Kısa Bilgi:
• Saltanatın 10 Ağustos 1919’de imzaladığı Sevr Antlaşması’na göre emperyalist devletler canların istediği gibi Memalik i Osmani’yi işgal ederler. Üleşmede hır gür çıksa da!
• İstanbul’da açılan Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin( dernek) Erzurum’da 10 Mart ta açılan şubesinin il kongresi 17 Haziran 1919’da yapılır.
• Amasya’da 20-22 Haziran 919 tarihleri arasında yapılan toplantı ardından yayınlanan genelge, Kurtuluş Savaşının ilk KM taşıdır.
• İkinci Km taşı ise (23 Temmuz-7 Ağustos 1919) Erzurum Kongresi’dir.
• Mustafa Kemal Paşa 7-8 Ağustos gecesinde Erzurum’dan Saray’a çektiği telgrafla, görevinden ve bütün rütbe/unvanlarından istifa ettiğini bildirir.
• Bu asil davranışı karşısında Erzurumlular ve 15.Kolordu’nun Komutanı Kazım Karabekir Paşa, karargahındaki subaylar Mustafa Kemal’in etrafında kenetlenir.
• Oy birliğiyle Kongre’nin Divan Başkanlığına seçerler.
• Gecikmeli olarak, 23 Temmuz/ 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında yapılan kongre çalışmalarını Bitlis, Erzurum, Trabzon, Sivas ve Van illerinden 56 Temsilci katılır.
• Kongredeki söylevinde Mustafa Kemal “ Bugün doğan güneşi nasıl görüyorsam, yarın Asya ve Afrika’daki bütün esir ve mazlum milletlerin hürriyet ve istiklallerine kavuşacaklarını da öylece görüyorum” sözleri ile milletin kurtuluş mücadelesi meşalesini yakar.
Alınan Kararlar:
• Kongrede, Amasya’da 22 Haziran 1919 tarihinde dünyaya ilan edilen ilkeler aynen kabul edilir.
• Cemiyet tüzüğü (nizamname) onaylanır.
• Sivas’ta bir kongre toplanması kararı alınır.
• Kongrede alınmış olan kararları ve cemiyet tüzüğünü uygulamak üzere, Gazi Mustafa Kemal’in başkanlığında bir Yürütme Kurulu (Heyet-i Temsiliye) seçilir.
• “Misak ı milli” içinde kalan vatan bir bütündür.
•Doğu illerimiz milletle birlikte işgallere karşı savunacaktır.
•Osmanlı Hükümeti görevini yerine getirmezse geçici bir hükümet kurulacaktır.
• Bu hükümet kongre tarafından seçilecektir.
•Milli kuvvetleri etkili, ulusal iradeyi egemen kılmak esastır.
•Hıristiyanlara milli egemenliği kısıtlayıcı haklar verilemez.
•Manda ve himaye kabul edilemez.
•Kapitülasyonlar kabul edilemez.
