EN AŞAĞIDA ÇOK AZ BİRLİKTE RESİM VERMİŞ ATATÜRK VE HALİDE EDİP FOTOĞRAFINA DİKKAT EDELİM..VE YAZININ TAMAMINI KAFAMIZA ARŞİVLİYELİM İYİ BİR KEMÂLİST DEVRİMCİ OLARAK..ÇOK KISA BİR ZAMAN DİLİMİNDE BİNLERCE YIL AŞILMIŞ VALLA ARAKADAŞLAR..
CUMHURİYETE GİDEN YOL
.
“… Efendiler !
Bugün mevcut olan kanunlarda aksine bir şey yoktur. Millet dinsiz değildir, dine bağlıdır. Dini de İslâmdır.
… Dini reddecek ortada bir sebep yoktur.
Açıkça söyleyeyim ki bu soruyla karşılaşmayı hiç istemiyordum
(Devletin dini olacak mı ? sorusuna yanıt).
… Çünkü pek kısa olması gereken karşılığın o günkü koşullar içinde ağzımdan çıkmasını henüz istemiyorum..
Vatandaşlar arasında çeşitli dinlerden topluluklar bulunan ve her dinden olanlar için adaletli ve eşit işlemler yapmak ve mahkemelerinde adaleti kendi uyruğuna ve yabancılara eşit olarak uygulamakla yükümlü olan bir hükûmet, din ve düşünce özgürlüğüne saygı göstermek zorundadır.
… Hükûmetin bu doğal niteliğini, şüpheli anlam çıkmasına yol açacak niteliklerle sınırlandırmak elbette doğru değildir !..”
.
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK,
İzmit Basın Toplantısı, 16 Ocak 1923)…
..
(Aşağıdaki fotoğrafta, Halide Edip Adıvar Hanım ve arkasında gazeteci Mecdi Bey, sağda Bolu milletvekili ve Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün yaveri Cevat Abbas Bey. Eskişehir, 17 Ocak 1923)
“Millî Mücadele tarihimizde önemli bir yeri olan ‘İzmit Basın Toplantısı’, 101 yıl önce yapılmıştı. 16 Ocak 1923’te saat
21.30’da başlayıp sabaha karşı 03.00’e kadar süren bu toplantıda Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’e çok yakıcı sorular soruldu ve ATATÜRK’ün yanıtları da çok kapsamlı ve önemliydi …
Toplantıya İstanbul’da yayımlanan önemli gazetelerin başyazarları katıldı …
‘İzmit Basın Toplantısı’nda Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün karargâh subaylarından “refakat subayı” olarak hazır bulunmuş olan Mahmut Soydan, bu konuşma ile ilgili olarak 6 yıl sonra, 17 Aralık 1929 tarihli ‘Milliyet Gazetesi’nde bir değerlendirme yaptı …
Dikkat edileceği gibi Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, “Devletin dini olmaz” demiyor, “Dini reddederek bir sebep yoktur” diyor …
Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK yıllar sonra duruma açıklık getiriyor :
“… Gazetecinin sorusuna karşı
“Hükûmet dini olamaz” diyemedim ; tersini söyledim : “Vardır efendim, İslâm dinidir” dedim.
… Ama hemen “İslâm dininde düşünce özgürlüğü vardır” diye sözlerimi açıklamak ve yorumlamak gereğini duydum.
… Demek istedim ki hükûmet, düşünce ve inançlara saygı göstermekle bağlı ve yükümlüdür.
… Gazeteci, verdiğim karşılığı elbette akla yatkın bulmadı ki yeniden şöyle bir soru sordu : “Yani hükûmet bir dine bağlı olacak mı ?”
..
… O gün İzmit’te bu konuda gazetecilerle daha çok konuşmayı uygun bulmadım !..”
Cumhuriyetin ilânından 9 ay önce yapılan bu uzun toplantıda ‘Yeni Türk Devleti’nin karşılaşacağı önemli toplumsal konular üzerinde duruldu …
Bu toplantıda ayrıca “Devletin dini olacak mı ?”, “Başkent neresi olacak”, “Kürtlere özerklik verilecek mi ?” gibi hassas sorular da sorulmuş, Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK de bunlara açık yanıtlar vermiştir ….
.
..
Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, 1923 yılı başındaki 35 günlük Batı Anadolu gezisinde, sadece gazetelerle, yöneticilerle, komutanlarla ve halkla görüş alışverişinde bulunmamış, aynı zamanda ‘bir devlet adamının’ gazetecilerle ve halkla nasıl konuşması gerektiğini de göstermiştir !..”
