilise, 4 dergi, 1 kafe, 36 dernek, 7 gazete, 12 internet sitesi, 1 müze, 1 otel, 6 radyo, 6 şirket, 44 vakıf ve 2 yayınevi bulunuyor. Gelir seviyesi yüksek semtlerde sinema, tiyatro, kafe ve benzer eğlence merkezlerinde misyonerlik faaliyetleri kapsamında film gösterileri yapılıyor. İki yayınevi eliyle yurt genelinde Hristiyanlık dinini tanıtıcı ve övücü kitap, kaset, broşür, CD, VCD dağıtımı yapılıyor.
Diğer yandan raporda Fener Rum Patriği Dimitri Bartholomeos?a Ekümenik vasfı kazandırmak amacıyla, Ortadoks dünyasının lideri olduğu imajını vermek, toplantı , konferans ve ayinler düzenleyerek kamuoyunun ilgisini Fener Rum Patrikhanesi üzerine yoğunlaştırmak, kendisine rakip olarak gördüğü Moskova ve Kudüs Patrikhanesi?nin yetki alanını kısıtlamak ve Heybeliada Ruhban Okulu? nu açtırmak gayretleri içinde oldukları belirtiliyor.
HEMEN HER İLDE FAALİYETTELER
Raporda, Türkiye?nin diğer illerindeki misyonerlik faaliyetlerinde bulunan unsurlar ise şu şekilde sıralanıyor.
İzmir’de toplam 8 cemaat ya da topluluk
Hatay’da Protestan Kilisesi, Katolik Kilisesi ve Vakfı, Apostalit İbadet yeri ve Rum Ortadoks Kilisesi.
Adana’da Protestan Kurtuluş Kilisesi
Nevşehir’de Konstantin Eleni Kilisesi.
Bursa’da Uluslararası Protestan Kilisesi ve 2 sinegog, Osmangazi İlçesi’nde Yahova Şahitlerine ait bir ibadet yeri. İznik ilçesinde Ayasofya Kilisesi.
Mardin’de Süryanilik faaliyetlerinin merkezi olan Deyr-ul Zaferan Manastırı ile Deyr-ul Umur Manastırı.
Adıyaman’da Süryani Kilisesi
Kayseri’de Melikgazi ve Ağırnas kasabasında bulunan Aziz Prokopios Kilisesi
İsparta ve Trabzon’da da çok sayıda kilise
Antalya’da Antalya Uluslararası Kilisesi, İncil Kilisesi, Aziz Pavlus Kültür Merkezi
Bodrum’da Ortakent beldesinde bir pansiyon
Niğde’de Bahailik Grubuna mensup çok sayıda kişi eliyle
Düzce’de Bir reklam şirketi aracılığıyla
Çanakkale’nin Gökçeada ilçesinde çok sayıda kilise
Kocaeli’nde Gölcük ilçesinde bir kadın dayanışma vakfı eliyle
Edirne’de Bahailere ait El Emin Evi
ATO BAŞKANI AYGÜN
Araştırmaya ilişkin değerlendirmelerde bulanan ATO Başkanı Aygün, önemli din merkezleri nedeniyle Türkiye’nin jeopolitik bir öneme sahip olduğunu, bu özelliği ile Türkiye’nin hemen her dönemde misyonerlerin iştahını kabarttığını söyledi.
Misyonerlik faaliyetlerinin Haçlı zihniyetinin bir devamı olarak değerlendiririlmesi gerektiğine dikkat çeken Aygün, son yıllarda misyonerlik faaliyetlerinde gözle görülür bir artış olduğunu dile getirdi. Bu artışın en önemli nedeninin misyonerlerin işlerini kolaylaştıran Avrupa Birliği uyum yasaları olduğunu kaydeden Aygün Uyum yasaları misyonerliği hortlattı şeklinde konuştu. Aygün şunları söyledi:
Misyonerler Türkiye?de elini kolunu sallayarak propoganda yapıyor, adeta cirit atıyorlar. Türkiye’de yaşanan ekonomik istikrarsızlıklar ve krizler bu işin tuzu biberi oldu. Geleceğe umutsuz bakan insanlar, özellikle genç nesiller, kolayca kandırılıyor. Evlere, dükkanlara kadar girip mürit arıyorlar. Ceplerine para koyup, gençlerin beyinlerini yıkıyorlar. Türkiye şu an tam anlamıyla misyonerlerin istilası altında. Başkent Ankara?da her köşede örgütlenmişler. Piknik, gezi, ev toplantıları gibi sosyal faaliyetler ve ayin, kış okulu, seminer, konferans gibi eğitim amaçlı organizasyonlar ile sempatizan kazanılıyorlar. Kimse (Siz kimsiniz, ne yapıyorsunuz?) diye soramıyor. Sorulsa bile (Uyum yasaları çıktı) diyorlar. Bu bir işgal değil de nedir?. İşgal olması için ille de silahla mı girilmesi gerekiyor?. Ellerinde din silahı var, başka silaha ne gerek. Ünlü bir Afrika özdeyişi vardır: Özdeyiş (Hristiyanlık Afrika’ya geldiğinde, Afrikalıların toprakları, Hristiyanların ise incilleri vardı. Hristiyanlar bize gözlerimizi kapayarak dua ve ibadet etmemizi öğrettiler. Gözlerimizi açtığımızda onlar bizim topraklarımızı, biz de onların incillerini almıştık) der. Böyle bir durum Türkiye’de yaşanmasın.Uyanık olalım.?
