Türkiye Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nde Sınıfta Kaldı

The World Justice Project, (WJP) her yıl Dünya Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Endeksi’ni yayınlamaktadır.  WJP, hukukun üstünlüğü ilkesini dört ana başlık ile bağdaştırmaktadır. Hukukun üstünlüğünün temel ilkeleri aşağıdadır:

  • Herkesin hukuk karşısında hesap verebilir olması,
  • Yasaların açık olması,
  • Yasaların anlaşılır olması,
  • Temel hakları koruması.

Dünya Adalet Projesi, hukukun üstünlüğü konusunda orijinal ve bağımsız veriler için dünyanın önde gelen kaynağıdır.  Ayrıca  WJP; yasaların çıkarılması, yönetimi ve uygulanması süreçlerinin erişilebilir, adil ve etkili olması gerektiğini vurgularken, adaletin yetkin, etik, bağımsız ve tarafsız kimseler tarafından sağlanması gerektiğinin de  gerekli olduğunu belirtmektedir.

Endeksin  amacı, ülkelerin hukuk alanındaki güçlü ve zayıf noktalarını belirleyerek  hukukun üstünlüğü ilkesinin gelişmesine  destek olmaktır.

Endeksin hedef kitlesi; politika yapıcılardan akademisyenlere, vatandaşlardan hukukçulara kadar  geniş bir  kitleyi kapsamaktadır.   . Endekste yer alan ülkeler 0 ile 1 puan aralığında değerlendirilirken puan 1’e yaklaştıkça  ilgili ülkenin hukukun üstünlüğü ilkesine olan bağlılığı artmaktadır. Bu bakımdan Türkiye, aşağıda da görülebileceği gibi oldukça gerilerdedir.

The World Justice Project, (WJP) her yıl Dünya Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Endeksi’ni yayınlamaktadır.  WJP, hukukun üstünlüğü ilkesini dört ana başlık ile bağdaştırmaktadır. Hukukun üstünlüğünün temel ilkeleri aşağıdadır: - Screenshot 1 2

World Justice Project’in geçen yılki  raporuna göre 2020 yılında dünyanın her bölgesinde endeks puanlarında düşüşler  olmuştur.  WJP, hukukun üstünlüğüne bağlılığı azalan ülkelerin iyileşme gösteren ülkelerden daha fazla olduğunu  açıklamıştır. Bununla birlikte 2020 yılında en iyi gelişmeyi Etiyopya ve Malezya gösterirken en ciddi düşüş Kamerun ve İran’da yaşanmıştır.

2020 yılı Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nde sıralamada  Danimarka, Norveç, Finlandiya, İsveç, Hollanda ve Almanya  başı çeken ülkelerdir. 2021 yılında ise hukukun üstünlüğünde ilk 10’da Danimarka, Norveç, Finlandiya, İsveç, Almanya, Hollanda, Yeni Zelanda, Lüksemburg, Avusturya ve İrlanda yer almıştır.

Bu yıl 139 ülke ve yargı alanını kapsayan Endeks, hukukun üstünlüğünün dünya çapında nasıl  algılandığını ölçmek için 138.000’den fazla hane ve 4.200 hukukçu ve uzmanla yapılan  anketlere dayanmaktadır.  WJP Hukukun Üstünlüğü Endeksi 2021, 139 ülkede hukukun üstünlüğünün portresi ve yargı puanları sağlayarak ve sekiz faktöre dayalı sıralamalara dayanmaktadır:

  1. Devlet Yetkilerini Kısıtlama,
  2. Yolsuzluğun Olmaması,
  3. Açık Devlet,
  4. Temel Haklar,
  5. Düzen ve Güvenlik,
  6. Düzenleyici Uygulama,
  7. Sivil Adalet,
  8. Ceza Adaleti.
The World Justice Project, (WJP) her yıl Dünya Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Endeksi’ni yayınlamaktadır.  WJP, hukukun üstünlüğü ilkesini dört ana başlık ile bağdaştırmaktadır. Hukukun üstünlüğünün temel ilkeleri aşağıdadır: - Screenshot 2 1
The World Justice Project, (WJP) her yıl Dünya Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Endeksi’ni yayınlamaktadır.  WJP, hukukun üstünlüğü ilkesini dört ana başlık ile bağdaştırmaktadır. Hukukun üstünlüğünün temel ilkeleri aşağıdadır: - Screenshot 3

World Justice Project’in 2020 endeksine göre geçen yıl hukukun üstünlüğü konusunda 128 ülke arasından 107’inci olan Türkiye, 2021 endeksinde  139 ülke arasından  ancak 117’inci olabilmiştir. Gidiş olumlu yönde değildir.

Türkiye, coğrafi bölgelere göre  sınıflandırılan endekste, Doğu Avrupa ve Orta Asya grubunda bulunan 14 ülke arasında  Rusya’nın da gerisinde kalarak sonuncu sıradadır. Gelir grubuna göre  sınıflandırmalarında  ise orta üst gelir grubundaki 40 ülke arasında 38’inci sırada  bulunmaktadır.

Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nde son 10 sırada yer alan ülkeler  şöyledir: Bolivya, Pakistan, Nikaragua, Haiti, Moritanya, Afganistan, Kamerun, Mısır, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kamboçya ve
Venezuela.

Türkiye’nin  hukukun üstünlüğü endeksinde üst sıralara gelebilmesi için adalete güvenin artması gerekir. 1985-1990 yılları arasında  Planlama Müşaviri olarak görev yaptığım  Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı’nın (OECD) yayımladığı 2021 raporuna göre, son 10 yılda 36 ülke içinde Türkiye, adalete güvenin  en hızlı azaldığı ülke olmuştur.

Eğer  Türkiye’de  Üniversitelerarası  Kurul’un aldığı “ilgili alanda  çok sayıda öğretim üyesi bulunmasına karşı bu jürinin oluşturulmuş olması sorunlu bulunmuştur”   kararına ne YÖK ve ne de ilgili üniversite uymuyorsa, Türkiye Doğu Avrupa ve Orta Asya  ülkeleri arasında  sonuncu  sırada yer almaktan kurtulamaz.

 


Yazıları posta kutunda oku


Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir