Erdoğan’ın aile draması ve Türkiye’nin geleceği

Financial Times “Erdoğan’ın aile draması ve Türkiye’nin geleceği” başlığı ile bir yazı yayınladı. Oldukça uzun yazıdan kısa bir özet yapmaya çalıştık, dileyenler ingilizce aslından yazının tamamını okuyabilirler.

Cumhurbaşkanı, damadı Albayrak’ın maliye bakanı olarak istifasının ardından ekonomik ve siyasi sorunlarla karşı karşıya

Berat Albayrak’a bu yılın başlarında kayınpederi, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilişkisi sorulduğunda, genç maliye bakanı TRT’ye bağlarının siyasetle ilgili olmadığını bir ideal, bir ruh (dava?) üzerine olduğunu söyledi.

Altı ay sonra, 8 Kasım’daki şok istifasından sonra, bu ilişki – ve Albayrak’ın siyasi kariyeri – alevler içinde kaybolmuş görünüyor. Donald Trump’ın damadı ve kıdemli danışmanı olan arkadaşı Jared Kushner gibi, yakında Saray’dan ayrılmak zorunda kalacak, 42 ​​yaşında şimdi kendini işsiz bulacak.

Türk hükümetindeki en güçlü ikinci adamın aniden ayrılması, liradaki düşüş ve döviz rezervlerinin düşmesi konusunda aylarca alarmın tırmanmasının ardından ülkenin ekonomik yönetiminde bir sarsıntıyı tetikledi. Türkiye’nin siyasi elitini de hayrete düşürdü, birçoğu Erdoğan’ın nüfuzlu ve geniş çapta kızgın damadını Adalet ve Kalkınma Partisi’nde (AKP) siyasi varisi olarak yetiştirdiğine inanıyordu. “Eğer bir [iktidar partisi] milletvekili olsaydınız, Berat nihai gücü temsil ediyordu. O alfa ve omegaydı ”diyor eski bir AKP milletvekili. Şimdi o yok. . . Bitti.”

Albayrak’ın stratosferdeki yükselişi ve dramatik düşüşü, Erdoğan’ın gözetiminde Türkiye’nin nasıl değiştiğinin hikayesi. MIT’de Türkiye doğumlu profesör Daron Acemoğlu, “Otoriter ülkelerde çok simgesel” diyor. “Kayınpederinin konumu nedeniyle, çok etkili oldu ve çevresinde özerk ve çok yıkıcı hareket eden bir ekip kurdu. Bunlar, işleyen demokrasilerde sahip olmamanız gereken şeyler.”

Eski bir hükümet yetkilisi, “Normal demokrasilerde herkes kabine tartışmalarından, siyasi mücadelelerden, parti mücadelelerinden bahseder, ama burada olan şu ki, ailevi meseleleri tartışıyoruz. Nasıl bir ülkeyiz?” diyor.

Erdoğan, 83 milyonluk ülkeyi neredeyse 20 yıldır yöneten ve onu her zamankinden daha otoriter bir yola çeken popülist ateşli bir adam. Damadının yükselişi, Türk liderin iktidarını sürekli olarak sağlamlaştırmasına paralel olarak gerçekleşti. İlk yıllarda Erdoğan’ın 2001 yılında kurucu ortak olduğu AKP geniş görüşleri temsil ediyordu. İstanbul’un eski belediye başkanı İslamcı siyasete dayansa da, Türk toplumunun her yerinden parti yetkilileri ve milletvekillerini bir araya getirerek partisini çoğulcu, Avrupa yanlısı ve iş dostu olarak sunmaya çalıştı.

2002 seçimlerinde salt çoğunluğu elde ederek eski düzeni ortadan kaldıran AKP’ye, Türkiye’nin bazı laik ve solcuları hiçbir zaman güvenmedi. Ancak, kısmen, gözlemci genç Müslüman kadınları üniversiteye gitmekten caydıran başörtüsü takma yasağını kaldırarak ülkenin yoksul, muhafazakar alt sınıflarından destek aldı. Kürt dilinin kullanımına getirilen kısıtlamaları hafifleterek ve daha sonra Türk devleti ile Kürt militanlar arasında onlarca yıldır süren çatışmayı sona erdirmek için görüşmeler başlatarak Kürt seçmenlerden büyük beğeni topladı. Ekonomi patladı ve AKP altyapıya yatırım yaptı ve ülkenin sağlık sistemini elden geçirdi. Doğrudan yabancı yatırım 2007’de 19 milyar dolar ile zirveye ulaştı.

