PKK (Kürdistan İşçi Partisi), yalnızca bir terör örgütü değil, aynı zamanda küresel ölçekte faaliyet gösteren bir uyuşturucu karteli olarak da öne çıkmaktadır. Özellikle Avrupa ve Orta Doğu’daki uyuşturucu ticaretinde etkin bir aktör haline gelen örgüt, hem üretim hem de dağıtım aşamalarında doğrudan rol oynamaktadır (Clarke, 2019). PKK’nın bu faaliyetleri, yalnızca Türkiye’de değil, uluslararası güvenlik açısından da önemli bir tehdit oluşturmaktadır.
Uluslararası kuruluşlar tarafından yayımlanan raporlar, PKK’nın finansmanının büyük ölçüde uyuşturucu kaçakçılığından sağlandığını ortaya koymaktadır (UNODC, 2022; Europol, 2023). Ancak ABD ve Avrupa Birliği (AB) gibi küresel aktörlerin bu faaliyetlere karşı kayıtsız kalması, örgütün Avrupa’daki faaliyetlerini sürdürebilmesine olanak tanımaktadır.
PKK’nın Uyuşturucu Ticareti ile Bağı
PKK, 1980’lerden itibaren uyuşturucu ticaretini temel gelir kaynaklarından biri haline getirmiştir. Makarenko (2004), terör örgütlerinin finansal sürdürülebilirliklerini sağlamak için uyuşturucu ticaretine yöneldiklerini ve PKK’nın da bu yöntemle finansman sağladığını belirtmektedir. PKK’nın özellikle Afganistan ve İran üzerinden gelen eroinin Türkiye ve Avrupa’ya sevkiyatında kritik bir rol oynadığı, Europol ve DEA raporlarında açıkça ifade edilmektedir (Europol, 2023; DEA, 2022).
Özeren, Doğan ve Yılmaz (2014), PKK’nın Avrupa’daki yasa dışı uyuşturucu pazarında tekel oluşturmaya çalıştığını ve diğer gruplardan “vergi” adı altında haraç aldığını vurgulamaktadır. Europol’ün 2023 tarihli terör raporuna göre, örgütün uyuşturucu ticaretinden elde ettiği gelir yıllık 1,5 milyar dolar seviyesindedir. Aynı zamanda, Türkiye Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’nın raporlarına göre PKK, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yasa dışı kenevir ekimi ve laboratuvar üretimi yapmaktadır (İçişleri Bakanlığı Raporu, 2022).
Clarke (2019), PKK’nın uyuşturucu ticaretinin sadece finansal kazanç sağlamakla kalmadığını, aynı zamanda örgütün Avrupa’daki varlığını meşrulaştırma çabalarına da hizmet ettiğini belirtmektedir. Avrupa’daki diaspora grupları aracılığıyla uyuşturucu gelirleri aklanarak yasal görünümlü STK’lara ve organizasyonlara aktarılmaktadır (Shelley, 2005).
Uluslararası Kurumların PKK Raporları
BM, Europol, Interpol ve DEA gibi uluslararası kuruluşların raporları, PKK’nın uyuşturucu ticaretindeki etkinliğini kanıtlamaktadır. Özellikle UNODC (2022) raporuna göre, PKK Afganistan’dan Avrupa’ya uzanan uyuşturucu rotasında kilit bir aktör olarak görülmektedir.
• Europol 2023 Terör Raporu: PKK’nın Avrupa’daki uyuşturucu trafiğini yönettiğini ve uyuşturucu ticaretinden elde ettiği gelirleri örgütün finansmanı için kullandığını belirtmektedir.
• Interpol Uyuşturucu Kaçakçılığı Raporu (2022): PKK’nın organize suç örgütleriyle iş birliği yaparak Avrupa’daki dağıtım ağlarını yönettiğini ortaya koymaktadır.
• ABD Uyuşturucuyla Mücadele Dairesi (DEA) 2022 Raporu: PKK’nın uyuşturucu ticaretinden elde ettiği geliri silah alımlarına yönlendirdiğini ifade etmektedir.
