Sözde Ermeni soykırım yalanını konu alanfilm, Ermeni tehcirinden sağ kurtulan ve Amerika Birleşik Devletleri’nde oyuncu olan Aurora Mardiganian’ın hayatını gündeme taşıyor. Filmde, Ermeni tehcirini konu alan 1919 yapımı sessiz film “Auction of Souls”dan kısa sahneler de yer alıyor. Film, Ermenistan’ın 95’nci Akademi Ödülleri’ne resmi katılımının Kuzey Amerika’da sinemalarda gösterimi için yeni bir fragman olup, Aurora’nın sinema salonlarına dönüş yolculuğu devam ediyor.
Bu kadar önemli bir gelişme maalesef Türk kamuoyunun bilgisi dışında olup, sözde Ermeni soykırımı yalanına karşı önemli bir karşı çıkış maalesef yok. Filmin adı “Auroras Sunrise.” Geogle’da arama yaptım ama bugün itibariyle biri hariç Türkçe bir kaynağa rastlamadım. 12.100 arama sonucunun ilk altısı aşağıdadır.
27 Nis 2023 · Documentary Animation A genocide survivor becomes a silent movie star: Aurora Mardiganian’s odyssey is close to unreal. After losing her family, escaping slavery, and enduring Hollywood greed, she journeys far to tell the world of the Armenian Genocide. Director Inna Sahakyan Writers Peter Liakhov Kerstin Meyer-Beetz Inna Sahakyan Stars
Aurora’s Sunrise (Armenian: Արշալույսի լուսաբացը) is a 2022 internationally co-produced adult animated documentary film directed by Inna Sahakyan. It is based on the life of Aurora Mardiganian, an Armenian Genocide survivor who after her escape became an actress in the United States.
In this animated documentary so impeccably directed by Inna Sahakyan, Aurora Mardiganian, star of silent movies, comes back to life to tell the story of the genocide she survived.
watch now about At 14, Aurora Madriganian survived the Armenian Genocide and escaped to New York, where her story became a media sensation. Her newfound fame led to her starring in Auction of…
The story of how Aurora Mardiganian (1901-94), a survivor of the Armenian genocide perpetrated by the Ottoman Empire (1915-17), became a Hollywood silent film star. Aurora’s Sunrise (2022) directed by Inna Sahakyan • Reviews, film + cast • Letterboxd
Aurora’s Sunrise_Official Trailer. ONLY IN THEATERS August 2023 | For more information about TBA screening dates, locations and tickets visit aurorassunrise.com | auroras.sunrise (INST/FB) | auroras_sunrise (TW) | #AURORASSUNRISE. Back to top.
“Kutup Işıklar”ı (Auroras Sunrise) filmimin Yönetmeni Inna Sahakyan, yazarlar Peter Liakhov, Kerstin Meyer- Beetz, Inna Sahakyan. Mardiganyan, 1901 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun bir köyünde doğdu. Oslo’dan bir tekneye binerek New York City’ye gider. Amerika’da “Ruhların Müzayedesi” filminin taslağını oluşturmak için kullanılacak “Ravished Armenia” adlı bir kitap yazar. Inna Sahakyan’ın yönettiği “Aurora’nın (kutup ışıkları) Gündoğumu”(sunrise) filmi 2022 yılında uluslararası ortak yapım olarak animasyonlu, belgesel, Türkleri aşağılayan bir film olarak vizyona girer.
Filmde Mardiganian, arşiv röportajlarında ve resimsel canlandırmalı yeniden kurgulamalarda, sözde Ermeni soykırımı sırasındaki deneyimlerini ve nasıl ABD’ye kaçıp sessiz film yıldızı olduğunu anlatır.
