On beşinde kız ya erde gerek ya yerde: Kız on beş yaşına ulaştığında evlendirilmelidir, evlendirilmezse anneyi, babayı güç durumda bırakacak çok üzücü olaylar çıkabileceğinden böyle olacağına kızın ölmesi daha iyidir.
Açıklama TDK sözlüğünden. “Kızını dövmeyen dizini döver” gibi diğer Kız Çocuklarını Hedef Gösteren Atasözleri de dikkate alındığında bu konuda yetkililerin bir çalışma yapması şart görünüyor.
Bu amaçla Serdar Fırat bir kampanya başlatmış, katılmak isteyenlere duyurulur:
Kız Çocuklarını Hedef Gösteren Atasözleri (!) Sözlüğümüzden Çıkarılsın
Türk Dil Kurumu’nun Değerli Yetkilileri,
Türk kültürü ve dilinin korunması, geliştirilmesi adına önemli bir rol oynayan kurumumuzdan, “On beşinde kız ya erde gerek ya yerde” atasözünün(!); atasözü kapsamından ve yayınlarınızdan çıkarılması için önemli bir talepte bulunmak istiyoruz. Anonim olarak söylenmiş olsa bile bunu “Atasözü” gibi değerli bir başlığın altında, gelecek nesillere aktarmak konusunda ciddi olarak düşünmek gerekir. Arşivcilik, bu kavramların kıymetlendirilmesini asla gerektirmemelidir.
Çünkü bu atasözünde(!); “Kız on beş yaşına ulaştığında evlendirilmelidir, evlendirilmezse anneyi, babayı güç durumda bırakacak çok üzücü olaylar çıkabileceğinden böyle olacağına kızın ölmesi daha iyidir.” ifadesi resmi olarak sözlüğümüzde yer almaktadır. Takdir edersiniz ki; bu hiçbirimizin kabul edebileceği bir durum değildir.
Toplumsal cinsiyet eşitliği ve insan hakları en hassas değerlerimiz arasında yer almaktadır. Bu atasözü(!); kız çocuklarını, psikoloji ve biyolojilerini göz ardı ederek erken yaşta evlenmeye zorlayan ve onların eğitim, kariyer gibi haklarını da kısıtlayan bir anlayışı yansıtmaktadır.
Ve her şeyin ötesinde yaşam hakkının elinden alınması gerektiğini de belirterek, bir cinayeti gerekçelendirmeye çalışmakta ve hatta teşvik etmektedir. Bu tür ifadeler, toplumsal cinsiyet eşitliğine aykırılığın da ötesinde; suça teşvik barındırmaktadır.
Yukarıda sunduğumuz gerekçeler doğrultusunda, bir kurul oluşturulmasını “On beşinde kız ya erde gerek ya yerde” atasözünün(!) Türk Dil Kurumu’nun yayınlarından ve sözlüklerinden çıkarılmasını talep ediyoruz.
Resmi kurumlarımız üzerinden bu ve benzeri sözlerin atasözü olarak gelecek nesillere aktarılmamasını önemle rica ederiz…
vb. Kızını dövmeyen dizini döver.
Not: Konu ile ilgili yapılacak çalışmalarınızda, bir gönüllü olarak çalışmayı da çok isterim…
Sevgilerimle…
M.Serdar FIRAT