3 Kasim 1914-18 Mart 1915 tarihleri arasinda Canakkale Bogazi’nda yapilan deniz savaslariyla, GELIBOLU yarimadasinda 25 Nisan 1915 ve 8,9 Ocak 1916 tarihleri arasinda yapilan savaslardir CANAKKALE SAVASLARI.
1914/1918 yillari arasinda dunyayi kan golune ceviren bir felaket yasanmistir, bu hepimizin bildigi gibi Birinci Dunya Savasi’dir.
Cikarlari birbirine ters dusen Avrupa Devletleri iki bloga ayrilmistir;
ITILAF DEVLETLER: Ingiltere, Fransa ve onlara katilanlar.
ITTIFAK DEVLETLERI: Almanya, Avusturya ve onlara katilanlar.
Her iki tarafta Osmanli Hukumeti’ni savasa sokmak icin cesitli yollar aramislardir. Osmanli Hukumeti israrla savasa girmekten kacinmistir. Bogazlarin stratejik durumu ve jeopolitik konumu herkesin istahini iyice kabartmis, zaten hasta adam gozuyle baktiklari Osmanli Imparatorlugu’nu bu savasa sokarlarsa kolayca parcalayip, kendi cikari dogrultusunda pay alma hesaplari yapmaya baslamislardir.
Karadeniz ve Akdeniz’e kiyisi olan devletlerin kendi aralarinda siyasi, ticari ve ulasim gibi konularda bogazlara ihtiyaci vardi.
Rus Disisleri Bakani Raporunda “Bogazlarin guclu bir devletin eline gecmesi, tum Guney Rusya’nin ekonomik hayatinin, o devletin egemenligi altina girmesidir”dusuncesi!
Almanya’nin”doguya dogru”politikasi!
Ingiltere’nin”Denizlere egemen olan dunyaya hakim olur”bakis acisi!
Napolyon’un “Istanbul bir anahtardir, Istanbul’a egemen olan dunyaya hukmedecektir” dusuncesi!
Bogazlarin ne kadar onemli oldugunun kaniti degil mi sizce!
Istanbul Karadeniz kapisi, Canakkale Ege denizi kapisi olarak kabul gormustur her zaman.
Her iki Bogazda da sadece Avrupayi Asya’ya ya da Karadeniz’i Akdeniz’e baglayan kopruler degildir. Cebelitarik ve Suveys kanali gibi onemli su gecitlerini ya da Atlas ve Hint Okyanusu gibi buyuk denizleri, buyuk kitalari birbirlerine baglayan, jeopolitik konumuyla dunya ekonomisi ve siyaseti uzerinde etkisi olan gecitlerdir. Bu durumunu bugun de korumaktadir. Hele savas zamaninda uluslararasi iliskilerdeki onemini varin siz dusunun.
Itilaf Devletleri Rusya’nin her an kendilerine saldiracagi kuskusuyla Osmanli Hukumeti’ni ne yapip yapip 2 Agustos 1914 te silahli tarafsizlik halinde bulunmak uzere seferberlik ilan ettirmeyi basarmislardir.
1 Kasim 1914 te Rusya Osmanli Devleti’ne savas acmistir. Kimbilir Canakkale Savasi’ni Itilaf Devletleri kaybetmeseydi ve Rusya’ya yardim edebilselerdi belkide Rusya’da yokluk cikmayacakti ve Bolsevik Ihtilali baslamayacakti. 1917 de savastan cekilmeyecekti ve kimbilebilir belkide koskoca Carlik Rusyasi dagilmayacakti. Boylece dunya kominizimle tanismayacakti.
Ingilizler bogazlari asmayi, Istanbul’a girmeyi, Osmanli Imparatorlugu’nu yikip, Rusya’ya yardim etmeyi dogudan ve batidan Almanya’yi kusatmayi planliyordu. Fakat isler umduklari gibi gitmedi. Akdeniz Ingiliz Donanmasi Baskomutani CARDEN bu savastan galip cikacagindan o kadar emindi ki, Turk’leri yogun deniz bombardimaniyla susturduklarini dusunuyordu. Hesaplayamadigi bir sey vardi. Turkler yilmak bilmiyor, gunun her saatin de, durmadan yer degistirerek hafif bataryalarla ates etmeye devam ediyorlardi. Bu durum komutanin sinirlerini iyice bozdu ve ingiltereye dondu. Yerine getirilen yardimcisi 18 martta Turk’lerin isini bitirmeyi planliyordu. O gun oglen saatlerinde dusman zirhlilari kiyi seridine top atesi yagdiririyor, dusmanin menzile girmesini bekleyen Turk topculari bogazi ates golune ceviyorlardi. Dusman gemileri birer birer agir yaralar aliyorlardi. Kacmaya calisirken koskoca zirhli 639 kisiyle birlikte batirilmisti. Zekice yapilan planlar ve sessizce hareket edilerek 6 saat icinde uc buyuk zirhlisini kaybeden Amiral De Robeck sok gecirmis ve saskinlikla gecenin olmasini beklemistir. Aksama dogru mermi stokumuz tukenmis 6 toptan sadece ikisi kalmisti. Komutan Ustg. Hasan Hulisi Ve takim Subayi Trabluslu TGm. Mehmet Mevsuf kalan iki topun basina kendileri gecmislerdir.
