Arjantin halkının, solculara bok yetirteceğim diyen birisine %55,4 oy vermesini anlamak, anlamlandırmak oldukça zor.
Arjantin uzmanı değilim ama Güney Amerika ülkelerindeki, siyasal ve sosyal dönüşümleri, medyadan izleyen birisi olarak anlamaya çalışacağım.
Hatırlarsınız, Küreselleşme başlangıcında, ulus devletlerin ekonomideki yetkilerinin, servet sınıflarına devri esas alınmıştı.
Kökten liberal rüzgarlar hızlı esiyordu. Arjantin’in başına Karlos Menem’i getirmişlerdi. Devletin elindeki ekonomik kaynaklar servet sınıfına devredildi.
Özelleştirmeler sonrasında oligarklar oluştu. Oligarklar daha çok hizmet sektöründe oldular. Sanayi sektörü oldukça zayıf kaldı.
Tarım ürünleri satımı daha önde oldu. Tarım ürünleri hiçbir zaman sanayi ürünleriyle rekabet edemediğinden, ithalatçı zümre güçlendi.
Dolayısıyla ülke borçlanmak zorunda kaldı. Borçlar devlete, karlar olikarklara aktı.
Bu duruma karşı sosyal dünyada sol güçlendi. İktidarlara geldi. Geldi ama liberallerle ortak iktidar oldular. Solcular ve liberaller ortak iktidarda ama aslında Arjantin’i IMF yönetir oldu.
Toplumda meydana gelen olumsuzluklar sola yazıldı. Olumlu olanlar kapitalizmin kar hanesine konuldu. Bir taraftan da borçlanma devam etti.
Borçlanma bizdeki gibi ağır enflasyonlar yarattı. Toplumsal kurumları yıktı.
Amerikan kültür endüstrisinin bireyselliği örgütlemesi sonucunda, toplumsal anlayış yıkıldı.
Anarco-kapitalist bir kişi iktidara geldi.
Bildiğiniz gibi Arjantin BRİCK üyesi olmuştu. Çin tarım ürünlerini Arjantin’den alamaya başlamıştı.
Javier Milei ilk iş olarak BRİCS’ten çıkacağını açıkladı. ABD eski başkanı Trump seçimi kazanan Milei hemen kutladı.
Çünkü Arjantin Dolar ile alışverişi bırakıp BRİCS parası ile ticaret yapacaktı. Olmadı.
Şimdi Amerikan Dolarını Arjantin Parası yapacak olan Milei Doları nereden bulacak onu göreceğiz.
Kendi parası olmayan ve başkalarının parasını kullanan ülkelerin, nasılda fakirleştiğini tarih gösterdi.
Merkez bankasını kapatacağını söyledi. Solculara bok yetirteceğini söyledi. Elinde testere ile solcuları doğrayacağını söyledi. İnsan ve çocuk ticaretine yol vereceğini söyledi.
Milei kendini Anarco-kapitalist olarak tanımladı. Anarşist-kapitalist nasıl olur onu önümüzdeki günler göreceğiz.
İnsandan ve çalışanlardan yana değil de sadece servet sınıfının egemenliğini sağlayacağım demesi işi nereye götürür bilemiyorum.
Altı ay veya bir yıl içinde Arjantin’de sokak çatışmaları haberleri duyacağımızdan eminim.
Arjantin halkına yazık ettiler.
22 Kasım 2023, bulentesinoglu@gmail.com