2022 Cumhuriyetin İlanının 99. yılıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet yönetimi ilan etmesinden bu yana tam 99 yıl geçti.
Cumhuriyet en güzel yönetim biçimidir,insanlara eşit haklar ve özgürlük kazandırmaktadır.
Cumhuriyet halkın iradesini kendi elinde tutması anlamına gelir. Cumhuriyet ile yönetilen ülkelerde halk kendi özgür iradesi ile ülkeyi yönetecek insanları seçer.
Osmanlı Devleti, 1876 yılına kadar mutlak monarşi, 1876-1878 ve 1908-1918 arasında meşruti monarşi ile yönetilmişti. I. Dünya Savaşı’nda yenilgiye uğramış,ülkemiz galip devletlerce işgale uğramaya başlamıştı.
Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919’da Osmanlı hükümeti tarafından, bölgede düzeni sağlaması için devletinin bir gemisi ile Samsun’a gönderilmiştir.
Erzurum da,Sivas’ta kongreler düzenlemiş ve “Tek bir egemenlik var, o da milli egemenliktir. Milletin egemenliğini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.”diyerek, yurdun her tarafından gelen ulus temsilcilerini 23 Nisan 1920 günü Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nde toplamıştır.
Meclis Mustafa Kemal Paşa’yı ‘Meclis Başkanı’ seçmiştir. Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde Büyük Millet Meclisi, Türk Kurtuluş Savaşı’nı başlatmış ve halk düşman kuvvetlerine karşı savaş vermiştir.
Kurtuluş Savaşı’nın zaferle sonuçlanmış ve TBMM 1 Kasım 1922’de saltanatı kaldırmıştır. Padişah Vahdettin, ‘vatan haini’ ilan edilmiş ve yurdu terk etmiştir.
24 Temmuz 1923 günü İsviçre’nin Lozan şehrindeki Lozan Üniversitesi’nde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika, SSCB ve Yugoslavya temsilcileri Lozan Barış Antlaşması’nı imzalamış,bu antlaşma ile yeni bir devletin temelleri atılmış ama devletin yönetim biçimi belirlenmemişti.
İkinci dönem Büyük Millet Meclisi, 11 Ağustos’ta ilk toplantısını yapmış,13 Ekim’de Ankara, başkent ilan edilmiş ve Atatürk 28 Ekim akşamı yakın arkadaşlarını Çankaya’da yemeğe çağırıp”Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz,” demiştir.
29 Ekim günü Türkiye Devleti’nin yeni yönetimi biçimi Cumhuriyet, yeni ismi “Türkiye Cumhuriyeti Devleti” olarak belirlenmiştir. Atatürk, kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı olmuştur.
Cumhuriyette,egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur.Halk,kendini temsil edecek olan milletvekilleri kendisi seçer. Cumhuriyet yönetiminde, yurttaşın seçme ve seçilme hakkı vardır.
29 Ekim 1923’te TBMM, Teşkilât-ı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası)’nda yaptığı değişiklikle, devletin yönetim biçimini cumhuriyet olarak ilan etmiştir. n ile 29 Ekim, 1925’ten itibaren ülke içinde ve dış temsilciliklerde bayram olarak kutlanmaya başladı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, cumhuriyetin onuncu yılı kutlamalarının yapıldığı 29 Ekim 1933 tarihinde verdiği Onuncu Yıl Nutku’nda, bugüne “en büyük bayram”demiştir.
Cumhuriyet’in 100. yılına yakın olduğumuz bugünlerde AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal, “Tarihteki en sert kültürel devrim Türkiye’de yaşanmıştır. Mesela Fransız Devrimi her şeyi yıkmıştır ama lügate yani dile dokunmamıştır. Yine en sert devrimlerden bir tanesi MAO’nun Çin’de yaptığı kültürel devrimdir ve o da dile dokunmamıştır. Ama maalesef bir kültür devrimi olarak cumhuriyet bizim lügatimizi, alfabemizi, dilimizi, hasılı bütün düşünmemizi yok etmiştir.”diyerek talihsiz bir çıkışta bulunmuş ama ona en güzel cevabı Bahçeli vermiştir.”Cumhuriyetin Türk kültürüne, diline ve düşünme setlerimize zarar verdiğini iddia edenler talihsiz, tarifsiz ve temelsiz yanlışın pençesindedirler”demiştir…
Sinan Meydan”Cumhuriyet öncesi okur yazar oranı %10 bile değildi.Kadınlarda birçok ilde %1 bile değildi. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçilirken 40 bin köyün 37 bininde okul yoktu.Harf devrimiyle okur yazar oranı 94 yıl sonra bugün % 90’ı geçti” demiştir.
Yeri gelmişken annemin-babamın-benim okuduğum,orada olsaydım çocuklarımın ve torunlarımın okuyacağı 4 nesillik köyüm okulunun ve daha birçok köy okulunun neden kapandığını bir eğitimci olarak anlamış değilim.
Cumhuriyet Bayramı’nı yüzlerce yıl kutlayacağımızdan öylesine eminim ki…Türk Milletinin Cumhuriyet Bayramı Kutlu Olsun.Hep birlikte nice bayramlara.
Bir yanıt yazın