KUTSAL KİTABIN GÖRÜŞÜ

KUTSAL KİTABIN GÖRÜŞÜ
ya da yazar Eluca Atal’ın romanları, Bazı fikirler ve akıl yürütme

(Hukukçuların, siyasetçilerin, tarih uzmanlarının, İranlı akademisyenlerin kitabı okumasını tavsiye ederiz)

Azerbaycan’dan uzakta, İsveç’te yaşayan Azerbaycanlı bir kız olan Eluca Hanımın psikolojik, ahlaki ve analitik bir romanı var. Yazar önümüze büyük bir İran halısı koymuş gibi görünüyor. Ve ona dikkatle bakanlardan bazıları başlarını dik tuttu, bazıları sessizce durdu ve baktı, bazıları gülümsedi ve diğerleri trajedinin yaklaştığını hissetti ve ağladı. Bu halının üzerinde, İran’da neler oluyor ve kamusal-politik kim? Halka mı yoksa mevcut İran rejimine mi? Soru şu: Kim?

Tüm bu soruların cevaplarını Eluca Hanımın kitabında bulmaya çalışacağız.

İran’ın iç ve dış siyaseti. Yazar bunlardan hangisine daha fazla ışık tutmaya çalıştı? Kitabı okudukça içerideki kanlı siyasetin biraz da dış politikayla karşı karşıya kaldığını görüyoruz. Doğru, ana olaylar içeride gerçekleşir, ancak bir ucu tepeye, yetkililere ve yönettikleri politikalara gider. Yukarıdan bir emir olmadan, sadece sessizlik ve itaat olabilir. Hükmediyor mu?

Bu soruları cevaplamak için, Eluca Hanımın çalışmalarında uğruna çalıştığı ve yetiştirdiği yüce hedefleri anlamak ve anlamak için kitabı dikkatlice okumak önemlidir.

Romanı okuduktan sonra birkaç ay onun etkisinden kurtulamadım. İkinci kez okuduktan sonra eser hakkındaki düşünce ve görüşlerimi yazarla paylaşmaya karar verdim.

Öncelikle şunu belirteyim ki, Eluca Hanım çok çalışkan bir hanımefendidir ve eski edebiyat okumuştur. Düşünceleri ve yargıları geniş kapsamlıdır ve benzersiz bir fikirle çerçevelenir ve sevgi dolu bir şekilde kullanılır.

Yazarın yarattığı güzellikleri, sevgiyi, sadakati, ihaneti ve insani özellikleri okuması, insan psikolojisini anlaması ve bu psikolojik ideolojiye hizmet edenlerin iç yüzünü tüm çıplaklığıyla ortaya koyması büyük bir sabır, irade ve cesaret ister. Bu cesareti Eluca Hanım’da gördüm.

Şiir, özgünlüğü ve tarzında diğerlerinden seçilmiştir. Kitapta dört roman var: “Devrimin Travması”, “Üç Vaat, Üç Gereklilik”, “Kanlı Orkestra” ve “Tabutta Yaşam Arayanlar”.

Bugün İran nedir ya da dün İran nedir? Yetkililer neden milyonlarla yaşayan vatandaşlarımıza karşı bu kadar soğuk, bir duvar resmi alıyor, birkaç hakkını ellerinden alıyor? Bunun kendi tarihi ve tarihi var. Anladım. Daha önce de belirttiğim gibi, bu, İran rejiminin etkin bir şekilde kullandığı, iç politikanın yanı sıra dış politikaya da bağlı tamponlu bir yöntemdir.