Türkiye, Orta Asya ve Kafkasya’daki Türk cumhuriyetlerinde yoğunlaşan misyonerlik faaliyetleri Milli Güvenlik Kurulu’nun Aralık ayı toplantısı gündemine alındı. MGK için hazırlanan raporda, asıl amacının; bir din propagandası yapmaktan öte “Türkiye’yi bölmek” olduğu vurgulanan misyonerlik faaliyetleri karşısında gereken tedbirlerin alınamadığı, yasaların bu faaliyetleri önlemede yetersiz kaldığı vurgulandı. MGK’ya sunulacak bilgilere göre, Türkiye’de misyonerlik faaliyetleri, birçok ülkede faaliyette bulunan Ermeni Toprakları Merkezi, Avrupa Kiliseler Birliği, Ortodoks Kiliseler Birliği, Dünya Kiliseler Birliği üyesi kişiler tarafından sürdürülüyor. Son zamanlarda misyonerlik faaliyetlerinde Türklerin sempatisini kazanmış oldukları için Güney Kore vatandaşlarının da kullanılmaya başlandığına işaret ediliyor. Raporda, misyonerlik faaliyetlerinin Karadeniz’de Pontus, Güneydoğu’da Yezidilik, Keldanilik ve Hıristiyan Kürtler, Doğu Anadolu’da Ermenilik, Ege ve İstanbul’da ise Hıristiyanlığın eski toprakları şeklinde gündeme geldiği açıklanıyor.
Raporda Türkiye’deki misyonerlik kuruluşlarının şüphe çeken faaliyetleri şöyle sıralandı:
* Son üç yılda ücretsiz olarak dağıtılan İncil sayısı sekiz milyonu buldu. Bu kadar İncil’i dağıtmak büyük bir maddi güç gerektirdiği halde, misyonerlik yapan kuruluşların gelir kaynakları ve verdikleri vergi miktarı bilinmiyor.
* Misyonerler İstanbul’da bazı radyo istasyonlarından Türkçe olarak Hıristiyanlık propagandası yapıyor. Bazı kitabevlerinin de bizzat sahibi durumunda. Bu yayınevleri bölücü nitelikli Türkiye haritaları yayınladıkları halde haklarında herhangi bir işlem yapılmıyor.
* Kiliseler aracılığıyla dağıtılan yayınlar arasında bulunan “Kapsam” adlı aylık gazetede İslamiyet aleyhinde iddialara yer veriliyor.
* Son bir yıl içinde sadece İstanbul’da 19 kilise açıldı. Üstelik bu kiliselerin açıldığı yerlerde Hıristiyan vatandaşlar yaşamıyor.
* Propaganda faaliyetlerini özellikle lise son sınıf ve üniversite öğrencileri üzerinde yoğunlaştırıyor. Maddi gücü olmayan vatandaşlar da iş ve para vaadiyle Hıristiyan yapılıyor. Mİsyonerler, Müslüman ülkelerdeki her sorunu da “fırsat” olarak kullanıp taraftar kazanmaya çalışıyor. Örneğin “Kürtler” misyonerlerin hedef kitleleri arasında yer alıyor.
Proje ortakları arasında Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB)’nin de yer aldığı, 5. Türk Dünyası Belgesel Film Festivali ödülleri, 13 Kasım 2020 tarihinde Osmaniye’de düzenlenen törenle sahiplerine verildi.
Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası Konferans Salonunda düzenlenen ödül töreninde, Öğrenci kategorisinde birincilik ödülünü Türkiye’den ‘Oyuncakçı Saklı Yadigarlar’ filmi ile Yağmur Kartal, ikincilik ödülünü Türkiye’den ‘Memtevri (Yaylacı)’ filmi ile Fatih Ertekin ve üçüncülük ödülünü Tataristan’dan ‘Dancing in the Corner’ filmi ile Sungatullin Sultan Zufarovich ve Kırgızistan’dan ‘Hayal’ isimli filmle Çıngız Samudin Uulu kazandı.
Profesyonel filmler kategorisinde ise, birincilik ödülünü Kırgızistan’dan ‘Öğretmen’ filmi ile Ibadylla Adjibaev, ikincilik ödülünü Türkiye’den ‘Diş Ağrısı’ filmi ile Özer Kesemen ve üçüncülük ödülünü Türkiye’den ‘Şems’ isimli filmiyle Mehmet Can Bindal ve Azerbaycan’dan ‘Harpıtla’ filmi ile Veli Seyadi kazandı.
Ayrıca Kırgızistanlı kültür sanat insanı merhum Murat Aliyev özel ödülünü İran’dan ‘Dumanlı Serhed’ filmi ile Atbin Hosseini, Türk Konseyi Modern İpek Yolu Turizm ödülünü Özbekistan’dan ‘Suzuk Ota’ filmi ile Murod Odilov, Jüri Kültür Sanat Özel ödülünü Kazakistan’dan ‘Craftsman’ adlı filmiyle Arailym Zhetkergen, Festival Tertip Komitesi özel ödülünü Türkiye’den ‘Merkeb-i Mesai’ isimli filmiyle Hasan Erdoğmuş almaya hak kazandı.
Ayrıca, Türk Dünyası 2020 Yılı Yaşam Boyu Onur Ödülü sanatçı Cüneyt Arkın’a verildi.
Tören teşekkür plaketlerinin takdimiyle son buldu.
Tam 18 yıl önce uğradığı saldırıda öldürülen Hablemitoğlu’nun son röportajı, hem ölümüne hem de bugünlerde yaşanan Alman vakıfları tartışmasına ışık tutuyor…
ROTAHABER (Derleme) – Başbakan Erdoğan’ın Makedonya dönüşü yaptığı açıklama ile gündeme gelen Alman Vakıfları ile ilgili en önemli araştırmaları Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doçent Doktor Necip Haplemitoğlu yapmıştı. Ancak Hablemitoğlu, bu konuda peşpeşe verdiği röportajlar ve yazdığı kitap sonrası 2002 yılında Ankara’da uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.
