Rusya- Türkiye uçuşlarında yaşanan aksamanın arka planında neler var? Bugünkün yazımızda bu soruya yanıt bulmaya çalışacağız.
Rus hava yolu Red Wings‘in Türkiye’ye yapmayı planladığı çok sayıda uçuşta büyük aksaklıklar ve gecikmeler yaşandı, yolcular mağdur oldu. Aksama ve gecikmelerin nedeninin şirkete ait Boeing 777’nin peş peşe arızalanması olduğu belirtilirken, asıl nedenin Rus hava yolu şirketlerine uygulanan batı yaptırımları olduğuna dikkat çekiliyor.
Tur operatörleri yüksek sezonda bu tip aksamaların normal olduğunu söylese de, uzmanlar yaptırımların getirdiği ek risklere dikkat çekiyor. İki Boeing 777 uçağı peş peşe arızalanan Red Wings, dördüncü günde de uçuşlarını normale döndüremedi. Şirketin en fazla gecikme yaşadığı uçuşlar WZ-3061, WZ-3062, WZ-3071, WZ-3072 oldu ve bunların tamamı Antalya-Yekaterinburg arasındaki uçuşlardı.
Rus Soruşturma Komitesi, Red Wings ile ilgili ‘uygunsuz hizmet’ nedeniyle ceza soruşturması başlatılacağını açıkladı.
Antalya’daki uçağı arızalanan Red Wings ile ilgili tartışma, oradaki yolcular için başka bir uçak gönderemediği için başladı. Havacılık uzmanları, asıl sorunun Red Wings’in hızlı bir şekilde yeni bir klima ünitesi edinememesi olduğuna dikkat çekti.
Red Wings’in CEO’su Evgeny Solodin, her şeyin ciddi bir acil durumdan kaynaklandığını belirtiyor. Her iki uçağın aynı anda arızalandığını kaydeden Solodin, “Hava yolu bu arızaları gidermek için her türlü çabayı gösterdi ancak hızlı bir başarı elde etmek mümkün olmadı.” ifadelerini kullanıyor.
Bir yandan uçaktaki arızayı gidermeyi zorlaştıran yedek parça tedarikine yönelik ağır yaptırımlar altında çalışırken diğer yandan mağdur yolcuların yemek ve konaklama ihtiyacını çözmenin zorluğuna işaret eden Solodin ancak yine de bunlara sığınmadıklarını kaydetti.
Rus Tur Operatörleri Birliğinin (ATOR) bültenine konuşan uzmanlardan hiçbiri, yaptırımların Rus hava taşımacılığı üzerindeki etkisini görmezden gelmiyor. Çünkü Rus hava yolu şirketleri için yedek parça almak hem zor hem de pahalı hale geldi. Üreticinin direkt tedariki olmadığı için arızanın tespiti zorlaşıyor, yedek parça temin süresi uzuyor, tedarik sağlayan aracı şirketler yaptırım tehdidi ile karşı karşıya kalıyor.
Rusya’da riskin hem yerli hem de yabancı hava yolu şirketleri için arttığına işaret eden ATOR Başkan Yardımcısı Artur Muradyan yabancı hava yolu şirketlerine ait uçaklarda Rusya’da meydana gelecek bir arızanın onların programlarında aksamalara neden olacağını söyledi.
Buna karşın, Red Wings’in yaşadığı sorunun yaptırımlarla ilgili olmadığını söyleyenler de var.
Rus havacılık sektörünün bir yıldan uzun süredir devam eden yaptırımlara adapte olduğunu ve Rus havacılık sektörünün bir krizde olmadığını ileri süren kimi havacılık uzmanları ise “Hava yolu şirketleri yedek parça depolarını doldurdular, uçakların bakımını kendi başlarına yapıyorlar ve ne olursa olsun uçuş programlarını yürütmeye devam ediyorlar.” diyor. Bazı uzmanlar en kötü olasılıkla Red Wings’in şanssız olduğunu düşünüyor.
Tur operatörleri ise, iş modelinin bu tip riskleri barındırdığını ve bunların gözardı edilemeyeceğini düşünüyor.
Rusya’da uluslararası uçuşlardaki gecikmelerin olağan zamanlardan daha yüksek olmadığının altı çiziliyor. Öte yandan, en çok Türkiye uçuşlarına aksama yaşanması da Rusya’dan yurt dışına en aktif uçuş programının Türkiye’ye olmasına bağlanıyor. En şok uçuş Türkiye’ye yapıldığı için en fazla gecikme de bu destinasyonda oluyor.
Rus hava yolu şirketlerinin planladığı uluslararası uçuşları gerçekleştirecek sayıda uçağa ve sistem gecikmelerini önleyecek ölçüde deneyime sahip olduğu belirtiliyor. Dolayısıyla Red Wings’in başına gelen şeylerin Rus havacılık sektörünün tamamına mal edilemeyeceğine işaret ediliyor.