Bir okur, yazar ve yayıncı olarak bir cümle ile de olsa kendi sözümü söylemek istiyorum. Yazar, “Hizbullah Hapishanesinde İran” kitabını bir roman olarak adlandırsa da, ben buna siyasi tanıtım diyebilirim. Evet, siyasi tanıtım. Gizlenmiş, bilgi, bilinmeyen gerçekler ve roman çerçevesinden çıkan ilginç bilgiler ve gerekirse bilimin bilmediği bazı karakterlerin şüphesiz yayına daha yakın olduğu birçok okuyucu var. Hukukçular, politikacılar, tarih uzmanları, İranlı alimler kitabı okurlarsa benim fikrime katılacaklarından hiç şüphem yok. Belki Bayan Eluca benimle aynı fikirde değildir. Her halükarda bu benim öznel görüşüm.

Şiirin kayasını ve fikrin siyasetini üçe ayırırdım. Birincisi İran’daki mevcut durum, ikincisi rejimin politikası, üçüncüsü ise yoksul ve hak mahrum bir halk.

Bütün bunlar romanda tüm çıplaklığıyla açılıyor ve okuyucu yeri geldiğinde isteksizce o olaylarda hissediyor, belki rejime karşı bir iç isyan, ama rejimin yasaları karşısında sessizliğe yol açıyor. Elica’nın Babası bu noktaları büyük bir ustalıkla yazdı ve hatta diyebilirim. Yazarı her romanda bir yazar olarak değil, bir katılımcı ve bir isyancı olarak görüyorum.

Yukarıda belirtmiş olsam da Eluca Hanım’ın çalışma çevresinin çok geniş olduğunu tekrar eklemek isterim. Doğu ve Batı edebiyatını bilir. Eserini okuduktan sonra bu sonuca varılabilir. İkincisi, derin bir analisttir, araştırmacıdır, sürekli tetiktedir. Olayları analiz etme yeteneği, bunları tutarlı bir şekilde düzenleme ve okuyucuya doğru şekilde sunma yeteneği güçlüdür. Zengin bir dili vardır. Bu, onun olumlu özelliklerinden ve ana diline olan sevgisinden kaynaklanmaktadır.

Şimdi eser hakkındaki görüşlerimi ifade etmek istiyorum. Önce kitabı okumak istediğimde kafam bambaşkaydı ama okumayı bitirdiğimde yanıldığımı anladım.

İkincisi, Eluca Hanım çok cesur bir yazar. Değindiği konu politiktir ve bu politik karakterin arkasındaki yazara karşı bir düşmanın elinde ok mızraklarının hazır olduğundan hiç şüphem yok. Eluca Hanım bir konuya değindi, onu destekleyenlerin yanı sıra onu kılıçtan geçirmeye istekli güçler de var, (tamamen samimi diyorum) Ancak şunu da söylemek gerekir ki, Eluca Hanım’ın her satırı, cümlesi bir kalkandır, onu korur çünkü adalete, bağlılığına güvenir. Dahası, bu kitabın kendisinin gerçeği ve adaleti ayaklar altına alanlara karşı ideolojik bir silah olduğunu ve ondan bir ateş olduğunu söyleyeyim. Bütün bunlar Eluca hanımı tarafından cesurca ve korkusuzca kullanılıyor.

Şiir, İran devrimini, Muhammed Buazizi’nin devrilmesini, dini, Humeyni’nin saltanatını ve ülkede yarattığı siyaseti anlatıyor ki bunun çok iyi olduğunu söyleyebilirim.

Okuyucu isteksizce burada, İran’da ortaya çıkan, ezilen ve köleleştirilen rejimin adaletsiz yasaları altında yaşadığını hissediyor.

Humeyni, halkın isteği üzerine iktidara gelmedi. Onu taçlandıran Amerika ve Fransa oldu. Mohamed Bouazizi artık Batı’dan memnun değildi. Bu nedenle, onu iktidardan uzaklaştırmayı ve İran’ın petrole dayanan ulusal servetini ele geçirmeyi amaçladılar.

Burada bir konuya değinmek istiyorum. Tarihten biliyoruz ki İran kadim bir devlettir, kadim bir tarihi ve siyaseti vardır. İran halkı, birçok haklı savaş görmüş, taht için savaşmış ve iktidara gelmiş olanların farkındadır.