Hablemitoğlu’nun ölümünün arkasındaki sis perdesi aradan geçen 9 yıl boyunca aydınlatılamadı. Ancak öldürülmesinden birkaç gün önce verdiği bu röportaj, hem ölümüne hem de bugün Alman Vakıfları üzerinden yaşanan tartışmalara ışık tutacak cinsten.
İşte Necip Hablemitoğlu ile yapılan son röportaj;
Yasemin Güneri: Kitabınızın yayımlanmasıyla, Alman vakıfları hakkında, Ankara DGM Cumhuriyet Savcılığı’nca, ‘Almanya lehine casusluk yaptıkları’ gerekçesiyle haklarında dava açıldı. Tepeköy eski Muhtarı Halil Battal, Almanların Oktay Konyar’a çanta içinde para verdiklerini gördüğünü açıkladı. Sizin bu konudaki görüşleriniz nelerdir?
NECİP HABLEMİTOğLU: Mahkemede bu ifadeyi veren muhtarı gönülden kutluyorum. Onca militan arasında bu ifadeyi dürüstçe ve cesaretle verebilmek davanın gelişimi açısından son derece önemli olmuştur. Bergama’daki ‘sivil itaatsizlik’ eylemlerinin finansmanı, merkezi Almanya’da bulunan ve sadece posta kutusunu adres gösteren FIAN Vakfı’nca karşılanmaktadır. FIAN Vakfı’nın denetimi, Almanya Temsilcisi Petra Sauerland üzerinden yapılmaktadır. FIAN’ın yanı sıra, Almanya İzmir Başkonsolosu Manfred Unger, yerli işbirlikçilere para dağıtımında en üst karar verici konumundadır. Bu, Türk makamları tarafından da biliniyor. Unger, Bergama’nın yanısıra, Eşme, Salihli, Sındırgı ve Sivrihisar’daki ‘altın karşıtı’ diğer yerli işbirlikçileri de parasal yönden desteklemektedir.
Yasemin Güneri: Alman vakıflarının tek faaliyet alanı Türkiye’deki altın rezervlerinin işletilmemesi mi? Başka ne gibi çalışmalar yürütüyorlar?
NECİP HABLEMİTOğLU: Tek faaliyet alanları bu değil. Almanya; MGK ve dolayısıyla TSK aleyhindeki faaliyetlerini yeni bir boyuta taşıyarak bu işle Yehova Şahitleri’ni görevlendirmiştir. ‘Vicdani Retçiler’ kimliği altında yasadışı faaliyet gösteren ve halkı askerlikten soğutmayı, askere gitmemeyi öngören bu yapılanma, başta yasadışı
Heinrich Böll Vakfı temsilciliği olmak üzere, bugüne kadar Alman vakıflarından destek gören tüm sivil toplum örgütlerince desteklenmektedir.
Yasemin Güneri: Halkı askerlikten soğutmak suç teşkil ediyor yasalarımızda. Bu faaliyetlerini nasıl yapıyorlar?
NECİP HABLEMİTOğLU: Şimdi, ‘Vicdani Redcilik’ adı altında Mehmet Bal adlı bir Türk’ün askere gitmek yerine, askeri cezaevine girmesi, Almanya’da 1. haber olarak verilmiş ve başta Almanya’daki Türkler olmak üzere Türkiye’deki geniş kitlelerin askere gitmeyi reddederek sivil itaatsizlik kapsamında TSK’ya karşı bir komuoyu oluşturmaya çalıştıkları gözlenmektedir. Alman vakıfları da bu görüşlere çanak tutarak, yeni bir lobilicilik faaliyetine başladılar. Türkiye’de bu faaliyeti yürütenler, toplantılarına Almanya’dan konuşmacı getirmektedirler. Son yapılan ve 50 bin kişinin katıldığı ‘Savaşa Hayır’ mitinginin düzenleyicileri, Alman destekli ‘Vicdani Retçiler’dir.
Yasemin Güneri: Yeni kurulan AKP Hükümeti’nin Alman vakıflarına yaklaşımı nasıl olacak. Yapılan lobi faaliyetlerine göz yumulacak mı?
NECİP HABLEMİTOğLU: Gül Hükümeti’nde, geçmiş yıllarda ANAP üyesi olup da Almanya’ya özel eğitim için gönderilenler arasında iki bakan da bulunmuktadır. Bunlardan biri Milli Eğitim Bakanı Erkan Mumcu’dur. Almanlar, ABD’ye yakın olan AKP Hükümeti’nde kendilerine yakın isim olarak Erkan Mumcu’yu görüyorlar.
Konrad Adenauer Vakfı’nın yasadışı temsilcisi Wolf Schönnbohm ve yardımcısı Dirk Tröndle, AKP ile üst düzeyde bağlantı kurma çabası içindedir. Konrad Adenauer Vakfı, Kopenhag Zirvesi’nde gerçekleşen Türk-Alman gerginliğini giderme misyonunu üstlenmiştir.
Yasemin Güneri: Almanlar ve ABD’lilerin çalışma stratejilerine baktığımız zaman arada ne gibi farklılıklar bulunuyor?
NECİP HABLEMİTOğLU: ABD, Türkiye’de üst düzeyde çıkarlarını temsil ettirirken Almanya sokaktaki militan ve müridlere kadar binlerce taraftara sahiptir ve kullanmaktadır. Merkezi Almanya’da bulunan tüm aşırı sol ve aşırı sağ yapılanmaların Türkiye’deki uzantıları, Almanya’nın çıkarları doğrultusunda kullanılmaktadır. Ankara DGM’de açılan ‘Casusluk Davası’nın Genelkurmay Askeri Mahkemesi’ne intikal ettirilmesi gerekir. Çünkü, davanın iddiananamesini yazan Savcı Nuh Mete Yüksel, Alman vakıflarının casusluk faaliyetlerinde bulunduğunu belirtmişti. Casusluk davaları da Genelkurmay Askeri Mahkemesi’nde görülür.
