Yeni zamlar hayat pahalılığı getirecek

NECDET BULUZ

 

Ekonomideki durumumuzun giderek kötüleştiğine birçok kez değindik. Bugün, gelinen noktaya baktığımızda, özellikle bütçedeki açığın kapatılması için, Maliye Bakanlığı’nın yeni bir çalışma başlattığını görüyoruz. Bu çalışmaların bütçe açığının nasıl ve ne şekilde kapatılacağı konusu üzerinde yoğunlaştığını belirtirsek, sırada yeni zamların olabileceğini tahmin etmişsizinizdir sanırız. Zaten, Maliye ne zaman sıkışmışsa, çareyi bazı kalemlere zam yapmakta bulmuştur. Bu da hiç kuşkusuz zamlı hayatı ve pahalılığı getiriyor.

AKP, Hükümet olduktan sonra, özelleştirme adı altında ne varsa satıp, savurdu. Elde edilen bu gelirlerle de bütçeye bugüne kadar bir çeki düzen verdi. O dönemler sıcak para akışı da vardı. Bu da bütçede zaman zaman kullanıldı. Şimdi ise artık satacak bir şey kalmadı. Özelleştirme adı altında satılanlardan elde edilenler de yeterli olmamaya başladı. Tıkanma başladı.

                                               YENİ ZAM MESAJLARI

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, mali disiplini mutlaka sağlamak zorunda olduklarının üzerinde duruyor. Yaptığı açıklamada da şunları söylüyor:

                                                “ Mali disiplini hep önemsedik. Devam ettirilmesi için de çaba içerisindeyiz. 2013-2015 dönemiyle ilgili bir program çabası içindeyiz. Bütçe disiplinine, performansına, sadece borç dinamikleri perspektifi ile bakmıyoruz. Harcamalarda öngörülmeyen artışlar, gelirler tarafından ise, özelleştirme gelirlerinin beklentilerin altında kalması ve enerji KİT’lerinin nakit akışındaki sorunlar nedeniyle bütçe hedeflerinin tutmayacağını gördük. Düzenleyici önlemler üzerinde çalışıyoruz. Ancak, zamanlaması hakkında bir açıklamada bulunamam. Harcama kontrolü, ve diğer önlemler dahil her alana bakıyoruz. Üretim ve dağıtım özelleştirmesini beraber götüreceğiz. “

                                                  Bakanın açıklamaları, özelleştirmeden beklenen gelirlerin elde edilmediği gerçeğini ortaya koyuyor. Bunun için yeni gelir elde etme çalışmaları var. Bu nasıl olacak? Yeni bazı zamların devreye konulması ile bütçe açığının giderilmesi hedefleniyor. Şunu da hemen ekleyelim: Maliye, hesapladığı vergileri de tam olarak toplayamıyor. Kayıt dışı vergiye de bir çare ve çözüm bulunamadığının altını çizmek istiyoruz.

                                                  ZAMLI HAYAT BAŞLAYACAK

                                                  Artan petrol ve gaz fiyatları, dikkat edilecek olursa günü gününe tüketicilere yansıtılıyor. Bugün, petrol ürünleri dünyada en pahalı kullanan ülkelerin başında geliyoruz. En son olarak LPG’ ye yapılan yüzde 11’lik bir zammın olduğunu anımsatalım. Zaten, zamlı hayattan, pahalılıktan şikâyet etmeyenimiz var mı etrafımıza bir bakalım. Zaten enflasyon rakamlarındaki son artış da bu gerçeği ortaya koymadı mı?

                                                  Şimdi sıradaki zamların neler olabileceğine göz atalım:

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın uyarıları eşiğinde ekonomi kurmayları yeni bir çalışma başlattı. Bu çalışmalarda önümüzdeki dönemde bazı zamların kaçınılmaz olacağı vurgulanıyor. Bu da, zamlı hayatın başlayacağını, bunun hazırlıklarının yapıldığını gösteriyor. Burada bir not ekleyelim: Yapılan çalışmalar sonunda hangi kalemlere ne kadar zam yapılacak, bu önce Başbakan’a sunulacak, kararı da Erdoğan verecek.

                                                     Kamuda aşırı bir büyümenin önlenemediği biliniyor. Fazla memur sayısının da açıkta önemli rol oynadığına dikkat çekiliyor. Ancak, bu bilindiği halde, hükümetin hala memur alımını sürdürmesi de tartışılması gereken bir konu değil midir? Eşit işe, eşit ücret politikasının da bütçe açıklarındaki bir başka yara olduğunu da unutmamak gerekiyor.

                                                     ELEKTRİK VE DOĞALGAZ GÜNDEMDE

                                                     Sözü fazla uzatmayalım. BOTAŞ’ın sattığı gazın ve yıllardır zam yapılmayan elektriğin ilk zam yiyecek kalemler arasında olduğunu söyleyelim. Doğalgaza ve elektriğe hem de çok yüklü bir zam hazırlığı var. Buna hazırlıklı olalım. Zaten, petrole, elektriğe, doğalgaza yapılması düşünülen zamların, hayat pahalılığı getirmemesi mümkün değil. Bunlara yapılacak zamlar, iğneden ipliğe her şeyi etkiliyor. Bu da zam zinciri olarak tüketiciyi vuracak.

                                                      Bir yandan enflasyonda tek haneli rakamlar düşünülüyor, diğer yandan enflasyonu artıracak yüklü zamlar planlanıyor. Bu ikilem arasında ara formülün bulunması da mümkün görülmüyor. Ekonomik açıdan sıkıştığımız, çözüm konusunda da neredeyse çaresiz kaldığımız görülüyor.

                                                       Günün birinde böyle bir sıkıntının içine düşeceğimiz biliniyordu. Bu uyarılar hem dışarıdan, hem içeriden sürekli olarak geldi. Ancak, gerek Başbakan, gerekse kurmayları bu uyarıları pek ciddiye almadılar. Bu nedenle de önlemlerin alınması gecikti. Harcama kalemlerindeki giderler sürekli arttı gösterdi. Bugün, neredeyse işin içinden çıkılamayacak konuma geldi.