Muhammed Buazizi’nin kral tasviri İran’da da yapılmıştır. Yine de onun devrilmesi, Humeyni’nin İran’a getirdiği atmosfer, vatandaşlarımız arasında insanların derin bir nefes almaları, çiçek açmaları, geleceklerine başarılı bir şekilde bakmaları için bir umut yarattı, ancak yeni otorite tüm arzu ve arzularına ambargo uyguluyor gibiydi. Rejimin kendi çirkin ve politikaları ön plandaydı. Humeyni’nin eldivenleri, yakın arkadaşları ve yakın arkadaşları, sahip olduğu her emri hevesle yerine getirerek onu efsaneleştirmeye çalıştılar. Bunu başardılar ve İran’da dini bir rejim kuruldu ve iktidar yumuşakçalar tarafından ele geçirildi ve kendi kuralları acı çekmeye başladı.

Halk başlangıçta yeni düzenlemeye inansa da daha sonra bunun insanlık karşıtı bir hal aldığına ve itaat ve itaate tabi tutulduğuna şahit oldular. En çok etkilenenler ise karşımızda yaşayan Azerbaycan halkı oldu. Tarih bize okul, kütüphane, gazete vb. olmadığını söylüyor. Her şey sebat edildi. Ve ona karşı çıkanlar şiddetli bir şekilde baskı görecek ve işkence görecek.

İlk kitabı Inglab’ın Travması’nda Eluca, genç Fatma’nın düşüncelerini derinlemesine açıklar ve onu sağduyulu bir genç kız olarak tanımlar. Ama onları gerçeğe dönüştürmek mümkün mü? Hayır!

Özgürlük onların düşüncelerinde bir süreçtir. Ama ona bu özgürlüğü verecekler mi? Fatma genellikle akvaryumdaki balıkları beslemek ve babasıyla konuşmakla çok ilgilenir. Genç kız, balıkların dar bir çerçevede yaşaması yürek yakıyor ve babasına büyük nehirlerde, denizlerde ve okyanuslarda yüzmelerini istediğini söylüyor. Böylece yazar, çizginin altında da olsa Fatma’nın dilini konuşuyor. Bu, İran’daki insanlara özgürlüğün verildiğinin ve özgürce yaşadıklarının bir işaretidir.

Yazar, İran’da sadece Fatma’nın değil, bazı Fatma’ların da zorbalığa uğradığını, aşağılandığını, istismar edildiğini ve ağır işkence gördüğünü göstermek için bu priyom’u etkili bir şekilde kullanmak istiyor.

İmam Humeyni çok yaşlı, ama çok aldatıcı ve bisiklet politikası var. İktidarı almak için hala Paris’teyken şunları söyledi: “Muhammed Buazizi’nin düşmanları bizim dostlarımız olmalı. Komünistlerin yanında olmalıyız.” Ancak iktidara gelir gelmez sözünden döndü, birkaç yabancı emgiyi kapattı ve İran’ı terk etmelerini istedi. Mesele açık, siyasetin kendi yasaları var ve her gün değişebilir. Humeyni’nin İran ziyaretinden sonra bunu açıkça gördük ve etrafına yumuşakçalar topladı, onlara güçler verdi ve rejime karşı çıkanlara karşı acımasız bir kanepe tuttu.

Elica’nın hanımı her şeyi büyük bir güzellik ve doğrulukla kaydetti.

Diyelim ki, büyük devletler herhangi bir ülkede devrim yapmak istediklerinde, alternatif kadroları tek bir kişiye değil, nöbet tutarlar. Ve bu Mozaik Kartıydı. Humeyni, Türklerin saltanatında parmağı olduğunu biliyordu ve ona karşı bir şirket aldı ve sonunda Beyaz Saray’ı ikna etti.

