Türkiye metal sanayi ihracatında önemli bir gösterge olan ve İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) tarafından hazırlanan “TR-METALENDEKS” Türkiye Metal Sanayi İhracat Endeksi’nin Eylül ayı sonuçları açıklandı.
Üreten şikayetçi. “Yüksek faiz toparlanmayı vuruyor. Yandık” diyor. Mehmet Şimşek’in kararlarından yakınıyor. “ Şimşek’in politikaları reel sektörü vuruyor” diyor.
Ağustos ayı itibariyle çalışma gün sayısındaki dalgalanmaların yarattığı etkilerin ortadan kalkması ile iç dinamiklerine dönerek normalleşen TR-METALENDEKS, Eylül ayında ise pazarlardaki durgunluktan, jeopolitik gelişmelerden ve yurtiçindeki ekonomi politikalarından etkilendi.
Sıkı para politikaları, küresel ayrışma, ekonomilerdeki yapısal sorunlar ile jeopolitik ve siyasi riskler 2024 yılında küresel ekonomide belirgin bir yavaşlamaya yol açtı. Yılın ikinci yarısında toparlanmanın başlaması ümidi yerine özellikle sanayide artan bir durgunluk yaşanırken, küresel sanayi PMI verisi de üst üste üçüncü ayda da 48.8 puan ile daralmaya işaret etti. Faiz indirimlerinin sanayilerdeki toparlanmaya katkısının zaman alacağı ortada iken, özellikle Euro bölgesi sanayi için jeopolitik riskler ve yapısal sorunlarla sınırlayıcı olmaya devam ediyor.
Çin ekonomisinde de salgın sonrası süreçte yıllık ortalama yüzde 5.0 büyüme hedefi belirlenmesine karşın ekonomideki yapısal sorunlar nedeniyle büyüme ivme kaybetmeye devam ediyor. Hane halkı tüketimleri düşerken, gayrimenkul ve inşaat sektörü sorunu çözülemedi ve fiyatlar uzun süredir geriliyor. Benzer şekilde hisse senedi piyasaları da düşüş eğiliminden çıkamadı. Çin hükümeti, bu sarmaldan çıkabilmek için eylül ayının son haftasında, bankacılık sektörü, sermaye piyasaları, inşaat sektörü ve tüketim alanını destekleyecek kapsamlı önlemleri yürürlüğe koyma kararı aldı. Ancak talep tarafına sağlanan bu desteğin etkileri önümüzdeki aylarda ortaya çıkacak. Öte yandan metal fiyatları eylül ayında genel olarak durağan kalırken, son hafta içinde Çin’in ekonomiye destek açıklamaları ve faiz indirimlerinin süreceği beklentisi ile artış gösterdi.
Eylül ayında yaşanan ekonomik, siyasi ve jeopolitik gelişmelerin oluşturduğu koşullar içinde küresel metal sanayinde faaliyetler zayıf kalmaya devam ediyor. Küresel metal sanayi üretim PMI verisi 47 puandan 47.8 puana çıktı. Üretimde daralma sürerken, alınan siparişler PMI verisi ise 46.5 puandan 43.6’ya indi.
Avrupa metal sanayi PMI verileri de Eylül ayında sert bir şekilde geriledi ve 49.2’den 43.6’ya düştü. Benzer şekilde alınan siparişler PMI verisi ise 44 puandan 35.5 puana geriledi. Avrupa’daki metal sanayi verileri büyük bir daralmaya işaret etmeye başlarken, bu daralma Türk metal sanayi ihracatı için de ciddi anlamda endişe yaratıyor.
Eylül ayında ekonomi programında para ve maliye politikası alanındaki sıkılaştırma devam ederken, enflasyondaki düşüşün devamı için bu sıkılaşma önümüzdeki aylarda da sürecek. Ancak yurtiçinde talebin sınırlanmasını hedefleyen bu politikalar, üçüncü çeyrekte de reel sektörü zorlamaya devam eti. Aynı anda yurtdışı pazarlardaki toparlanmanın da ötelenmesi ile sanayi üretiminde de ivme kaybı görülüyor. Nitekim İSO Sanayi PMI verisi eylül ayında 44.3 puan ile salgın dönemi sonrası en düşük değerine geriledi. Türk lirasının eylül ayında yeniden değerlenmeye başlaması ve finansman maliyetlerinin yüksekliği ihracatı zorlamaya devam ediyor.
Metal sanayi ihracat miktar endeksi Eylül ayında sınırlı ölçüde geriledi. Çalışma gün sayısı değişikliklerinin yarattığı dalgalanmadan sonra Ağustos ayında normalleşen endeksler pazarlardaki durgunluğun etkisi altında kaldı ve miktar endeksi Ağustos ayında 136.3 puan iken Eylül ayında 128.8 puana indi. Eylül ayında jeopolitik gelişmelerin de etkisi ile küresel yavaşlama daha çok hissedildi ve ihracat pazarlarında durgunluk devam etti. Metal sanayi ihracat değer endeksi de miktardaki sınırlı düşüşe bağlı olarak gerileme gösterdi. Eylül ayında değer endeksi 160.2 puandan 155.1 puana inerken, ihracat birim fiyatlarında ise belirgin bir artış yaşandı. İhracat birim değer endeksi Ağustos ayında 117.5 puan iken, Eylülde 120.4 puana çıktı.
Üçüncü çeyrekte miktar ve birim fiyatlarda dalgalanmalar yaşandı ve ihracat pazarları durağan kalmaya devam etti. Aynı anda jeopolitik gelişmeler ve geciken faiz indirimleri de talebin sınırlanmasına neden oldu. Yılın son çeyreğinde talebin yine zayıf kalacağı tahmin ediliyor. Büyük merkez bankalarının faiz indirimlerinin etkileri gecikmeli olacak, siyasi ve jeopolitik gelişmeler ekonomik toparlanmayı baskılamaya devam edecek. ABD seçimleri sonrası olası ticaret savaşları da endişe yaratıyor. Metal fiyatlarının bir süre daha zayıf kalacağı ön görülürken, ihracat endekslerinin de toparlanma için bir süre daha beklenmesi gerekiyor.
Bir yanıt yazın