Uçmağa varmasının 109. yıldönümünde

T.Fikret’in uçmağa varmasının 109. yıldönümünde Atatürk üzerindeki fikri etkileri üzerine bir değerlendirme!

19 Ağustos 1915’te uçmağa varan öğretmen, yazar ve milli şair Mehmet Tevfik Fikret’i, 109.yıldönümünde, saygı, sevgiyle anıyorum. 19.8.2024 P.tesi

Tevfik Fikret:

• Osmanlı’nın dağılma sürecinde yeni bir toplumsal yaşam düzen önerir.

• Servet-i Fünûn (fenler hazinesi) topluluğuna önderlik eder.

• Devrimci, idealist düşünceleri ile başta Mustafa Kemal olmak üzere dönemin önde gelen kişilerini, aydınlarını etkiler.

• Atatürk’ün “Ben devrim (inkılâp) ruhunu ondan aldım” demesinin nedeni budur.

• Ferda(Yarın) şiirinde ” Uğraş, didin, düşün, ara, bul, koş, atıl, bağır;/Durmak zamanı geçti, çalışmak zamanıdır!” dizeleriyle dönemin gençlere sorumluluklarını da hatırlatır.

 • Bu sorumluluğu “Ey Türk gençliği ” sözleri ile başlayan hitabesinde gençlere anımsatan Atatürk, Fikret gibi “ Tek bir şeye ihtiyacımız vardır, o da çalışkan olmak” demektedir.

• Fikret’ten aldığı ilham ile Atatürk, gençliği Cumhuriyet’in, Türk devriminin, en büyük güvencesi görür.

•Fikret “ Gençler, bütün ümmid-i vatan şimdi sizdedir ”,Atatürk “…bütün ümidim gençlerdedir ” demektedir.

•Fikret “ Fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür bir şairim”der.

• Atatürk,1925’te öğretmenlere seslenirken “ Cumhuriyet sizden fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister” demektedir.

•Atatürk gençlerle söyleşirken “ Onu biz mektep sıralarında okurduk. Ondaki heybet, ondaki vakur âhenk hiçbir şairimizde yok.” sözleri ile Fikret’in değerini vurgular.

 • Tevfik Fikret’in, Atatürk’ü etkilediği diğer yönü, kadınlara verdiği önemdir.

• Atatürk,1925’te İzmir Kız Öğretmen Okulunda “ Türk Kadını nasıl olmalıdır? “sorusunu “ Burada Fikret’in… bilinen bir sözünü hatırlatırım: Elbet sefil olursa kadın alçalır insanlık(beşer.)”

• Atatürk’ün ” Fikret’in Tarih-i Kadim’i yok mu, işte o, dünyada yapılması gereken bütün devrimlerin kaynağıdır.” sözleri ile genç Cumhuriyet İdaresinin yaptığı ,yapacağı devrimlerin işaretleri bulunmaktadır.

• Tarih-i Kadim(Eski Çağlar Tarihi) şiiri “Zaten yalana ağlasa ağlasa,/bir ikiyüzlüler ağlar,/bir de ahmaklar.” dizeleri ile biter.

•Fikret’in din, laiklik, kadın, eğitim, gençlik gibi konular üzerindeki fikirleri Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla yaşam bulur.

M.TEVFİK FİKRET ÖZGEÇMİŞİ:

·  Hac ziyaretine giden annesi Refia Hanım, 1879’da dönüş yolunda kolera nedeniyle ölünce Tevfik Fikret, 12 yaşında öksüz kalır.

·  Babası, saraya jurnal edilerek Arabistan’a sürgüne gönderildiği için kız kardeşi ile kendisinin bakımını anneannesi ve büyük yengesi üstlenir.

·  19 yıl sürgünde kalan babası da sürgünde ölür.

·  Aksaray’daki Mahmudiye Valide Rüştiyesinde öğrenimine başlar.

·  Okul, 93 Harbi yenilgisi sonrası Rumeli’den İstanbul’a gelen göçmenler yerleştirilince öğrenimine Galatasaray Sultanisinde devam eder.

·  Bu yeni okula girişi hayatında bir dönüm noktası olur.

·  On bir yıl öğrenim gördüğü okulunda devrin önemli edebiyatçılarından Recaizade Ekrem, Muallim Naci, Muallim Feyzi gibi seçkin öğretmenlerin öğrencisi olur.

·  Osmanlıca Dili Öğretmenliği Sınavını kazanarak 1892’de çok sevdiği Mekteb-i Sultânî’ye atanması ile yaşamında yeni bir dönem açılır.

·   Hükûmetin bütçede kısıntı yapıp memur maaşlarını yüzde on kesmesine tepki olarak 1895’te okuldan ayrılır.

·  1896 yılında Türkçe dersleri vermeye başladığı Robert Kolej’inde görevini ölümüne dek sürdürür.

(BU YAZI DERLEMEMDİR)