Turizm sezonuna hazırlıklar sürüyor. Otelcilerin ortak görüşü:
“2024’de de personel sorunu büyüyecek.”
Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Hakan Saatçioğlu’ndan 2023 yılı değerlendirmesi ve 2024 yılı öngörüsü… POYD Başkanı Hakan Saatçioğlu
Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Yönetim Kurulu Başkanı ve Limak Hotels Genel Koordinatörü Hakan Saatçioğlu, 2023 yılına yönelik değerlendirmelerini ve 2024 yılına yönelik öngörülerini paylaştı.
BOYD Başkanı Saatcioğlu’nun görüşleri:
“Turizm verilerini karşılaştırdığımızda; 2020’deki yaşamış olduğumuz pandemi öncesi verileri baz almaktayız. 2019 verileriyle karşılaştırırsak, çok başarılı bir yılı geride bırakıyoruz. Her şeye rağmen güzel veriler ile kapatıyoruz.
2019 yılına göre turist sayımızda az da olsa artış yakaladık, kişi başı gelirlerimiz 75 Dolar’dan 95 Dolar’a çıktı.
Neden, her şeye rağmen diyorum? 2023 için güzel erken rezervasyonların gelmesiyle hedeflediğimiz gelir ve turist sayısının üstüne çıkacağını düşünürken; Şubat ayındaki 10 ilimizdeki yaşanan deprem, tüm hesaplarımızı alt üst etti.
Turizmciler için çok önemli olan iç pazar ciddi darbe aldı, deprem bölgesi yurt dışında farklı algılandı. Antalya, Antakya ile kafaları karıştırdı. Ama yine de Mayıs sonrası yavaşça rezervasyonlar akmaya başladı.
Düşük ve orta ölçekli oteller Haziran sonrası büyük rezervasyon sıkıntısı yaşamadı. Üst segmentlerdeki otellerin de özellikle “ana bina bloklarındaki” doluluklar düşük seyretti ama “villa konsepti” olan oteller yine ciddi rezervasyon aldı.
Otelcinin öne çıkan problemleri personel istihdamı, enflasyon, kur baskısı ve geçmişten gelen borçlar oldu ve ağırlıklı olarak bunlar ile uğraştık.
Personel istihdamı, özellikle pandemiden sonra 2021 – 2023 arasında ciddi bir sorun olarak kendini gösterdi. Hala zorluklar yaşıyoruz; 2024 yılında bu sorunun daha da sıkıntılı bir hal alacağını düşünüyoruz.
Maaşlar enflasyona göre düşük kaldı, kiralar yukarıya doğru fırladı. Birçok personelimiz evinden çıkıp daha uzak bölgelere taşınmak zorunda kaldı. Bu da iş yerine geliş gidişleri uzattı, yaşam kalitesi düştü. Personelin eve dönüşleri 2 saate varan geliş gidişler ile karşı karşıya kaldı.
Yeni mesleğe atılacak olan personel, bu zorlukları gördüğünden dolayı ikna etmekte çok zorlanıyoruz.
Personel istihdamı turizm sektöründe sadece Türkiye’ye has değil, Avrupa’da son 15 yıldan beri yaşanmaktadır. Yurt dışında turizm sektöründe “saatlik personel” aranmaya başlamış durumda.
En büyük zorluklar; personel istihdamı, lojman barınması, geçmişten gelen birikmiş borçlar, enflasyonun mantıksız hal alması ve kontrolden çıkması.
Turizmci gelirlerini döviz bazında hazırlar, giderlerini ise Türk Lirası olarak hazırlaması gerekiyor. Biz, şirket olarak bugüne kadar bu yolda ilerledik ve hedeflerimizi gelir – gider olarak hep tutturduk.
Son 2 yıldır gelirlerimiz Euro bazında, yine de tutturuyoruz, giderlerimiz ise Türk Lirası olarak şaşmış durumda… Personel giderleri hedeflediğimizin nerdeyse %40 – %45 gerçekleşiyor.
Daha öncede dediğim gibi döviz baskısından dolayı Türk Lirası’ndaki artışlar absorbe edilemiyor.
Şubat – Temmuz ortasına kadar doluluklar özellikle Antalya’da düşük seyretti. 15 Temmuz sonrası toparladı, yine de bazı bölgelerin dolulukları 2022 yılına kıyasla %3 – %5 daha düşük seyretti.
2022 – 2023 arası kontratlarda fiyat artışı gelir anlamında; bizim gelirlerimiz açısından ciddi bir gerileme göstermedi. Hedeflenen gelirlere yaklaştık düşük doluluk olmasına rağmen.
Ukrayna – Rusya pazarı, özellikle ağırlıklı olarak bu pazarda çalışanlar için sıkıntılı geçti…
Savaşa rağmen Ruslar yine Antalya’da birinciliğini koruyup Kasım sonuna kadar 5 milyon 300 bin ziyaretçi seviyesine ulaştı. Tabi bunların hepsi turist olarak gelip otellerde kalmadılar ama Antalya esnafına can suyu oldular. Onların gelmesi ile birlikte esnaf nefes aldı. Ama maalesef bu, kiraların artmasına yol açtı ve satışları da olumsuz etkiledi.
Ukrayna en büyük darbeyi aldı. 2019’da Ukrayna’dan gelen turist sayısı 1 milyon 547 bin 996 iken; bu yılın ilk 10 ayında 749 bin ziyaretçi oldu. Birçoğu Ukrayna’dan değil Polonya üzerinden geldi.
Olumsuz gelişmeler: 1. Deprem, 2. Sel felaketleri 3. Personel İstihdamı, 4. Enflasyon
Olumlu gelişmeler: Avrupa ve Rusların her şeye rağmen Türkiye’den vazgeçmemesi, fiyat artışı olmasına rağmen fayda – maliyet analizinde rakiplerimize fark atmamız.
Türkiye’deki ekonomik sıkıntıdan dolayı, seçim sonrasında “kemer sıkma politikası” bekliyoruz.
Bunun da iç pazarı olumsuz etkileyeceğini düşünüyoruz. Faizlerde bir tık daha artış olacağından, halkımızın bekleme pozisyona geçeğini ve daha düşük maliyetli tatil yapacağını, akraba ziyaretlerinin artacağını düşünüyorum.
Dış pazar olarak, 2023 gibi belki az bir artışın yaşanabileceğini düşünüyorum. Şu an erken rezervasyon geçen seneki gibi başladı, umarım bu şekilde ve hızda devam eder.
Öncelikle personel istihdamını sağlamamız gerekiyor. Pandemi sonrası kaybettiğimiz personeli toplamalıyız. POYD Başkanı Hakan Saatçioğlu
Personel eğitimine önem vermemizi gerekiyor, dil konusunda ciddi lisan primleri vermekteyiz ve vermemiz gerekiyor.
Personelin, eve gidiş – geliş saatlerini daha aza indirmemiz lazım.
Türkiye’deki ve yurt dışındaki ekonomi sıkıntılar, halen yurt dışında pandeminin tahribatı toparlanmış değil. Buna ilaveten Türkiye’deki iklim sorunları, su, enerji ve depremler risk unsurları.”
Bir yanıt yazın