15 yıl önce Almanya’da bilgisayarlar ile ilgili ne konuşuyormuşuz? Teknoloji hergün hepimizi şaşırtacak ölçüde yeni bir şey üretirken 15 yıl öncenin teknoloji yazıları da tarih kitabı gibi olmuş…
Elit adlı aylık dergide teknoloji ve bilgisayar köşe yazıları arşivi, Almanya
26.08.2003
Çok değil, bundan 10 yıl önce ilk kez New York şehrinde telefon kulübelerinin yerine, klavyesi olan garip cihazlar yerleştirirlerken tanışmıştım internet ile. Bundan sadece 6 ay sonra ise internet hizmetleri veren bir şirketim vardı. ılk yıllar, bu teknolojinin arkasındakileri öğrenmek ve çokca da ne iş yaparsınız sorularının cevabını vermekle geçmişti. Neydi bu internet ve biz insanlara ne gibi faydaları vardı ?
Bu soruya verilebilecek cevaplar içinde en etkilendiğim zannediyorum, Microsoft başkanı Bill Gates’in yanıtıdır: „internet o kadar abartılacak derecede önemli bir şey değil. Ama her eve girmeyecek kadar da önemsiz bir şey değil.”
Geometrik bir oranda büyüyen, mesafe kavramının önemini yitirdiği bilgi otobanı internet üzerinde, ister yanıbaşınızda olsun, ister binlerce kilometre ötenizde herşey erişiminize hazırdır. Düşünür Eflatun’un “ide” ler dünyasının bir başka şeklidir internet. ısteyen herkes bir görüntüsünü orada yansıtabilir.
Dünya gittikçe küçülüyor ve fiberoptik kablolar ülkeler arasındaki sınırları ortadan kaldırıyor.Herhangi bir konu hakkında bilgiye ulaşmanın yolu internet’ten geçiyor.Internet’te web sayfası sahibi olmak artık bir lüks değil, olmazsa olmaz bir ihtiyaç. Kurumlar, şahıslar iş yapma biçimlerini, hatta yaşama biçimlerini hızla internet’e odaklıyorlar. Bankalar, şahısların internet şubelerini kullanmalarını teşvik etmek için, internet üzerinde yapılan işlemlerden para almıyor veya daha düşük ücret alıyorlar. Havayolları, internet üzerinden satılan biletlerde daha ucuz fiyatlar uyguluyorlar. Internet artık üretici ile tüketiciyi direkt olarak buluşturabiliyor ve bunu farkeden şirketler büyük ölçüde internetin pazarlama ve düşük maliyet etkisinden faydalanmaya çalışıyorlar.
Hali hazırda internet ağırlıkla bilgi ve enformasyon paylaşımı, eğlence, alışveriş, pazarlama, ve reklam konularında kullanılmaktadır. Internet’te şirketinizin reklamını diğer medya organlarına nazaran çok daha ucuza yapabilirsiniz; üstelik 365 gün, 24 saat!. Internete erişim 24 saat boyuncadır. Günün her saati koltuğunuzdan kalkmadan bankaya gidebilir, alışveriş edebilir belki de satış yapabilirsiniz. Internet’de hızla artan muazzam tüketici kitlesi, Web’in yüzünü sonsuza kadar değiştirecek bir gücü çekmektedir: ticaret. Ticaret Web’e büyük bir olay olarak gelmiş ve Web yayıncılığı, pazarlama, reklamcılık ve teknoloji geliştirme gibi konuları milyarlık endüstriler haline getirmiştir. şu anda Internet ağında yer almayan şirketler, kazananın herşeyi aldığı ve kaybedenin silinip gittiği yarışmada siberuzayın havaya kaldırdığı bütün tozu yutuyorlar.
Web kullanıcıları ayda 1-5 saat arasında alışveriş yapmaktadır, Web kullanıcılarının yüzde 23’ü kredi kartı ile satın alırken, yüzde 55’i 6 ay içinde kredi kartı kullanarak satın alma yapmayı planlamaktadır. Internet üzerinde ticaret potansiyeli 1996’da 3 milyar dolar iken, 2000 yılında 150 milyar dolardır. Bu yıl ise, belki de bu rakkama sadece yılbaşı alışverişlerinde ulaşılacak.
Kimler Web’de yayın yapıyor
Web üniversitelerde doğmuş ve geliştirilmiştir. Araştırmacı ve eğitim kuruluşları tarafından oluşturulan Web merkezleri çok sayıda olmakla birlikte ticari merkezler arttıkça sayıca oranları azalmıştır. Milyonlarca işyeri şimdiden Internet’e bağlanmış bulunuyor. Bu işyerlerinin bir kısmı her gün binlerce ziyaretçiyi kendilerine çeken en gözde Web sitelerine sahipler. Ağ üstündeki ticari merkez sahibi şirketlerin hepsi de trilyonluk ciroları, binlerce çalışanı olan şirketler değildir. Ticari merkezlerin çoğu büyük hayalleri olan az sayıdaki girişimci tarafından kurulmuş genç şirketler tarafından yürütülmektedir.
