ERMENİ Faaliyetleri (09 Eylül 2023)
1. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken birtelefon görüşmesi yaptı. Taraflar, Laçin Koridoru’nun hukuka aykırı olarak abluka altına alınması, Azerbaycan askerlerinin Dağlık Karabağ çevresinde birikmesi ve Ermenistan-Azerbaycan devlet sınırında artan gerilim sonucunda Dağlık Karabağ’daki insani krizin derinleşmesine değindi. Başbakan Paşinyan, 6 Ekim 2022’de Prag’da ve 14 Mayıs 2023’te Brüksel’de varılan anlaşmalara dayanarak, tüm sorunların yalnızca diplomatik yollarla ve yapıcı bir atmosferde çözülmesi yaklaşımına olan bağlılığını bir kez daha vurguladı. Blinken ise, tüm sorunların diyalog ve barışçıl diplomatik yollarla çözülmesinin önemine vurgu yaparak, ABD’nin bu yönde aktif çabalarını sürdüreceğini kaydetti.
2. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bir telefon görüşmesi yaptı. Laçin Koridoru’nun hukuka aykırı olarak kapatılması sonucu Dağlık Karabağ’da derinleşen insani kriz, Azerbaycan askerlerinin Dağlık Karabağ çevresinde birikmesi ve Ermenistan-Azerbaycan devlet sınırında artan gerilime ilişkin konular ele alındı. Paşinyan, 6 Ekim 2022 tarihli Prag anlaşmalarına ve 14 Mayıs 2023 tarihli Brüksel anlaşmalarına ve tüm sorunların yalnızca diplomatik yollarla ve yapıcı bir atmosferde çözülmesi yaklaşımına olan bağlılığını yineledi. Macron, sınırlarda gerilimin azaltılmasının bir zorunluluk olduğunu vurguladı. Başbakan Paşinyan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı ile gerilimi azaltmak amacıyla acil görüşmeler yapmaya hazır olduğunu ifade etti. Macron, bölgede barış ve istikrarın tesis edilmesine yönelik çabaları desteklemeye istekli olduğunu ifade etti.
3. Artsakh (“sözde” Dağlık Karabağ Ermeni devleti) meclisi yeni başkanı olarak Samvel Şehrimanyan’ı seçti.
4. Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Türkiye’nin “SÖZDE” artsakh cumhuriyeti (“sözde” Dağlık Karabağ Ermeni devleti) cumhurbaşkanı seçimini, Ermenistan ile Azerbaycan arasında devam eden “barış müzakerelerini” baltalamayı amaçlayan bir adım olarak gördüğü belirtildi. Açıklama metninde “artsakh cumhuriyeti “Azerbaycan’ın bir parçası” olarak sunuluyor. “Azerbaycan’ın Karabağ bölgesindeki gayri meşru Ermeni güçlerinin kontrolündeki bölgelerde seçim yapılması, uluslararası hukuka aykırı olarak bölgedeki durumu tek taraflı meşrulaştırma girişimidir. Ankara, Azerbaycan ve Ermenistan’ın barış müzakerelerini sürdürmeye çalıştığı bir dönemde gerçekleşen seçimleri kınıyor ve bu müzakereleri baltalamaya yönelik bir adım olarak görüyor. Türkiye, Azerbaycan’ın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal eden bu gayri meşru seçimleri tanımıyor.” denildi. Türkiye ayrıca BM ve uluslararası kuruluşlara “SÖZDE” artsakh cumhuriyetindeki cumhurbaşkanlığı seçimlerini tanımamaları çağrısında bulundu.
5. AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell: “Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile yaptığım görüşmede Karabağ Ermenilerinin karşı karşıya olduğu insani durumla ilgili endişelerimi yineledim. Laçin Koridoru şimdi yeniden açılmalı. Ağdam gibi diğer yollar da çözümün parçası olarak açılabilir ancak alternatif olamaz.” dedi.
6. İran Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi’nin Siyasi İşler Başkan Yardımcısı Muhammed Jamshidi X’teki gönderisinde: “Bölgede jeopolitik veya sınır değişikliğine yönelik herhangi bir hareketin İran için kırmızı çizgi olduğunu belirtti. 3+3 formatı dışında herhangi bir davet, yabancılar, ortak tatbikatlar ve şüpheli ziyaretler durumu daha da karmaşık hale getirtiği. İran’ın, her iki tarafın da farklılıklarını çözmesine yardım etmeye hazır olduğu vurgulandı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile yaptığı telefon görüşmesinde Raisi, Tahran’ın bölgesel gerilimlere veya bölgenin tarihi sınırlarında herhangi bir değişikliğe karşı olduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanı ayrıca İran’ın tüm bölge uluslarının toprak bütünlüğüne verdiği desteği teyit etti ve bölgesel meselelerin diyalog yoluyla çözülmesi ihtiyacını vurguladı. “İran, diplomatik müzakereler yoluyla bölgesel sorunların çözümüne katkıda bulunmaya hazırdır. İran, Ermenistan ile ekonomik ve ticari ilişkileri güçlendirmeyi ve iki komşu ülke arasındaki mevcut anlaşmaları hızlandırmayı hedefliyor.” dedi. Paşinyan ise, İran’ın Kafkasya bölgesinde devam eden gelişmelere ilişkin tutumuna övgüde bulunarak, Tahran’a yaptığı önceki ziyarette yapılan anlaşmaların hızlandırılmasının önemine vurgu yaptı.
