30 Haziran 1921’de TBMM Başkanı Mustafa Kemal’in himayesinde Ankara Çocuk Esirgeme Kurumu kurulmuştu!
Balkan Savaşları, hemen ardından Birinci Dünya Savaşı ve hemen ardından Kurtuluş Savaşı’nda sayısız şehit çocuğu öksüz ve yetim kalır.
· Bu kutsal emanetlere sahip çıkabilmek için, bizzat Mustafa Kemal’in himayesinde 30 Haziran 1921’de Ankara Çocuk Esirgeme Kurumu ( Himaye-i Etfal Cemiyeti) kurulur.
· 23 Nisan 1923’te TBMM’de yapılan Hakimiyeti Milliye (Ulusal Egemenlik) Bayramı töreninde, Gazi Mustafa Kemal’in isteğiyle, Himaye-i Etfal Cemiyeti Başkanı’na protokolde yer verilir.
· Bir yıl sonraki, 23 Nisan 1924 törenlerinde Himaye-i Etfal Cemiyeti’ni Mustafa Kemal’in eşi Latife hanım temsil eder.
· 23 Nisanlar cemiyetin tanıtımı ve gelir elde etmek için fırsat olarak değerlendirilir. Sözgelimi rozet satılıyordu. 23 Nisan törenlerine katılanlar takar.
· Her rozet, bir şehit çocuğuna destek manasına geliyordu.
· Gazeteler teşvik edici yayınlar yapıyordu.
· 23 Nisanlar, Himaye-i Etfal’le özdeşleşir. 23 Nisan denilince şehit çocukları, şehit çocukları denilince 23 Nisan akla gelir olur!
· 23 Nisan 1926 tarihli Milliyet gazetesi “Çocuk Bayramı” manşeti yer alır. Alt başlığında “bugün istiklal günü, vatanın kimsesiz çocuklarına yardım edelim” denilmektedir.
· Cemiyetin koyduğu yardım kutuları önlerinde para atmak için kuyruk oluşur.
· Ankara’nın lokantacı, kahveci, otomobilci esnafı 23 Nisan hasılatlarını Himaye-i Etfal’e verir.
· Himaye-i Etfal aynı zamanda şu çağrıyı yapar:
· Yaşınızı, memuriyetinizi, işinizi bir tarafa bırakarak, bugün çocuklarınızı şevk ve muhabbetle eğlendiriniz, çocuk şenliklerine katılınız.
· Bu saadetli günü yavrunuzu bağrınıza basarak bahtiyarlıkla geçirirken, sizin müşfik yardımlarınızı bekleyen, memleketin anasız, babasız yavrularını unutmayınız.
· Mustafa Kemal o sene Himaye-i Eftal balosuna katıldı.
· Ankara Evkaf Oteli’ndeki baloda, 10 bin lira yardım toplanır.
· 23 Nisan 1928 Hakimiyeti Milliye ve Çocuk Bayramı adıyla kutlanır.
· Yedi sene gibi çok kısa sürede 300 binden fazla şehit çocuğuna ulaşılır.
· 1929 itibariyle, 300 binden fazla yetime düzenli olarak kitap, elbise, çamaşır, oyuncak, süt, yemek ve şeker dağıtır hale gelir.
· Himaye-i Etfal sayesinde herkes gücü ölçüsünde amca, teyze, dayı, hala olmuş, şehit çocuklarının elinden tutar.
· Mustafa Kemal deyişiyle “dünyanın en büyük ailesi” kurulur.
( Bu yazı derlemedir)