Beyaz Saray’ın neden Musa’yı reddettiği kitapta tam olarak açık değil. Burada bir Türk faktörü mü var, yoksa İran’da demokratik bir devlet yaratarak komünistlerle birlikte mi olacak? Bu okuyucu tarafından bilinmemektedir. Her halükarda Humeyni, Beyaz Saray’ın desteğiyle İran’da başarılı oldu ve iktidara geldi.

İnsanlar bir kargaşa içinde görünüyor. Önümüzde ne var? Kimse kesin olarak bilmiyor. Azerbaycanlı kardeşlerimizin özgürlüğe, anadillerini konuşmaya, Türkçe okullar açmaya, gazete çıkarmaya büyük inancı var. Ama bu inanç anne karnında boğuldu. Hizbullah’ın Humeyni tarafından yaratılan ve büyük yetkiler verilen kanlı bedeni, kılıçlarını daha da keskinleştirdi, yerel yönetime karşı bir sözün çatısını bastırdı ve ağır işkencelere başladı.

Eluca Hanım bu dayanılmaz ve ağlatıcı işkenceyi çok mükemmel, yürek burkan, inandırıcı bir şekilde yazmıştır ve bu onun başarısıdır. Aşağıda bu işkence hakkında konuşacağız.

Şiirin en sıcak ve en ilginç bölümünde bir sayfalık “Ritüel” geliyor. Amacının ne olduğunu bir okuyucuya ihtiyacım yok ve bu bölüm bitmiş gibi hissediyorum. Yazar benimle aynı fikirde olmayabilir. Ayrıca bir soruna değinmek istiyorum. İran. Yeni rejim. Hizkiya. İşkence. Olayların gergin ve okuyucuların gergin olduğu bir anda, kitap geniş çapta Napoli ve Büyük Petro olarak ikiye ayrılıyor. İran’ın, Humeyni rejiminin, hapishanede boğulan insanların hayatının nesi var?

Yazar, Humeyni rejimini bu tarihi şahsiyetlerle bir analog olarak tasvir etmek isteseydi, amacının ne olduğunu tam olarak ortaya çıkarması gerekirdi. Bir okur olarak, bu kısım romana bir fazlalık, gereksiz bir yük getiriyor gibi görünüyor. Bunu da tam olarak anlamadım. Bana öyle geliyor ki bu zaten Üç Vaat, Üç Gereksinim romanında. Çünkü akışı, sırayı ve en önemlisi iletişimi bozar.

Şimdi Kanlı Orkestra romanı hakkındaki düşüncelerimi yazarla paylaşmak istiyorum. Yürekten gelen yüreğiyle uykusuz geceler geçirmiş, elindeki kalem birkaç kez donmuş olabilir ve o satırları yazarken cümlenin her satırında bir kan izi görmüştür. Şiiri okuyan kişi bunu hissetmelidir. Elica’nın hanımı hayatıyla yaşadı ve kanlı hayatını gördü. Buna hiç şüphe yok. Bu Eluca hanımın demir iradesi, haysiyeti, milletine olan sevgisi ve halkına olan sevgisi, bu etnik Türklerin yaşamlarına kayıtsız kalmadığını kanıtlıyor.

Ülkenin dört bir yanındaki kardeşlerimizin, özellikle de gelinlerimizin başına gelen korkunç ve dayanılmaz felaketler, Hizkiya’nın kanlı bir organ olarak işlediği vahşeti ve insana yapılan akıl almaz işkenceyi doğru bir şekilde kaydetti. O hapishanede hapsedildi ve yanlışlıkla serbest bırakıldı, İran’ı terk eden kadınlarla tanıştı, onların zor, zor hayatlarını dinledi ve kaydetti. Kitabı okurken Eluca Hanımın Hizbullah’ta hapsedilenler arasında olduğunu hissettim. Neden böyle bir sonuca varıyorum? Yazar, cezaevindeki kurallara ilişkin insan anlayışına uymayan dayanılmaz koşullara ve inanılmaz işkencelere tanık olmuş gibiydi.