Siberuzayda kendi yerlerini almaya çalışan şirketlerin ve işyeri sahiplerinin arkasından tüm dünyayı yakından takip eden hükümetler gelmektedir. Bazı hükümetler sadece izlemekten de fazlasını yaparak Internet’in gelişmesinde aktif olarak görev alıyorlar ve ayırdıkları ödeneklerle internet’in geliştirilmesini destekliyorlar. Hükümet kuruluşları Web’de yayımcılık yapan ilk kuruluşlardandır.
Giderek Web yayımcılarının büyük bir çoğunluğunu fikirlerini ve ilgilendikleri konuları tüm dünyayla paylaşmak isteyen kişiler oluşturmaktadır.
Faydalar
Web’de işyeriniz hiçbir zaman kapanmaz. Tüketiciler günde 24 saat merkezinize ulaşabilir. ışyerinize gelmek için trafikle boğuşmalarına gerek yoktur. ış çıkışı dükkanınızın kapanıp kapanmadığını dert ederek yetişmek için acele etmelerine de gerek yoktur. Günü kötü geçmiş, sorduğunuz soruları cevaplamak istemeyen bir tezgahtarla muhatap olmaları gerekmez. Ürünleriniz ve hizmetlerinizle ilgili bilgiye kendi istedikleri şekilde ve kendilerine en uygun olan zamanda erişebilirler. Web yayımcılığı hedef olabilir ama tek hedef olmamalıdır. Internet’i kullanan işyerlerinin Web yayımcılığı ile ilgili pek çok hedefleri vardır ve en iyileri şunlardır :
Gelişmiş Müşteri Hizmeti Sağlama : Müşterinizin soruları olduğunda ve mesai dışında cevaplarını öğrenmek istediğinde ne yaparsınız ? Müşterilerin en fazla şikayetçi oldukları konuların başında istedikleri hizmeti alabilmek için beklemek zorunda olmaları gelir. Hizmete ulaşabilmek için telefonda beklemek veya sırada beklemek kadar hiçbir şey müşterilerin canını sıkamaz. Bazı şirketler fazladan müşteri temsilcisi çalıştırarak bu sorunu çözme yoluna giderler. Bu da ek maliyet demektir. Web’de müşteri desteği için hiç beklenilmez. Müşteriler Web merkezine erişir, müşteri desteği alanına yönlenen bağlantıları takip eder ve istedikleri bilgiyi bulurlar. Web, ürünle ilgili bilgilerin yayınlanması için yapılan masrafları büyük ölçüde azaltır. Popüler bir dergiye verilen bir reklamın maliyetinden çok daha ucuza Internet’teki sayfanızda daha ayrıntılı,ucuz ve uzun süreli bir yayım gerçekleştirebilirsiniz.
Gelişmiş Teknik Destek Sunma : Müşterilerinize gelişmiş teknik destek sağlamak Web’de yayımcılık yapmanın temel nedenlerinden biridir. Müşterilerin sorunlarını çözmeleri için yardımcı olabilecek çeşitli seviyelerde bilgiye erişmelerini sağlayabilirsiniz. Sık karşılaşılan sorunlar için ürün bazında çözümler, sorun giderme rehberi, çözümü zor sorunlar için izlenecek yolları belirtebilirsiniz.
Halkla ılişkiler : şirketin ürünleri ve hizmetleri ile ilgili basın yayınları bedava reklam anlamına gelir. Web sitelerinin çoğu şimdiki ve önceki basın yayınları ve hatta basında bedava çıkan bilgileri dahi yayınlarlar. Böylelikle ilgilendiğiniz şirketlerin geçmişte neler yaptığını ve şu anda ne yaptığını görebilirsiniz. Müşterilerinizin çok sık olarak baktığı basın ürünleri ile ilgili alanlara erişilmesini sağlamalısınız. Böylelikle müşteriler şirketin geçmişte neler yaptığını da görebilirler.
Dünya Çapında Pazarlama : Ürünlerinizi ve hizmetlerinizi tüketicilere satmak pazarlama yoluyla gerçekleştirilir. Etkileşimli ve dinamik yapısı pazarlama konusunda Web’in mükemmel bir araç olmasını sağlar. Ürünlerinizin pazarlamasını yapmazsanız satılmazlar. Hizmetlerinizi insanlara anlatmazsanız hiç kimse hizmetlerinizden faydalanamaz. Bunun en kolay yollarından biri de Web’de yayındır.
27.10.2003
Değerli okuyucular, bu yazımda sizlere elektronik ticaret kavramı üzerinde bilgi vermek istiyorum.
Elektronik ticaret, yaptığımız alışverişlerde en genel şekli ile elektronik yani dijital yöntemlerin kullanılmasıdır. Dijital yöntemlerin kullanılması, her zaman internet üzerinde bir web sitesinden satın alma veya satış yapmak demek olmamakla beraber, günümüzde geniş kesimleri ilgilendirdiği kadarı ile bir web sitesinden mal veya hizmet almak, ya da kendi mal veya hizmetlerinizi satmak elektronik ticaret kapsamı içine girmektedir.
