Hayvanlar bunak hale gelebilir mi?

Alzheimer hastalığının belirtileri özellikle kedilerde yaygındır

Evet, ne yazık ki durum böyle ve özellikle evcil hayvanları etkiliyor çünkü sahipleri tarafından bakılıyor, korunuyor ve tıbbi bakım sağlanıyor, böylece uzun süre yaşayabiliyorlar.

Vahşi doğada yaşa bağlı demans hastası olan bir hayvana neredeyse hiç rastlamazsınız çünkü zihinsel olarak veya tepki verme yetenekleri gerilemeye başlar başlamaz hayatta kalmaları zorlaşır. Daha sonra hızla yırtıcı hayvanlar için kolay bir av haline gelirler veya kendileri yiyecek hiçbir şey bulamazlar.

Hayvanlarda demans belirtileri.

Hayvanlarda demans insanlardakine benzer. Yön bulma yeteneği azalır. Artık evin yolunu tek başına bulamıyorsun. Köpekler yürürken aniden dururlar, uyuşuk görünürler ve birisi geldiğinde artık merak etmezler. Kediler zıplarken pencere pervazını kaçırırlar veya geceleri görünürde hiçbir neden yokken sıklıkla miyavlarlar.

Hayvanlar her zaman aynı hareketleri yaparlar, sürekli evin içinde koşarlar veya tam tersine endişeli görünürler ve artık kanepeden kalkmazlar. İnkontinans aynı zamanda demans belirtisi de olabilir. Bunların hepsi insanlardan da bilinen belirtilerdir.

Alzheimer demansının özel formu hayvanlarda da görülüyor

Hayvanlar da Alzheimer’a yakalanabilir; bu birkaç yıldır biliniyor. Alzheimer hastalığının bazı proteinler olan “beta-amiyoloidler” tarafından tetiklendiği bilinmektedir. Bunlar, yaşlı kedilerin beyinlerinde ilgili davranış değişiklikleriyle birlikte bulundu. Ve köpeklerle de.

Alzheimer hayvanların beyinlerini de yok ediyor

Yaşlandıkça hafıza zayıflar ve hatta birçok insan bunak hale gelir. Hayvanlarda yaşa bağlı beyin hastalıkları da ortaya çıkabilir. Ve belki küçük bir kemirgen Alzheimer ve benzerlerinin tedavisine yardımcı olabilir.

Doktorlar da aynı fikirde: Demans çağımızın yaşa bağlı en önemli hastalığıdır. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, dünya çapında yaklaşık 36 milyon insan bu tür bir beyin hastalığından etkileniyor. Ve bu eğilim artıyor: DSÖ, 2050 yılına kadar 115 milyona kadar demans hastası olacağını öngörüyor. Demans hastalarının yaklaşık yüzde 50 ila 75’i, unutkanlık, düşünce bozukluğu ve kişilik değişiklikleriyle ilişkili ciddi bir hastalık olan kötü şöhretli “Alzheimer hastalığından” muzdariptir.

Peki hayvanlar aleminde gerçekte neye benziyor? Orada da Alzheimer var mı? Ve eğer öyleyse, hangi hayvanlar? Bu soruların ancak bir kısmı bugün yanıtlanabilmektedir. Alzheimer’ın insanlar üzerindeki araştırmalarının aksine, hayvanlar üzerindeki bu araştırmalar henüz başlangıç ​​aşamasındadır. Ancak açık olan şey, tüm hayvan türlerinin Alzheimer hastalığından muzdarip olamayacağıdır. Büyük ihtimalle sadece beyni belli bir dereceye kadar gelişmiş olanlar etkileniyor. Bu mantıklı görünüyor: İlkel beyin yapıları nedeniyle çılgın bir solucanı hayal etmek zor olurdu.

Yaşlı kediler artık evlerinin yolunu bulamıyor

Ancak son araştırmalar, evcil hayvanların, özellikle de köpeklerin ve kedilerin, demans ve özellikle Alzheimer hastalığından muzdarip olabileceğini gösteriyor. Bilim insanları, özellikle yaşlı köpek ve kedilerin beyinlerinde beta-amiloid olarak adlandırılan büyük miktarlardaki proteinleri, yani Alzheimer hastası insanların beynindeki sinyal iletimini bozan ve sonuçta giderek şiddetli demansa yol açan proteinleri tespit edebildiler.

Alzheimer’ın yaşlı kedilerde çok yaygın olduğu görülmektedir. Artık 15 yaşın üzerindeki her iki kediden birinin az ya da çok şiddetli demans semptomlarından muzdarip olduğu varsayılmaktadır. Köpek ve kedilerdeki semptomlar insanlardan bildiğimiz semptomlara çok benzer. Örneğin Alzheimer hastası olan kediler sıklıkla yön bulma duyularını kaybederler ve artık evlerinin yolunu bulamazlar.

