Ne olacak bu işsizlerin durumu?..

Necdet Buluz

Türkiye’nin içte ve dışta gündemi dolu. Birçok konuda da tartışmalar yapılıyor, sorunlar masaya yatırılıyor. Ancak, milletin iki sorunu var ki, hiçbir mesele milleti bu iki konu kadar fazlası ile ilgilendirmiyor.
Pahalılık, bunun getirdiği enflasyon ve sürekli artan işsizlik bugün Türkiye’nin en önemli sorunlarının önünde geliyor. Millet de bu iki sorunla boğuşuyor.
Yapılan araştırmalarda hemen her evde bir işsizin bulunduğu, üniversiteli işsizlerin sayısında da artışların sürdüğü görülüyor.
Her zaman olduğu gibi biz işsizlik konusunda yine resmi rakamlardan yola çıkacağız. Resmi rakamların dışında “gizli işsiz” sayısına bugün değinmeyeceğiz. Çünkü resmi rakamlar bile işsizlik konusunda “Ne olacak bu işsizlerin durumu?” sorusunu gündeme taşıyabiliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 yılı Nisan ayı İşgücü İstatistiklerini açıkladı. Buna göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 yılı Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 116 bin kişi artarak 4 milyon 202 bin kişi oldu.
İşsizlik oranı 3,4 puanlık artış ile yüzde 13,0 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 3,6 puanlık artış ile yüzde 15,0 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 6,3 puanlık artış ile yüzde 23,2 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 3,5 puanlık artış ile yüzde 13,3 olarak gerçekleşti.
İstihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı Nisan döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 810 bin kişi azalarak 28 milyon 199 bin kişi, istihdam oranı ise 1,9 puanlık azalış ile yüzde 46 oldu.
Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 329 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 481 bin kişi azaldı. İstihdam edilenlerin yüzde 17,6’sı tarım, yüzde 19,7’si sanayi, yüzde 5,7’si inşaat, yüzde 56,9’u ise hizmet sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,7 puan, inşaat sektörünün payı 1,7 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,2 puan, hizmet sektörünün payı 2,1 puan arttı.
İşgücü 2019 yılı Nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 306 bin kişi artarak 32 milyon 401 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,1 puanlık azalış ile yüzde 52,9 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık azalış ile yüzde 71,8, kadınlarda ise 0,5 puanlık artışla yüzde 34,5 olarak gerçekleşti.
Nisan 2019 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,9 puan artarak yüzde 34,2 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,7 puan artarak yüzde 23,1 oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı yüzde 45,8, işsizlik oranı yüzde 13,8 oldu
Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 74 bin kişi azalarak 28 milyon 40 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0,2 puan azalarak yüzde 45,8 oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 7 bin kişi artarak 4 milyon 487 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı 0,1 puan artarak yüzde 13,8 oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı 0,2 puan azalarak yüzde 53,1 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 84 bin, inşaat sektöründe 32 bin, hizmet sektöründe 30 bin kişi azalırken, sanayi sektöründe 71 bin kişi arttı.
İşsizlik konusunda birçok araştırma yapılıyor. Kadir Has Üniversitesi tarafından yapılan araştırmama da “Türk halkının en büyük sorunu işsizlik” görüşü öne çıktı.
“Türkiye’nin Gündemini Belirleme Araştırması” başlığını taşıyan ve Türkiye’yi temsilen 26 ilde (İstanbul, Ankara, Konya, Bursa, Kocaeli, İzmir, Aydın, Manisa, Tekirdağ, Balıkesir, Adana, Antalya, Hatay, Zonguldak, Samsun, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Trabzon, Gaziantep, Diyarbakır, Mardin, Malatya, Van, Erzurum ve Ağrı) gerçekleştirilen kamuoyu araştırmasına göre, Türk Halkı ülkenin en büyük sorununu “İşsizlik” olarak görüyor.
Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Banu Baybars Hawks tarafından yürütülen araştırmada ayrıca Türk halkının gelecek 10 yıl içinde Türkiye’nin en büyük sorununun yine “İşsizlik” olacağını düşündüğünü gösterdi. Halk, işsizliğin baş sorumlusunu “Hükümet” olarak görürken, bu sorunu yine “Hükümet” in çözebileceğine inanmakta.
Yapılan araştırmada işsizliği, hem kısa hem de uzun dönemdeki beklentiler açısından “Ekonomik Kriz” ve “Terör” takip ediyor. İşsizlik gibi, ekonomik krizin sorumlusu ve çözüm adresinin de halk tarafından yine “hükümet” olarak düşünüldüğü ortaya çıkmıştır. Halk tarafından, terörün baş sorumlusu olarak ise “Dış Güçler” gösterilmekte ve terörle mücadele görevini “ordu”nun üstlenmesi gerektiğine inanılmaktadır.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz