Türkiye, Avrupalıya ucuz ülke…

Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ilişkin geçici “SGP” verilerini açıkladı.

Türkiye, Avrupalılar için ucuz bir ülke.

Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesi olarak görülüyor.

SGP, ayrıntılı olarak tanımlanmış standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranını gösteriyor. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilirken uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan SGP’ye göre, kişi başına GSYH endeks değerinin 27 Avrupa Birliği (AB) ülke ortalaması 100 iken Türkiye için 73 oldu ve AB ortalamasının yüzde 27 altında kaldı.

Karşılaştırmalarda, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna Hersek) kapsandı.

Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında SGP’ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 239 ile Lüksemburg, en düşük ülkeler ise 35 ile Arnavutluk ve Bosna Hersek olarak kayıtlara geçti. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg, AB ortalamasının yüzde 139 üzerinde, Arnavutluk ve Bosna Hersek ise yüzde 65 altında değere sahip oldu.

Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına GSYH temel alınırken tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık ve benzeri) hizmetleri de kapsıyor.

Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken Türkiye için 86 oldu ve Birlik ortalamasının yüzde 14 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 138 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 42 ile Arnavutluk olarak kayıtlara geçti.

Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesi olarak görülüyor. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi 100’den büyük ise bu ülke, karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise “ucuz” olarak ifade ediliyor.

Türkiye’nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2023 yılı geçici sonuçlarına göre 38 olarak belirlendi. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 avro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye’de 38 avro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceğini gösteriyor.

Ülkelerin SGP’ye göre 2023 yılı kişi başına GSYH değerleri şöyle:

Ülkeler	2023
Lüksemburg	239
İrlanda	211
Norveç	173
İsviçre	154
İzlanda	134
Hollanda	130
Danimarka	127
Avusturya	123
Belçika	118
Almanya	115
İsveç	114
Finlandiya	108
Malta	105
Euro Bölgesi 20	104
Fransa	101
Avrupa Birliği 27	100
İtalya	97
Güney Kıbrıs	95
Slovenya	91
Çekya	91
İspanya	88
Litvanya	86
Portekiz	83
Estonya	81
Polonya	80
Romanya	80
Macaristan	76
Hırvatistan	76
Türkiye	73
Slovakya	73
Letonya	71
Yunanistan	67
Bulgaristan	64
Karadağ	52
Sırbistan	46
Kuzey Makedonya	41
Arnavutluk	35
Bosna Hersek	35