Berat, nihai gücü temsil ediyordu. Alfa ve omegaydı. Şimdi yok. . . Bitti

Eski bir AKP milletvekili

Erdoğan’ın aile üyeleri bu sırada görünürdü, ara sıra dönemin başbakanına gezilerde eşlik ettiler veya halka açık etkinliklerde yer aldılar. Ancak hükümetin karar vermesinin hayati bir parçası olarak görülmediler. Eski iktidar partisi milletvekili Suat Kınıklıoğlu, Erdoğan’ın 10 yıl önce en küçük kızı Sümeyye’nin maaşlı danışman olabileceğine dair medyada yapılan spekülasyonlara karşı çıktığını hatırlıyor. “O yalan haberlerden hoşlanmadı,” dedi. “O sırada, aile üyelerini bu tür pozisyonlara atamak konusunda isteksiz görünüyordu.”

AKP’li eski üst düzey yetkililer, Erdoğan’ın bir dizi seçim zaferi kazanması ve iktidarı elinde tutmasına yönelik bir dizi tehditle karşılaşması nedeniyle liderlik tarzının değiştiğinden şikayet ediyorlar. Daha cesur, daha baskıcı ve iç tartışmalara daha az istekli hale geldi. Zamanla bu özellikler paranoya ve korkuyla iç içe geçti. Onu on yıllardır tanıyan bir kişi, “Hem partide hem de Erdoğan’da yavaş bir evrim oldu” diyor.

2013 yılında, Türkiye genelinde milyonlarca kişinin “Tayyip, istifa!” Diye bağırarak sokaklara çıkmasıyla, ülke büyük Gezi Parkı protestoları ile sarsıldı. Aylar sonra, Erdoğan’ın yakın çevresi, kendisine karşı dönen eski müttefiklerinin öncülük ettiği bir yolsuzluk soruşturmasıyla hedef alındı. Uzun zamandır Türk ordusundan ve ülkenin kötü şöhretli “derin devletinden” korkan başbakan, bunu “darbe girişimi” olarak nitelendirdi ve iç ve dış düşmanların karanlık bir ittifakından kuşatma altında olduğuna ikna oldu. Uzun süredir arkadaşı “Sanırım sonunda ailesi dışında güvenecek kimse olmadığını düşündü” diye ekliyor.

Sonraki yıllarda, üst düzey hükümet pozisyonlarında bulunan eski müttefiklerin çoğu ya bir kenara atıldı ya da istifa etti. 2014 yılına kadar cumhurbaşkanı olarak görev yapan AKP’nin kurucularından Abdullah Gül, Erdoğan’ın göreve gelmesinin ardından geri çekildi. 2000’li yılların en parlak döneminde ekonomiyi yöneten ve Türkiye’nin AB’ye katılım müzakerelerine öncülük eden Ali Babacan, 2015 yılında kabineden ayrıldı. İki yıl başbakanlık yapan Ahmet Davutoğlu, cumhurbaşkanıyla çatışarak 2016 yılında istifa etti. Başbakan yardımcısı olarak Erdoğan’ın isteklerine karşı mücadele eden saygın eski Merrill Lynch bankacısı Mehmet Şimşek, iki yıl sonra siyaseti bıraktı.

Bu figürlerin birçoğu, Erdoğan’a kafa yormasıyla tanınıyordu ve AKP içinde bir karşı ağırlık görevi görüyordu. Onlar olmadan, cumhurbaşkanının kendisi parti ve devlet için gittikçe daha merkezi hale geldi. Ordu içindeki haydut bir grup onu zorla devirmeye çalışırken, tankların sivilleri biçtiği ve savaş uçaklarının başkanlık sarayının yakınına bomba attığı şiddetli bir Temmuz 2016 darbe girişimi, onun liderliğini daha berlirgin hale getirdi..