Yasemin Güneri: Almanya’nın Türkiye aleyhine başka ne gibi faaliyetleri bulunuyor?
NECİP HABLEMİTOğLU: Almanya, AB’ye Uyum Yasaları’nın uygulamasını görmek isterken, idamın kaldırılmasına karşın, kendi ülkesinde barındırdığı yüzbinlerce PKK, Nizam-ı Alem ülkücüsü, DHKP-C, TİKKO, Kaplancı, Partizan gibi örgüt militanlarını, Interpol uygulamalarına karşı Türkiye’ye iade etmede hiçbir adım atmamaktadır. Aynı şekilde, KADEK’i AB ülkeleri terörist olarak nitelemeye yanaşmazken, Türkiye’yi her fırsatta insan hakları ihlalcisi olarak takdim etmektedirler. Almanya, halihazırda PKK’nın elinde bulunan Alman mayınlarını da açıklamamaktadır. Türkiye’de 47 etnik halkın kendi anadilinde yayın yapma ve eğitim hakkı konusunda dayatan Almanya, 2.5 millyon Türk vatandaşının anadilini öğreten Türkçe öğretmenlerinin sözleşmelerini feshetmeye başlamıştır. Din dersleri de bu kapsamda Almanca olarak verilecektir.
HABLEMİTOĞLU’NUN ALMAN VAKIFLARI RAPORUNDAN ALINTILAR DA ŞÖYLE;
– Türkiye’de her türlü etnik, dinsel-mezhepsel ajitasyonu gerçekleştiren; toplumsal-siyasal-ekonomik ve hatta genetik alanlarda hazırlattığı projelerle her türlü espiyonaj faaliyetini sürdüren; yerel basında-yerel yönetimlerde-üniversitelerde-sendikalarda-kamu kurum ve kuruluşlarında, kısaca stratejik öneme sahip birimlerde “etki ajanı” ve “Alman sempatizanı” yetiştiren; şeriatçı yapılanmalardan çevreci örgütlere, bölücü yapılanmalardan terör örgütlerine, legal derneklerden siyasal partilere kadar uzanan çizgide, Türkiye’ye, Atatürk ilke ve devrimleri ile Cumhuriyetin tüm değerlerine karşı olan, ulus-devletin parçalanmasını isteyen tüm rejim karşıtlarına lojistik destek vererek bu ülkeyi alttan oyan –deyim uygunsa- bir avuç Alman istihbaratçısıdır.
– Türkiye’deki Alman “Derin Devleti”nin temsilcileri, gerçekte Alman Dış İstihbarat Servisi olan “Bundesnachrichtendienst” (BND) mensubu olup, bir kısmı diplomatik dokunulmazlık kapsamında, bir kısmı gazeteci, akademisyen (arkeolog, dilbilimci, Türkolog, siyasetbilimci, çevrebilimci, ekonomist, sosyolog, etnolog ve ilahiyatçı ağırlıklı), serbest araştırmacı, sendikacı kimliğinde ve diğerleri de vakıf temsilcisi olarak kesintisiz faaliyet göstermektedirler.
– Alman istihbaratçılarının Türkiye’de vakıf temsilcisi statüsünde de olsa görev yapmalarına, vakıflar mevzuatı olanak tanımamaktadır. Buna rağmen, Türkiye’deki Sivil Toplum Örgütleri (NGO) olgusunu çok iyi kullanan, zaafları ve mevzuat açıklarını çok iyi değerlendiren Alman istihbaratçıları, Türkiye’yi tanımakla işe başlayıp, kısa sürede hemen her alanda Türkiye’yi yönlendirecek aşamalara gelmişlerdir. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için öncelikle, emperyalizmin hedefi konumundaki ulus-devletlerde ve bu doğrultuda Türkiye’de mevcut işbirlikçi NGO’lara yüklenen misyonların açıklanması gerekmektedir.
– AB ülkelerinin de aynı amaçlı “birinci sınıf” NGO’ları bulunuyor; ancak Türkiye’ye baktığımızda, en etkin Avrupalı NGO’lar arasında, özellikle Almanların başı çektikleri gözlemleniyor. Türkiye’de faaliyet gösteren Alman Kültür Merkezleri’nin yanısıra, Beyrut merkezli “Morgenlaendische Gessellschaft”a bağlı Orient Institut’un İstanbul Şubesi ve Goethe Enstitüsü, Alman NGO’larının Türkiye’deki ilk sıçrama noktaları olarak kabul ediliyor.
– Türkiye’de faaliyet gösteren Alman vakıfları ve enstitüleri, gerçekte Alman İstihbarat Servisi BND’nin kontrolünde çalışan, tüm masrafları Federal Bütçeden karşılanan “taşeron” NGO’lardır. İşin ilginç tarafı, hemen her vakıf, -aşırı sağcı CSU ve solcu PDS dışında- rejime entegre sorunu olmayan mevcut siyasal partilerin birer yan kuruluşudur. Örneğin, Almanya’nın en büyük partilerinden biri olan Hristiyan Demokratik Birliği-CDU, Konrad Adenauer Vakfı’na, Yeşiller ise Heinrich Böll Vakfı’na sahiptir. Aynı şekilde, Sosyal Demokrat Partisi-SPD’nin Friedrich Ebert Vakfı, Hür Demokrat Parti-FDP’nin Friedrich Naumann Vakfı da aynı statü içindeki vakıflar arasında yer almaktadır. Alman Parlamentosu’nda grubu bulunan partilerin bünyesi içindeki bu vakıfların tamamı, iktidar-muhalefet ayrımı yapılmaksızın Federal Hükûmetin “Politik Eğitim Fonu”ndan finanse edilmektedir. Bu vakıfların yurtdışı faaliyet giderleri de tamamiyle Federal Hükûmet tarafından karşılanmaktadır. Resmen Alman Hükûmeti’nden yardım alan sözkonusu vakıflar, dış ülkelere “Hükûmetdışı Sivil Toplum Örgütleri” yani NGO olarak takdim edilmektedir. İşte bu vakıflar, 1984’den itibaren Türkiye’ye gelerek ve de yasal boşluklardan yararlanarak, her biri birer “taşeronun taşeronu” legal Türk NGO’sunun tabelâsı ardında faaliyetlerini sürdürmektedirler.