Öte yandan günümüzde pek çok işyeri, kendi web siteleri üzerinde ürünlerinin tanıtımını yapmakta, kataloglarını sunmakta ve web’i bir pazarlama aracı olarak kullanarak satış noktasına kadar gitmektedirler. Satış aşamasında ise bildiğimiz diğer klasik yöntemler devreye girmekte, web üzerinden ürünleri görüp, beğenen ve almaya karar veren kişi, işyeri sahibine telefon açmakta, ya da bizzat işyerine giderek ürünü belki de nakit ödeyerek satın almaktadırlar. Ödemenin internet üzerinde olmadığı veya web’in salt bir broşür gibi kullanılıp satışın aslında işletme içinde yapıldığı ticaret şeklinin, elektronik ticaret kapsamı içinde yer alıp almayacağı tartışmalarını bir kenara bırakırsak, aslında patlayan elektronik ticaret istatistiklerine de bakıldığında, veri toplama yöntemlerinin ülkeden ülkeye farklılık gösterdiği, bilgi toplama yöntemlerinin çoğu zaman anketlere bağlı olduğu ve bu anketlere cevap verenlerin, elektronik ticaret’den ne anladıklarının kişiden kişiye farklılık gösterebileceğini unutmamak gerekir.
Elektronik ticaret’i daha en baştan hiç bir kargaşaya yer vermeyecek şekilde ikiye ayırmakta yarar vardır. Bunlardan biri B2B, diğeri ise B2C elektronik ticarettir. B2B elektronik ticareti, Türkçe’ye işten işe elektronik ticaret olarak, B2C elektronik ticareti ise işten son tüketiciye elektronik ticaret olarak çevirebiliriz.
İşten son tüketiciye elektronik ticaret uygulamaları olarak amazon.com, turizm.net, kangurum.com.tr ya da bizimklup.de gibi, ürünleri internet üzerinden direkt olarak son kullanıcıya ulaştırmayı hedefleyen web sitelerini sayabiliriz. Bugün kangurum.com.tr içinde Alfa Romeo otomobillerden, beko ürünlerine, bilgisayar, konser bileti, sigorta, emlak, mücevherat, oyuncak, çiçek ve tatil ürünlerinden, migros’un tüm gıda ürünlerine kadar aklınıza gelebilecek aşağı yukarı her şey son tüketiciye satılmaktadır.
B2B, olarak adlandırılan elektronik ticaret yöntemine verilebilecek örnek site sayısının azlığı ise, aslında bu alanda çok fazla web sitesi olmamasından değil, bu tarz web sitelerinin son tüketiciye kendi reklamlarını yapmaktan çok, iki işyeri arasında satınalma, sipariş, satış gibi işlemlerin yürütüldüğü siteler olarak kalması ve işyeri sahiplerini, toptancıları ya da üreticileri ilgilendirmesindendir. Burada çok önemli bir nokta aslında internet üzerinde dönen elektronik ticaret’de parasal hacmin B2B elektronik ticaret tarafında olmasıdır. B2B elektronik ticaret’e bir örnek vermek gerekirse, Bir süredir BMW, Daimler gibi otomotiv üreticileri, kendilerine mal tedarik edecek olan işletmelerden elektronik yollarla sipariş verebilecekleri ortamı hazırlamalarını istemektedir. Bir süre sonra ise sadece elektronik yollarla sipariş verebilecekleri üreticiler ile çalışacakları açıktır. Çünkü kendi dijital altyapılarını en verimli şekilde kullanabilmeleri, kendilerine mal sağlayan tedarikçilerin de elektronik ticaret altyapılarını tamamlamış olmalarına bağlıdır.
B2B Elektronik Ticaret
Günümüzün B2B Elektronik Ticaret altyapısı, irili ufaklı pek çok kuruluşa yeni fırsatlar, dinamik ve heyecan verici yeni iş olanakları sunuyor. Önümüzdeki bir kaç yıl içinde B2B Elektronik Ticaretin boyutlarının trilyonlarca dolar olacağı, uzmanlar tarafından söylense de, bu durumun getirdiği pek çok belirsizlik var. B2B Elektronik Ticaretin yarattığı karmaşa içinde pek çok işletme gerçekten fırsatların nerede yattığını anlamaya çalışıyor ve stratejik teknoloji yatırımlarına karar verirken hem bugünün ihtiyaçlarını gidermek, hem de iş dünyasındaki hızlı gelişmelere ayak uydurabilecek esnekliğe sahip olmak istiyorlar.
B2B Elektronik Ticaret konusunu detaylandırmadan önce temel rolleri gözden geçirmekde fayda var. B2B Elektronik Ticaret açısından bakıldığında 4 temel rol var. Her şirket en azından bir rolü üstlenmekte ve pek çok durumda da birden fazla rol üstlenilmektedir.