Birkaç örnek bunu göstermektedir. 12-13 yaşlarındaki kızları hapisten çıkarmak, yaşlı yumuşakçalara kurt vermek, bekaretlerini ellerinden almak ve sonra onları dar bir ağaca asmak insan ahlakı ve onuruna ne kadar uygundur?

İran rejimi bunu o genç kızların cennete düşeceğini söyleyerek açıklıyor. Ya da genç kızlar merkezi caddelerden birinde bağırılıyor ve sonra idam ediliyor. Kadınlar nezaketle torbalanıyor, üzerlerine erkekler atılıyor, ağızlarına ipler vuruluyor ve sanki bu insanlar cehennemmiş gibi vadinin dibine atılıyor. Her şey halka açık, kızların ebeveynlerinin önünde oluyor.

Burada bir noktaya değinmek istiyorum. Ne kadar zor olursa olsun, ne kadar acı işkence yapılırsa yapılsın, kitlelerin arasından birileri isyan etmek zorunda kaldı. Bir ebeveynin kalbi, öz kızları bir ebeveynin önünde fısıldanır ve ardından bir infaz ağacına asılırsa, bu trajediyle nasıl başa çıkabilir? Beyinleri de yıkandı ve “zombi” oldular? Öleceğini bilseler bile, ebeveynler asi seslerini yükseltmeli ya da çocuklarına karşı kayıtsız ve üvey evlat oldukları sonucuna varmalıydı. Dikkate değer.

Hapistekiler serbest bırakılmaları için Tanrı’ya dua ediyor. Bir örnek nargil’dir. Tanrı’ya inanır ve özgür olması için ona dua eder. Fakat duası kabul edilmez ve ertesi gün vurulur.

Hapishanenin duvarında şöyle yazıyor: “Tanrı’ya dua etmeyin, çünkü o burada değil.” İnanmasalar da Allah’a sığınan, ümit içinde yaşayan kadınlar sabahleyin kurşunların önüne çıkarılıyor, öldürülüyor ya da ölmeleri emrediliyor, mezarları kazılıp diri diri gömülüyor. Türk kardeşlerimizin kafalarına bile bakın, trajik oyunlar açıyorlar. Çünkü bu, Humeyni rejiminin insan ahlakını bozan bir politikasıdır.

Nijerya da korkunç işkencelere maruz kalıyor. Kurbağa konuşmayana kadar ona uyguladıkları baskı ve Eluca Hanım hem kendisini hem de okuyucularını şok etse de sahneyi iyi bir ışık haline getirdi.

Yüzlerce, binlerce masum insana dayanılmaz işkenceler yapan, genç kızlara şiddet uygulayan, Humeyni’nin siyasetinin kurbanı olan bu insanlar, ellerini göğe kaldırıyor ve Allah’a dua ediyorlar ki, eğer bize verilen ceza kabul edilebilirse, bu ölüm fermanını imzalayan Humeyni neden cezasız kalsın? Soru cevapsız kalıyor ve nefret çoğalıyor. Ve nefretin içi kanla dolu. Peki kim bu nefrete karşı vicdanlı? Aksine, masum kızları dinleyen ve onlara merhamet eden var mı? Hayır! Sonuç olarak, nefret kanla doldurulur. Hizbullahçıların kanlı elleriyle.

Hissediyorum ki, Eluca Hanım yüreğindeki tüm acıları çekmiş, bir Azerbaycan vatandaşının vatansever kızı olarak gördüklerini, duyduklarını ödünç almış ve her ayrıntıyı ayrıntılı olarak yazmıştır. Anlatıda, İran rejiminin politikaları, insan psikolojisine tahammül edilemez işkenceler sonucu strese yol açmakta, mevcut politikalara boyun eğmeyenler, sık sık bir tımarhanede yatmakta ve böylece hayatlarını mühürlemektedir.