– Sözkonusu Alman vakıflarının yıkıcı-bölücü ve de espiyonaj faaliyetlerine karşı ilk kez Türk kamuoyunu bilgilendirerek uyaran Türkiye’nin tek Doğubilimcisi Tamer Bacınoğlu, sözkonusu vakıflarla ilgili şu çok önemli değerlendirmeyi yapmaktadır:
“… Alman parti vakıfları, devlet finansmanlı çok özel NGO’lardır ve Alman dışpolitikasının önemli bir aracı durumuna gelmişlerdir. Alman Dışişleri Bakanlığı’nın … yayınında, ülkelerin içişlerine sorun yaratmadan karışabilmek için ne tür ‘kamuflaj projeleri’ kullanabileceği üzerine bir dizi ‘pratik örnek’ verilmektedir. ‘Politik Vakıflar’ın bu bağlamda ‘diyalog programları ile yapıcı bir rol oynayacakları’ en yetkili ağızlardan itiraf edilmektedir.
– Ankara ve İstanbul’da şubeleri bulunan tüm Alman parti vakıflarının programları kabaca şu üç maddeden oluşur: Birinci maddedeki etkinlikler, Kemalizmin iflas ettiğini ve sorunun geçici bir hükûmet sorunu değil, ‘yapay ve uyduruk Türk ulusunu tepeden inme yöntemlerle yaşatmaya çalışan Türk devleti’ olduğunu kanıtlamayı amaçlar. Bu çerçevede üçlü bir strateji izlenir: A- ‘Toplumun değişik katmanlarını Kürt sorunu üzerine tartışmaya ve çözüm üretmeye alıştırmak’ ve buna paralel olarak ‘kürtçü gruplar’ ile Almanya arasında köprü kurmak. B- ‘Toplumun değişik katmanları ile siyasal islâmcıları bir araya getirmek’ ve buna paralel olarak islâmcılar ile Alman devleti arasında köprü kurmak. C- ‘Alevilerin aşırı islâma karşı oluşlarını dikkate alarak, Aleviler ile özel görüşmek ve konuyu gerektiğinde Kürt sorununa kaydırmak’.
– İkinci maddedeki etkinlikler, ‘Türkiye’de yerel yönetimlere işlerlik kazandırmak’ amacıyla Almanya’da adı var, kendi yok ‘federal sistem’i Türkiye’ye tanıtmayı hedefler. FDP’nin Friedrich Naumann Vakfı, ‘federalizmi tanıtma’ çabalarını genelde Batı Anadolu’da yürütürken, Yeşillerin Heinrich Böll Vakfı ‘federal yönetimin nimetleri’ni Doğu Anadolu konusunda gündeme getirmektedir. Yeşiller’in bu vakfı şu sıralar, Türkiye’nin etnik çetelesini tutmakla meşgul ve hem Alman Dışişleri Bakanı ile hem de aynı bakanlığa bağlı Alman resmi ‘araştırma’ enstitüleri ile ortak çalışmakta. SPD’nin Friedrich Ebert Vakfı da, daha ‘global’ bir yaklaşımla ‘Türkiye’de sivil toplum kurulabilmesi’ için çaba gösterirken, daha çok ‘ekonomi ağırlıklı diyalog arayışı’nda olduğu izlenimini vermek istiyor. Türkiye’de ‘İslâmı demokrasiyle barıştırmak’ yolunda en kapsamlı projeler ise CDU’nun Konrad Adenauer Vakfı’nca yaşama geçiriliyor.
Vakıf ajandasının üçüncü maddesi, ‘yerli köprübaşları oluşturmayı’ öngörür. Almanya’ya davet edilen Türk akademisyenleri, aydınlar, burs verilen doktora öğrencileri, vakıf şubelerine alınan Türk elemanlar için ödenen Alman ‘kalkındırma yardımı’, bazı duyumlara göre yıldan yıla katlanarak artırılmaktadır. Etkinlik alanlarının farklılığı, parti programlarının farklılığından değil, aralarındaki görev dağılımından kaynaklanır….
– Almanya kökenli vakıflar, ‘biz NGO’yuz’ diyor. Ancak ‘sivil toplum’, ‘küresel ekonomi’ ve ‘insan hakları’ için uğraşı verdiklerini iddia ederken, ‘Türk devletinin varlığı sorundur, Türk ulusu uyduruk bir yapıdır’ da diyebiliyorlar. Hepsi de ‘dost ve müttefik Almanya’ hesabına çalışıyor. Söylev’deki ‘Her tarafta ecnebi zabit ve memurları ve hususi adamları faaliyette…” sözlerini hep anımsamalıyız” (10).