Tedarikçi
İdeal olarak, müşterilerinin web tabanlı satın alma sistemleri veya elektronik pazaryerleri aracılığı ile veya klasik ya da diğer satış kanalları ile kuruluşlara ürün veya hizmet satan, pazarlayan işyerleridir.
Satın Alan
ERP-tabanlı satın alma sistemleri, özel ya da kamusal pazaryerleri kullanarak, klasik ya da elektronik satın alma sistemleri ile, tedarikçiden direkt olarak mal ya da servis temin eden işyerleridir.
Pazar Yapıcı
Çok sayıdaki Satın alanı, çok sayıdaki tedarikçi ile buluşturan, internet gibi teknolojileri kullanan e-pazaryerlerine sahip 3. parti organizasyonlardır. Bu pazaryerlerinde katılımcılar yeni ticari partner’lar bulabilir, Elektronik Ticaret yapabilir ve e-lojistik, e-ödeme gibi web servislerinin avantajlarından yararlanabilir.
Web Servis Sağlayıcısı
B2B Elektronik Ticaret işlemlerini tamamlamak için gerekli olan ödeme, sorgulama, lojistik, kredi, onaylama gibi pek çok web servisini sağlayan 3. parti firmalardır.
Her bir rolün kendi içinde iş ve teknik anlamda zorlukları olsa da, bazı roller arasında ortak noktalar vardır. Satın alan, Pazar yeri ve web servisleri sağlayıcısı için ana konu likiditedir. Başarı, yatırımda geri dönüşü sağlayacak belli sayıda ticari partner’a, belli sayıda işlem adedine ulaşılmasına bağlıdır.
Oysa tedarikçi, kendini diğer rakiplerinden ayırabilecek farklılıkları yaratmak gibi zor olan bir çaba içine, bu yeni Elektronik ortamda da girmek zorunda kalmakta, ve klasik satış kanallarında yaşadığı problemleri burada da yaşamaktadır.
Bu sebeple diğer rollerdeki grupları Elektronik Ticaretin faydaları konusunda göreceli olarak ikna etmek kolay olmuş iken, tedarikçiler bu konuda isteksiz ve yavaş davranmaktadırlar. Oysa ki sistemin bütününün başarısı, Elektronik ticaret’e başlamış yeterli sayıda tedarikçi olması ile de ilgilidir.
Bir başka önemli husus, profesyonelleşme, uzmanlaşma gibi kavramların, eski ekonomiye göre daha hızlı yaşandığı bu sektörde kuruluşların hangi tarafda yeralacaklarına net olarak karar vermelidir. Kuruluşlar aslında uzmanı olmadıkları pazar yapıcı veya web servis sağlayıcısı mı olmak istemektedirler, Ya da bugüne kadar hep yaptıkları ve uzmanlaştıkları üretmek, pazarlamak ve satmak işlerine devam ederek tedarikçi mi olacaklardır, yoksa e-ticaret’den satın alanlar arasına katılarak mı faydalanacaklardır.
Tartışmasız, tedarikçilerin B2B e-ticaret olanaklarından faydalanmaya başlamasını geciktiren ana unsur, e-ticaret, satın alanlar için açık, anlaşılması kolay avantajlar sunarken, e-ticaret’in tedarikçilere sunduğu faydalar daha değersiz kalmıştır. Tedarikçiler, e-ticaret’e kendi işletmeleri, karları, faydaları ve kendi ekosistemleri açısından bakmalıdırlar. Tedarikçiler, bugün klasik veya diğer yöntemlerle servis vermeye devam etmek zorunda oldukları pek çok farklı müşteri ile çalışabilmektedirler. Ayrıca, e-ticaret sistemleri bu tedarikçilerin kendi iç sistemleri ile entegre edilmek durumundadır. Son olarak da e-ticaret bu kuruluşlara, ürünlerindeki farklılığı sunabilecekleri ve müşterilerine katma değerlerini gösterebilecekleri rekabet ortamını sunabilmelidir.
Tedarikçi açısından, bir teknoloji yatırımı, pek çok firmada ortak olabilecek aşağıdaki noktalara açıklık getirebilmelidir.
Ölçülebilir bir yarar sağlamalı
• Artan Kar.
• Artan Verimlilik.
• Azalan Maliyetler.
• Artan Müşteri Memnuniyeti.
Fark yaratabilmeli ve rekabet avantajı sağlamalı
• Yeni Müşteri Edinme maliyetini düşürmeli.
• Mevcut müşteriler ile daha yoğun çalışmalı.
Mevcut güçlü yönleri ve yatırımı korumalı
• Mevcut iş prosesleri ile uyumlu olmalı.
• Mevcut teknoloji yatırımları ile uyumlu olmalı (ERP, CRM, Lojistik ).
• Toplam iş yönetim ve karar destek sistemlerini desteklemeli.
Başarılı bir B2B Elektronik Ticaret uygulaması için, müşterinin tercih ettiği yöntem her ne olursa olsun ( Pazaryerleri, Elektronik Satınalma sistemleri vb.) tedarikçi ek bir yatırıma ihtiyaç duymadan müşterinin isteğine cevap verebilmelidir.
