Turizmde yönümüzü Türk devletlerine çevirdiğimizi geçen yazımızda vurgulamıştık. Bu nedenle Kazakistan’da tanıtım faaliyetlerine başlandı.
Sorun şu:
Türkiye- Kazakistan arası uzak. Bu nedenle uçak fiyatları tavan yapıyor. Sektöre yön verenler “Kazaklar Türkiye’de her zaman 5 yıldızlı lüks otellerde kalıyor” diyor. Paralı ve lüks arayan Kazaklara kucak açıyoruz.
Ancak, Vietnam Kazakistan’ın hemen dibinde. Bu yılın trendi olarak öne çıkan Vietnam’a Kazakistan’dan turist yağıyor. Tayland’da Kazakistan’dan pay alıyor. Yine de Türkiye’ye gelmek isteyen Kazakların sayısında artış var. 2024 sezonu için Kazak yolcular için 450 bin koltuk ayrıldı. Bu sayının bir milyona çıkması için çalışma yapılıyor.
Kazakistan ve BDT turizm pazarlarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan PEGAS Touristik BDT Ülkeleri Koordinatörü Orhan Sancar, Tayland ve Vietnam gibi destinasyonların da devreye girmesiyle Kazakistan’ın 12 aylık pazar durumuna dönüştüğünü belirtiyor. PEGAS olarak Kazakistan’da 2024 için 100-110 bin yolcu planladıklarını kaydeden Sancar “Bunun yüzde 60-70’ini Vietnam ve Tayland’a yüzde 30-40’ını da Türkiye’ye götürüyoruz. Kazakistan paket tur pazarı aşağı-yukarı 1 milyon. 15 milyon nüfuslu bir ülke için yüzde 7-8 paket tur fena bir rakam değil.” ifadelerini kullanıyor.
Kazakistan’ın alım gücü yüksek bir pazar olduğuna işaret eden Orhan Sancar’ın görüşleri şöyle:
“Kazaklar çok uzun yıllardır Türkiye’deki lüks otellerde tatil yapıyorlar. Yani buranın en büyük özelliği yüksek harcama yapan turist. Türkiye’de her zaman 5 yıldız ve üzeri otellerde kalıyorlar. Çoğunlukla geleneksel acentelerden satın alırlar ama son yıllarda bu trend de değişmeye başladı. Buradaki acenteler de online platformların devreye girmesinden ve dinamik paketlerin ortaya çıkmasından şikayet ediyorlar. Mesela buranın en büyük bankası online tatil işine girdi. Bu durum acenteleri zor durumda bırakıyor ama aslında bizim için daha iyi. Daha kurumsal iş yapıyoruz. Tabi bu online platformlarla çalışmayan şirketler de var. Örneğin FUN&SUN kendi perakende ağı olduğu için rekabet olmasın diye online platformlarla çalışmıyor. Yakında başka bankalar ve şirketler de online tatil satış platformları kuracak.”
Kazakistan paket tur pazarındaki 850 bin paksın 600 binini PEGAS, ANEX, FUN&SUN ve Kompas’ın yaptığı bilgisini veren Sancar, bu konuda da şunları söyledi:
“Geri kalanını ilse irili-ufaklı diğer şirketler yapıyor. Türkiye Kazakistan pazarında 256 bin yolcu ve yüzde 30’luk pazar payı ile lider. Türkiye’yi 175 bin yolcu ve yüzde 21 payla BAE, yaklaşık 175 bin paks ve yüzde 21’lik payla Mısır, 123 bin yolcu ve yüzde 15 pay ile Tayland ve 62 bin yolcu yüzde 7 pay ile de Vietnam takip ediyor. Uçuş mesafesinden dolayı burada en büyük destinasyon BAE idi. Kazakistan-BAE arasında uçan çok sayıda hava yolu da var. Ancak rekabetçi fiyatlarla pazara giren Tayland ve Vietnam’ın etkisiyle liderliği Türkiye’ye kaptırdı. Şu anda Kazakistan’da en büyük trend Vietnam ve Tayland. Biz PEGAS olarak şu anda bu iki ülkedeki 3 noktaya uçuyoruz ve bunlara yeni yeni şehirler ekleniyor. Dolayısıyla bunlar Türkiye’nin de ciddi rakipleri. Pandemiden sonra her yerde olduğu gibi burada da insanların tatil alışkanlığı değişti; daha özel ve daha bakir yerlere gitmek istiyorlar. Vietnam’da bakıyorsunuz 200 dönüm üzerine otel kurulmuş.” değerlendirmesini yaptı.
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle bazı hava sahalarının kapandığını ve Kazakistan-Türkiye arasındaki uçuşlarda hem sürenin hem de maliyetin arttığına dikkat çeken Sancar “Türkiye uçuşlarında bir saat fark ediyor eskiye kıyasla. Hele Mısır’a gidince daha kötü. Mesela Suriye havasını kullanamıyorsun. Bu nedenle artık Tayland ve Vietnam Kazakistan’a yakınlaştı bir anlamda. Ayrıca köpekbalığı saldırılarından ve Gazze olaylarından dolayı Mısır talebi bıçak gibi kesildi. Bu hep böyle. Mesela Dubai’de sel oldu iki haftadır uçaklar iptal. Turistler başka yerlere gidiyor.”