Filmin yapımına 2019 yılında başlanmış ancak süreç, önce Kovid-19 salgını ve ardından 2020’de Azerbaycan ile Ermenistan arasında yaşanan çatışma nedeniyle sekteye uğramıştır. Yapım sürecinde Litvanyalılar ve Almanlar büyük katkıda bulunmuşlardır. Film; Ermenistan’dan Bars Media, Litvanya’dan Broom Films ve Almanya’dan Gebrueder Beetz Filmproduktion’un ortak yapımıdır. ( The Best of European Cinema. Retrieved 2023-02-01.)
Inna Sahakyan’ın belgesel-animasyon filmi Cenevre Uluslararası Film Festivali ve İnsan Hakları Forumu’nda (FIFDH) 2023 yılında büyük ödül kazanmıştır. Yönetmen, bunun sinema ve insan haklarına adanan festivalde özel bir ödül olduğunu açıklamıştır.
Sahakyan, “Aurora, acısını ekranda hafifleterek içindeki insanlığı canlı tutmak için savaştı ve bu, onun misyonunun devam ettiği ve asla unutulmayacağı anlamına geliyor. Acısını ekranda yeniden yaşayan Aurora, insan hakları için mücadele etti. Bu ödül, misyonunun devam ettiğini kanıtlıyor.” demiştir.
Bir Hollywood sessiz filminde kendini canlandıran genç kız, dünyaya Ermeni tehcirini anlatmak amacıyla soykırımın dehşetini yaşıyor. Yarı belgesel film, Zoryan Enstitüsü‘nün bilimsel desteği ve Enstitü’nün sözde Ermeni soykırımına ilişkin sözlü tarih arşivine dayanılarak çekilmiştir.
Film, ortak bir Ermeni-Alman-Litvanya film projesidir. Prodüksiyon şirketleri, Bars Media, Gebrueder Beetz Filmproduktion, Artbox Laisvalaikio Klubas’tır. Filmin yönetmen ve senaristi Inna Sahakyan, yapımcıları, Vardan Hovhannisyan, Christian Bitz, Juste Mihailinait’tir.
14 yaşındaki bir kız olan Mardiganian, arşiv röportajlarında ve resimsel canlandırmalı yeniden kurgulamalarda, sözde Ermeni soykırımı sırasındaki deneyimlerini ve nasıl ABD’ye kaçıp sessiz film yıldızı olduğunu anlatıyor. Aurora’nın sinema salonlarına dönüş yolculuğu devam ediyor. ABD’de bu gelişmeler olurken, Turkish Forum yazarı sayın Ferruh Demirmen bu gelişmelere dikkat çekiyor: “Cumhuriyet’in 100. yaşını kutladığımız 29 Ekim 2023’den bir hafta önce, 23 Ekim 2023’de, Türkiye ve Türkler aleyhine kin ve nefret içeren yeni bir film ABD’de gösterime girdi. Film ABD, Massachusetts eyaletinde yerleşik Zoryan Enstitüsü’nün “akademik” katkısıyla PBS (Public Broadcasting Service) adlı popüler TV kanalında yayınlandı: https://www.pbs.org/pov/films/aurorasunrise/?gclid=CjwKCAjw1t2pBhAFEiwA_-A-NCiIoN1LJ_JmfLEQcvOX62Fy5S_OKJ5HYG_JkLcMrIUVtOhfdnR7JhoCMj0QAvD_BwE. Aslında filmin dünya galası Haziran 2022’de Fransa’da yapılmıştı. 1 saat 23 dakika uzunluğundaki Auroro’s Sunrise adlı film bir animasyon (canladırma) ürünü olup, iddiaya göre Anadolu’da Çemizgezek’de (Tunceli iline bağlı) doğan Aurora Mardiganian adlı bir Ermeni kızın Ermeni soykırımından nasıl kurtulduğunu gösteriyor. Şüphe yok ki PBS, filmi Ermeni lobisinin baskısı sonucu gösterime soktu. PBS, POV (Point of View) programı kapsamında izleyicileri görüşlerini bildirmeye davet etti.”
