Değerli arkadaşlar,
Güzel ülkemizin değişik yerlerinde havalar soğudu ve YİNE LODOS ESME DÖNEMİ GELDİ. Meteoroloji’den alınan son verilere göre rüzgarın öğle saatlerinden itibaren Marmara geneli ile Kuzey Ege’nin kıyı kesimlerinde güney ve güneybatı yönlerden kuvvetli (40-60 km/saat) ve kısa süreli fırtına (60-75 km/saat) şeklinde esmesi bekleniyor.
Meteoroloji ayrıca vatandaşları, meydana gelebilecek soba ve baca gazı zehirlenmesi, çatı uçması, ağaç ve direk devrilmesi ile ulaşımda aksamalar gibi olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olmaları konusunda uyardı.
Bu konuda sizlere, önceki yıllarda göndermiş olduğum, olası Lodos facialarına karşı uyarı ve öneriler içeren yazımı yeniden anımsatmak istedim.
Umarım tüm vatandaşlarımızın sağlıklı yaşamları için bir katkım olur.
Sevgi ve saygılarımla (28.11.2023)
Prof.Dr. Mehmet Ali KÖRPINAR
YİNE LODOS ESME DÖNEMİ GELDİ !!!
Bir şahsın yaşadıkça memnun ve mutlu olması için lazım gelen şey,
kendisi için değil, kendisinden sonra gelecekler için çalışmasıdır.
Mustafa Kemal ATATÜRK
Döner tip, Galvaniz baca başlığı. Baca Aspiratörleri.
Değerli arkadaşlar,
Güzel ülkemizde yine LODOS esme dönemi geldi. LODOS nedeniyle, tüm bölgelerimizde soba ve şofben zehirlenmeleri yeniden görülmeye başladı. Ne yazık ki ülkemizde soba zehirlenmelerinden dolayı kaybedilen hayat sayısı, trafik kazalarından sonra ikinci sıradadır. Üstelik son yıllarda doğal gaza yapılan ağır zamlar ve her seçimde dağıtılan bedava ve ucuz kömür nedeniyle halkımız, mecburen kömürle ısınma yolunu seçmektedir.
LODOS esmeye başladığı bu dönemde hemen hemen her yıl bir uyarı yazısı hazırlarım ve sizlerin bilgisine sunarım. Halkımızı özellikle hem kömür alırken ve hem de kömür kullanırken, olası baca sorunları için onları uyarmak, gereken önlemleri almaları ve de neler yapmaları konusundaki önerilerim aşağıdadır.
Değerli arkadaşlar,
Bu konuda ülkemizde yapılan çalışmalar sonucunda, bacaların muhakkak bir başlıkla örtülü olması ve rüzgar nedeniyle, duman çıkışının engellenmemesi öneriliyor. Hatta kuvvetle esen rüzgarın bacadan duman çıkışını engellememesi için de esen rüzgara göre yön belirleyen döner baca tipleri yapılmıştır. Halk arasında genellikle çekmeyen bacalar için kullanılan, aynı zamanda bacaların geriye tütmesini engelleyen, “rüzgar gülü” olarakta bilinen, döner tip galvaniz baca başlığı birçok yerde satılmaktadır. Yaklaşık 10.-TL değerinde olan bu başlıkların kullanılması birçok geri tepmeleri önlemiş olacaktır. İnternet kanalı ile bu satışlara erişebilirsiniz.
Ayrıca, bugün öğrendiğimize göre; Seydişehir ilçesinde ise 83 yaşındaki Fatma Okay ile kızı 62 yaşındaki Teslime Çelmeli, kendilerini ziyarete gelen yakınları tarafından hareketsiz halde yataklarında bulundu. Sobadan sızan karbonmonoksit gazından zehirlendikleri anlaşılan Okay, yaşamını yitirdi, Çelmeli’nin ise durumu ağır. Gaziantep’te de 36 yaşındaki İsmail Hedef ile oğlu 6 yaşındaki İhsan Hedef soba kurbanı oldu. Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde de Hasan (25) ve Zeynep (23) Yıldız çiftinin kızları, sobadan zehirlenerek yaşamını yitirmiş (27.11.2014-Milliyet)
Böyle istenmeyen soba faciaları için yeni üretilen Baca Aspiratörleri sayesinde, ters esen Poyrazın; soba, kombinizi veya şofbeninizi söndüremediği, zehirlenmeyi de önlediği BACAMER tarafından açıklanmaktadır. Üstelik Elektrik sarfiyatı da yokmuş. Rüzgar gücüyle çalışan ileri bir teknoloji ürünü olduğu belirtiliyor. Her yönden esen rüzgarın gücünü kullanarak ve aynı yönde dönerek bacanın içindeki kirli hava ve dumanı merkezkaç kuvvetiyle dışarı attığı ifade ediliyor.
Merkezi sistem kalorifer ve kat kalorifer bacalarında kullanıldığında, %8-%12 yakıt tasarrufu sağlandığı gibi kazan ve brülörlerin daha uzun ömürlü ve bozulmadan sessiz çalışmasını sağladığı belirtiliyor. Mutfakta oluşan yemek kokuları ile ocak ve kombi yanmasından oluşan CO2 gazlarının da bacadan dışarı atılmasını sağlıyor. Bina havalandırmalarındaki WC ve banyolardan oluşan pis koku, rutubet ve nemi de tahliye ederken, banyo ve WC’deki fayans, kalebodur ve sıvaların kabarmasını da önlediği ifade ediliyor.
