ABD bile dolara alternatif arıyor

ABD doları ve aşırı borçlanma:

Artık ABD bile ABD dolarına alternatif arıyor.

Borç servisi bütçedeki en büyük kalemdir. Brics eyaletleri alternatifler arıyor. ABD’li politikacıların iki umutsuz teklifi var.

ABD’nin borcu tehdit edici boyutlara yaklaşıyor. Bu nedenle özellikle gelişmekte olan ülkeler küresel rezerv para birimi olarak ABD dolarına alternatif arıyor.

Asyalı gazeteci Jan Krikke, Asia Times için yazdığı bir makalede, şu anda neredeyse 35 trilyon ABD dolarına veya gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 120’sine ulaşan artan ABD ulusal borcunun ABD doları lehine olduğuna dikkat çekiyor. Sonuçları Amerika Birleşik Devletleri’nde de ortaya çıktı.

ABD borcu ve kripto girişimleri

ABD faiz ödemeleri hâlihazırda en büyük bütçe kalemini temsil ediyor; hatta ülkenin muazzam savunma harcamalarını bile aşıyor. Bu, Washington için giderek büyüyen bir zorluk teşkil ediyor Haziran başında, eski ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan, ABD hükümetinin ABD Hazine tahvilleri için ödeme olarak stabilcoinleri, varlığa dayalı kripto para birimlerini kabul etmesi gerektiğini öne sürdü.

Ryan, bunun ABD borcuna olan talebi artıracağını ve temerrüt riskini azaltacağını söyledi.

Sadece iki hafta sonra ABD Kongre Üyesi Matt Gaetz, ABD vatandaşlarının gelir vergilerini Bitcoin ile ödemelerine olanak tanıyan bir yasa tasarısı sundu. Bu radikal fikirler, ABD’de büyüyen borç sorununa ne kadar acil çözüm bulunması gerektiğini gösteriyor.

Bitcoin ve kripto para birimlerinin tarihi

İlk eşler (Peer-to-Peer-) arası kripto para birimi olan Bitcoin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto takma adı altında bir kişi veya grup tarafından hükümetlerden bağımsız yeni bir finansal sistem kurmak amacıyla piyasaya sürüldü.

İlk ticari Bitcoin işlemi 2010 yılında iki pizza için 10.000 BTC transfer edildiğinde gerçekleşti ve bu olay tarihe Bitcoin Pizza Günü olarak geçti. O zamandan beri Bitcoin’in değeri 2009’daki neredeyse sıfır seviyesinden 2024’ün başlarında 75.830 dolara yükseldi.

Altın bazlı kripto para biriminin ironisi

Bitcoin’in çözmeyi amaçladığı mali sorunların kısmen ABD’nin 1971’de altın standardından ayrılmasıyla tetiklendiği göz önüne alındığında, altın destekli kripto para birimlerinin ortaya çıkışı ironik bir gelişme.

Bretton Woods’un ABD dolarını altına sabitlemesi daha önce mali disiplin sağlıyordu, ancak bu kaldırma ABD borcunda hızlı bir artışa yol açtı.

Petrol-dolar ve sonuçları

Petrolün yalnızca ABD doları cinsinden satılmasına ilişkin 1974 anlaşması, ABD dolarının dünya rezerv para birimi olma rolünü güçlendirdi. Bu da ABD dolarına olan talebin giderek artmasına neden oldu.

Ancak BRICS ülkeleri, kısmen altın, petrol ve diğer hammaddelerle desteklenebilecek, kendi ticaret para birimlerine sahip yeni bir finansal sistem geliştirirken, durum tersine dönüyor.

mBridge ve dedolarizasyon

Çin, Hong Kong, Tayland ve BAE, SWIFT ödeme sistemine dijital bir alternatif olan ve blockchain teknolojisinin bir çeşidini temel alan mBridge’i zaten geliştirdi. Bu, BRICS ülkeleri için bir yerleşim sisteminin temeli olabilir ve petrodoların sonu anlamına gelebilir.