Bu konuda Turkish Forum’dan sayın Taner Ertunç’un tespiti çok önemli: “Türkiye’den kimsenin konuya ilgi göstermemesi ise yeni bir dünya kurulurken, hakkımızda nasıl negatif bir imaj yaratılmaya çalışıldığını, bilgiden yoksun bırakılarak nasıl inanç eksenli izole bir toplum bırakılmaya çalışıldığımızın göstergesi.” (https://www.turkishnews.com/tr/content/2023/11/23/kin-ve-nefret-iceren-yeni-ermeni-filmi/
https://www.turkishnews.com/en/content/2023/11/23/auroras-sunrise/)
https://www.pbs.org/pov/films/aurorasunrise Filmin dünya galası Haziran 2022’de Fransa’da yapılmıştı. 1 saat 23 dakika uzunluğundaki “Auroro’s Sunrise” adlı film bir animasyon ürünüdür. PBS, filmi Ermeni lobisinin baskısı sonucu gösterime sokarak, PBS, POV (Point of View) programı kapsamında izleyicileri görüşlerini bildirmeye davet etmiştir. Film, “tarihi belgesel” olarak sunulmakta, Mardiganian ve Ermenilerin Hıristiyan olduğu açıklanarak dinsel bir vurgu da yapılmaktadır.
Sayın Ferruh Demirmen bu gelişmelere haklı olarak tepki göstermektedir: “Aurora Mardiganian adlı Ermeni kızın (14 yaşında iken 1916 yılında ABD’ye göç etmişti) ilk sözde anıları 1917’de “Ravished Armenian” adlı kitapta yayınlandı. Bu kitaba istinaden 1918’de sessiz “Auction of Souls” adlı Hollywood filmi sinemalarında gösterime girdi. Yeni düzenlenen “Auroro’s Sunrise” filmi eski anıları yeniden gündeme getiriyor. Türkiye ve Türklere karşı kin ve nefret duygularını kamçılayan film, eski filme kıyasla daha aşağılayıcı ne nefret kusucu. Orijinal filme dayanak olan Ravished Armenian kitabına göz attım. Kitapta Türklere karşı olan iddialar nispeten ölçülü ama çarmıha gerilen kızlardan söz ediliyor; ancak Atatürk’ün adı kitapta yok. Irza geçmekten söz edilmiyor. Irza geçmek suçlaması ilk kez Mardiganian’ın ölümünden önce yaptığı bir söyleşiye dayanarak 1997’de yayınlanan “Ravished Armenian”ın yeni baskısında gündeme geldi ve daha sonra yeni filme entegre edildi, Atatürk’e açıkça çirkin iftiralar yönlendiriliyor. Bildiğim kadar benden önce Türk tarafından 3 kişiden (Ergun Kırlıkovalı, Enis Pınar ve adını hatırlamadığım bir kişi) POV kapsamında filme tepki geldi, ve PBS onlara kısa da olsa, kalıp bir yanıt verdi. Benim tepki olarak gönderdiğim metin aşağıda, ve PDF dosyası olarak 1. ekte. PBS mesajımı aldığını otomotik bir e-posta ile doğruladı, ancak bana henüz bir yanıt gelmedi.”
Türkiye karşıtı Ermeni filmlerine bir yenisi eklenmesine rağmen Türk kamuoyunda bu film ile ilgili bir haber olmaması çok ilginç. Ermenilerce çok sayıda filim çevrilerek Batı kamuoyunda Türkiye aleyhine kamuoyu oluşturulmakta, fakat ne yazık ki Türkiye’den karşı hamle gelmemektedir. Oysa aşağıda benim tespit ettiğim çok sayıda Ermeni tehcirine ilişkin gerçekleri yansıtmayan filim vardır.
(Voices from the Lake: A Film About the Secret Genocide) Gölden Gelen Sesler: Gizli Bir Soykırım Hakkında Bir Film. 2000 yılında vizyona girmiştir.
