Tarihi Azerbaycan toprağı ve Türk yurdu olan Zengezur, maalesef 100 yıl önce emperyalizmin bir oyunu olarak, suni bir Ermenistan yaratılmıştır. Yine bu Ermenistan’ın Güneye çıkış noktası olarak, SSCB Batı Zengezur’u Azerbaycan Cumhuriyetinden kopararak, Ermenistan’a vermiştir. SSCB Bu hamlesiyle hem Ermenistan’ı Türk çevrelemesinden çıkarıp, İran irtibatlı bir “çıkış yolu” sağlarken, diğer taraftan Azerbaycan’ın bütünlüğüne ağır bir darbe vurarak, Nahçıvan’ı tamamen Azerbaycan’dan kopararak, Ermenistan’a mahkum etmiştir. Bununla da kalmamış; Türkiye Cumhuriyetinin Doğu Türklüğüne bağlantısını kesmiştir.Tüm bunları, Sovyetler Birliğinin işgali altında olan bir bölgede bu dizayn çalışmasını yapmıştır. Yani bir asır öncesinden, Sovyetler Birliğinin dağılması sonrasının hesaplarıyla bu planlar yapılmıştır.
Nihayet 1991 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi Sovyetler Birliği parçalanmış, diğer cumhuriyetler gibi Azerbaycan cumhuriyeti de bağımsızlığını ilan etmiştir. Gel-gör ki Azerbaycan üç ayrı parçaya bölünmüş, bir parçası Nahçıvan, bir diğer parçası da Azerbaycan’ın ana parçası diyebileceğimiz Azerbaycan’ın kuzey bölümüdür. Ortasında kalan bölümü ise Ermenistan’a verilmiştir. Dünyada ikinci bir yer daha yoktur ki bir ülkenin toprağı üç ayrı parçaya bölünsün, ortadaki parça ikinci bir devlete verilsin ve diğer iki parçanın birbiriyle tamamen ilişkisi kesilsin. Uluslararası hukukta böyle bir anlayışın olmadığı bilinmektedir. Bir tarla aldığımız zaman, bu tarlanın kamuya ait yola çıkmaması mümkün değildir. Kaldı ki ülkeler arasında geçiş yolu olmayan bir bölgeyi düşünemiyorum. Ne yazık ki Azerbaycan’ın Nahçıvan bölgesinin ana karasıyla irtibatı yoktur ve bu konuya uluslararası hukuk sağır, dilsiz ve kör kalmıştır.
Öncelikle tüm bu ahvali yaşamakta olan Azerbaycan Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletlere en kısa zamanda başvurarak, vatandaşlarının ve ülkesinin mağduriyetinin giderilmesini talep etmelidir. Hatta; Nahçıvan ve Azerbaycan arasındaki Zengezur bölgesinden bağlantı yolu “olmazsa olmaz” eğitim dersliklerinde işlenmeli/okutulmalıdır. Mutlaka ama mutlaka bu işin mantıklı ve akla yatkın bir çözümü olmalıdır.
HİKMET ELP TÜRKİYE İSTANBUL KÜLTÜR EVİ BAŞKANI / TURKİSHFORUM – ABDULLAH TÜRER YENER
İNSANLIĞIN UTANÇ YERİ “ZENGEZUR”
