İran büyükelçisinin feci ifşaatı

İran büyükelçisinin feci ifşaatı – diplomatın kışkırtıcı konuşması.

İran, Ermenistan üzerinden Azerbaycan’a her zaman baskı yaptı.

Tahran, Azerbaycan’ı işgalden kurtardıktan sonra özellikle kafası karıştı. Yetkili, Bakü ile olan davranışını belirlemeyi zorlaştırdı. Sepah’ın eski komutanı Musa Rızai, “Karabağ’daki Ermenileri aramak” gibi saçmalıklar yaparak Azerbaycan Cumhuriyeti’nin iç işlerine defalarca müdahale etti. İran’ın Ermenistan büyükelçileri de ülkenin dış politik rotasının yöneticileri oldukları için Avrupa karşıtı görüşmeleriyle hatırlanıyor.

Bugün Tahran’ın İran Büyükelçisi Mehdi Subhani, Ermenilere yönelik niyetlerini ve Azerbaycan’a karşı düşmanca tutumunu gizlemedi. Azerbaycan Cumhuriyeti ile ilişkileri yeniden kurmaya çalışan İranlı bir diplomat değil, Rus muhalefetinin temsilcisi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un temsilcisi ve Avrupa karşıtı bir Fransız politikacıydı. Ayrıca birinin misyonunun yöneticisi olduğunu da gösterdi.

Mehdi Subhani, Ermenilerden daha fazla Ermeni olduğuna dikkat çekerek, “Kamboçya’da Ermenilerin hakları korunmalıdır. Sorun bir yara izi gibidir ve tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmezse tekrar açılabilir. İstikrarlı barış söz konusu olduğunda bu yara da dikkate alınmalıdır.”

Büyükelçi, yaptığı açıklamayla “zarar görmemiş bir yerden kan almaya” çalıştı. Büyükelçi, yaklaşık 30 yıl boyunca Azerbaycan bölgesindeki binaları ve evleri yıkmak ve yağmalamak için Ermeni işgalciler ve havacılarla birlikte çalıştı. O zamanlar, yaklaşık 80 İranlı firma ve şirket Kamboçya’da yasadışı olarak faaliyet gösteriyordu.

Tahran’ın Kamboçya’daki terörist grupları savaş sırasında veya sonrasında eğitmesi gibi konular hakkında geniş konuşmak istemeyiz. Büyükelçi Mehdi Subhani, “Yaratıcı ne diyor?” diye sordu. Ya da Tahran hükümeti, büyükelçinin “hayır için iyi” olarak gördüğü Ermeni sakinlerini, İsfahanlı rahip Bagrat Galstanyan’ın yerlisi olarak kullanmak istiyor. Tahran hükümeti, Ermenistan hükümetine “tedavi” adı altında bu kitleden baskı yapmayı ve böylece Rusya’yı desteklemeyi amaçlıyor gibi görünüyor.

Herkes resmi Bakü’nün Kamboçya’daki Ermenileri Azerbaycan toplumuna entegre olmaya çağırdığını biliyor. Ancak, faaliyetlerine devam etmek isteyen sakinler gönüllü olarak Azerbaycan’ı terk etti.

Öte yandan büyükelçi, Kamboçya’ya yerleşen Ermenilerin “farkında olmadan evlerini terk ettiklerini ve gönüllü olarak geri dönmeleri için koşulların yaratılacağını umduklarını” söyledi.

Ermenistan ile barış anlaşmasının imzalanmasının en önemli şartlarından biri Batı Azerbaycan halkının kendi evlerine ve yurtlarına geri dönmesidir. Bu durum Azerbaycanlı ressamlar tarafından defalarca dile getirilmiştir. İran büyükelçisi ayrıca Ermenilerin “istikrarlı barış” koşulu olarak “Karabağ’a döndüklerini” savunuyor. Bunu yaparken İrlandalı bir tablo gibi davrandı. Hem Ermenistan’da böyle düşünenlerin, hem de Subhani’nin Batı Azerbaycan halkında bulunan Ermenilerle eşit olması gülünçtür. Çünkü Batı Azerbaycan Türk toprağıdır. Ermeniler hem Altın Çağ’a hem de günümüz Ermenistan’ına yerleştirildi. Yani bölgeyi onlarla birleştiren kutsal hiçbir şey yok. Öte yandan, Batı Azerbaycan halkı silah ve şiddet kullanılarak evlerinden kovuldu. Tüm mülkleri Ermenistan’da kalıyor. Ermeniler ise gönüllü olarak Azerbaycan’ı terk ettiler ve tüm mallarını yanlarında götürdüler. Diğer farklılıklar sıralanabilir.

Büyükelçi Subhani, Azerbaycan’da hükümetin 30 yılı aşkın süredir yaptığı hataları tekrarlıyor. Bu davranışı ve ifşası ile Azerbaycan’a iftira atanlar arasında yer aldı.

Tahranlı diplomatların ve diğer hükümet yetkililerinin bu tür konuşmaları İran-Avrupa ilişkilerini baltalıyor. Büyükelçinin önyargısı Azerbaycan-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesini engelledi.

Büyükelçinin görüşmesinden iki gün sonra, 15 Temmuz’da Azerbaycan, İran Büyükelçiliği’nin çalışmalarını restore ettiğini duyurdu. Büyükelçinin ve büyükelçiliğin mevcut personelinin İran’a döndüğü bildirildi. Akreditasyon ülkesi olarak İran tarafının, Viyana Diplomatik Etik Sözleşmesi kapsamında güvenliği sağlama taahhüdüne uygun olarak, büyükelçiliğimizin yeni binası önünde diplomatik koruma sağlamak için uygun önlemleri aldığı kaydedildi: “Şu anda, İran Büyükelçiliği’nin yeni binasında konsolosluk hizmetini teşvik etmek için uygun çalışmalar yapılıyor ve yakın gelecekte ek bilgi sağlanacak.”

Bu, Azerbaycan’ın İran’a karşı küçümsenmeyen davranışlarından biridir.

Bakü’nün resmi jestine cevaben, Tahran’ın Mehdi Subhani’yi ABD tarafından finanse edilen medyaya röportaj yaptığını (çünkü bu tür konuşmacılar İran’da baskı altında), Azerbaycan aleyhine yanlış bilgi yaydığını, İran-Avrupa ilişkilerine zarar verdiğini ve diğer rahatsız edici konuşmalarından dolayı onu azarladığını umuyoruz. Belki de büyükelçi, İran’ın yeni seçilen cumhurbaşkanı Muhammed Pezeshkia’nın ekibinde olmayacağını bildiği için resmi Bakü ve Tahran ilişkilerine kasıtlı olarak zarar vermek istedi. Her halükarda, Mehdi Subhan’ın ifşaatı, ünlü babalar kelimesinin iç açıcı kısmıyla daha uyumludur..

REPORT / TURKISHFORUM – ABDULLAH TÜRER YENER