Assange’ın Avustralya’ya özgür olarak dönüşü basın özgürlüğü, bilgiye erişim hakkı ve uluslararası ilişkiler gibi birçok konuda tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Olayın Özeti:
- Suçlamalar: Assange, WikiLeaks aracılığıyla ABD’nin Irak ve Afganistan’daki savaş suçlarına dair gizli belgeleri yayınlamakla suçlandı.
- Sığınma ve Tutuklama: Ekvador’un Londra Büyükelçiliği’nde 7 yıl sığınma hakkı aldıktan sonra 2019’da tutuklandı.
- ABD’ye İade Talebi: ABD, Assange’ı casusluk ve bilgisayar korsanlığı suçlarından yargılamak için iade talebinde bulundu.
- Serbest Bırakılma: Avustralya, İngiltere ve ABD arasında yapılan anlaşma sonucunda 14 yıl sonra serbest bırakıldı ve Avustralya’ya döndü.
Julian Assange’ın serbest bırakılmasına ilişkin anlaşma nasıl sağlandı?
Diplomasi, siyaset ve hukukun karışımı Julian Assange’ın 24 Haziran 2024 Pazartesi günü Londra’nın Stansted havaalanından özel bir jetle Avustralya’ya özgür olarak gitmesini sağladı
Yedi yıllık kendini hapis ve beş yıllık zorunlu gözaltı sonrası, özgürlük anlaşmasının hazırlanması aylar sürdü.
Anlaşmanın kökenleri muhtemelen Mayıs 2022’de yurt dışında tutuklu bulunan bir vatandaşlarını eve getirmeye karar veren yeni Avustralya hükümetinin seçilmesiyle başladı. Yeni başbakan Anthony Albanese, Assange’ın yaptığı her şeyi desteklemediğini ancak “artık yeterli” olduğunu ve serbest bırakılma zamanının geldiğini söyledi. O zamanlar “Tüm dış ilişkiler yüksek sesle bağırarak yapılmaz” demişti.
Başbakan bir ziyaret sırasında Beyaz Saray’da Başkan Joe Biden ile konuyu bizzat gündeme getirmişti.
Nisan ayında Bay Biden, Avustralya’dan kovuşturmanın düşürülmesi yönündeki bir talebi düşündüğünü söyledi. 20 Mayıs’ta Birleşik Krallık’taki Yüksek Mahkeme, Assange’ın, askeri sırların elde edilmesi ve yayınlanması nedeniyle ABD’de yargılanmak üzere iade edilmesi yönündeki girişimlere karşı yeni bir itirazda bulunabileceğine karar verdi.
Belirsizlik ve daha fazla gecikmeyle karşı karşıya kalınca, ABD, Assange’ın bilgisayar korsanlığı suçunu kabul etmesi ve ‘zamanını doldurması’ karşılığında yayınlama suçlamalarını düşürdü ve destanı sona erdirdi.
Her zaman olduğu gibi siyaset de rol oynadı.
Assange davası, Birleşik Krallık-ABD ilişkilerinde uzun süredir rahatsız edici bir durum oluşturuyordu ve birçok diplomat bu konuyu tartışmaya istekliydi.
Biden yönetiminin sorunun Kasım ayındaki başkanlık seçimlerinden önce çözülmesini istediğine dair spekülasyonlar arttı ve hatta bazı Assange destekçileri, ABD’nin Birleşik Krallık’taki İşçi Partisi hükümetinin onun iadesini kabul etmeye daha az istekli olacağından korktuğunu öne sürdü.
Beyaz Saray Salı günü, savunma anlaşmasının ayrıntılarında hiçbir rol oynamadığını, bunun Adalet Bakanlığı’nın meselesi olduğunu söyledi.
Yıllar süren hukuki ve diplomatik anlaşmazlıkların ardından, sonunda tüm tarafların bir anlaşma istedikleri ve anlaşmaya varmak için uzlaşmaya hazır oldukları bir noktaya ulaştıkları görülüyor.
Tartışma Konuları:
- Basın Özgürlüğü: Assange’ın savunucuları, onun bir gazeteci olduğunu ve kamu yararına bilgi açıkladığını savunarak serbest bırakılmasını basın özgürlüğü açısından bir zafer olarak görüyor.
- Ulusal Güvenlik: Karşıt görüştekiler ise Assange’ın eylemlerinin ulusal güvenliği tehlikeye attığını ve yargılanması gerektiğini düşünüyor.
- Siyasi Sığınma Hakkı: Assange’ın Ekvador Büyükelçiliği’ndeki uzun sığınma süreci, siyasi sığınma hakkının nasıl kullanılması gerektiği konusunda da tartışmalara yol açtı.
Kaynaklar:
- DW
- COSMO
- Şarkul Avsat
- BBC