– Federal Alman İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Aralık 2000’de yayınlanan “Yeni Türkiye Konsepti”, Alman vakıflarına, rutin faaliyetlerinin yanında –özellikle espiyonaj ağırlıklı- yeni görevler yüklemektedir: “Köylülerde çevre bilincini geliştirmek; köylü kadınları politikaya duyarlı hale getirmek; sistem karşıtı eleştirel ve alternatif medyacılığı teşvik; çevre düşmanı yatırımlara özellikle turizm bölgelerinde gereksiz endüstri tesislerine, otoyollara ve baraj inşaatlarına karşı sivil itaatsizlik eylemleri organize etmek vs. vs.” (11). İşte bu vakıflardan birkaçı ve saptanan faaliyetlerinden bazıları:
2.1. KONRAD ADENAUER VAKFI
Halihazırda Dr. Wulf Schönbohm ve yardımcısı Dirk Tröndle gibi iyi derecede Türkçe ile, Türkiye’nin zaaf boyutlarındaki etnik-dinsel-ekonomik-siyasal ve de toplumsal sorunlarını çok iyi bilen iki servis elemanı tarafından yönetilen bu vakıf, 1984’den bu yana ülkemizde faaliyet göstermektedir. Vakıf Temsilciliği, Ankara’da müstakil bir binaya sahip olup, İstanbul’da da şube düzeyinde temsil edilmektedir. Vakıf, faaliyetlerini, Türk yasaları izin vermediğinden dolayı, Türk Demokrasi Vakfı’nın işbirliği çerçevesinde kamufle etmeye çalışmaktadır (12). Vakıf Temsilcisi Dr. Wulf Schönbohm’un ülkemizdeki etkinliği konusunda, bizzat kendi yazdığı şu satırlar, bir fikir verecek düzeydedir: “Bu yılın 6 Temmuzu’nda Ardahan Subay Gazinosu’nda akşam yemeğindeydim, telefonla arayıp Cumhuriyet Gazetesinde Türkiye’deki Alman vakıflarının çalışmalarını kötü bir biçimde yansıtan bir makale yayımlandığını bildirdiler. Bize ev sahipliği yapan Ardahan Valisi, nezaket gösterip kendi özel Cumhuriyet nüshasını bana verdi, böylece ben de bilgi sahibi olabildim.
Ardahan ilinde belediye başkanları ve belediyede ve idarede çalışanlar için iki günlük bir seminerin açılışını yapmıştım. Bu semineri uzun yıllar birlikte çalıştığım Türk ortağımız Türk Belediyecilik Derneği (TBD) ile birlikte düzenlemiştik. Seminerin konuları arasında şehircilik, ihaleler, belediye başkanının, belediye meclisinin ve belediyenin görevleri ve birbirleriyle ilişkileri vardı. Ortağımız TBD, her yıl Türkiye’nin bütün yöre ve illerinde aşağı yukarı 100’e yakın bu tür meslek eğitimi semineri düzenlemektedir. TBD ve Konrad Adenauer Vakfı (KAV), iyi işleyen bir yönetim ve demokrasi için yerel düzeyde nitelikli yöneticilerin bulunmasını ve bağımsız yetkilerle donanmış bir yerel yönetimin varlığının önemli bir önkoşul olduğu görüşünde birleşiyorlar.
Bu ziyaret vesilesiyle Ardahan ve Artvin il merkezleri ve ilçelerinden sayısız memurla konuşma fırsatı da bulmuş, açık yüreklilikleri, ehliyetleri ve coşkuları karşısında etkilenmiştim. Bu konuşmalar, daha sonraki çalışmalarımız için bana bir esin kaynağı oldu. Aynı zamanda bu yöredeki doğanın güzelliği, Türkiye’nin bu ücra köşesindeki insanların özel dostluk ve candanlıklarını da tanımak fırsatını buldum” (13).
Wulf Schönbohm’un yazdıkları, dev bir gerçeğin küçük bir yansımasıdır. Alman vakıfçıları, deyim yerindeyse, ellerini kollarını sallayarak, Türkiye’nin hemen her yerine rahatça girebilmekte; faaliyet gösterebilmektedirler. Diğer yandan biliyoruz ki, Almanların Artvin, Ardahan ve Rize illerine olan özel ilgisinin geçmişi 1960’lı yıllara dayanmaktadır. Wolfgang Feurstein adlı bir istihbaratçı akademisyen (halkbilimci) bu yıllarda bölgede çalışmış ve sonuçta “kaybolan laz ulusunu kurtarmak” misyonu adına, özel bir alfabe (Lazuri Alfabe) yaratmıştır. Almanların bölgedeki etnik çalışmaları, daha sonra giderek yoğunlaşmıştır. Türkiye’de 47 ayrı etnik halk söyleminden yola çıkan Alman istihbaratçı akademisyenleri, kendi ülkelerinde iki laz örgütünün yanısıra, üniversitelerde kürsüler oluşturmuşlardır (14). Önceleri, Almanya’da basılan laz alfabesiyle yazılmış kitapları valizlerine gizleyerek bölgeye getiren bu istihbaratçılar, artık Alman vakıfları sayesinde örgütsel faaliyetlerini alenen yürütmektedirler, hem de konaklamalarını orduevlerinde yaparak, valiler tarafından ağırlanarak…
2.1.1. K.A.V.’NIN BASIN VE KAMUSAL İLİŞKİLERİ
Dr. Schönbohm ve yardımcısı Tröndle’nin ilişki kurmadığı, kuramadığı sivil toplum kuruluşu ya da resmi kurum ve kuruluş neredeyse sözkonusu değildir. Örneğin, sadece Türk Belediyecilik Derneği değil, tabelâsı ardında faaliyet gösterdiği Türk Demokrasi Vakfı, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Arı Hareketi, TİSK, TOSYÖV, KA-DER ve daha yüzü aşkın sivil toplum örgütünün yanısıra, üniversiteler ile de Konrad Adenauer Vakfı (KAV) müşterek etkinlikler düzenlemişlerdir (15).