Başarı için 3 Temel Faktör
1) Ürünleri ve Servisleri Farklı kuruluşlar için erişilebilir yapmak
Elektronik Ticaret’in ilk adımı olarak ürünler ve servisler farklı müşteri grupları için erişilebilir olmalıdır.
• Katalog : Burada iyi bir kataloğu, kötüsünden ayıran tüm özellikler geçerlidir. Katalog web ortamına uygun olmalı. Kısa açıklama, detay açıklama, ürün fotoğrafları gibi tüm içerik hazır olmalıdır. Ayrıca fiyat, stok miktarları gibi dinamik verinin elde edilmesi için iç sistemlere de bağlantı gerekmektedir.
• Katalog yayınlama : Elektronik katalog, müşterinin istediği farklı formatlara da ek işlem gerektirmeden çevrilebilmelidir. (Mobil ortamlar, IP Telefonlar vb. )
• Direkt satınalmacı etkileşimi : ıyi bir elektronik ticaret sistemi sadece alıcı ile satıcı arasında sipariş bilgilerini taşıyan bir sistem olarak kalmamalı satın alanın uygulaması ile etkileşimli çalışabilmelidir.
• Bulunabilme : Ürün ve servislerinizi erişilebilir yapsanız dahi, nasıl bulunacağı konusu da ayrıca üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Ziyaretçiniz ile şirketiniz arasında Elektronik bir ilişki başlatmak için gereken tüm yollar denenmelidir. Artan, e-ticaret uygulamaları içinde kolay erişilebilir ve bulunabilir olmak önemli bir sorun olmaya başlayacak gibi gözüküyor.
2) Farklı kuruluşlar’dan sipariş alabilmek
Ürünlerinizi ve servislerinizi elektronik olarak hazır ettikten sonra yapılması gereken, sistemi sipariş alabilir hale getirmektir. Burada iki önemli başlık vardır.
• Farklı siparişleri Kabul edebilme : Müşterilerin taleplerine gore farklı platformlarda ürünleri sunabilmek kadar önemli bir başka nokta da farklı formatlarda sipariş alabilir olmakdır. Etkili bir elektronik ticaret çözümü format ve protokol bağımsız olarak sipariş alabilmelidir.
• Sipariş Yönetimi : Gelen siparişler tedarikçinin mevcut iç sistemlerine uygun hale getirilmeli ve yönetilebilir olmalıdır.
3) On-Line işinizin yönetimi
Bugün pekçok Elektronik Ticaret çözümü veri alışverişi ve dışarıdaki sistemler ile uyumluluk üzerine kurulmuştur, oysa en az bunlar kadar önemli bir diğer faktör de Elektronik Ticaret altyapınızın, şirket içinde mevcut diğer teknoloji yatırımlarınız ile ne kadar uyumlu olacağıdır.
• Mevcut Teknoloji Yatırımları : Günümüzde pek çok tedarikçi farklı teknoloji platformlarında çalışan Muhasebe, ERP, CRM , SCM gibi uygulamalara zaten yatırım yapmış durumdadırlar. Bu uygulamaları değiştirmek pahalı ve komplike sonuçlar doğuracaktır. Ayrıca kuruluşlar ihtiyaçlarını gören sistemi değiştirmek yerine bu sistem üzerine ne katabileceğinin arayışı içindedir.
• Mevcut ış Prosesleri : Aynı şekilde pek çok firma kendi iş proseslerine ve iş akışlarına sahiptirler. Etkili bir Elektronik Ticaret çözümü bu sistemler ile uyumlu ve entegre çalışabilmelidir..
• Yönetim : Yukarıdaki faktörlerin tamamı sağlandığında B2B Elektronik Ticaret sisteminiz artık yönetimsel kararlarda bir yardımcı haline gelmektedir. Bunun için E-ticaret sisteminizin sipariş alıyor olması yetmez. Kimler bizden satın alıyor, en çok hangi kanallar kullanılıyor ( e-pazaryeri, kendi web sitem, satınalma sistemleri vb. ), hangi müşteriler hangi ürünleri alıyor, en yüksek karı hangi üründen elde ediyorum ve pazaryeri yatırım geri dönüş oranı nedir gibi sorulara da cevap verebilmesi gerekir.
Teknoloji
Elektronik pazaryerlerinde yeralan tedarikçilerin ihtiyaçlarını tam anlamıyla karşılayabilecek Elektronik Ticaret Çözümleri için kullanılması gereken teknolojiler aşağıdaki gibi gözükmektedir :
• Yeni uygulamalar gerektirmeden iç sistemler ve satın alma sistemleri ile entegrasyon sağlayabilecek XML standartı gibi standartları esas alan çözümler
• Satış tarafında komple E-Ticaret fonksiyonalitesi : Katalog yönetimi, sipariş yönetimi, kişiselleştirme, alışveriş sepeti, e-ticaret iş analitiği.
• Güvenli, ölçeklenebilir veritabanı.