(Assignment Berlin) Görev Berlin. Filmin yapımcısı ve yönetmeni Hrayr (Peter) Toukhanian’dır. Film Talat Paşa’nın Berlin’de suikasta uğrayışını Ermeni bakış açısıyla veriyor. Anne(Mayrig), Henri Verneuil yapımı olup, filmde başrolleri Ömer Şerif (Hagop) ile Claduia Cardinale (Araxi – Mayrig) paylaşmışlar.
(The Yearning, Karot) 1990 Ermenistan yapımıdır. Batı’daki Ermeni diaspora derneklerince tanıtımı ve dağıtımı yapılmaktadır.
(The Armenian Genocide, Annihilation of the Armenian Population of the Ottoman Empire 1915) Ermeni Soykırımı, Osmanlı İmparatorluğu Ermeni Nüfusunun Yok Edilişi 1915.1991 Atlantis Productions, Inc. yapımı olup, 25 dakikalık bir belgeseldir.
(Forty Days of Musa Dagh) Musa Dağı’nda Kırk Gün. Independent Production tarafından yapımı gerçekleştirilen film Ermeni iddialarını dile getiren en önemli filmlerden biridir. Filmin tanıtımında Ermenilerin Türkler tarafından soykırıma uğratıldıkları anlatılmaktadır.
(An Armenian Journey) Bir Ermeni Yolculuğu. 1987’de gösterime giren film, WGBH Boston yapımı olup, filmde Theodore Bogosian, sözde soykırım tanıklarından biriyle Türkiye’ye sözde katliamın yapıldığı yerleri gezmeye gitmektedir.
(The Armenian Case) Ermeni Davası. J. Michael Hagopian tarafından yazılıp yapımı gerçekleştirilen film, belgesel türünde olup, 1975 yılında gösterime girmiştir.
(A Wall of Silence, The Unspoken Fate of the Armenians) Bir Sessizlik Duvarı, Ermenilerin Konuşulmayan Kaderi 1997 yapımı olup yönetmeni Dorothee Forma’dır. 54 dakikalık belgesel, 20’nci yüzyılın ilk soykırımının Ermenilere yapıldığı iddiasında bulunuyor.
(The Forgotten Genocide) Unutulmuş Soykırım. J. Michael Hagopian filmidir. Film 28 dakikalık belgesel olmasına karşılık sağladığı popülarite birçok uzun metrajlı filmden daha fazla olmuştur.
(From Bitlis to Fresno: 100 Years of an Armenian Family in California, the Karabians of Fresno) Bitlis’ten Fresno’ya: Fresno’lu Karabianlar, California’da Bir Ermeni Ailenin 100 Yılı. 56 dakikalık belgesel filmdir.
(Everyone’s Not Here: Families of the Armenian Genocide) Herkes Burada Değil: Ermeni Soykırımı Aileleri. Amerika Ermeni Asamblesi (The Armenian Assembly of America) tarafından hazırlanan belgesel olup, daha çok eğitim kurumlarını hedeflemektedir.
(The Hidden Holocaust: The First Genocide of the 20th Century) Gizli Holokost: 20. Yüzyılın İlk Soykırımı. A & E Home Video şirketi tarafından yapılmış olan belgesel 45 dakikadır.
(Cilicia… Rebirth) Klikya… Yeniden Doğuş. 27 dakikalık belgesel video kaset olarak sunuluyor. Ermeni Film Vakfı’nca finanse edilen filmin senaryo yazarı ve yapımcısı J. Michael Hagopian’dır.
(Historical Armenia) Tarihi Ermenistan. Belgesel niteliğindeki 53 dakikalık film, J. Michael Hagopian tarafından yazılmış ve görüntülenmiştir
(Komitas) Gomitas.1988 Batı Almanya yapımı ve 96 dakikalık filmdir. Uluslararası alanda en çok ses getiren Ermeni filmlerindendir. Filmin yönetmeni bir Sovyet Ermenisi olan ve Berlin merkezli olarak çalışmalarını yürüten Don Askarian’dır.