Fatma’nın babasıyla olan diyaloğunun ilginç, okunabilir olduğundan daha önce bahsetmiştim. Çok fazla metne dokunuyor ve oradan okuyucu kendisi için çok şey yapabilir. En önemlisi Fatma’nın günlüğüdür. Bu bir hayat günlüğü değil. Hayatın kaderidir, adaletsizliğe, adaletsizliğe, bana göre cehenneme atılmış ve cehennemde masum olan insanların haykırışıdır. Vahşet, dehşet, itibarın tükenmesi, şiddet, ölüm kabusu ve gerçekleşmemiş arzular, Hizbullah’ın Humeyni politikasının kanlı yönleridir.

Hava korsanlarının kanlı çeteleri insan kılığından çıkıp İran’da yaşadıklarında ve politikalarına karşı çıktıklarında (genellikle herhangi bir ebeveyn rejimden nefret ederse, o zaman tüm aileleri tutuklanır ve hapsedilir), ebeveynleri gözlerinin önünde mi duruyor yoksa damarlarında akan kan donmuyor mu? Hizbullah’taki tüm denizanalarının beyinlerini yıkamış ve onları “zombi” haline getirmiş gibi hissediyorum. Görevleri işkence ve şiddettir. Bunu bir numaralı görevleri olarak biliyorlar.

Hizbullah’ın korkunç eylemlerinden bahsetmenin yanı sıra, ülkedeki yetkililerin sadece vatandaşlarımıza karşı değil, aynı zamanda demokratik insanlara karşı da politikaları ve propagandalarıyla karşılaşsaydık fena olmazdı. Humeyni hükümetinin hangi ülkelerle barışçıl, barışçıl ilişkiler kurması ve bundan faydalanması, konuşmalarında hangi milletlere sadık bir dille konuşması, kardeşlerinin düşmanlarını desteklemesi, onlara maddi, askeri ve manevi yardımda bulunması da daha iyi olacaktır. Doğru, bu medyada geniş çapta bildirildi. Ancak Eluca Hanım konuya değinseydi ya da beşinci romanını yazsaydı daha iyi olurdu.

Tüm romanlar Hizbullah’a yapılan işkenceyi detaylandırıyor. Romanda erkeklere karşı tavrına şahit olmayız. Belki de Eluca Hanım , kadın olduğu için İran’da zulüm gören ve işkence gören kadınlar hakkında konuşmayı hedef olarak belirlemiştir? Burada şu sonuca vardım ki, İran’da yurttaşlarımızın büyüdüğü bir dönemde, onlarca, yüzlerce, belki de binlerce Türk kızını sayılarını azaltmak için işkence ederek yok ediyorlar ve gelecekte anne olma haklarını ellerinden alıyorlar. Düşüncelerim doğru olmayabilir ve kitabın yazarı benimle aynı fikirde olmayabilir. Bu onun telif hakkı olarak hakkıdır.

Yazara bunun ne bir eleştiri ne de bir irade olduğunu, bir kalem sahibinin, başka bir kalem sahibinin tavsiyesi olduğunu söylemek isterim, çünkü kitapta görülmeyen partiler var.

Eluca Hanım’ın İran Hizbullah Hapishanesi’ndeki çalışmaları bugün çok önemli. Yaygın olarak dağıtılması ve çok sayıda okuyucu tarafından okunması tavsiye edilir. Romanı okumayı bitirdiğimde bitirdim. Baba, Fatma’nın günlüğünü kendisi yazdı. Kaç iz, dehşet verici sahneler, zulüm, şoklar, komplolar, işkenceler hangi sivil devletin etkisinden bahsedebilir? Eluca hanım kalemini eline alarak yıllarca çalışmış, birçoğunda cesaret bulmuş ama cesaret bulmuş ve İran moleküler rejimine karşı böyle cesur ve samba bir eser yaratmış.

İsveç’in ücra köşelerinde yaşayan Azerbaycanlı kıza bu yolda başarılar diliyorum.

Eyruz Mohammadov, – yazar, yayıncı, / TURKISHFORUM – ABDULLAH TÜRER YENER