Bu başarısız darbe, Türk liderin kendisine benzeri görülmemiş yetkiler veren yeni bir başkanlık yönetim sistemi yaratmasına izin veren bir olaylar zincirini harekete geçirdi. Kısmen 95.000 kişinin hapse atılmasına ve en az 130.000 kişinin görevden alınmasına veya askıya alınmasına neden olan geniş bir tasfiye sayesinde, ulusal kurumların boşaltılmasını ve siyasallaştırılmasını hızlandırdı. Yüzlerce gazeteci ve insan hakları savunucusu da tutuklandı. Erdoğan, idam cezasını destekleyen ve Kürt meselesinde şahin olan sağcı Milliyetçi Hareket partisi ile işbirliği yaparken ülkenin ana Kürt muhalefet partisinin iki eş lideri de aynı şekilde hapse atıldı.

Bugün, Türk devletinin üst kademeleri, çoğu AKP ile yakın kişisel bağlara sahip olan sadık kişilerle dolu. İç eleştirmenler büyük ölçüde ortadan kayboldu ve başkanın etrafını “evet” adamlar çevreledi. Başkanın ekonomi danışmanlarından biri olan Yiğit Bulut, isimsiz düşmanların telekinezi kullanarak başkanı öldürmek istediğine inandığını söylemesiyle ünlü. Bir diğeri Cemil Ertem, 2018’de IMF’den gelen tavsiyenin “tam tersini” yapacağına söz verdi. Bir hükümet yetkilisi, “Danışmanları aptal” diye yakınıyor. Erdoğan’a ihtiyacımız var. . . Ancak teknik kararların bazılarını ne yaptıklarını bilen kişilere bırakması gerekiyor. “

Başkanın kendisi, ana akım ekonomik düşüncenin aksine, yüksek faiz oranlarının enflasyonu frenlemek yerine enflasyona yol açtığına inanması ve bunlardan “tüm kötülüklerin annesi ve babası” olarak bahsetmesiyle ün saldı. Türkiye’nin kendi mali kazançları için büyüme beklentilerini bastırmaya çalıştığına inandığı karanlık bir spekülatör grubu olan “faiz oranı lobisi” olarak adlandırdığı şeye uzun süredir karşı çıkıyor.

Erdoğan’ın kızı Esra ile 2004 yılında evlenen Albayrak’ın 2018’de dünyanın en büyük 19. ekonomisinin başına getirilmesi bunun sonucu idi. O zamanlar sadece 40 yaşındaydı. Türk muhalefet partileri alaycı bir şekilde cumhurbaşkanının çırağına damat adını verdiler, nepotizm örneği oldu. Halk ona asla ısınmadı. İktidar partisi içinde bile pek çok kişi, Türk siyasetinin merkezine aile bağları olan bu adamın başardığı güç ve şöhret karşısında kızgındı.

Yine de kayınpederi ona en büyük saygıyı veriyor gibiydi. Erdoğan, akıcı bir şekilde İngilizce bilmesini ve New York Pace Üniversitesi’nden MBA derecesi almış olmasını sevmişti. En önemlisi, güvenebileceği bir aile üyesiydi. Damadına bu tür bir önem verme kararı, en azından kısmen kendi geleceği ve mirası sorunu ile ilgili görünmekte. 66 yaşındaki liderin hâlâ sert adam tavrına ve Türkiye’nin dünya sahnesinde oynadığı rolü öne çıkarma çabalarına saygı duyan milyonlarca hayranı var. Teoride, seçimleri kazanmanın bir yolunu bulmaya devam ederse, 2033’e kadar başkan olarak görev yapabilir. Ancak partisine verilen destek, 2011’deki seçim zirvesinden bu yana giderek azalmaktadır.