Vakıf, asıl gövde gösterisini 29-30 Haziran 2000’de düzenlediği “Türkiye’de Anayasa Reformu-Prensipler ve Sonuçlar” adını taşıyan kongrede yapmıştır. Bu kongreye, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Yargıtay Başkanı Sami Selçuk gibi kamuoyunun yakından takip ettiği isimler katılmıştır. Katılımcıların temsil düzeyi, vakıf için adeta “aklanma”, “prestij artırma”, “dokunulmazlık sağlama”, “ilgi odağı olma” yorumlarına yolaçmıştır. Tıpkı bildirilerin toplandığı kitapçığın önsözünde Dr. Schönbohm’un yazdığı gibi: “… Yeni seçilen Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Yıldırım Akbulut’un kongrenin açılışı ile ilgili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisindeki siyasi bir takdim konuşması yapmaları konunun önemini vurgulamış ve etkinliği düzenleyenleri ve katılanları onore etmiştir” (16).
Kongrede, BND danışmanlarından Prof.Dr. Kay Hailbronner, Türkiye açısından en kritik konulardan biri “AB Üyesi Olarak, Egemenlik Haklarının Devri Sorunu” üzerine katılımcıları Almanya’dan edinilen deneyimler (!) çerçevesinde bilgilendirmiştir (17). Alman iç istihbarat örgütü olan “Federal Anayasa’yı Koruma Teşkilâtı”nın (BfV) en gözde hukukçularından Avukat Dr. Christian Rumpf ise, tebliğleri değerlendirirken şu mesajları vermeyi ihmal etmemiştir:
“Temel haklar konusu herhalde Türk anayasa sistemindeki en ağır yaradır…. Ordunun Türk anayasa düzeni içerisindeki rolü, sıkça Türkiye’nin gizli iktidarı olarak görülen Milli Güvenlik Kurulu’yla bağlantılı olarak dile getirilmiştir. Öncelikle anayasanın birçok bağlamda orduyu da kattığı tespit edilmelidir…. Milli Güvenlik Kurulu kararlarının hukuki açıdan bağlayıcı kararlar değil, sadece hükümete ‘tavsiye’ niteliğinde olması da önemli değildir. Gerçekten bugüne kadar Milli Güvenlik Kurulu’nun tüm tavsiyelerinin yerine getirildiğini ve 28 Şubat 1997 tarihli köktenciliğe karşı mücadele hususundaki ‘tavsiyelerinin’ çok ağır gerçekleştirilmesinin de o zamanki Erbakan hükûmetinin sonu olduğu görülmüştür. Aslında ordu Türk siyaset sisteminin Avrupalılaşması konusunda pek çok siyasal parti veya hükümetten daha fazla katkıda bulunmuş olsa da, böylece egemen bir ordunun Avrupa’nın özgürlükçü demokratik temel düzeniyle bağdaşamayacağı şüphesizdir. Oturumlarda gözüken yaklaşımla doğal olarak Milli Güvenlik Kurulu yapısının yeniden düzenlenmesi istenmiş, ‘sivillerin’ etkili egemenliği talep edilmiştir…. Kemal Atatürk’ün kendisinin ve o zamanki partisinin temel düşüncelerini bugünkü Avrupa’nın entegrasyon gelişmeleriyle bağdaştırmak zorunludur. Zira bu temel düşüncelerin, özellikle Kemalist milliyetçiliğinin çağın gereksinimlerine aykırı olan yorumu, AB’ye entegrasyonun beraberinde getirdiği milliyetçi strüktürlerin bir kısmının tasfiyesine çelişki arz etmektedir” (18).
Dr. Rumpf, Atatürk’ün yaşadığı dönem itibariyle çağın koşullarına ve gereksinimlerine tamamiyle zıt “anti-emperyalist” bir mücadele sonrasında ülkesine bağımsızlık kazandırdığı gerçeğini es geçmekte ve Kemalizmin yorumunun saptırılarak AB talepleri çerçevesinde yeniden yapılmasını ima etmektedir. Ancak, Türkiye’nin ergeç yola gireceğinin kanıtı ve emaresi olarak “tüm Türkiye’de faaliyet gösteren İnsan Hakları Derneği ilk defa işkence vakalarında belirgin bir azalma tespit etmiş” diyerek güvenilir, hatta MGK’dan da güvenilir bir kaynağa (!) atıfta bulunmaktadır.
Konrad Adenauer Vakfı Türkiye Temsilciliği, her yıl çok sayıda konferans, seminer, atölye çalışması ve sempozyum düzenlemektedir. Vakfın sadece 2000 yılında saptanan 33 etkinliğine katılan davetli sayısı 3.000 olup, toplam 281 etkinliğe katılan davetli sayısı ise 23.400’dür. 2000 Yılı itibariyle üç tartışma forumu düzenlenmiştir. Siyasal diyalog kapsamındaki bu tartışma forumlarının her birine, kendi alanlarında sivrilmiş 100’er davetli katılmıştır: “Orta Ölçekli Sanayinin ve Modern Teknolojinin Bavyera Eyaletinde Teşviki” konulu forumun konuşmacısı Müsteşar Hans Spitzner, “Yüksek Teknolojilerdeki Devrimsel Gelişmeler-Silahlı Kuvvetler İçin Sonuçlar” konulu forumun konuşmacısı Dr. Holger Mey ve “Türkiye’de İnsan Haklarına Saygı Eğitimi” konulu forumun konuşmacısı Prof.Dr. İonna Kuçuradi’dir.