Cornell (2007), PKK’nın uluslararası suç ağları ile kurduğu bağlantılar sayesinde uyuşturucu ticaretinde etkinliğini artırdığını belirtmektedir. Bu raporlar, PKK’nın yalnızca bölgesel değil, küresel ölçekte faaliyet gösteren bir uyuşturucu karteli haline geldiğini göstermektedir.
ABD ve Avrupa’nın PKK Uyuşturucu Karteline Göz Yumması
PKK’nın uyuşturucu ticaretindeki etkinliği uluslararası raporlarla belgelenmiş olmasına rağmen, özellikle Avrupa ülkeleri ve ABD’nin bu konudaki tavrı çelişkili olmuştur. Avrupa Birliği ve ABD, PKK’yı terör örgütü olarak tanımasına rağmen, örgütün finansman kaynaklarına yönelik sert tedbirler almaktan kaçınmaktadır.
- Avrupa’nın Çifte Standardı
Europol (2023) raporuna göre, Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve İsviçre gibi ülkelerde PKK ile bağlantılı dernekler ve organizasyonlar faaliyet göstermektedir. Avrupa’daki diaspora grupları, bu ülkelerin istihbarat birimlerinin bilgisi dahilinde uyuşturucu ticaretinden elde edilen gelirleri PKK’ya aktarmaktadır. Özellikle Almanya ve Fransa’da PKK bağlantılı bazı isimlerin uyuşturucu kaçakçılığından yakalanmasına rağmen serbest bırakılması, Avrupa’nın bu konudaki çelişkili tavrını ortaya koymaktadır (Avrupa Konseyi Raporu, 2022).
Cornell (2007), Batılı ülkelerin PKK’ya yönelik tavırlarının, siyasi çıkarlar doğrultusunda şekillendiğini ve örgütün uyuşturucu ticaretine göz yumulduğunu ifade etmektedir. ABD’nin ise PKK’nın uyuşturucu ticaretine karşı sert bir tavır almamasının, Suriye’deki YPG ile olan stratejik iş birliğinden kaynaklandığı değerlendirilmektedir.
Sonuç
PKK, yalnızca bir terör örgütü değil, aynı zamanda küresel ölçekte faaliyet gösteren bir uyuşturucu karteli olarak da hareket etmektedir. Örgüt, uyuşturucu ticaretinden elde ettiği büyük gelirlerle silah ve lojistik desteğini finanse etmekte, Avrupa’daki diaspora grupları aracılığıyla bu gelirleri meşru organizasyonlara yönlendirmektedir. Uluslararası raporlar, PKK’nın uyuşturucu kaçakçılığına doğrudan dahil olduğunu açıkça ortaya koyarken, Avrupa ve ABD’nin bu duruma karşı kayıtsız kalması, örgütün faaliyetlerini sürdürmesine olanak tanımaktadır. Bu durum, yalnızca Türkiye’nin değil, uluslararası güvenliğin de tehlike altında olduğunu göstermektedir.
Kaynakça
• Clarke, C. P. (2019). Drugs & Thugs: The Intersection of Narcotics and Terrorism in the Middle East. RAND Corporation.
• Cornell, S. E. (2007). The Interaction of Narcotics and Conflict in the Middle East. Middle East Policy, 14(3), 26-41.
• DEA (2022). Drug Trafficking and Terrorist Organizations Report. U.S. Drug Enforcement Administration.
• Europol (2023). European Union Terrorism Situation & Trend Report.
• Interpol (2022). Global Drug Trafficking and Organized Crime Report.
• İçişleri Bakanlığı Raporu (2022).
• Makarenko, T. (2004). Terrorist Criminal Enterprises: Financing Terrorism through Organized Crime. Journal of Money Laundering Control, 7(3), 234-241.
• Özeren, S., Doğan, S., & Yılmaz, K. (2014). Narco-Terrorism and the PKK: Financing Terrorism through Drug Trafficking. Journal of Policing, Intelligence and Counter Terrorism, 9(2), 153-169.
• Shelley, L. (2005). The Nexus of Organized Crime and Terrorism: Two Case Studies in Turkey and Pakistan. International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice, 29(1), 53-74.
• UNODC (2022). World Drug Report. United Nations Office on Drugs and Crime.