Analistlerin çoğu, Erdoğan’ın kısmen derin bir ideolojik amaç duygusuyla, ancak aynı zamanda gücü kaybetme korkusuyla ve görevden ayrıldıktan sonra intikam alma ihtimaliyle mümkün olduğu kadar uzun süre devam etmek istediğine inanıyor. Ancak, kayınpederinin güçlü karizmasından yoksun olan Albayrak’ın başarılı bir şekilde görevi devralması mantıksız olsa da, bu korku, birçok siyasi gözlemcinin neden cumhurbaşkanının onu bir devir planının parçası olarak yetiştirdiği fikrini açıklıyor. Berlin’deki Alman Uluslararası ve Güvenlik İşleri Enstitüsü’nde araştırmacı olan Sinem Adar, “Erdoğan’ın ve rejiminin meşruiyeti zayıflıyor ve [veraset sorunu] çok belirgin hale geldi” diyor. “Giderek daha fazla insan Erdoğan sonrası bir dünyadan bahsediyor.”

İslamcı bir yazar ve aydın olan babası, Erdoğan’ı on yıllardır tanıyan Albayrak, 2015’te parlamentoya girdi ve aynı yıl kabineye katıldı. İlk brifingi enerjiydi, ancak en başından beri resmi portföyü tarafından kısıtlanmasına izin vermeyi reddetti. Eski bir yetkili, Albayrak’ın “çok, çok hırslı” olarak karşımıza çıktığını söylüyor. Tek seferlik iş idaresi, dış politikadan yargıya ve medyaya kadar hükümet genelinde ve ötesinde büyük bir nüfuz oluşturdu. Geçen yıl bir hükümet yetkilisi “Ahtapot gibi,” diye şikayet etti. “Dokunaçları her yerde.”

Ayrıca devlet ve AKP mekanizmasındaki kilit konumlara sadık kişiler atamak için çalıştı ve maliye bakanının bir gün partiyi devralacak ana rakibi olarak görülen ülkenin maço içişleri bakanı Süleyman Soylu da dahil olmak üzere kabine meslektaşlarıyla sık sık çatışmalar yaşadı.

Albayrak ve ağabeyi Serhat’ın, Albayrak’ın muhaliflerine, cumhurbaşkanı ve müttefiklerine eşgüdümlü saldırılar başlatan Pelikan grubu olarak bilinen bir grup sosyal medya saldırısı köpeğiyle bağlantılı olduğuna inanılıyordu. AKP’nin eski milletvekili Aydın Ünal, bunu iktidar partisi içinde “her dostça uyarıyı ihanet olarak damgalayan ve farklı olan her sesi engelleyen” “sinsi” bir paralel yapı olarak nitelendirdi. Albayrak, grupla ve diğer konularla bağlantılı olduğu iddia edilen sorulara yanıt vermedi.

Babası 1980’lerin başında yazdığı kötü şöhretli Silivri Cezaevi’nde dokuz ay geçiren bakanın avukatları, kendisi ve yönettiği şirket hakkında yolsuzluk ve vergiden kaçınma iddialarını haber yapan gazetecilere sert bir şekilde yanıt verdi. Bunlar Albayrak tarafından yalanlandı.

Genç bakan, hükümette geçirdiği süre boyunca, kibir suçlamaları ve dizginsiz bir yetki duygusuyla cezalandırıldı. Başkanla yakın bir ilişkisi olan ancak damadıyla asla anlaşamayan güçlü bir işadamı, “O çok zor bir insan” diyor. “Her şeyi bildiğini sanıyor.”

Ondan önceki pek çokları gibi, düşüşünün temelinde yatan şey bu kibirdi. Bir hükümet yetkilisi, “Enerji bakanlığında kalsaydı, şu anda bir kahraman olurdu,” diyor ve Türkiye’nin Karadeniz’de milyarlarca dolarlık bir doğalgaz rezervinin Albayrak’ın enerji olarak kazanmış olduğu keşfine işaret ediyor. bakan. “Bu enerji bağımsızlığı politikasını tasarlayan ve uygulayan kişi o olurdu.”

