Halkevleri/Halkodalarının açılmasının yıldönümünde anımsatmalar

Halkevleri/ Halkodalarının 11 Şubat 1932’de açılmasının 92.yıldönümünde anımsatmalar:

 Neden açılmıştı?

• Milli Ülkümüz(*) hedeflerine göre Türk milletini Cumhuriyet bireyi değerleriyle donatmak,

• Genç Cumhuriyet’te ekin(kültür), düşünce birliğini güçlendirmek,

• Cumhuriyet Devrimleri kazanımları bilincini geliştirmek,

• Köye cumhuriyet aydınlığı taşıyarak milletin efendisi köylü ile kentli ikiliğini ortadan kaldırmaktı.

• Çalışmaları dokuz şube halinde düzenlenir: Dil-Edebiyat, güzel sanatlar, temsil, spor, sosyal yardım, halk dershaneleri ve kursları, kütüphane ve yayın, köycülük, tarih ve müze. 

• Halkevi dergilerinin halkı bilgilendirmek, mahalli kabiliyetleri ortaya çıkarmak, söz derleme çalışmaları yapmak, köylünün kalkınması davasına hizmet etmek, güzel sanatların gelişmesine katkıda bulunmak gibi işlevleri olmuştur.

•1952’ye kadar biri Londra’da olmak üzere 478 Halkevi, köylerde 4322 Halkodası açılmıştı. Eğitim, aydınlanma, sanat ve ekin(kültür)’ örgütü olarak kurulan bu kurumlar 1951 yılına kadar 10 milyon 73 bin 153 kişinin okuma yazma öğrenmesini sağladı.

***

• CHP milletvekiliyken 1932 yılında Aydın Halkevi açılışında “… yurdun en uzak köşelerinde bile açılmasının zorunludur” diyen feodal Adnan Menderes 1950 seçiminde başbakan olunca 1952’de DP (Demokrat Parti)’a çıkarttığı yasayla kapattırmıştı.

• 27 Mayıs1960 Devrimi sonrası yeniden açıldıysa da 12 Eylül 1980’deki Amerikancı Gladyo darbesi sonrası süreçte halka aydınlık taşıyan bu kurumların sonu ibretlik olmuştu…

Halkevleri/Halkodalarının açılmasında emeği olanları saygı ile hatırlayalım. 11.2.2024

(*) https://www.atam.gov.tr/duyurular/milliyetcilik-milli-birlik-ve-beraberlik

(1 ) https://www.aydinlik.com.tr/haber/koylu-milletin-efendisi-mi-256061

(2) https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/halkevleri/