Bozkurt Türkiye’yi aydınlatmayı sürdürüyor

Mahmut Esat Bozkurt’un 80. ölüm yıldönümünde de söylem/eylemleri Türkiye’nin geleceğini aydınlatmayı sürdürüyor

MAHMUT ESAT BOZKURT , UÇMAĞA VARMASININ 80.YILINDA FİKİRLERİYLE TÜRKİYE’NİN GELECEĞİNİ AYDINLATMAYI SÜRDÜRÜYOR

Cumhuriyet Devrimleri kuramcılarından Mahmut Esat Bozkurt’u ölümünün 80.yıl dönümünde saygı, sevgiyle anıyor;başardıklarının önünde saygıyla eğiliyorum.

21.12.2023 P.be / MBOZ

Mahmut Esat Bozkurt Cumhuriyet Devrimcisidir. Fikirleri, başardıkları unutulmamalıdır!

• Çünkü: Cumhuriyet devrimcisinin fikirleri Türkiye’nin geleceğini aydınlatmayı sürdürecektir!

BOZKURT KİMDİR?

•1919’da yurdun işgali üzerine İsviçre’ den arkadaşları Şükrü(Saraçoğlu) ve Kazım Nuri Beylerle İtalya’dan vapurla Kuşadası’na dönerler.

• Kuvvayı Milliye’yi Ege’de örgütleyerek efelerle birlikte milli direnişi başlatırlar.

•  Türk Devrimi ideolojisi Kemalizmin ilk kuramcılarındandır.

•Türkiye Cumhuriyeti’de çağdaş hukuk temellerinin atılması ve yerleştirilmesinde emeği çoktur.

• 1922’de 30 yaşında İktisat Bakanı olur.

•  İktisat Kongresi’nin17 Şubat 1923’te İzmir’de yapılmasını sağlar.

•  Adelet Bakanı olarak Ankara Hukuk Mektebinin 5 Kasım 1925’te açılmasını sağlar.

• TBMM’de 17 Şubat 1926’te kabul edilen çağdaşlaşmanın yolunu açan Yurttaşlar Yasasının(Medeni Kanun) mimarıdır. (*)

•Türk Ceza Kanunu, Kabotaj Kanunu, Ticaret Kanunu, Hukuk Mahkemeleri Usulü Kanunu gibi Türkiye Cumhuriyeti’nin hukuk sisteminin temel yasaları onun bakanlığı döneminde hazırlanır ve 1926 yılında yürürlüğe girer.

• Gazi Mustafa K. Atatürk’ün “BOZKURT” soyadını(**) verdiği Cumhuriyet devrimcisi Mahmut Esat Bey 21 Aralık 1943 yılında, 51 yaşında uçmağa varır.

( Bu yazı makale ve gazete haberlerinden derlenmiştir.)

(*) Yasanın mimarı, Adliye Vekili Dr. Mahmut Esat Bozkurt’un hazırladığı yasa gerekçesinde “Yasaları dine dayanan devletler, kısa zaman sonra memleketin ve milletin isteklerini tatmin edemezler. Çünkü dinler değişmez hükümler ifade ederler. Hayat yürür, ihtiyaçlar sürekli değişir, din kanunları, mutlaka ilerleyen hayatın huzurunda şekilden ve ölü kelimelerden fazla bir değer, bir anlam ifade etmezler. Değişmemek, dinler için bir zorunluluktur… Esaslarını dinlerden alan yasalar uygulanmakta oldukları toplumları, [gökten] indikleri ilkel devirlere bağlarlar ve gelişmeye engel belli başlı etken ve unsurlar sırasında bulunurlar.”  tümceleri yer almaktadır.

(**)MAHMUT ESAT BEYE SOYAD OLACAK LAHEY ADALET DİVANI’NINDA BOZKURT-LOTUS DAVASI

2 Ağustos 1926 günü gece yarısına doğru İstanbul’a gitmekte olan Fransız yolcu gemisi Lotus ile Bozkurt adlı kömür yüklü Türk gemisi, Midilli adası dolaylarında çarpışır. İkiye parçalanan Bozkurt gemisi batar ve gemide bulunan 8 Türk vatandaşı boğularak ölür.

İstanbul’a gelen Lotus’un yardımcı kaptanı Demons ile Bozkurt’un kaptanı Hasan Bey tutuklanır. Görülen davanın sonunda yardımcı kaptan 80 gün hapis ve 22 lira para cezasına; Hasan Bey ise biraz daha fazla cezaya çarptırılır.

Türk mahkemesinin verdiği bu karar beğenmeyen Fransa diplomatik girişimlerde bulunur. Amaç davanın Fransız mahkemelerinde görülmesini sağlamaktır.

Bunun üzerine Türkiye Cumhuriyeti hükümeti, yargı yetkisi konusundaki uyuşmazlığın La Haye Adalet Divanı’na götürülmesi teklifini reddetmeyeceğini 2 Eylül 1926 tarihinde açıklar. Fransa ise, yetkinin kendi mahkemelerinde olduğunu iddia etmekte ve Türk tarafından tazminat talep etmektedir.

23 Kasım 1924’ten itibaren Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanı olan Mahmut Esat Bey ile Mustafa Kemal Paşa dava üzerinde bir gece baş başa çalışırlar. Genç bakan Mustafa Kemal Paşa’ya:

Paşam, izin verin Lahey Divanı’na gidelim. Kim haklı kim haksız orada belli olsun. İzin verirseniz davamızı orada ben savunayım. Fransızların istediğini yapar da bunları salıverirsek Fransız’ın karşısında boyun eğmiş olacağız. Halbuki Lahey’de kaybetsek dahi uluslararası bir mahkemenin hükmüne uymak büyüklüğünü göstermiş oluruz. İzin verin Lahey’e gidelim. Ben orada savunmayı üstleneyim. Eminim kazanacağız… Kaybedersem geri dönmeyeceğim Paşam.

Mustafa Kemal Paşa:

Güle güle git! Kazanacaksın. Kazanmasan da bu millet seni  gene bağrına basacaktır Mahmut. Müsterih ol!

Adalet Bakanı Mahmut Esat Bey’in yanındaki güçlü heyet giderken verdiği demeç Türk gazeteleri yayınlanır

“Kapitülasyonlara alışık olanlar bilmelidir ki Türk devleti esir devletleri alakadar eden en küçük bir ananenin iddiasına muvafakat edemez. Biz hakkımızı müdafaa ediyoruz!”

Lahey Adalet Divanı kararının birinci maddesi şöyledir:

“2 Ağustos 1926 tarihinde Fransız Lotus gemisi ile Türk Bozkurt gemisi arasında meydana gelen çarpışma sonucunda ve Fransız gemisinin İstanbul’a ulaşmasının ardından Türk kanunlarına göre Lotus gemisinde nöbetçi kaptan olan Demons aleyhinde Bozkurt yolcularından sekiz Türk vatandaşının ölümü dolayısıyla  ceza tatbikatı yapmakla Türkiye, 24 Temmuz 1923 tarihli İkamet ve Yargı Yetkisi Hakkındaki Lozan Sözleşmesi’nin 15.maddesine ve uluslararası hukuk ilkelerine aykırı hareket etmemiştir.”

Bozkurt-Lotus davası Uluslararası Hukuk kitaplarında başlangıç dava olarak ele alınmaktadır. Bu karar ile Osmanlı’yı inim inim inleten kapitülasyonların önü uygulamada da kesinlikle kapanmıştır.(1)

(1)http://www.denizciyiz.com/forums/topic/20140-türkiye-cumhuriyeti-ile-fransa-arasındaki-bozkurt-lotus-davası/