• Önemli B2B sistemlere entegrasyon. ( cXML- Ariba, Clarus, Oracle, xCBL- SAP, Commerce One )
• Açık standartlar : ( UDDI, XML, SOAP )
22.12.2003
Değerli Okuyucular,
Bir yılı daha kapatarak, yeni bir yılın heyecanını duymaya başladığımız şu günlerde sizlere internet’in avantajlarından ziyade, küçük veya büyük şirketinizde, ufak maliyetlerle bilgisayarlaşmaya geçmenizi sağlayacak çözümlerden bahsetmek istiyorum. Maliyetlerin yüksek olduğu Almanya’da iş yaparken, çalışanların verimliliği ve bilişim teknolojilerinin doğru kullanımı özellikle önem kazanmaktadır.
Gerek Türkiye gerekse Almanya’da iş yapan firmaların, ihtiyaçlarını giderebilecek yazılımlara kısaca ERP olarak tanımlanan, kurumsal kaynak planlaması uygulamaları denilmektedir. Günümüzde tek kişi çalışan bir dükkan sahibi de olsanız, yüzlerce kişinin çalıştığı bir üretim yerinde sorumlu yönetici de olsanız kurumsal kaynak planlaması uygulamaları ile, eğer hala tanışmadı iseniz tanışmanız gerekmektedir.
Özellikle son yıllarda ekonomik krizlerin tüm Dünya’da etkisini hissettirdiği şu günlerde, hiç bir işletme ben nasıl olsa ürünlerimi satıyorum diyemez. Her durumda stoklarının takibi, faturalama, siparişlerin verilmesi, siparişlerin alınması gibi işlemler en ufak bir dükkan için dahi önem kazanmaktadır. ışte basit anlamda kurumsal kaynak planlaması uygulamaları ticari işletmeler için bu temel işlevleri yerine getirecek, daha da detaya inildiğinde ise bunların muhasebe ile, banka hareketleri ile entegrasyonunu sağlayacaktır. Hatta büyük veya küçük tüm işletmelerin dönem sonlarında gerçek maliyetlerini görebilmelerini sağlayacak ve finans modülleri ile, ileriye dönük kararlar almanızda en büyük yardımcı olacaklardır. Yıllarca biriktirdiklerimizden yaptığımız yatırımlar, verimlilik artışı ile birlikte korunmak zorundadır. Aksi takdirde eski klasik yöntemlerle çalışan dükkan veya işletme sahipleri, günümüz yoğun rekabetinde şans sahibi olamayacaklardır.
Günümüzde ERP uygulamaları, farklı dikey sektörler için yerelleştirilmiş farklı isimler alabilmektedirler. Çok büyük çaplı işletmeler için olan bir uygulama, içinden fatura, stok takibi, satış, sipariş modülleri alınarak küçük marketler için barkod destekli bir mağaza yazılımına dönüştürülebilirken, aslında bu işletmenin kurumsal kaynak planlamasına başlamasına ilk adımı attırmaktadır.
Küçük veya büyük tüm işletmelerde böyle bir kurumsal kaynak planlaması uygulamasının gerçekleştirilmesinde adımlar şu şekilde olacaktır: Önanaliz, Analiz ve Tasarım, Kullanıcı Eğitimleri, Pilot Çalışma, Yakın Gözetim. Bu adımlar büyük işletmeler için yıllarca sürebilirken, küçük bir mağaza sahibi için bilgisayar kullanmaya başlayabilmek belki de haftalar içinde olabilmektedir.
Tüm okuyucuların yeni yıllarını kutlarım.
26.01.2004
Değerli Okuyucular,
Bu sayıda sizlere internet ile ilgili bazı etik kurallardan sözetmek istiyorum. Bu kuralların bazıları belki de çeşitli ülkelerde kanunsal düzenlemelerle güvence altına alınmışlardır.
Öncelikle internet üzerindeki etik kuralların pek çoğu e-mail gönderimi ve yazımı ile ilgili kurallar olmuşlardır. E-mail’lerin günümüzde karşılıklı tarafları ilgilendiren en önemli iletişim yöntemi olduğu düşünülürse, böyle de olması normaldir. Ben gene de, internet etiği ile ilgili kurallardan önce, bilgisayar etiği enstitüsünün bilgisayar kullanımı ile ilgili on emrini söylemek istiyorum :
1. Bilgisayarı başkalarına zarar vermek için kullanma.
2. Başkalarının bilgisayar işlerini bölme.
3. Başkalarının dosyalarında dolanma.
4. Bilgisayarı çalmak için kullanma.
5. Bilgisayarı yalancı şahit olarak kullanma.
6. Bedelini ödemediğin programı kullanma.
7. ızin almadan başkalarının bilgisayar kaynaklarını kullanma.
8. Başkalarının ürettiklerini kendine mal etme.
9. Yazdığın programın sosyal etkilerini de düşün.
10. Bilgisayarı saygı uyandıracak bir biçimde kullan.
Elektronik Posta kullanımı ile ilgili kullanıcının kendi kendisine dönük sorumlulukları ise şu şekilde ifade edilebilir :
1. E-postanızı günlük kontrol edin, ve size tahsis edilen disk limitine dikkat edin.
2. İstenmeyen mesajları yer kaplamaması için silin.