Köpekler boşluğa bakar, amaçsızca dolaşır, oyuncaklarıyla artık ilgilenmezler veya daha ciddi durumlarda, daha önce sevdikleri efendisini veya metresini artık tanımazlar. Alzheimer hastası olan dört ayaklı dostunuza bu zor dönemde yardım etme seçenekleri ne yazık ki çok kısıtlı. Alzheimer hayvanlarda bile tedavi edilemiyor. Bu nedenle, bir kedi veya köpek sahibi için geriye kalan tek önlem, genellikle hasta hayvanı bol bol oynayarak veya çeşitli yürüyüşler yaparak mümkün olduğu kadar uzun süre zihinsel olarak sağlıklı tutmaktır. Ayrıca veteriner tarafından reçete edilen ve antioksidanlar açısından zengin olan özel bir mama da faydalı olabilir.

Ancak şu anda Alzheimer hastalığından muzdarip hayvanlar için daha etkili bir tıbbi yardım olmasa bile, Alzheimer araştırmalarının oldukça kasvetli ufkunda umut verici bir gelişme var. Ve ne mutlu ki bu sadece hayvanlar için değil, biz insanlar için de geçerli. Bir süre önce ABD’li bilim insanları fareler üzerinde yaptıkları testler sonucunda, yiyeceklere kafein eklemenin yalnızca Alzheimer hastalığında hafıza kaybını durdurmakla kalmayıp, halihazırda oluşmuş beyin hasarını da tersine çevirebileceğini keşfettiler.

Araştırmacılara göre kafein, hastalıktan sorumlu olan beta-amiloid proteinlerinin beyindeki konsantrasyonunu yaklaşık yarı yarıya azaltıyor. İlginç bir şekilde, kalıcı bir iyileşme elde etmek için Alzheimer hastası farelere büyük miktarlarda kafein vermenize bile gerek yok. Miktarı bir kişiye tahmin ederseniz, bu her gün sadece yarım gram kafein olacaktır. Bu da yaklaşık beş fincan kahvenin içerdiği miktara karşılık geliyor. Bu arada deneyde, Alzheimer hastalığından muzdarip bir kişininkine benzer hafıza kaybı geliştirecek şekilde genetiği değiştirilmiş fareler kullanıldı.

Kedi ve köpeklerin aksine, vahşi hayvanlarda demans veya Alzheimer hastalığı hakkında neredeyse hiçbir bilgi yoktur. Yoğun bir şekilde arama yapsanız bile, vahşi doğada çılgın bir hayvana nadiren rastlayacaksınız. Bunun iki nedeni var: Birincisi, yaşlanan hayvanların, zihinsel engelleri nedeniyle, kısa bir süre de olsa, vahşi doğada hayatta kalma şansları neredeyse yok. Bu durumda ya yırtıcı hayvanlar için kolay bir av oluyorlar ya da artık kendileri yiyecek bir şey bulamıyorlar. Öte yandan vahşi doğada hayvanlar, genellikle iyi korunan, sürekli yiyecek sağlanan ve gerekirse tıbbi bakım da verilen insan bakımındaki kadar yaşlı yaşamazlar. Bu, vahşi hayvanların demansın meydana gelebileceği bir yaşa erişme şansını bile azaltır.

Kış uykusundan sonra gençleşme

Ancak bir hayvan – belki de sadece uzak bir gelecekte – insanlarda Alzheimer hastalığının tedavisine yardımcı olabilir: Yer sincabı, bizim dağ sıçanımızla yakından akraba olan ancak önemli ölçüde daha ince olan ve bu nedenle sincaba daha çok benzeyen küçük bir yer sincabı. Kışın soğuğundan ve buna bağlı yiyecek kıtlığından kaçınmak için kış uykusu etkileyici bir sekiz ay sürer.

Ancak yer sincapları uzun kış uykusundan uyandıklarında şaşırtıcı bir şey olur: Küçük kemirgenlerin beyinlerinde büyük arızalar meydana gelir. Sincaplar muhtemelen uyandıklarında nerede olduklarını bile bilmiyorlar. Moleküler düzeyde kış uykusundan sonra oluşan beyin hasarı Alzheimer hastalarında görülen hasara çok benzer.

Ancak asıl şaşırtıcı olan, yer sincabının beyninin birkaç gün sonra yenilenmesi ve hafızasının geri gelmesidir. Dolayısıyla bilimin bu beyin onarım mekanizmasının gizemini çözmeye son derece ilgi duyduğu açık. Eğer bu başarılı olursa, bir gün Alzheimer’ı tedavi edebilme yolunda büyük bir adım olabilir. Ve sadece köpeklerde ve kedilerde değil, insanlarda da.