Orta Afrika’nın Gabon kentindeki goriller görünüşe göre sağlıklarına dikkat ediyorlar: antibakteriyel ve antioksidan özelliklere sahip dört bitki düzenli olarak menülerinde yer alıyor. Mevcut bir çalışmadan elde edilen bu bulgu, gelecekte yeni ilaçların geliştirilmesine katkıda bulunabilir.
Büyük maymunların kendilerini tıbbi olarak tedavi etmeleri alışılmadık bir durum değil. Örneğin şempanzeler, diğer şempanzelerin yaralarına böcekler uygular ve yabani bir orangutanın yeni bir yarayı şifalı bitkilerle tedavi ettiği zaten gözlemlenmiştir.
Kendilerine öyle ya da böyle davranan büyük maymunlar grubu artık daha da genişledi: Bir araştırma ekibi, Orta Afrika’nın Gabon kentindeki batı gorillerinin düzenli olarak sağlığı geliştiren özelliklere sahip bitkileri yediğini keşfetti.
Antibakteriyel ve antioksidan
Araştırma ekibi spesifik olarak gorillerin yediği ve aynı zamanda tıbbi faydaları olan dört bitkiyi tespit edebildi. Bunlar incir ağacı (Ficus), kapok ağacı (Ceiba pentandra) ve iki dut bitkisidir (Myrianthus arboreus ve Milicia excelsa).
Kapsamlı laboratuvar çalışmaları, dört bitkinin antibakteriyel ve antioksidan özelliklere sahip olduğunu ve her birinin aslında ilaca dirençli en az bir koliform bakteri türüne karşı etkili olduğunu gösterdi. Araştırmacılar şu anda çalışmanın sonuçlarını “PLOS One” uzman dergisinde sunuyorlar.
Muhtemelen insanlara da aynı faydası var
Durham Üniversitesi’nden İngiliz antropolog Joana Setchell’e göre Moukalaba-Doudau Ulusal Parkı’ndaki gorillerin neden diğer bitkilerin yanı sıra bu bitkileri de yedikleri tam olarak belli değil. Araştırma ekibinin gözlemleri, gorillerin bitkileri sadece kendilerini kötü hissettiklerinde yemediklerini, bitkilerin kesinlikle diyetlerinin düzenli bir parçası olduğunu ortaya çıkardı.
Yine de Setchell, bitkilerin büyük maymunların sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğunu varsayıyor. “Biz insanlar gorillerle çok yakın akraba olduğumuz için, onların da bizim gibi onlardan aynı tıbbi faydaları elde ettiğini varsayabiliriz.”
Çok yönlü
Bitkiler henüz Batı tıbbında kullanılmamaktadır ancak Gabon halkının geleneksel tıbbında yer almaktadır. Bu aynı zamanda araştırma ekibinin dört bitkiyi daha detaylı incelemesi için de çok önemliydi çünkü çalışmanın ilk aşamalarında gorillerin diyetini Gabon halkı tarafından uzun süredir ilaç olarak kullanılan bitkilerle karşılaştırdılar.
Dört bitkinin özellikle sağlığı geliştiren pek çok özelliğe sahip olduğu ortaya çıktı. Setchell, “İnsanlar bitkileri çok özel nedenlerle yiyor ve onları birçok farklı şekilde kullanıyor” diyor. Gabon’daki insanlar bitkilerin yapraklarını ve kabuklarını yaralara lokal olarak uygulamak ve böylece iltihaplanmayı önlemek için kullanıyor. Veya diğer şeylerin yanı sıra sindirim sorunlarını tedavi etmek için bitkilerin bazı kısımlarını yerler.
Bize en iyi örnek Goriller
Gabon halkı bitkilerin sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğunu gorillerden öğrenmiş olabilir. “Aynı ortamda yaşayan insanlarla gorillerin de benzer şeyler yemesi heyecan verici. Yerel halkın büyük maymunları izlediğine inanıyorum. Antropolog, “Buna dayanarak muhtemelen kendi araştırmalarını yaptılar ve hangilerinin tıbbi uygulamalar için yararlı olduğunu görmek için gorillerin kullandığı farklı bitkileri denediler” diyor.
Yeni ilaçlar mümkün
Araştırma ekibine göre, şu ana kadar incelenen dört bitkinin etkisi, özellikle ilaca dirençli koliform bakterilere karşı umut verici. Çünkü sanayileşmiş ülkelerde mevcut olan birçok ilaç, patojenlere karşı etkili değil. Gabon’dan gelen bitkilerden elde edilen içerikleri içeren yeni ilaçlar belki de gelecekte sorunu çözebilir.
Araştırmacılar ayrıca gorilleri daha fazla gözlemleyerek ve Orta Afrika’daki insanlarla işbirliği yaparak sağlık üzerinde olumlu etkisi olan daha fazla bitki keşfetmeyi umuyorlar. Gelecekte bu, Batı tıbbında da kullanılacak ek ilaçların geliştirilmesine yol açabilir.