Kazakistan’daki 2024 Türkiye uçak planlamaları ile ilgili de bilgi veren Sancar, şu noktaların altını çizdi:
“Bu yıl için Kazakistan’dan Türkiye’ye 450 bin koltuk planlandı. Türkiye ile Kazakistan arasında ‘açık semalar anlaşması’ olduğu için Türk Hava Yolları burada kısıtlamasız olarak istediği yere uçabiliyor. THY’nin burada bir aracı kurumu var koltuk kapasitesini tur operatörlerine o dağıtıyor. Bu kapasitenin 400 bini Antalya’ya, yaklaşık 30 bini Bodrum ve kalanı da İstanbul. THY, Air Astana, Pegas ve Scat Türkiye-Kazakistan arasında günde toplam 3-4 sefer yapıyor. Kazakistan uçuş anlamında giderek bir merkeze dönüştü. Eskiden transit uçuşlar için buradan Rusya’ya giderlerdi ama şimdi Ruslar buraya geliyor. Mesela Avrupa’ya tatile gitmek isteyen Ruslar, Kazakistan’a gelip bizim üzerimizden istediği ülkeye tatile gidebiliyor. Çünkü Rus uçakları şu anda sadece Venezuela, Küba, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’a uçabiliyor. Gruba ait Swandor otellerini PEGAS tek yetkili olarak satıyor. Bunlardan bir tane Kemer’de, bir tane Antalya’da bir tane, bir tane Vietnam’da iki tane de Tayland’da otelimiz var. Tayland’daki otellerimiz küçük olduğu için daha yaygın bir şekilde çalışıyoruz diğer otellerle. Aslında Tayland ve Vietnam’da her şey pek yaygın değil. Ancak biz talebi artırabilmek için kendi otellerimizde her şey dahil sistemiyle çalıştırıyoruz. Oradaki oteller genellikle oda-kahvaltı şeklinde ve insanlar dışarıda yemek yiyebilmek için ciddi paralar harcamak zorunda kalıyor. Biz Vietnam’a ülkenin bütçeli hava yolu Vietjet ile haftada üç Astana’dan üç de Almatı’den uçuş yapıyoruz. ‘Kazakistan’da bu senenin trendi ne?’ derseniz kesinlikle Vietnam. Şu anda herkes Vietnam’ı soruyor. Şimdi oraya gidenler ‘Hem Türkiye’den daha ucuz hem de iklimi ve doğası daha güzel. Vietnam’da ve Tayland’da, özel tasarımlı 40 kişilik yataklı otobüslerimizle kültür turları yapıyoruz. Uçakla gidildiğinde çok pahalı, normal otobüsle gidildiğinde ise çok yorucu olan bu turları, seyahati geceye denk getirecek şekilde yataklı olarak yapıyoruz. Böylece hem maliyet düşüyor hem konfor artıyor hem de yolcular yorulmadan tırlara katılabiliyor.”
Sancar, Kazakistan pazarında Türkiye’nin gerektiği şekilde tanıtılıp tanıtılmadığı sorusuna is şu yanıtı verdi:
“İki sene önce burada bulunan müşavirlik aracılığıyla ortak tanıtım yapıyorduk. Sonra bunu durdurdu Turizm Bakanlığı. 2024 için ise TGA ortak tanıtım yapma konusunda anlaştık. Aslında burada halk dizilerin de etkisiyle Türkiye’yi tanıyor hem de seviyor. Ancak biz Bakanlığa ‘Burada trend Vietnam’a ve Tayland’a kayıyor, bizim biraz daha güncel tanıtım yapmamız lazım’ dedik. Şimdi bizim gibi diğer şirketler de burada TGA ile ortak tanıtım yapacak. TGA ile Gürcistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Rusya’da ortak tanıtım yapma konusunda anlaşma yaptık.”
Kazakistan’ın 1 milyon dolayındaki paket tur pazarının büyüme potansiyeli olduğunu ancak ülkedeki havacılık sektöründe oluşan monopol nedeniyle bu potansiyelin gerektiği kadar arttırılamadığını kaydeden PEGAS Touristik BDT Koordinatörü “Burada Air Astana, Scat ve THY’nin oluşturduğu bir monopol var. Pazarın büyümesi için buraya bütçeli ve charter hava yolu şirketlerinin girmesi lazım. Haftada üç uçuş izni olan bir charter hava yolu ise yapılan kötü propaganda nedeniyle uçamıyor. Normal koşullarda Kazakistan’dan Türkiye’ye çok daha uygun fiyatlarla uçulabilir ama bu monopol nedeniyle uçuşlar çok pahalı. Öte taraftan turizm burada henüz orta direğe inmedi. İnerse o zaman yavaş yavaş 1,5-2 milyona ulaşır paket tur pazarı.” şeklinde konuştu.
Son olarak BDT pazarının geneline ilişkin beklentilerini paylaşan Orhan Sancar şu noktaların altını çizdi:
Rusya ve BDT ülkelerinde 2023’tekinden çok daha iyi bir sezon bekliyoruz. Beklentimiz yüzde 15 büyüme. Pandemi sonrası 2022’de tüm tur operatörleri ve oteller müthiş bir para kazandı. 2023 yılında ise Rusya-Ukrayna savaşı ve devamında gelen yaptırımlardan dolayı Rusya’da beklentimizin altında bir sezon geçirdik. Beklenti 4,5 milyondu ancak bunu yakalayamadık. 2024 daha iyi görünüyor çünkü daha makul fiyatlar var. Erken rezervasyon döneminde yapılan indirimlerin çok büyük etkisi oldu. Bu yıl Rusya’dan Antalya’ya 4,5 milyon bir yolcu planlaması yapıldı. Zaten kapasitenin yüzde 35’i satılmış durumda. Gerisi de önümüzdeki dönemde çok rahat satılacaktır.
Bir yanıt yazın