Dünya üzerinde denizler de kirlenmeye başladı. Denizlerin kirlenmesi canlıları da tehdit ediyor. Denizi olsun olmasın ülkeler elbirliği ile sorunun çözümüne odaklandı.
The Nature Conservancy (TNC): TNC’nin “Blue Bonds for Conservation” girişimi, dünya genelinde deniz koruma projeleri için 1.6 milyar dolar fon sağlamayı hedeflemekte.
Dünya Bankası ve Morgan Stanley: Okyanuslardaki plastik kirliliğiyle mücadele etmek için 10 milyon dolarlık mavi tahvil ihraç etti.
Nordic Investment Bank (NIB): Baltık Denizi’nin çevresel durumunu iyileştirmek için 2 milyar SEK (yaklaşık 214 milyon dolar) değerinde mavi tahvil ihraç etti.
IFC ve T. Rowe Price: Gelişmekte olan piyasalar için mavi tahvil stratejileri geliştirerek 1.4 milyar dolarlık fon sağladı.
Ørsted: Deniz biyolojik çeşitliliğini ve sürdürülebilir deniz taşımacılığını desteklemek için 100 milyon Euro değerinde mavi tahvil ihraç etti.
İhraç: Bir kurum, belirli bir miktarda tahvil ihraç eder ve bu tahvilleri yatırımcılara satar. Örneğin, Seyşeller hükümeti 15 milyon dolarlık mavi tahvil ihraç etti.
Faiz ödemesi: Tahvil ihraç eden kurum, tahvili satın alan yatırımcılara düzenli olarak faiz ödemesi yapar. Bu faiz oranı, tahvilin ihraç edildiği sırada belirlenir.
Örnek: Seyşeller mavi tahvili, yüzde 6.5 faiz oranıyla ihraç edildi. Yani yatırımcılar, her yıl yatırdıkları paranın yüzde 6.5’i kadar faiz geliri elde eder.
Vade sonu geri ödeme: Tahvilin vadesi dolduğunda (örneğin 10 yıl), ihraç eden kurum, yatırımcılara anaparalarını geri öder.
Faiz geliri: Yatırımcılar, tahvili aldıklarında belirli bir faiz oranı üzerinden düzenli olarak gelir elde ederler.
Örnek: Seyşeller mavi tahvili, yüzde 6.5 faiz oranı ile yılda yüzde 6.5 faiz ödemesi yapar. Yatırımcı, 10 bin dolar yatırmışsa yılda 650 dolar faiz geliri elde eder.
Anapara geri ödemesi: Tahvilin vadesi dolduğunda, yatırımcılar başlangıçta yatırdıkları parayı geri alırlar.
Örnek: 10 bin dolarlık tahvil alan bir yatırımcı, vade sonunda 10.000 dolarını geri alır.
Piyasa değeri artışı: Tahviller, ikincil piyasalarda alınıp satılabilir. Piyasa faiz oranları düştüğünde, mevcut tahvillerin değeri artabilir. Yatırımcılar, tahvillerini daha yüksek bir fiyata satarak kâr elde edebilirler.
Gelir getiren projeler: Mavi tahvillerle finanse edilen projeler, genellikle gelir getirir. Örneğin, sürdürülebilir balıkçılık projeleri balık stoklarını artırarak balıkçılardan daha fazla vergi ve gelir elde edilmesini sağlar. Türkiye Mavi Tahviller
Devlet ve uluslararası destekler: Dünya Bankası ve Küresel Çevre Fonu (GEF) gibi kuruluşlar, faiz ödemeleri için destek ve garantiler sağlayarak riskleri azaltır.
Örnek: Seyşeller mavi tahvili, Dünya Bankası ve GEF’in garantileri sayesinde yatırımcılara daha yüksek faiz ödemeleri yapabilirken, Seyşeller hükümeti için gerçek maliyet yüzde 2.8 oldu.
Türkiye Mavi Tahviller
Yani tahviller, yatırımcıların borç verdiği kuruma düzenli faiz ödemeleri ve vade sonunda anaparalarını geri alacakları bir yatırım aracıdır. Mavi tahviller, çevresel sürdürülebilirliği destekleyen projelere yatırım yaparken, yatırımcılara finansal getiri sağlar. Tahvillerin faiz ödemeleri, gelir getiren projeler ve uluslararası desteklerle karşılanır. Bu nedenle, mavi tahviller hem finansal kazanç hem de çevresel fayda sağlar.
Özel şirketlerin destek stratejisi: Özellikle denizcilik ve balıkçılık sektöründe faaliyet gösteren özel şirketlerin mavi tahvilleri desteklemesi teşvik edilmeli. Şirketler, çevresel ayak izlerini azaltmak ve kurumsal sosyal sorumluluklarını yerine getirmek için mavi tahvillere yatırım yapmalı. Bu, sadece çevresel faydalar sağlamakla kalmaz, aynı zamanda şirketlerin itibarını artırır. Sürdürülebilir denizcilik ve balıkçılık uygulamaları, daha sağlıklı balık stokları ve daha temiz denizlere sahip olmamızı sağlar. Bu da sektörün uzun vadeli ekonomik istikrarını garanti altına alır.
Ortak hareket ve politika uygulama: Tek bir ülkenin böyle bir girişimde bulunması ve şirketlere baskı uygulaması, şirketlerin farklı marketlere yönelmesine sebep olabilir. Ancak, Akdeniz ülkeleri ortak hareket eder ve politikalar uygularsa, şirketlerin seçecek farklı marketleri olmayacağından mavi tahvil gibi girişimleri desteklemek dışında yapabilecekleri bir şey kalmaz.
Mavi tahviller, Akdeniz ekosisteminin korunması ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın sağlanması için büyük bir fırsattır. Türkiye’nin bu alanda öncü adımlar atması, diğer ülkelere örnek teşkil edebilir ve küresel çevre koruma çabalarına katkı sağlayabilir. Bu girişim, Akdeniz’in geleceği için ortak bir vizyon oluşturma ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etme yolunda önemli bir adım olacak.
Yazıları posta kutunda oku