Kıbrıs’ta devam eden müzakere sürecinin yavaşlaması üzerine Birleşmiş Milletler devreye girdi. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon Kıbrıslı liderlerle birlikte New York’ta bir araya geldi.
Genel Sekreter Ban’ın BM Güvenlik Konseyi’ne bu ay içinde sunacağı Kıbrıs’a ilişkin ilerleme raporu öncesinde yapılan toplantıda, Ban, liderlere süreci hızlandırma çağrısında bulundu.
Kıbrıs’lı taraflardan bu süreci bir çözüme götürme sorumluğunu üstlenmelerini beklediklerini kaydeden Ban, “Kıbrıs halkı ve uluslararası toplum bir çözüm istiyor, sonu gelmeyen görüşmeler değil” dedi.
İki liderle önce bir öğle yemeğinde buluşan Genel Sekreter, daha sonra Eroğlu ve Hristofyas ile baş başa görüşmeye geçti. Görüşmenin ardından Kıbrıs’lı liderlerle birlikte basının karşısına çıkan Ban, görüşmenin içeriği hakkında gazetecilere bilgi verdi, ancak “konuların hassasiyeti” nedeniyle soru yanıtlamayacağını kaydetti.
Toplantıya katılmak üzere New York’a geldikleri için Eroğlu ve Hristofyas’a teşekkür eden Ban, liderlerin görüşme sürecine olan bağlılıklarını taktir ettiğini vurguladı. Ban, iki liderle yönetim ve yetki paylaşımı, ekonomi, AB’ye ilişkin konular, toprak ve güvenliğin de dahil olduğu çekirdek konular üzerinde yapıcı bir görüş alışverişinde bulunduğunu da bildirdi.
“Beklentiler solmaya yüz tuttu”
Bu yıl içinde adayı ziyaret ettiği zaman Kıbrıs’ın her iki tarafında yaşayan halklar arasında, nihayette adayı yeniden birleştirecek olan bir çözüm konusundaki umut ve beklentiyi hissettiğine dikkat çeken Ban, o sırada müzakerelerde gerçek bir ilerleme kaydedilmekte olduğuna işaret etti.
Ancak yılın geri kalan bölümlerinde görüşmeler net bir ilerleme ya da açık bir bitiş noktası görülemeden devam edince, beklentilerin de solmaya yüz tuttuğunu kaydeden BM Genel Sekreteri, “işte liderleri bugün benimle görüşmeye davet etmemin nedeni bu. Kıbrıs’a ilişkin barış görüşmeleri hızını kaybediyordu ve iki tarafın da ortada hala zaman ve siyasi fırsat varken bir çözüme varması için teşvik gerekiyordu” dedi.
Sadece liderlerin bu teşviği sağlayabileceğini vurgulayan Ban, “BM onları destekleyebilir; nitekim özel danışmanım ve onun ekibi kanalıyla bunu yapıyoruz, ama sadece liderler bir çözüme ulaşabilir” ifadesini kullandı.
“Sorumluluğunuzu üstlenin”
BM Genel Sekreteri, BM’nin bu görüşmelere Kıbrıs’lıların liderliğinde sürdürülen görüşmeler olarak saygı duyduğunu iki lidere aktardığını da bildirdi ve şöyle devam etti:
“İşte tam olarak bu nedenden dolayıdır ki, Kıbrıs’lı taraflardan bu süreci bir çözüme doğru götürme sorumluluklarını üstlenmelerini bekliyoruz. Kıbrıs halkı ve uluslararası toplum bir çözüm istemektedir, sonu gelmeyen görüşmeler değil. Bugünkü görüşmemize dayalı olarak, liderlerin bunu anladığına inanıyorum. Umarım bugünkü toplantı, süreçteki ivmenin yeniden tesisine yardımcı oldu. İki lider de bana bir çözüme ulaşmak için daha hızlı ve kararlı biçimde hareket etme gereğini gördüklerini söylediler.
Ciddi görüş farklılıkları devam ediyor, ama her iki lider de bu hedefe yönelik olarak birlikte ve iki ortak halinde çalışmaya olan taahütlerini dile getirdiler.”
BM Genel Sekreteri, liderlerin özellikle önümüzdeki haftalarda masada duran temel anlaşmazlık noktalarının üstesinden gelmek için pratik bir plan oluşturmak amacıyla temaslarını yoğunlaştırmak konusunda anlaştıklarını açıkladı.
Ocak’ta yine buluşacaklar
Liderlerle gelecek Ocak ayı sonunda Cenevre’de yeniden buluşmak için de anlaştıklarını bildiren Ban, “liderler, bu süre içinde daha 1ilerideki anlaşma noktalarını ve tüm başlıklar arasında hala çözümlenmesi gereken çekirdek konuları belirleyecekler. Bu da sonuçta BM’nin bundan sonra atacağı adımları belirlemesine yardımcı olacak” dedi.
Müzakerelerin mevcut durumu hakkındaki değerlendirmesini içeren bir raporu, bu ay içinde BM Güvenlik Konseyi’ne sunacağını da hatırlatan Ban, liderlere bu raporun dürüst ve adil olacağı yönünde söz verdiğini ve dün yaptıkları buluşmanın, bu raporun bilgilenmesinde yardımcı olacağını kaydetti. İlerideki günlerde Kıbrıs özel danışmanı Alexendar Downer ile de yakın temas halinde olacağını bildiren Ban, “herhangi bir anlaşmaya varılacak ve bu, referandumlarda iki halk tarafından da kabul edilecekse, o zaman olumlu mesajlar göndermenin kritik önemde olduğunu da burada vurguluyorum” dedi.
BM Genel Sekreteri, 21 Ekim’de Eroğlu ve Hristofyas’ı telefonla arayarak, müzakere sürecinin son haftalarda yavaşladığını bildirmiş ve liderleri, barış sürecinde kaydedilen ivmeyi korumak için mülkiyet konusu üzerinde devam eden mevcut görüşmelerde somut ilerlemeler elde etmeye çağırmıştı.
Eroğlu: “Tıkanıklıkları aşmaya çalışıyoruz”
Bu arada üçlü zirveye katılmadan önce Türk gazetecilere kısa bir açıklama yapan Kıbrıs Türk toplumu lideri Derviş Eroğlu, üçlü görüşmeden umutlu olduğunu söyledi.
Bir gazetecinin üçlü görüşmenin tıkanıklığın aşılması adına yeni bir umut olup olmayacağı sorusuna Eroğlu, “Elbette, her görüşme bir umuttur. Biz de görüşmeye iyi niyetle ve umutla gidiyoruz. Sayın Genel Sekreter, başlıklarla ilgili aradaki tıkanıkları giderici öneriler sunacak ve bizlerin düşüncelerini almak isteyecektir. Tıkanıkların aşılmasında ne gibi düşüncelerimiz var bu konular üzerinde duracaktır. Bizler de önerilerimizi ortaya koyacağız” dedi.
© Deutsche Welle Türkçe
Selma Emiroğlu – New York / BM
Bir yanıt yazın