Vakfa göre, “siyasi diyaloğun diğer önemli bir bileşeni, siyasi müşaveredir. Bu hususta Alman siyasetçilere, önemli siyasetçiler ve şahsiyetler ile yerinde görüşme ve durum hakkında yerinde fikir edinme imkânı sağlanır. Bu temasların her iki tarafın çalışmaları için çok faydalı olmakla kalmayıp, aynı zamanda önyargıların tasfiye edilmesi ve karşılıklı diyaloğun sağlamlaştırılmasına önemli bir katkı sağladığı geçmişteki uygulamalarda görülmüştür. 2000 Yılında Avrupa Halk Partisi (EVP) milletvekili Bayan Dr. Renate Sommer’in ziyareti, Bay Dr. Norbert Lammert’in ziyareti (Milletvekili ve Alman Federal Parlamentoda Hristiyan Demokrat Partisi/Hristiyan Sosyal Birliği CDU-CSU dış siyasi sözcüsü) ve milletvekili Manfred Grund başkanlığında Thüring Eyalet Grubunun ziyareti gerçekleşmiştir” (19).
Konrad Adenauer Vakfı, 2000 yılı içinde aşağıdaki uluslararası kongreleri düzenlemiştir: “Turkey on Her Way to EU-Membership” başlıklı bir yuvarlak masa tartışması; “Türkiye’de Okul Reformu Sonrasında Yabancı Dil Dersi Reformu” konulu sempozyum; “Küreselleşme ve Modernleşme Sürecinde Kültürel Kimlik” konulu kongre; “Türkiye’de Anayasa Reformu-İlkeler ve Sonuçlar” konulu kongre; “Karadeniz/Ereğli’de Bölgesel Gelişme” konulu kongre; “Almanya’nın Birleşmesinin 10. Yılı” konulu etkinlik; “Alman Okullarında İslâm Din Dersi” konulu kongre; “Türkiye ve AB-Ulusal Egemenlik Haklarının Devri” konulu kongre; “Globalleşme-Türkiye İçin İktisadi Zorluklar ve Şanslar” konulu kongre; “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Sınırötesi İşbirliği-Strateji ve Projeleri” konulu kongre vd. Vakıf, bu etkinliklerle ulaşmak istediği hedefi ise şu cümlelerle ifade etmektedir: “Partnerimiz TDV sayesinde, Ankara’daki Alman Büyükelçiliği ile birlikte organize edilen ‘Almanya’nın Birleşmesinin 10. Yılı’ konulu etkinlikte olduğu gibi geçen yıl düzenlediğimiz etkinlikler için konuşmacı olarak önemli siyasetçiler kazanılmıştır. Bahsi geçen bu etkinlik için, Almanya birleşmesini Türk bakış açısından inceleyen Başbakan yardımcısı Mesut Yılmaz KAZANILABİLMİŞTİR” (20).
Gerçi Vakıf, Mesut Yılmaz’ın kazanılmasıyla ilgili bilinenlere yeni bir ekleme yapmamaktadır. Ancak önemli olan, bu etkinlikler sayesinde önemli siyasetçilere kanca atılarak kazanılması hedefinin alenen ifade edilmesidir. Kaldı ki, yukarıda da ifade edilen, Federal İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı’nca hazırlanan “Alman NGO’larının 2001 Türkiye Konsepti”nde Konrad Adenauer Vakfı’ndan “ANAP merkeziyle ve taşra bürokratlarıyla ilişki ağı kurması” istenilmektedir. TDV yani Türk Demokrasi Vakfı’nın Başkanının ANAP milletvekili Bülent Akarcalı olduğu, keza Vakıf Yönetim Kurulu’nda iki ANAP milletvekilinin Emre Kocaoğlu ve Türkiye’de etnik hobileri ile tanınan Yılmaz Karakoyunlu’nun da bulunduğu gözönüne alınacak olursa, KAV’nın Almanya’dan gelen resmi direktiflere nasıl bağlı kalmakta duyarlılık gösterdiği anlaşılacaktır.
KAV, önemli politikacıların yanısıra, gençlerin de “kazanılmasına” büyük önem vermektedir. Kendi cümleleriyle işte amaçları: “Gençlerin teşvik edilmesi, özellikle de gençlerin siyasi fikir oluşturma sürecine katılımı, Türkiye’de yoğun olarak ihmal edilen bir sahadır. Bu husus, Türkiye nüfusunun % 70’inin 35 yaşın altında bulunduğu dikkate alındığında özellikle şaşırtıcıdır. KAV bu nedenle geçen yıl toplam üç gençlik konferansı (09.04.2000 tarihinde Gaziantep, 17.05.2000’de Mardin ve 19-21.05.2000’de Van) ve 23-25.11.2000 tarihleri arasında Kuşadası/Aydın’da gençlik günleri konulu bir forum düzenlemiştir. Özellikle ‘Türkiye’nin Geleceği, Geleceğin Türkiyesini Konuşuyor’çalışma konusu altında düzenlenen Van’daki etkinlik, katılanlar için bir tartışma forumu sunmuştur. Foruma katılan 140 kişi, 4 çalışma grubuna ayrılmış ve muhtelif konuların ele alınması ile görevlendirilmiş olup, sonuçları bir komünikede toplanmıştır. En önemli sonuç, FARKLI MENŞELERE rağmen, kültürel bir birlikte yaşamanın temeli sayılabilecek müşterek ideallerin ve fikirlerin var olduğu yönündeki tespit olmuştur” (21).
Konrad Adenauer Vakfı’nın Güneydoğuya ilgisi, farklı menşelerle ilgilenmesi, Büyükelçi Dr. Rudolf Schmidt’in daha güven mektubunu sunmadan KDP Temsilcilik Resepsiyonuna katılması; Diyarbakır’da “biji Apo”, “kürdara azadi” pankartları ve sloganları altında şehir içmesuyu tesislerinin temelini atması gibi ayrıntılar (!) Türk istihbarat kurumlarının engin hoşgörüsü (!) altında yeni yeni etkinliklerin davetiyesini çıkarmaktadır (22)