(Avetik) bir diğer Don Askarian filmidir. 1992 Ermenistan Almanya ortak yapımıdır. Film Ermenice, İngilizce alt yazılı olup, 84 dakikadır.
(Nagorny Karabag The Third and Fourth Volume of the Armenian History) Dağlık Karabağ: Ermeni Tarihinin Üçüncü ve Dördüncü Cildi.Film 1988 Almanya yapımıdır, 60 dakikadır. Don Askarian’ın yönetmenliğini yaptığı belgeselin yapımcılığını üstlenenler Askarian ile Margarita Woskanian’dır.
(On the Old Roman Road) Eski Roma Yolunda. Don Askarian’ın bir başka sürgün filmidir. 76 dakika olup, 2001 yapımıdır. Askarian’ın son projelerindendir. Filmde Rotterdam’da yaşayan Ermeni yazar Levon’un geçmiş ile güncel yaşantısı arasındaki gidip gelmeler konu edilmektedir.
(Dark Forest in the Mountains) Dağlardaki Karanlık Orman. Karabağ katliamı, Ermenilerin kendilerini aklayabilecekleri en son eylemdir. Uluslararası hukuk kurallarını açıkça ihlal ederek bir devletin topraklarının beşte birini işgal eden ve bir milyon kişiyi mülteci durumuna sokan Ermeni saldırganlığını savunabilmek mümkün değildir.
(Mandate for Armenia) Ermenistan İçin Manda Yönetimi. 25 dakikalık belgeselde, çok gizli bazı Amerikan belgelerinin ortaya çıkarılarak tarihe ışık tutulduğu iddia edilmektedir. Dönemin ABD Başkanı Woodrow Wilson’ın General James G. Harbord’u araştırma yapması için Anadolu’ya gönderdiğini iddia eden belgeselde Ermeni iddiaları tekrarlanmaktadır.
(Where Are My People?) Halkım Nerede? Michael Hagopian yapımı 28 dakikalık belgeseldir. Birinci Dünya Savaşı ve sonrası dönem, Ermeniler açısından değerlendiriliyor.
(The Armenian Americans) Amerikalı Ermeniler. ABD ve Kanada Ermenileri arasında gözlemlenen en çarpıcı özellik birbirlerine olan bağlılıklarıdır. Film 2000 yılı yapımıdır. Yapımcısı ve yönetmeni Andrew Goldberg’dir. Tanıtımı yapılan isimler arasında tenisçi Andre Agassi, yazar Peter Balakian, aktör Mike Connors, aktör / yazar Eric Bogossian, aktrist / yazar Andrea Martin, NCAA basketbol koçu Jerry Tarkanian vardır. Ayrıca, birçok tanınmış kişi de video kasette yer almıştır.
(California Armenians: The First Generation) Kaliforniya Ermenileri: İlk Kuşak. Michael Hagopian yapımı 30 dakikalık belgeseldir. Kaliforniya Ermenileri’nin Osmanlı İmparatorluğu’ndan (filmde ısrarla Türkiye olarak belirtiliyor) bu bölgeye nasıl geldikleri ve ne gibi zorluklarla karşılaştıkları anlatılıyor.
(Ararat Beckons) Ağrı Dağı İşareti. Ağrı Dağı’nı ve Ermeniler için önemini anlatan 49 dakikalık belgesel olup, Ermeni iddiaları ile sanatın birleştiği bir filmdir.
(Back to Ararat) Ağrı Dağı’na Dönüş. Sözde Ermeni soykırım iddiasını ele alıyor. Yapımcı firma filmin tanıtımını “bu olayı ele alan ilk film” cümlesiyle yapıyor. Yapım yılı 1988. Yönetmeni İsveçli yapımcı Pea Holmquist.
