Mehmet Akif Ersoy Osman Zeki Üngör
• Ankara’dan 23 Nisan 1920’de yükselen bağımsızlık kararlılığı “….Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir îmânı boğar,/ ‘Medeniyet!’ dediğin tek dişi kalmış canavar?” mısrasında ses olur.
• Genel Kurmaya Başkanı Mirliva İsmet İnönü’nün önerisi olarak ulusal marş TBMM’si gündemine girer.
• Cephede, cephe gerisinde asker ve halkın bilgilendirmek, maneviyatını yükseltmek için Anadolu’yu dolaşan Mehmet Akif (Ersoy) Bey’in de içinde olduğu “ İrşat Heyetleri” millî marşın yazılmasını desteklerler.
25 Ekim 1920 tarihli Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde BMM’inde:
• Türk devletinin ebediliğini, Anadolu millî mücadelesi ruhunu, Türkün bağımsızlık aşkını dile getirecek,
• Bağımsızlık Savaşı sürecinde halkın, askerin maneviyatını güçlendirecek bir ulusal marş için Türk şairleri arasında bir şiir yarışma açılması,
• Seçilen şiirin yarışma yolu ile bestelenmesi,
• Seçilen şiir ve bestenin sahiplerine genel bütçeden ayrı ayrı beşer yüz lira ödül verileceği,
• Marş şiirlerinin 21 Aralık 1920 tarihine kadar Maarif Vekâletine gönderilmesi gerektiği duyurulur.
• Gelen 724 şiirden hiçbiri seçici kurulca(encümen) yeterli bulunmaz.
• Ödül konulduğundan şiir göndermeyen Mehmet Akif, ödülün bir hayır kurumuna verilmesi koşuluyla, İstiklâl Marşı’nı yazmayı kabul eder.(**)
• “Kahraman Ordumuza” hitaben Akif (Ersoy)’in yazdığı şiir, 12 Mart 1921 tarihinde TBMM’ce bağımsızlık marşı şiiri olarak kabul edilir.
• 21 Mart 1921 tarihinde de Ceride-i Resmiye Gazetesi’nin ilk sayfasında çerçeve içinde yayınlanır.
• Meclis Başkanı Mustafa Kemal, şiiri ayakta alkışlayarak dinlemiş ve marşın kabulü ardından ” Bu marş, bizim inkılâbımızın ruhunu anlatır…En beğendiğim şu mısralardır: ‘Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyet, hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl.’ Benim bu milletten asla unutmamasını istediğim mısralar işte bunlardır…” sözleri önemini ile açıklar.(1 )
· Osman Zeki Üngör’ün “İstiklal Savaşı’nın devam ettiği sıralarda ben, Muzıka-yi Humayun muallimi idim. Yani doğrudan doğruya Saray’a ve Vahdettin’e bağlıydık….
· Kurtuluş ordusu süvarilerinin İzmir’e girdiklerinden iki veya üç gün sonra evimin kapı çalındı. İlkokul öğretmeni İhsan…geldi. Büyük bir heyecan içinde, süvarilerin İzmir’e girişlerini anlatmaya başladı. Hepimiz coşmuştuk. Hemen kalkıp piyano başına geçtim ve derhal içimde doğan parçayı çalmaya koyuldum. “ sözleri ile İstiklal Marşı’nın bestelenme öyküsünü anlatır. Gerisini merak edenler için okuma bağı: (2 )
103.YILDÖNÜMÜNDE BAZI ANIMSATMALAR:
Mehmet Akif’in 23 Ocak 1920’de Balıkesir Zağnospaşa Camisi’nde verdiği hutbesinde(söylev):
• Bugün bir insan hayatın, …aldığı tarz itibarıyla, tek başına bir iş göremiyor.
• Bütün işler; şirketler, cemiyetler, milletler tarafından meydana getiriliyor.
• Bugün….tek başına çalışan bir adamın alnından damlayan terler tıpkı gözyaşı gibi dökülüp gidiyor, hiçbir fayda temin etmiyor.
• Ne zaman bir yere gelmiş binlerce alın birden terlerse, işte o vakit bu gayretin yeryüzünde bir eseri, bir izi görülebiliyor.
• Mademki tek başına yapılan bir çalışmanın kıymeti yoktur, biz de aramızda birliği sağlayacak birlikte çalışmaya koyulmalıyız.
•Biliyorsunuz ki yabancılar (emperyalizm) asırlardan beri ayrılık tohumlarını aramıza serptiler. Bir hayli de mahsûl aldılar.
•Biz gözümüzü açsaydık bugün altında inim inim inlediğimiz şu felaketleri elbette görmeyecektik. Akif’in 103 yıl önce dikkat çektiği toplumsal zafiyetler devlet/toplumsal yaşamın her alanına varlığını gösterdiği malum.” Hasta Adam döneminin zaafiyet ve hastalıklarını Balıkesirlilere anlamıştı.
NE YAPILMALI?
Hasta Adam döneminin zaafiyet ve hastalıklarının günümüz Türkiyesi’nde olmadığını söylemek gerçeği örtmektir.
• Algıların esaretinden kurtulmak, sorunların nedenlerini sorgulayabilecek çare üretebilecek düzeyde düşünsel alanda varsıl olmak,
• Kemalizm önderliğinde örgütlü toplum olmak için okumuşların sorumluluk almaları gerekir.
• Milletin, her geleni memnun etmeye çalışan, birbirine güvenmeyen örgütsüz yığınlaşması ve örgütlü küçük güçlerin güdümünde her alanda toplumsal artmaya devam edecekitir .
• Çok anlamlı bağımsızlık marşımızı bizlere armağan eden sonsuzluğa göçmüş Kurtuluş Savaşının kahraman İlk Meclis’in milletvekillerini saygıyla anıyorum. 12.3.2024Salı
(*)Mirliva: Osmanlı’da tuğ/tümgeneral arası bir rütbe )
(**) Akif, 500 liralık ödülü yoksul kadın, çocuklara iş öğreten Darülmesai’ye bağışlar.
(1)https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/istiklal-marsinin-yazilisi-ve-kabulu/
(2)https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/istiklal-marsinin-bestecisi-osman-zeki-ungor-/1746553
Bir yanıt yazın