BATI BASININ DA TÜRKİYE’DE ASKER-SİYASET İLİŞKİSİ!

Nurullah AYDIN

14 Nisan 2010

Yabancı basın organlarında yayımlanan analiz ve yorumlarda, Türkiye’de son dönemde yaşanan gerginliğin, toplumsal ayrışmaları gözler önüne serdiği ifade ediliyor. Yorumlarda bu ayrışmaların önümüzdeki dönemde derinleşme ihtimali üzerinde duruluyor.

İngiliz haber kanalı BBC’de “Türk ordusu rahatsız bir yol ayrımında” başlığıyla yayımlanan analizde AKP ile asker arasındaki ilişkinin hiç olmadığı kadar kötü olduğu belirtildi.

“Laik orduyla, İslami kökenlere sahip bir iktidar partisinin bir arada işlemesinin mümkün olup olmadığıyla ilgili önemli soru işaretleri var” diyen BBC Ortadoğu analisti Roger Hardy, Türkiye’nin Batı’daki müttefiklerinin ülkenin gelecekteki yönüyle ilgili tedirginlik yaşadığını ifade etti.

AKP’nin 2002 yılında seçimleri kazanmasıyla Türkiye’de askerin yeni bir mücadeleyle karşı karşıya kaldığını belirten Hardy, geçmişte iktidara gelen sorunlu koalisyonların aksine Erdoğan’ın tek parti hükümeti kurmayı başardığını dile getirdi.

Dahası AKP hükümeti hem ülke içinde hem de yurtdışında, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği adına hayata geçirdiği siyasi ve ekonomik reformlarla takdir topladı. “Bu reform sürecinin bir kısmı askerlerin kışladan çıkıp siyasete müdahale etmelerine engel olma amacını taşıyordu” diyen Hardy, iktidarın ordudan sivile aktarımı daha sakin bir havada yaşanmış olsa askerin yeni konumunu daha kolay kabulleneceğini ifade etti.

Türkiye’de kutuplaşmanın daha da derinleşeceğini savunan Hardy, Erdoğan’ın konuyla ilgili baskısını artırması durumunda kendisini daha otoriter bir yönetim sergilemekle eleştirenleri haklı çıkaracağını savunarak “Diğer yandan ellerindeki gücü kaybettiklerini gören generaller, kendilerini bir çıkmazın içinde bulabilir. İki seçimden zaferle çıkan Ak Parti’ye açık bir savaş açmak, partinin üçüncü seçim zaferini de garantileyebilir.” dedi.

New York Times’da Şebnem Arsu imzasıyla yayımlanan haber analizde de doğrudan orduya yöneltilmiş böyle bir güvenlik operasyonunun Türkiye’de daha önce görülmemiş bir şey olduğu ve laik seçkinleri alarma geçireceği ifade edildi.

Bir süredir devam eden Ergenekon davasının Türkiye içinde bölünmelere yol açtığını belirten Arsu, hükümetin istikrarını bozmayı çabalayanların cezalandırılması gerektiği fikrinin kamuoyunda yaygın olduğunu, Ergenekon iddialarını eleştiren kimi isimler yargının içindeki hükümet yanlıları tarafından sürdürülen soruşturmanın hükümeti eleştiren sesleri kesmek için bir siyasi manipülasyon aracı haline geldiği görüşünü taşıdığını belirtti ve ekledi: “AKP  liderleri ise soruşturmayı kendi çıkarları için kullandıkları iddialarını reddediyor.”

Euronews haber kanalının sitesinde yayımlanan analizde; yaşanmakta olan çatışmanın laikler-Müslümanlar gerginliği değil “siyasi elitle demokratik cumhuriyet arasındaki bir çatışma” olduğu ve “Türk ordusunun ayrıcalıkları yavaş yavaş ortadan kaldırıldığını, bu adımların AB’nin talepleri doğrultusunda, ordunun hükümetin kontrolüne alınması amacıyla atıldığını belirtti.

Financial Times’da “Tutuklamalar Türkiye’nin fay hattını ortaya çıkardı” başlıklı analizde ise tutuklamaların Türkiye’de şok etkisi yarattığı ifade edilerek,  “Askeri darbelerin bir zamanlar siyasi hayatın parçası olarak görüldüğü, askerin seçilmiş bakanların üzerindeki etkilerinin tartışılmadığı bir ülkede, saygı duyulan generallerin şafak vakti yapılan baskınlarla içeri alınması sisteme şok dalgaları gönderdi” yorumunu yapan Delphine Strauss, tutuklamaların AKP ile geleneksel laik-Kemalist hasımları arasındaki gerginliği büyüteceğini,  siyasi açıdan bu kadar kutuplaşmış bir ortamda reformları sürdürmenin çok zor olduğunu dile getirdi.

Washington merkezli Carnegie Endowment isimli düşünce kuruluşu uzmanlarından Henri Barkey’in bu yaz Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ’un görev süresinin dolmasıyla süreçteki asıl sıkıntılı döneme girileceğini söyledi.

Başbuğ’un yerine şahin kanattan bir komutanın gelme ihtimalinin altını çizen Barkey, “Türkiye bir kırılma noktasında. Ya yakın gelecekte siyasi istikrarsızlık yaşayacak ya da anayasasını değiştirmek için ciddi adımlar atacak. Başka bir seçenek yok” dedi.

Peki Türk basınında neler yer alıyor dersiniz?

GüNüN SöZü: Devlet; Zengin ekonomi, bağımsız yargı ve  güçlü orduyla ayakta durur.

—