Dusman kuvvetleri yeni planlar yapmak icin geri cekilmislerdir.
25 Nisan 1915 te Kur.Yb. Mustafa Kemal komutasinda 19. Tumen gelmistir. Fransa ve Ingiltere gibi zamanin iki buyuk devleti 600.000 askerle savasa baslamis fakat Turk’un azmi karsisinda 252.000 zayiat vererek Gelibolu Yarimadasi’ndan kacmistir. Bir baska acidan bakildiginda ustunde gunes batmayan, yedi denizen hakimi Ingiliz Imparatorlugu maglubiyeti tatmis ve geri sayima gecmistir. Bu savasin sonucu ileride dunya siyasi haritasindaki degismelere sebep olmustur.
Bu savas’a 400.000 Turk katilmis 250.000 sehit vermisiz. Butun Kurtulus Savasi boyunca 40.000 sehit vermisiz. Demek ki Canakkale Zaferi bize cok pahaliya mal olmus, en kanli gecen savaslardan birisidir. Buna ragmen Turk’un yenilmez gucunu dunyaya gostermesi acisindan cok onemlidir.
Askeri zaferleri daima taarruz eden taraf kazanir. Canakkale Savaslari savunan tarafin kazandigi tarihteki ender sonuclardan birisidir.
Canakkale Bogazi, tarih boyunca cesitli ulkelerin isgalleri altinda kalmis ve sonunda 1356 da Osmanlilardan gunumuze kadar kesintisiz Turk Egemenligi’nde kalmistir ve oyle de kalacaktir.
Dusmanlarimiz emellerinden hicbir zaman vazgecmemislerdir ve asla vazgecmeyerek zayif animizi kollayacaklardir. ATATURK’un de dedigi gibi; ” Bütün bu şerâitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr ü zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerâit içinde dahi, vazifen; Türk İstiklâl ve Cumhuriyetini kurtarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!”
TURK millet olarak uyanik olmak ve ulkemize sahip cikmak zorundayiz. Mustafa Kemal Ataturk’un tarihe gecen ilk kahramanligidir. Turk halkina Ilk bu savasta guvenip Kurtulus Savasi’na Baslamaya Conk Bayiri’nda karar vermistir.
Bu yaziyi yazarken gozyaslarima hakim olamadim. Onca sehitin kemikleri sizliyor mu acaba diye dusunmekten kendimi alamadim. Ulkemizin her bir avuc topragini Turk kaniyla sularak sahip cikan sehitlerimizi dusunup, bugun Turk’um demeye utanan ya da korkan, TURK adini silmeye hazirlanan, topsuz tufeksiz sevr andlasmasinin maddelerini dusmana eliyle sunan bir yonetime mi sahibiz diye dusunmekten kendimi alamiyorum.
Sonra ATATURK’un Genclige Hitabesi geliyor aklima, umutlarim cicek cicek aciyor, utaniyorum dusuncelerimden.” Bütün bu şerâitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr ü zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerâit içinde dahi, vazifen; Türk İstiklâl ve Cumhuriyetini kurtarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!”
Dusmanlarimiz emellerinden hicbir zaman vazgecmemislerdir ve asla vazgecmeyerek zayif animizi kollayacaklardir
TURK millet olarak uyanik olmak ve ulkemize sahip cikmak zorundayiz.TURK MILLETI’ne dikkat edin,ne zaman nereden vuracagi hicbelli olmaz,Yaptiklari yapacaklarinin teminatidir.
Bugun CUMHURIYETI’mizi borclu oldugumuz Mustafa Kemal ATATURK’e ve sehitlerimize ALLAH’tan rahmet diliyorum.
NE MUTLU TURK”UM DIYENE.
Bir yanıt yazın