Ancak Albayrak ülke ekonomisini yönetmek istedi. Temmuz 2018’de Erdoğan yeni başkanlık sisteminin başına geçtikten sonra, damadına dileğini yerine getirerek uluslararası finans camiasını şaşkına çevirdi. Hazine ve maliye bakanlıklarını birleştirdi ve Albayrak’ı birleşik brifingin başına getirdi. Gelen haberlerde lira yüzde 3,8 düştü. İlk haftalarda Albayrak’la tanışan bir yabancı yatırımcı, karşılaşmayı “kariyerimdeki en kötü maliye bakanı toplantısı” olarak nitelendirdi.

Bu roldeki iki yıllık görevi krizlerle gölgelendi ve ekonomiyi yönetmek için alışılmadık, hatta zorlayıcı yöntemlerle karakterize edildi.

Ağustos 2018’de liradaki dramatik değer kaybının enflasyonun yükselmesine neden olmasının ardından, perakendecilerden fiyatlarını düşürmelerini isteyen bir kampanya duyurdu. Bazı eski bankacılara göre, özel bankaların işleyişine müdahale ederek, krediyle desteklenen ekonomik büyümeyi desteklemek ve işe alma ve işten çıkarmaya müdahale etmek için onlara borç vermeleri için baskı yaptı. Ve onun gözetiminde, yetkililer döviz alım satımına sınırlar koydu ve Albayrak “sıcak paralarını” istemediğini açıklarken, hayati önem taşıyan yabancı yatırımcıları Türk hisse senetlerinden ve tahvillerinden uzaklaştırdı.

En çekişmeli politikası, lirayı yönetme yaklaşımıydı. 2019’da merkez bankası faiz oranlarını düşürmek için bir girişim başlattı. Banka, Albayrak’ın ve “talimatlara uymadığı” için o Temmuz ayında valisini görevden alan başkanın emriyle hareket ediyordu. Uzmanlar, çok ileri giderse bunun para birimi üzerinde yeni bir baskı oluşturacağı ve oranların yeniden yükselme ihtiyacını tetikleyeceği konusunda uyardı. Ancak Albayrak, faiz indirimlerini durdurmak veya tersine çevirmek yerine ekonomi kanunlarına meydan okumak için yola çıktı. Lira baskı altına girdiğinde, merkez bankası on milyarlarca dolarlık döviz rezervlerini yakmaya başladı. Planın iç işleyişine aşina olan eski bir yetkili “Hepsi Albayrak’ın fikriydi” diyor.

Bu Eylül ayında, derecelendirme kuruluşu Moody’s, ülkenin döviz rezervlerinin 20 yılın en düşük seviyesinde olduğu ve kurumlarının tam anlamıyla bir krizi önlemek için gereken adımları atmakta “isteksiz veya beceriksiz” göründüğü konusunda uyarıda bulunarak alarm verdi. Goldman Sachs, Türkiye’nin son iki yılda para müdahalesine 140 milyar dolar harcadığını tahmin ediyor. Ancak girişim sonunda başarısız oldu. Ağustos ayından itibaren, lira art arda rekor düşüşler yaşadı. Kasım ayı başlarında, yılın başından bu yana dolar karşısında değerinin yüzde 30’unu kaybetti, bu da döviz borcu ile boğuşan Türk işletmeleri üzerinde baskı oluşturdu ve ithal mallara büyük ölçüde bağımlı bir ülkede yükselen enflasyonu körükledi.

Yine de AKP içindeki iktisatçılar, yatırımcılar ve isimler alarma geçerken, Albayrak her şeyin yolunda olduğu konusunda ısrar etmeye devam etti. Maliye bakanı olarak görev yaptığı 28 aylık süre içinde dolar karşısında yüzde 46 değer kaybeden daha ucuz liranın ülkeyi daha rekabetçi hale getireceğini ve ihracat odaklı bir ekonomik modele geçişi destekleyeceğini savundu.

Eleştirmenleri, sıradan insanların işsizliğin artmasıyla ve yaşam standartlarının düşmesiyle ağır bir bedel ödediğine karşı çıktı. Kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla, 2013’teki 12.500 dolardan geçen yıl 9.000 dolara geriledi. Erken başarısının çoğunu artan ekonomik refah üzerine inşa eden AKP, düşüşün sonuçlarını yaşadı. Geçen yıl yapılan yerel seçimlerde, Erdoğan’ın siyasi kariyerine başladığı İstanbul ve Türkiye başkenti Ankara’nın kontrolünü kaybetti. Muhalefet adayı heyelanla kazanınca geri tepen İstanbul’daki yarışmayı yeniden başlatma yönündeki feci kararda, partideki birçok kişi tarafından Albayrak suçlanıyor.