(Legacy) Efsane. Yapım, senaryo ve yönetim Hagopian’a aittir. Türkleri kötüleyecek ne varsa 23 dakikalık belgeselde hepsi bulunmaktadır. İzmir’i Türklerin yaktığı iddialarından birçok Ermeni’nin Suriye çöllerinde Türkler tarafından öldürüldüğü argümanına kadar.
(This is Armenia) Burası Ermenistan.1998 yapımı, 60 dakika. İngilizce, Yönetmen Arsen Aslanian, yapım MGN/Paradise.
(Voices from the Lake: A Film About the Secret Genocide): Gölden Gelen Sesler: Gizli Bir Soykırım Hakkında Bir Film. 2000 yılında tamamlanan film son dönemde en çok ses getiren Ermeni filmleri arasındadır.
(Assignment Berlin) Görev Berlin. Filmin yapımcısı ve yönetmeni Detroit’li bir Ermeni olan Hrayr (Peter) Toukhanian’dır. Film Talat Paşa’nın Berlin’de suikasta uğrayışını Ermeni bakış açısıyla vermektedir. Uzun metrajlı ilk filmdir. Filmin tanıtımlarında Talat Paşa’dan “Ermeni soykırımının mimarı” olarak söz edilmektedir. Tanıtımlarda en çok kullanılan ibarelerden biri de “gerçek bir tarih olayı” (an actual history event) ifadesidir. 1,5 milyon Ermeni’nin öldürüldüğü iddiaları filmde yer almaktadır.
(Aurora’nın Sunrise) Aurora Mardiganian röportajlarında, sözde Ermeni soykırımı sırasındaki deneyimlerini ve nasıl ABD’ye kaçıp sessiz film yıldızı olduğunu anlatıyor.
Ermeni filmleri genelde diaspora kaynaklıdır. Diasporada Ermenice çekilmiş filmlerin sayısı çoktur. Bu filmlerden diğer dillere çevrilmesinde yarar görülenler başta İngilizce ve Fransızca olmak üzere diğer dillere çevrilmektedir. Ermenice filmlerin tamamı bir diğer dilde (İngilizce, Rusça, Almanca veya Fransızca) alt yazılı olarak sunulmaktadır. Ermeni lobi grupları, gerçekleştirdikleri faaliyetleri video, CD, DVD gibi elektronik kayıt sistemleriyle çoğaltarak dünya kamuoyu ile paylaşmaktadırlar.
Türkiye Cumhuriyeti ve diasporası yeterince bir etkinlik maalesef göstermemektedir. Bu konuda benim YÖK’e bir girişimim olmuştur. 29 Nisan 2019 tarihli sayın YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç’a göndermiş olduğum aşağıdaki başvuruma cevap verilmemiştir. Belgesi aşağıdadır.
Seçilecek belirli üniversitelerde “Ermeni Araştırmaları Enstitüleri” kurulmalı, bu Enstitüler her yıl en az yabancı dilde 50 yayın yapmalı, böylece Ermeni diasporanın gerçek dışı yayınlarına cevap verilmelidir. Benim YÖK’e yaptığım önerim cevapsız kalmıştır. Bu konudaki bir incelemem, ABD’de yayınlanmıştır: “Armenian Deportation is Not a Genocide.”
ABD’de her 24 Nisan öncesinde belli gazetelere ilan vermekle Ermeni diasporasının etkinliğini kırmak mümkün değildir. Büyük bir ihtimalle 24 Nisan 2024 tarihinde ABD Başkanı yine sözde Ermeni soykırımından söz edecektir. Bu durum bilinmesine rağmen ABD nezdinde hiçbir girişim yapılmamaktır. Başkan Biden yine Ermeni soykırımı diyecek, biz ise bu durumu birkaç etkisiz demeç ile geçiştireceğiz. Çok yazık!