Açılımı “Irak Şam İslam Devleti” olan IŞİD, sanki de bir anda esrarengiz güçlerin yardımı ile ortaya çıktı ve Güney Batı Asya’da (Ortadoğu) fırtına gibi esiyor görünümünde ama işin doğrusu öyle değil.
Aslında IŞİD dün, bugün doğmuş değil, tamı tamına 10 yaşını doldurmuş bir örgüt. Amerika Birleşik Devletleri’nin 21 Mart 2003 sabahı Irak’ı haksızca işgal ederek Irak savaşını başlatmasından sonra 2004 yılında “Tevhid ve Cihat” adıyla Ebu Musa Zerkavi tarafından Irak’ta kuruldu. İlk aşamada El-Kaide’ye bağlığını ilan etti, sonra da adını “Irak El-Kaidesi” veya diğer bir tanımla “Mezopotamya El-Kaidesi” olarak açıkladı.
Kendinden çok daha küçük boyutta olan Jaysh el-Fatiheen, Jeish el-Taiifa el-Mansoura, Katbiyan Ansar el-Tevhid vel Sunnah ve Jund el-Sahaba (Sahabelerin Askerleri) gibi savaşçı ve gözüpek grupların kayıtsız şartsız desteğini alırken, El-Kaide gibi geniş tabanlı bir örgütün de tam desteğine sahip.
Genelde faaliyet alanı, Ortadoğu’nun kuzey bölgeleri. Sünni Müslümanların yoğun olduğu Irak ve Suriye’de çok etkin. Ele geçirdiği şehirlerdeki maddi zenginlikleri o şehirlerin sakinleri ile paylaştığı için halkın tam desteğini alarak, varlığını kalıcı bir şekilde sürdürmeyi başarmış durumda.
Irak savaşı döneminde Bakuba kasabasını, kurmayı hedeflediği Irak Şam İslam Devleti’nin başkenti olarak ilan etti. Günümüzde Irak’ın Anbar, Babil, Nineve, Kerkük ve Selahaddin illeri ile Suriye’nin Halep, İdlip ve Rakka kasabalarında artık iyice kökleşmiş ve arzuladığı düzeni kurmuş durumda IŞİD. Özellikle 2012 sonrasında gücünü iki katına çıkarmayı başararak bölgede dikkate alınması gerek bir güç haline geldi.
2013 ilkbaharında kendini iyice yenileyerek ve de silah gücünü arttırarak Suriye’nin kuzey bölgelerinde kendi yönetimini kurmayı başarmıştır. Hedefi, etki alanını genişleterek Irak, Suriye, Kuzey Ürdün ve Filistin’den bir kısım toprak alarak üzerinde, şeriata dayalı bir devlet kurmaktır.
Aslında örgütün IŞİD adını alarak yeniden örgütlenmesi ve yapılanması, 2010 Nisan’ında, ABD ve Irak güçlerinin ortaklaşa olarak Sisar bölgesinde gerçekleştirdikleri operasyonda örgütün lideri Ebu Ömer el Bağdadi ve üst düzey yöneticisi Ebu Hamza el Muhacir’in öldürülmesi sonrasında başa geçen Ebubekir El Bağdadi ile gerçekleşti.
IŞİD’in Suriye’deki gücü 7 bin 500, Irak’taki gücü de10 bin 500 silahlı ve inançlı askerinden oluşmakta.
Eldeki verilere göre IŞİD’in Suriye’deki Esad yönetimi ile arası şimdilik iyi. Esad ordusu muhalif örgütlere ve muhaliflerin elindeki bölgelere tüm gücü ile saldırırken, IŞİD hakimiyeti altındaki kasaba ve köylere saldırmıyor. Buna karşın IŞİD Suriye’nin önemli illerinden birisi olan ve Halep’in 19 km güney doğusunda, Şam’ın 550 km kuzey doğusunda yer alan Ar-Rakka bölgesinden çıkan petrolün Esad yönetimine gitmesine izin veriyor. Yani her ikisi de şimdilik birbirlerinin sırtını kaşıyor ve birbirlerini kolluyor… (Devam Edecek)
Ata ATUN
e-mail: ata@kk.tc
25 Mayıs 2014
Bir yanıt yazın