Geçtiğimiz aylarda para birimi hızla yükselirken ve Türk vatandaşları koronavirüs salgınının ekonomik yansımalarıyla boğuşurken, AKP içindeki hoşnutsuzluk giderek artıyordu. Yine de Erdoğan hiçbir şey yapmadı. Geçen yıl kendi partisini kuran eski başbakan Davutoğlu, “Ekonomik durumdan dolayı çok çok rahatsız olan birçok milletvekili tanıyorum” diyor.

Geriye dönüp bakıldığında, kurumsal dünyadan bazıları son haftalarda Albayrak ile Erdoğan arasında her şeyin yolunda olmadığına dair işaretler olduğuna inanıyor. Geçen ay ağabeyinin yönettiği medya grubunun İstanbul genel merkezinde konuşan maliye bakanı, işletme yöneticilerine, hayata geçirmek heyecanlandığını söylediği bir dizi projeden bahsetti. Orada bulunanlardan bazıları bunu, arkadaşlarının son derece dindar olduğunu söylediği Albayrak’ın hayatın geçiciliğine bir ima olarak yorumladı. Ancak diğerleri, onun ayrıldığını ima ettiğini düşünüyordu.

Ardından, 7 Kasım Cumartesi günü erken saatlerde, Türkiye resmi gazetesinde yayınlanan bir duyuru, cumhurbaşkanının bir yıldan biraz daha uzun bir süre sonra ikinci kez merkez bankası başkanını görevden aldığını duyurdu. Onun yerine, partinin ve hükümetin içindekilerin Erdoğan’ın ülkenin karşı karşıya olduğu zorlukların gerçek boyutunu anlamasına yardımcı olduğunu iddia ettiği, Albayrak’ın politikalarını eleştiren Naci Ağbal aldı. AKP’li üst düzey bir yetkili, “Naci Ağbal, geminin karaya oturduğunu” söyledi.

Nihayet kasanın sadece boş değil, net olarak negatif, sahip olduğundan daha fazla döviz borcu olduğu fark edildi.

Albayrak öfkeli görünüyordu. Ertesi gün Instagram’da en yakın danışmanlarının bile haberi olmadan bir istifa duyurusu yayınladı. Sağlık nedenleriyle ayrıldığını söyledi; mesajda kayınpederinden sadece üstünkörü bir şekilde bahsedildi ve “annem, babam, eşim ve çocuklarımla” daha fazla zaman geçirmeyi planlıyprum dendi. Pek çok Türk açıklamayı Erdoğan’a yönelik üstü kapalı bir eleştiri olarak gördü. Kodlanmış terimlerle iç çatışmayı ima etti ve gevşek bir şekilde tercüme edildiğinde şu anlama gelen bir cümle: “Hepimize bol şans.”

Mesajı, cumhurbaşkanının 27 saatlik sessizliği ve devlete ait ve hükümet yanlısı kuruluşların ülkenin en önemli yetkililerinden birinin geri çekilme niyetini açıklamış olduğu gerçeğini görmezden gelmeyi seçmesiyle gerçeküstü bir medya karartması izledi. Boşlukta, ülke ekonomisinden kimsenin sorumlu olmadığı lira, iki yılın en iyi işlem gününü yaşadı. Erdoğan sonunda Albayrak’ın “görevinden alınma talebini” kabul ettiğini açıkladı. Albayrak, görevden ayrılan bakanların haleflerine başarılar dilediği geleneksel devir teslim törenine katılamadı.