3. Elektronik Posta Kutunuzda kalan mesajları minimuma indirmeye çalışın.
4. Postaları bilgisayarınıza alıp, ilerisi için saklayabilirsiniz.
5. E-postaların başkaları tarafından okunabileceğini asla unutmayın.
Kullanıcının disk alanının içeriği ve bakımı, kullanıcının kendi sorumluluğundadır.
1. Dosya sayısını minimumda tutmaya çalışın.
2. E-postalar PC’nize yüklenmelidir.
3. Periodik olarak virüs kontrolü yapın. Özellikle başkalarından dosya aldığınız zaman.
4. Dosyalarınız, erişim üstünlüğü olan kişiler tarafından okunabilir.
5. Diskinizde özel dosyalarınızı tutmayın.
Elektronik Posta kullanımında günümüzde yoğun tartışmalara sebep olan diğerlerine karşı sorumluluklarımızda ise şimdilik aşağıdaki maddeleri sıralamakla yetineceğim. ılerki yazılarda bu kuralları bozar duruma düşmemek için neler yapmamız gerektiğini, bu kuralları bozanlara karşı neler yapmamız gerektiğini ve benzeri konuları aktaracağım.
1. Amerika Birleşik Devletlerinde Faks veya bilgisayarla, talep edilmemiş bir reklamı göndermek suçtur. Bu tür bir davranış Internet’de “spamming” olarak adlandırılır.
2. Kullanıcı adınızı ve şifrenizi asla başkasına vermeyin.
3. E-posta mesajlarının başkaları tarafından okunabileceğini asla unutmayın.
4. Paragrafları ve mesajları kısa tutun.
5. Başkasının postasına cevap verirken, cevap verdiğiniz yazının tamamını koymanız gerekmiyorsa, koymayın, sadece cevap için önemli paragrafları alın.
6. Her mesaj için tek bir konuya yoğunlaşın ve konuyu “subject” alanında belirtin.
7. Akademik ağları, ticari amaçla kullanmayın.
8. Sizi kişisel olarak tanımayanlara göndereceğiniz postalarda alta imzanızı koyun.
ımzanız 4 satırı geçmemeli ve adınız, göreviniz, şirket adınız, internet adresiniz olmalıdır. ısteğe bağlı olarak adres ve telefon numaranızı da koyabilirsiniz.
9. Büyük harfleri sadece önemli noktalar ve başlıklar için kullanın. Başlık olmayan büyük harfler genelde bağırma anlamı taşır.
10. *Asterisk* arasına alınan kelimeler daha güçlü bir gösterim ifade eder.
11. Kitap adlarının başına ve sonuna altçizgi koyun, ör: _Internet Hakkında_
12. Satır uzunluğunu 65-70 karakterle sınırlayın ve control karakterleri kullanmamaya çalışın.
13. Zincir mektuplar asla göndermeyin.
14. Internet’in uluslararası yapısı düşünüldüğünde, değişik ülkelerde değişik yapılarda kullanılan tarih gibi alanları yanlış anlaşılmayacak şekilde yazmanızda yarar vardır. Örneğin: 24 JUN 97 veya JUN 24 97
15. ışletmelerdeki yönetim kademelerini çiğnemeyin. Örneğin: Bir şikayet mektubunu gönderebileceğiniz halde en tepe noktaya değil, ilgili birime gönderin.
16. Diğerleri hakkında yazarken profesyonel ve dikkatli olun. E-posta kolayca başkasına yönlendirilebilir.
17. Tüm referans ve kaynakları belirtin, copyright ve lisans anlaşmalarına uyun.
18. Kişisel postaları, posta listelerine veya Usenet gibi servislere, yazanın onayını almadan göndermek oldukça kaba bir davranış sayılmaktadır.
19. ıade faturası gibi şeyleri mesaja eklemek kişiye özelliği ihlal edebilir.
20. Duygu ifadelerinde dikkatli olun. Yüz yüze görüşme olmadığı için yanlış anlaşılabilir.
21. Mümkünse kısaltma kullanın, ancak çok fazla kısaltma kafa karıştırabilir. Örneğin: FYI = for your information, BTW = by the way, mfg = Mit freundlichen Grüßen
Bayramınızı Kutluyor, Saygılar Sunuyorum.
24.02.2004
Değerli Okuyucular,
Bu yazıda internet ile ilgili etik kurallara devam edeceğiz. Bunun yanında, günümüzde e-posta trafiğimizin çoğunu dolduran ve spam olarak tabir edilen alanın izni dışında gönderilen emaillerden bahsetmek istiyorum. Spam, belki de pekçoğumuzun gerçekten okumak istediği maillere harcadığı vakitten çalarak önemli zararlar vermeye başlamıştır. Hatta bu konunun artık ekonomiye verdiği zarardan ve milyar dolarlı rakkamlardan sözedilmektedir.