7. 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2024) Elemeleri D Grubu’nun beşinci maçında Türkiye Milli Futbol Takımı Eskişehir Yeni Atatürk Stadyumu’nda Ermenistan ile karşılaştı. Karşılaşmayı İtalya Futbol Federasyonu’ndan Daniele Orsato yönetti. İlk yarısında gol bulunmayan mücadele, ikinci yarıda karşılıklı gelen gollerle 1-1 sona erdi.
8. Artsakh (“sözde” Dağlık Karabağ Ermeni devleti) yetkilileri bugün yaptıkları açıklamada, Rusya’dan göndrilen insani yardım malzemelerinin Ağdam’dan karayoluyla Stepanakert’e ulaştırılacağını duyurdu. Aynı zamanda Laçin Koridoru’nda insani yardım amaçlı ulaşımın yeniden sağlanması konusunda anlaşmaya varıldığı belirtildi.
9. Ermenistan’ın Rusya Büyükelçisi Vagharshak Harutyunyan, Rusya Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı ve Bakan, Erivan’ın son dönemdeki “dostça olmayan adımları” olarak adlandırdığı eylemler nedeniyle Erivan’ı kınadı. Büyükelçiye ayrıca, Parlamento Başkanı Alen Simonyan’ın gazetecilere Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova’ya atıfta bulunarak “bazı kadın sekreterlere yanıt vermenin” kendisine yakışmadığını söyleyen sözleri de dahil olmak üzere, Moskova’nın şikayetlerini özetleyen bir “protesto notu” verildi. Moskova, Başbakan Nikol Paşinyan’ın eşi Anna Hakobyan’ın bu hafta Ukrayna’yı ziyaret ederek “Nazi Kiev rejimine insani yardım” sunmasına da kızdı. Rusya Dışişleri Bakanlığı, büyükelçilik çağrısına ilişkin yaptığı açıklamada: “Ermenistan Cumhuriyeti’nin resmi çevrelerinde ve siyasi elitinde, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü çerçevesinde ve Rusya ile ikili bazda müttefik ilişkilerinin yanı sıra Moskova, Erivan ve Bakü arasında 2020-2022’de Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerinin normalleştirilmesinin yolları konusunda varılan üçlü anlaşmaların fizibilitesine ilişkin (Rus tarafında Ermenistan’a yönelik) bazı şüphelerin ortaya çıktığını kaydettik.” denildi. Rusya notasında ayrıca, Ermenistan hükümetinin Ermenistan parlamentosundan Uluslararası Ceza Mahkemesi kurucu anlaşmasını onaylamasını isteme yönündeki yakın tarihli kararını ve bu hafta Ermenistan’ın ABD ile ortak askeri tatbikatlara ev sahipliği yapacağına dair duyuruyu da örnek gösterdi.
10. AB, Karabağ Ermenilerinin fiili (de facto) liderlikleri etrafında birleşmelerinin önemini vurguladı. AB Dış işleri ve Güvenlik Politikaları Sözcüsü Nabila Massrali, “AB, Karabağ Ermenilerinin Bakü ile sonuç odaklı ve görüşmeye istekli olarak görüşmelere girebilecek bir fiili liderlik etrafında birleşmelerinin önemli olduğuna inanıyor. AB bu süreci desteklemeye kararlıdır.” dedi.
11. Şu anda Ermenistan’ın ilk yerli uydusunu geliştiren, Erivan merkezli uzay araştırma laboratuvarı Bazoomq, resmi olarak “uzay operatörü” lisansını aldı. İlk Ermeni yerli CubeSat uydusu Kasım ayında yörüngeye gönderilecek.
12. Almanya’nın Berlin, Hamburg ve Frankfurt şehirlerinde Karabağ’daki soykırımı protesto etmek ve etkili insani ve siyasi müdahale talep etmek amacıyla Ermenilerin düzenlendikleri gösterilere yerel insan hakları grupları da katıldı. (Not: Almanya’da artan ermeni hareketliliği dikkat çekiyor.)
Saygılarımla,
S.KORKMAZ
Bir yanıt yazın