- UAD İsrail’in soykırım işlediğine dair bir karar vermedi. Sadece İsrail’i soykırım suçunu işlememesi yönünde ihtarda bulundu.
- UAD’nın İsrail’i soykırım konusunda suçlu bulacağı çok küçük bir olasılık. Zira İsrail’in yok etmek için hedef aldığı Filistin halkı değil, terör örgütü olarak bilinen Hamas. Soykırım suçunun tanınmasında kasıt (“intent”) şart. Kaldı ki, soykırım suçunu ancak fertler veya kişiler işleyebilir, İsrail gibi devlet veya ülkeler değil.
- İsrail açıkça aşırı şiddet kullanmıştır, ve neticede Filistin halkı büyük trajedi yaşamıştır. Bu trajedi soykırım olarak değil, savaş suçu, insanlığa karşı suç, veya saldırganlık suçu olarak tanınabilir.
- Bu tür suçların yargılanmasında Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) yetki sahibidir. UCM’nin yargı kararları ancak bu mahkemenin dayanağı olan Roma Statüsü’nü tanıyan ve bu anlaşmayı onaylayan ülkeleri bağlar. Ne yazık ki İsrail, Roma Statüsü’nü tanımıyan bir ülke.
- Şahısları yargılayan sadece UCM değil. UAD da ancak şahısları yargılayabilir; ülkeler yargılanmaz.
- “Soykırım suçunu işleyen kişilerin ülkesi önce UAD’de yargılanır, soykırım suçu bulunursa suçu işleyen şahıslar UAD tarafından UCM’ye gönderilir”iddiası ile de hemfikir değilim. UAD soykırım suçuna karar verirse UCM’nın araya girmesi söz konusu olmaz. Ermenistan UAD’nın “Ermeni soykırımı”nı tanıyacağından çok şüpheli olduğu için bugüne değin “Ermeni soykırmı” iddasını UAD’ya taşımaktan çekinmiştir.
F. Demirmen
1- UAD’da soykırımla ilgili olarak dava açmak için doğrudan zarar gören olma şartı yoktur. Dünyada her ülke diğer herhangi bir ülke hakkında soykırım konusunda davacı olabilir.
Devam eden Güney Afrika Cumhuriyeti’nin açtığı davayı görmektesiniz, gayet normal olarak ilerlemekte, hatta İsrail’in vermekte olduğu hasarı durdurmak için acil önlem kararlarınıda mahkeme bugün açıkladı.
2 – Soykırım ile ilgili konularda ülkeler arası anlaşmazlıklar UAD tarafından görülür, UCM’de değil. UAD bunu şart koşar.
3 – UCM ise sadece şahısları yargılar, ülkeleri yada yönetimleri değil, yetkisi bu yöndedir.
4 – Soykırım suçunu işleyen kişilerin ülkesi önce UAD’de yargılanır, soykırım suçu bulunursa suçu işleyen şahıslar UAD tarafından UCM’ye gönderilir.
-Kemal Yilmaz