Suriye’de ki son durum konusunda: İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Suriye ile ilgili kendi pozisyonlarını şu şekilde açıklaması bile, Suriye’de ki oynanan stratejik oyunun taşlarını yerli yerine oturtuyor:
“Bu çöküş, Esad’ın başlıca destekçileri olan Hizbullah ve İran’a karşı yürüttüğümüz güçlü eylemlerin doğrudan sonucudur! 50 yıldır yürürlükte olan Hudut anlaşmamız dün gece çöktü. Suriye ordusu mevzilerini terk etti. Ordumuza bu mevzileri ele geçirme emrini verdik.”
Netenyahu
Ortadoğu’da Yeni Bir Dönem
Ortadoğu’da yaşanan son gelişmeler, bölgenin jeopolitik haritasını yeniden şekillendirecek nitelikte. İsrail’in Suriye’nin güneyine yönelik askeri operasyonları ve PKK/PYD ile ilişkilendirilen stratejik planlar, bölgesel güç dengelerini daha da karmaşık hale getiriyor.
İsrail’in Suriye’deki Stratejik İlerleyişi
İsrail, Şam’ın güneyinde 14 km derinliğe kadar bir alanı kontrol altına almış durumda. Bu hareket, İsrail’in güvenlik politikasında bir dönüşümü ve bölgesel hedeflerinde ciddi bir genişlemeyi temsil ediyor.
• Tampon Bölge Planı: İsrail, Golan Tepeleri’ni ve sınır hattını daha derinden koruma amacıyla güney Suriye’de bir tampon bölge oluşturmayı hedefliyor. Bu plan, Şam’ın güneyinde stratejik bir alanın uzun vadeli olarak İsrail kontrolüne geçmesini sağlayabilir.
• Askeri Altyapının Bombalanması: İsrail, Suriye ordusuna ait kritik askeri altyapıları, mühimmat depolarını ve hava savunma sistemlerini hedef alıyor. Özellikle Şam çevresindeki saldırılar, Suriye’nin bugünkü ve yarınki askeri kapasitesini zayıflatıyor ve altyapısını yok ediyor.
PKK/PYD ile Olası İşbirliği ve “Güney Koridoru”
İsrail’in bu hamleleri, PKK/PYD ile olası bir stratejik iş birliğini gündeme getiriyor.
• Güney Koridoru Planı: İsrail, güney Suriye’de PKK/PYD ile bir koridor oluşturmayı hedefliyor. Bu plan, İsrail’in Suriyenin güney sınırında PKK/PYD destekli bir varlık yaratarak Türkiye ye bölgedeki diğer devletlere karşı bir tampon oluşturmasını hem de bölgede nüfuzunu artırmasını sağlayabilir.
• Akdeniz’e Açılma Stratejisi: Bu koridor, PKK/PYD’nin güneyden Akdeniz’e erişmesini mümkün kılarak terör örgütünün lojistik, finans ve stratejik konum açısından büyük bir avantaj elde etmesine yol açabilir. Bu durum, hem Suriye’nin toprak bütünlüğünü tehdit eder hem de bölgedeki dengeleri kökten değiştirebilir.
ABD ve İsrail’in Stratejik Uyumu
İsrail’in Suriye’deki operasyonları, ABD’nin 2003 yılında Irak’ta izlediği yöntemlere benzer bir strateji izliyor:
• Vekil Güçlerin Kullanımı: ABD’nin Irak’ta yerel güçleri kullanarak rejimi zayıflatması gibi, İsrail de güney Suriye’de PKK/PYD gibi vekil güçlerden faydalanarak bölgesel hedeflerini gerçekleştirmeyi amaçlıyor.
• Suriye’nin Parçalanması: İsrail ve ABD’nin bu stratejilerinin, Suriye’yi federatif bir yapıya sürükleyerek bölgesel kontrolü artırmayı hedeflediği iddia ediliyor.
Türkiye’nin Politikaları ve Olası Senaryolar
Türkiye, bu gelişmeler karşısında jeopolitik çıkarlarını korumak ve bölgedeki dengeyi yeniden sağlamak için etkin bir strateji geliştirmelidir.
1. Barış Pınarı Harekatı’nın Genişletilmesi: Türkiye, Suriye’deki terör unsurlarını etkisiz hale getirmek ve “güney koridoru” oluşumunu engellemek için askeri harekatlarını genişletmelidir.
2. Sığınmacıların Geri Gönderilmesi: Türkiye, güvenli bölgeler oluşturarak sığınmacıları ülkelerine geri gönderme hedefini hızlandırabilir. Bu, demografik ve ekonomik dengeleri olumlu yönde etkileyebilir.
3. Bölgesel Diplomasi: Türkiye, İran ve diğer bölgesel aktörlerle iş birliğini artırarak İsrail’in güney Suriye’deki ilerleyişine karşı ortak bir strateji geliştirmelidir.
Bölgenin Geleceği: Birlik mi Parçalanma mı?
Ortadoğu’da yaşanan bu gelişmeler, Suriye’nin birliğini tehdit ediyor. Federatif bir yapıya sürüklenen Suriye, halk arasında daha fazla çatışma ve nefretin doğmasına yol açabilir. İsrail’in güneydeki ilerleyişi, PKK/PYD’nin doğu Suriye’de ki varlığıyla birleştiğinde, Suriye halkı ve bölge ülkeleri için uzun vadede büyük sorunlar yaratacaktır.
Türkiye, bu zorlu dönemde akıllıca bir diplomasi yürütmeli ve hem bölgesel aktörlerle iş birliği yaparak hem de askeri gücünü stratejik bir şekilde kullanarak sınır güvenliğini ve bölgesel istikrarı sağlamalıdır.
Sonuç
İsrail’in güney Suriye’deki operasyonları ve PKK/PYD ile ilişkilendirilen stratejiler, sadece Suriye’nin değil, tüm bölgenin kaderini etkileyebilecek büyüklüktedir. Türkiye’nin bu gelişmeleri dikkatle takip etmesi ve proaktif bir politika izlemesi, bölgesel çıkarlarını korumak açısından hayati öneme sahiptir. Bölge halklarının birlik ve beraberliğini ön planda tutan politikalar geliştirmek, sadece Türkiye için değil, Ortadoğu’nun geleceği için de kritik bir adımdır.
Sefa Yürükel