Bazıları, başkanın ülkenin döviz rezervlerinin gerçek durumundan gerçekten habersiz olabileceğinden şüpheleniyor. Albayrak’ın bir savunucusu, “Erdoğan’ın hafızası çok iyi ve mikro yönetimi seviyor” diyor. “Her gün euro ve doları takip ediyor ama merkez bankasını etmesin? Bu bana mantıklı gelmiyor. “

Ancak birkaç hükümet ve parti içinden yetkili, cumhurbaşkanının bilgilerinin çoğunu aynı İstanbul yerleşkesinde yaşayan ve kendisine benzersiz erişimi olan damadından aldığında ısrar ediyor. Yüksek profilli bir Türk yorumcu olan Atilla Yeşilada, maliye bakanının cumhurbaşkanını her şeyin kontrol altında olduğuna ikna ettiğine inanıyor. Yeşilada, “Bana Albayrak’ın aslında Erdoğan’ı çitle çevirdiği ve insanların ona ulaşamadığı söylendi” diyor. “İnsanların kimleri göreceğini kontrol ederseniz, bilgilerini de kontrol edersiniz. Sanırım Albayrak, gözlerinin üstünden geçip gidiyordu. “

Geçtiğimiz günlerde AKP’den kendi partisini kurmak için ayrılan eski ekonomi bakanı Babacan, Erdoğan’ın ekonomik gerçekliğin farkında olup olmadığının da şaşırtıcı olduğunu söylüyor. Geçen hafta “Burada iki senaryo var” dedi. Birincisi, durumun ne kadar kötü olduğunun gerçekten farkında olmaması ve tamamen farklı bir resimle sunulması. Eğer durum buysa, o zaman çok endişelenmeliyiz. İkincisi, neler olduğunu biliyor ama halka farklı bir hikaye veriyor. Bu aynı zamanda bir felakettir. “

Albayrak’ın siyasi kariyerinin patlamasından sonraki günlerde, bazı destekçileri kendisini yeniden keşfedebileceği fikrini yaşatmaya çalıştı. Diğerleri geri dönüşün imkansız olduğuna inanıyor. Ankara’daki bir düşünce kuruluşu olan Tepav’da yerleşik olmayan bir siyasi analist olan Selim Koru, “Şimdiye kadar, Erdoğan ailesinin Erdoğan’dan sonra büyük bir faktör olmayacağı herkes için çok açık hale geldi” diyor.

Erdoğan’ın ekonomik yönetim ekibini elden geçirerek ve bir aile üyesini feda etmeye istekli olduğunu göstererek kendine biraz daha siyasi manevra alanı satın almış olması mümkündür. Başkan geçen hafta, çarpıcı bir üslup değişikliğiyle, yatırımcıların güvenini geri kazanmak için çalışma sözü verdi ve ülkenin ekonomiyi tekrar düzene sokmak için gerekirse “acı bir hap yutacağını” söyledi. Damadının ayakkabılarını doldurması için piyasa dostu eski bir bürokrat atadı. Yatırımcılar, cumhurbaşkanının Perşembe günü kritik bir toplantıda merkez bankasının faiz oranlarını artırmasına izin vermesini bekliyorlar.

Koru, gelecekteki seçimlerin önceki oylardan daha az adil ve daha az özgür olacağını savunuyor.

Diğerleri, kısa bir dönüşten sonra Erdoğan’ın, faizleri düşürmesi için merkez bankasına baskı yapma şeklindeki varsayılan ayarına döneceği tehlikesi konusunda uyarıyor. Koç Üniversitesi-Tusiad Ekonomik Araştırma Forumu direktörü Selva Demiralp, “Bunu merkez bankasının bağımsızlığına doğru bir değişim olarak yorumlamaktan ziyade, Erdoğan’ın finansal krizi kontrol altına almak amacıyla faiz artırımı için onay vermesi gibi görüyorum” diyor. . “Döviz kuru istikrar kazandığında, büyümeyi canlandırmak için büyük olasılıkla düşük faizli politikalara dönecektir.” Bu da, Türkiye’yi başka bir krize itme riskini taşır.