Değerli arkadaşlar,
Halkımıza, olası gaz zehirlenmelerine karşı SOBA, KOMBİ, ŞOFBEN ve YAKIT KULLANIMINDA gereken uyarıların yapılması için sizlerin, yerel yönetimlerin, yazılı ve görsel medyanın, STK’ların ve tüm yetkililerin bilgilerine yeniden sunmak istedim.
Umarım saygıdeğer halkımızı gereğince bilgilendirir ve onların üzücü olaylarla karşılaşmalarını hep birlikte engelleriz.
Sevgi ve saygılarımla (27.11.2014).
Prof. Dr. Mehmet Ali KÖRPINAR
SOBA, KOMBİ, ŞOFBEN VE YAKIT KULLANIMINDA
DİKKAT EDİLECEK UYARILAR
SOBA ÖZELLİKLERİ:
1- SOBALAR kesinlikle üstten tutuşturulmalıdır. Böylece yakıttan çıkan zehirli gazların da yanması sağlanır.
2- Soba aşırı şekilde doldurulmamalıdır. Aksi halde zehirli gazların yanacağı ortam ve duman yolu daralır.
3- Sönmekte olan sobaya tutuşması güç olan yakıt konulmamalıdır.
4- Hele de yatmadan önce kesinlikle sobaya yakıt konulmamalıdır.
5- Soba yakıtla beslenirken de yeni yakıtın üstüne kor halinde tutuşturucu konulmalıdır.
6- Standart dışı soba ve soba boruları kullanılmamalıdır.
KOMBİ ÖZELLİKLERİ:
1- Kombi yurtiçi ve yurtdışından kalite belgesine sahip olmalıdır.
2- Firmaların verdiği garanti ve sigortalara dikkat ediniz.
3- Mümkün olduğunca yakıt tasarruflu aygıt seçmeye gayret ediniz.
4- Aygıtı çalışır halde teslim alınız.
5- Özellikle sistemde su eksilmesine karşı gaz sistemini durduran bir emniyet sistemi olmalıdır.
6- Aygıt montajının yetkili bayice yapılmasına özen gösteriniz ve montaj sırasında aygıtın sağlıklı çalışması için gereken önlemlerin alınmasını isteyiniz.
7- Montaja gelen yetkililerin tavsiye ve önerilerine kesinlikle uyunuz.
8- Gaz ve baca kaçakları için alarm veren ve gaz akımını durduran uyarıcı sistemlerin kurulmasını sağlayınız,
SOFBEN ÖZELLİKLERİ:
1- Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma olmayan yerlerde, oksijen oranının düşmesi sonucu ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleşir.
2- Şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır veya mümkünse şofben banyo dışında bir yere kurulmalıdır.
3- Şofben mutlaka müstakil veya yarım şönt bacaya bağlanmalıdır.
4- Baca bağlantısı olmayan yerde şofben çalıştırılmamalıdır.
5- Şofben bacaya en kısa uzaklıkta olmalı, baca borusu hafif yükselecek ve sızıntı olmayacak bir şekilde bacaya bağlanmalıdır.
6- Şofben montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalıdır.
KÖMÜR ÖZELLİKLERİ:
1- Kömür mümkün olduğunca kuru olmalı ve sudan korunmalıdır.
2- Depolanmış kömürün yüksekliği 1,5 – 2 metre ve eni de 5 metreyi geçmemelidir.
3- Kömürüm uzun süre depolanmasından kaçınılmalıdır (2 aylık rezerv yeterlidir)
4- Deponun havalandırması olmalıdır ve depoya önce giren kömür yine önce çıkmalıdır.
5- Kükürt ve kül oranı düşük olan kaliteli kömür seçilmelidir.
BACA ÖZELLİKLERİ:
1- Baca temizliği her yıl yapılmalıdır.
2- Hava sirkülasyonuna uygun olmalıdır.
3- Bacaya takılan borular, bacadan yukarı duman çıkışını tıkamamalıdır.
4- Bağlantı yerleri iyi izole edilmeli ve geri sızmalar önlenmelidir.
5- Özellikle Lodos rüzgarlı havalarda olası geri tepmeyi önlemek için baca sonunda muhakkak döner başlık veya baca kapağı olmalıdır.
NOT: İstanbul İtfaiyesinin çeşitli bacaların temizliği için önerdiği periyotlar aşağıdadır. Dikkatinize sunarım:
- Mazotlu Kalorifer Kazanları: Yılda 1 kez,
- Kömür ve Fueloil Kazanları: Yılda 2 kez,
- Odun ve Kömür Sobaları: Boru temizliği ayda 1 kez – baca temizliği 2 ayda 1 kez,
- Gaz Yakıtlı Sobalar: Boru temizliği 2 Ayda 1 kez – baca temizliği 3 ayda 1 kez,
- LPG ve Doğalgaz (Merkezi Sistemli): Yılda 1 kez,
- LPG ve doğalgaz kullanmış olsa bile otel, lokanta, restaurant, yemek fabrikası gibi topluma açık yerlerle, ocaklarında yemek pişirilip kızartma yapılan tüm yerlerin bacaları: Yılda 3 kez temizlenmesi gerekir.