BRICS ayrıca kısmen altın, petrol ve diğer emtialarla desteklenebilecek bir ticaret para birimi geliştiriyor. Altın veya petrolle desteklenen bir para birimi, ABD doları için şimdiye kadarki en büyük zorluk olacaktır. Altın ve petrol garip bir eşleşme gibi görünebilir, ancak bir yüzyıldan fazla bir süredir neredeyse eşdeğerdirler. İlgili fiyatları çok dar bir aralıktadır.

1971’de ABD altın fiyatlarını sabit tuttuğunda, bir ons altının fiyatı 35 dolardı. 2024 yılının başında 2.450 dolardı. 1971’de bir varil petrolün fiyatı 3,60 dolardı. Son yıllarda varil başına 80 ila 100 dolar arasında dalgalandı. Altın ve petrol cinsinden ölçülen dolar, son 50 yılda yaklaşık yüzde 90 oranında değer kaybetti.

Zorluklar ve fırsatlar

ABD, yabancı üreticilere bağımlılığını azaltma ve yeniden sanayileşme sorunuyla karşı karşıya. Kripto para birimlerinin finansal sistemde kabul görmesi çözüme katkı sağlayabileceği gibi aynı zamanda vergi kaçakçılığı ve suç faaliyetini kolaylaştırma gibi riskleri de beraberinde getiriyor.

Makroekonomist Luke Gromen, ABD için üç acı verici seçenek görüyor: savunma bütçesinde ve sosyal harcamalarda kesintiler, kısmi temerrüt veya borç enflasyonu.

ABD Dolarının Geleceği

Dolarsızlaşma kaçınılmaz görünüyor. Uluslararası finansal sistemin geleceği, dijital para birimleri ve yeni Brics para biriminden büyük ölçüde etkilenebilir.

Amerika Birleşik Devletleri bu değişikliklere hazırlanmalı ve ekonomik ve sosyal yeniden yapılanmasını planlamak için bir strateji geliştirmelidir.

Bu eğilim Batı basınında takip ediliyor.

Konu giderek önem kazanıyor. Geçen ağustos ayında gerçekleşen Brics zirvesi vesilesiyle Spiegel Online şu manşeti attı: “Şimdi yeni dünya düzeni mi geliyor? Yükselen ülkeler Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın (Brics) zirvesi gerçekleşiyor. Dünden bu yana üç gün boyunca Johannesburg’da yapılan gösteri, “Batı egemenliğine karşı” endişe duyan bu Deutschlandfunk’u hedef alıyor.

Çin’in uluslararası düzeni yeniden şekillendirmeye yönelik bir strateji izlediği belirtildi. Bu amaçla Pekin, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Arjantin gibi ekonomik açıdan güçlü, gelişmekte olan ekonomileri Brics grubuna (Brics+ olarak adlandırılan) dahil etmek istiyor.

Bu planların tamamı bugüne kadar hayata geçirilmedi. Ancak uzmanlar arasında dünya düzeninin bir geçiş sürecinde olduğu tartışmasız. ABD doları ve dolayısıyla ABD büyük bir baskı altına giriyor.

Not: ABD’de borç dağı: Saatli bomba; Dolar karşısında yuan: Çin’in para birimi özellikle Afrika’da yükselişte.

Pekin’in yeni etkisi

Diğer şeylerin yanı sıra, Zambiya’nın başkenti Lusaka’daki Çin merkez bankası artık yuan cinsinden hesaplar ve krediler sunuyor ve aynı zamanda Güney Afrika’daki ülke ile Halk Cumhuriyeti arasındaki ödeme işlemlerinde de kullanılıyor. Zambiya, Afrika’nın ikinci büyük bakır ihracatçısı olup cevherlerinin ve rafine metallerinin çoğunu Uzak Doğu’ya satmaktadır.

Brics zirvesi: Batı’nın yeni dünya düzeni korkusu…!

Bu gelişmeler ışığında Türkiye’nin Türk parası için gerekli düzenlemeleri zamanında ve uygun bir şekilde yapacağını ümit ediyorum.