Erdoğan insan haklarını ve hukukun üstünlüğünü iyileştirmek için yargı reformları sözü verirken, iktidarı elinde tutmak için muhalefet partilerine ve medyaya baskı yapması gereken bir adam. Onun tarafından anlamlı bir değişiklik yapılması olası değil. Bazı diplomatlar, Joe Biden’ın ABD seçimlerindeki zaferinin ardından retorikte en azından kısa vadeli bir yumuşama olacağından umutluyken, son yıllarda iç siyasi amaçlar için kullandığı Türkiye’nin savaşan dış politikası için de aynı şey geçerli.

Albayrak’ın ayrılışının ardından toz çökerken, Albayrak’ın 2017’de özel Odeabank’ın CEO’su olarak atanmasını engellediğinden şüphelenen eski bankacı Kerim Rota, Türk şirketler ve finans camiasının ülkenin mevcut durumundaki kendi rolünü gözden geçirmesi gerektiğini savunuyor: “Kişisel olarak, Türkiye’nin böyle bir aile devleti haline gelmesinde bankacılık sisteminin ve iş adamlarının bir takım sorumlulukları olduğunu düşünüyorum” diyor. Geçen yıl Davutoğlu’nun yeni siyasi partisinin kurucu üyesi olan Rota, Albayrak özel bankaların işe alım ve işten çıkarmalarına karıştığında, “banka sahiplerinden veya CEO’lardan hiçbiri bir şey söylemedi” diye ekliyor. “Sadece evet dediler ve bu insanları kovdular.”

Muhalefet partileri, son dramayı Erdoğan rejiminin çökmekte olduğunun bir işareti olarak görüyor. 2019’da partiden ayrılan eski AKP milletvekili Mustafa Yeneroğlu, geçtiğimiz hafta Twitter’da “yolun sonunun göründüğünü” yazdı.

Türkiye’nin en büyük muhalefet partisinin lideri Kemal Kılıçdaroğlu, cumhurbaşkanının şu anda 2023 için planlanan bir sonraki seçimde yenileceğini ve geri çekilmekten başka çaresi kalmayacağı konusunda ısrar ediyor. Geçtiğimiz ay, “Tarihimizde ilk kez, otoriter bir rejimi demokratik yollarla devireceğiz” dedi.

Diğerleri, Albayrak’ın ayrılışının cumhurbaşkanını her zamankinden daha fazla ikilemde bıraktığını savunarak daha kasvetli bir görüşe sahip. ABD’deki Deniz Piyadeleri Üniversitesi’nde görevli siyaset bilimci Sinan Ciddi, “Oy verilemeyecek” diyor. Erdoğan’ın bir tür seçim sürecini yürüteceği, kaybedeceği ve ‘İşte ülkenin anahtarları’ diyeceği bir durum yok. ” Albayrak projesinin sona ermesiyle birlikte, ‘Erdoğan muhtemelen bir çıkmaz içinde. onun yerine kimin atanabileceğini. . . Gücün nasıl ve kime aktarılacağı konusunda büyük bir strateji olup olmadığı benim için net değil. “

18 yıllık iktidarı boyunca sayısız krizi atlatan Erdoğan, bu ayki fiyaskonun ardından cesur bir yüze büründü. Bu bölüm, iktidara tutunmanın hala her şeyden daha önemli göründüğü bir adamın acımasız pragmatizmini hatırlatıyor. Ancak bu pragmatizm, yalnızca ilk etapta Albayrak’ı atarken aldığı kumar yüzünden gerekliydi – son yıllarda alınan birkaç karardan biri, bilhassa, bilgili politikacının yanılmaz olmaktan uzak olduğunu gösteren felaket İstanbul’un yeniden seçim kararı.

Bazı AKP figürleri, aynı zamanda bir aile krizi olan siyasi bir krizin benzersiz şekilde meydan okuyan yönlerine sempati duyuyor. Üst düzey parti yetkilisi, “Bu başkan için çok zor bir durum” diyor. “O [Albayrak] senin kızını aldı. Dört torunun. ” Sonunda “doğru olanı” yaptığı için Cumhurbaşkanı’na övgüde bulundu ve geçmişte olduğu gibi Türkiye’nin de bu krizi atlatacağında ısrar etti. Ancak ekliyor: “İlk başta asla bu pozisyonda bir aile üyesi olmamalıydı.”