Türkiye’de üniversite ve yükseköğretim üzerine araştırmalar yapan bağımsız araştırma kurumu “Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı-ÜniAr” tarafından her yıl gerçekleştirilen “Türkiye Üniversite Memnuniyet Araştırması-TÜMA” 2024 kapsamında Türkiye’deki 126’sı devlet, 74’ü vakıf üniversitesi olmak üzere toplam 200 üniversite yer almış, 50.414 öğrenciden de veri toplanmıştır. TÜMA-2024’de yer alan veriler, 2016 yılından sonra TÜMA araştırmalarında “Öğrenci Memnuniyeti Ölçeği” kapsamında kullanılmıştır. Ölçeği oluşturan 6 alan aşağıdadır.
- Öğrenim Deneyiminin Tatminkarlığı,
- Yerleşke ve Yaşamının Doyuruculuğu,
- Akademik Destek ve İlgi,
- Kurumun Yönetim ve İşleyişinden Memnuniyet,
- Öğrenme İmkan ve Kaynaklarının Zenginliği,
- Kişisel Gelişim ve Kariyer Desteği.
TÜMA-2024’de ilk 10 ve son 10’da yer alan üniversiteler aşağıda verilmiştir. İlk 10’da ilk sırada Yıldız Teknik, son 10’da İstanbul Esenyurt Üniversitesi vardır.
Sıralamada Ankara’da bir vakıf üniversitesi, 113’ncü (Düzey FF) sıradadır. 105-200 bandında 95 üniversite yer alarak tüm üniversiteler içinde neredeyse yarısı sınıfta kalmıştır. Devlet üniversiteleri sıralamasında ilk sırada Yıldız Teknik yer alırken, Kahramanmaraş Üniversitesi 126’ncı sıradadır. (son sıra)
Vakıf üniversitelerinin “Genel Memnuniyet Sıralaması”nda ilk sırada MEF üniversitesi vardır. Son sırada ise İstanbul Esenyurt Üniversitesi (187 198 FF) bulunmaktadır.
“Yerleşke ve Yaşamının Doyuruculuğu” sıralamasında benim de görev yaptığım Anadolu Üniversitesi ilk sıradadır. Anadolu Üniversitesi, aynı zamanda “Öğrenme İmkanları ve Kaynaklarının Zenginliği Sıralaması” da ilk 3 üniversite arasındadır.
Devlet Üniversitelerinin “Memnuniyet Alanlarına Göre Sıralamasın”da ilkte Yıldız Teknik Üniversitesi, Vakıf Üniversitelerinin Memnuniyet Alanlarına Göre Sıralamasın ise MEF Üniversitesi vardır.
Bu sıralamada dikkatimi çeken bir durum şudur. İsmini alanında uzman ve tanınmış saygın bir bilim insanından alan Ankara’daki bir vakıf üniversitesi 113’ncü (Düzey FF) sıradadır. Aslında bu üniversite çok daha üst sıralarda yer alabilirdi.
Profesör atamasında kullanılan 9 kriter YÖK mevzuatında bulunmamasına rağmen üniversite bu kriterleri esas alarak öğretim üyesini önce kadrosuna almış, daha sonra da İİBF Dekanı olarak atamıştır. Söz konusu atama daha sonra yargı kararı ile iptal edilmiştir. Böylece 9 kriter YÖK tarihine geçmiştir. YÖK, bu konuda üzerine düşen görevi yapmamıştır: 113: …Üniversitesi, 178 – 344 – FF
Dosyanın “düzenli olması, taşınır bellek, adayın genç olması, adayın dinamik olması, adayın projeci olması, adayın yaşı, adayın dinamikliği, adayın lisans programlarında ders vermesi, adayın yüksek lisans programlarında ders vermesi” gibi bilim dışı kriterler ile yapılan atama, açılan dava sonucunda iptal edilmiştir. Böylece söz konusu 9 kriter YÖK tarihine geçmiştir.
Bu kriterleri icat ederek uygulayan Ankara’daki bir devlet üniversitesinde görev yapan öğretim üyeleri hakkında soruşturma açılmaması dikkat çekicidir. Bunun anlamı açıktır. Demek ki, devlet üniversitelerinde de profesör atamaları söz konusu 9 kriter ile yapılabilmektedir. Acaba başka vakıf üniversitelerinde de bu kriterler ile profesör ataması yapılmış mıdır? Bu konuda görev YÖK’e düşmektedir.
Bir YÖK Yürütme Kurulu Üyesi’nin de bu konuda bilgisi olmasına rağmen YÖK’ün sessiz kalması, açıklanması gereken bir konudur. Eğer söz konusu kriterler ile profesör ataması yapılabiliyor ve YÖK sessiz kalıyorsa, Türk üniversitelerinin durumu sorgulanmalıdır. “Türkiye Üniversite Memnuniyet Araştırması-TÜMA 2025” yayınlanmadan önce 9 profesör atama kriterinden ilgili kurumun bilgisi olursa, acaba söz konusu üniversiteyi ilk 200 arasına dahil eder mi? Cevap basittir ama açıklaması bana düşmez.
Yazıları posta kutunda oku