Internet bir bilgisayarlar ağıdır. Ağ servislerine ulaşımda her kullanıcı sorumluluğunu bilmek zorundadır. Kullanıcılar ağ servislerine ulaşımda kendi sorumluluklarında hareket ederler.
Internet tek bir ağ değil, aralarında trafik akışı olan binlerce ağ grubudur. Internet’deki trafik gideceği yere varmadan önce farklı ağlardan geçebilir. Bu sebeple bu ağ şebekesine bağlanan kullanıcılar, trafiğe katılan ağlarda yüklenmeye sebep olduklarını bilmelidirler.
Internet ağını kullanan biri olarak diğer ağlara veya bu ağlara bağlı bilgisayarlara erişim hakkınız olabilir. Tüm bu farklı ağ ve bilgisayarların kendi kuralları vardır. Bir ağ’da izin verilen hareketler, diğerinde yasak olabilir. Bu kurallara uymak kullanıcının sorumluluğundadır. Internet’de bir hareketi yapabilir olmanız, onu yapın anlamını taşımaz.
Ağın kullanımı bir hak değil, bir avantajdır, ve rahatsız edici durumlarda geçici olarak geri alınabilir. Kanunsuz bilgiler ve özel veya genel amaçlı mesajlarınızda ki rahatsız edici dil, zincir mektuplar, alıcının sistemine zarar veren mektuplar, ağı dolduran diğer kullanım şekilleri, bu durumlara örnektir.
internet üzerinde üye olabildiğiniz tartışma grupları ile ilgili bazı kurallar:
Bazı tartışma grupları az trafiğe sahipken, bazıları, posta kutunuzu günde bir kaç yüz postayla doldurabilir. Bu mesajlar değerli kaynaklar olabilir. Bu gruplara üyelik minimumda tutulmalı ve diskinizin veya sizin limitlerinizi aşmamalıdır.
– Bir gruba katıldığınızda, Bir kaç gün, ne tip soruların sorulduğunu öğrenmek için izleyin. Gruba alıştığınızda sizde postalamaya başlayın.
– Katıldığınız grubun FAQ (Sıkça Sorulan Sorular) kısmı var mı bakın. Üyeler her hafta aynı soruları görmekten sıkılabilirler.
– Grup yöneticisinin kurallarına uyun. Yönetici “netiquette” standartlarına uyacaktır.
– Bazı grupların pek çok farklı ülkeden üyesi olduğunu unutmayın. Ülkenizdeki TV, sinema, pop kültürü, veya güncel olayları bilemiyebilirler. Bu konularda yazdığınız zaman, lütfen açıklayın.
– Diğer üyelerin Milli veya bölgesel konuları anlayacaklarını zannetmeyin.
– Diğerlerini kızdıracak mesajlar göndermek için bir gruba üye olmayın.
– Sorularınızı grubun amacına uygun seçin.
– Başka birisi konu dışı bir soru sorarsa cevap vermeyin.
– Konu dışı soruya, başka biri eleştiri gönderirse “Ben bunu beğendim” gibi bir yazı göndermeyin.
– Bir haftadan daha uzun bir süre bilgisayarınızdan uzaklaşıyorsanız, üyelikden ayrılın veya geçici olarak durdurun.
– Başka birinin sorusuna cevap verebiliyorsanız bunu eposta ile yapın. Aynı soruya verilen 20 cevap posta kutunuzu boşuna dolduracaktır.
– Başka birine cevap yazarken, orjinal metnin tamamını koymak gerekli değilse koymayın.
– Uzun bir mesaj göndermek yerine, alıntı yapılan yerlere referans koyun. uzun bir mesaj göndermek zorunda kalırsanız, kullanıcıları yazının başında uyarın. Örneğin: DıKKAT: UZUN YAZI
– Farklı gruplara aynı mesajı gönderirken grubun adını mesajın başına, tekrarlar için özür dileklerinizle birlikte yazın.
– Bu grupların halka açık olduğunu düşünün ve başkalarına, onların size davranmasını istediğiniz gibi davranın.
– Soru gönderirken, cevapların direkt kişisel adresinize gönderilmesini isteyin. Daha sonra cevabın özetini veya kendisini gruba siz gönderin.
– Grupdaki bir mesaja cevap verirken adresi kontrol edin. Yanlış veya kişisel cavapların grubun tümüne gitmesi rahatsız edici olabilir.
– Bir gruba üye olurken, onay mektubunu ilerisi için saklamanız yararlıdır. Böylece tatile giderken, üyeliği durdurmak için gereken adresi bulabilirsiniz.
– ış yeri epostasını değil kişisel adresinizi kullanın.
– Etik kurallarını bilmeyen yeni üyeler için önerilerde bulunun.
– Grup’daki diğer kullanıcılar sizin üyeliğinizle ilgilenmezler. Üyeliğe giriş, veya ayrılma gibi taleplerinizi gruba değil, ilgili yerlere yapın.
Bir yanıt yazın