20 Temmuz Kıbrıs Barış Harekatı çeşitli etkinliklerde Türkiye’de ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kutlandı.
Lefkoşa’daki Cumhurbaşkanlığı ofisinde 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekatı ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, harekatın Kıbrıs’ta bir dönüm noktası oluşturduğuna dikkati çekerek, Rum-Yunan ikilisinin, beklemediği anda gelen Türk askeri karşısında şaşkına döndüklerini söyledi.
Türk halkının 1960’lardan 1974’e kadar Kıbrıs’ta çeşitli katliamlara uğradığını, ekonomik tedbirlerle Ada’dan gönderildiğini anlatan Tatar, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Barış Harekatı olmasaydı Kıbrıs, Girit’ten daha beter olacaktı. Ada’dan tüm Türkleri temizleyeceklerdi. Harekat öncesinde Makarios’un cumhurbaşkanı olduğu dönemde bir takım ekonomik hamlelerle Türklerin buradan gitmesi sağlanmıştı. Yunanistan’daki ‘Albaylar Cuntası’ Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlayıp kahraman olabilmek için Nikos Sampson gibi çeteci teröristlere destek verdiler. Amaçları, 12 adalardan sonra 13. ada olarak gördükleri Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlayıp Türkiye’yi kuşatmaktı. Kıbrıs’ın da tamamen bir Yunan adası olmasını sağlamak suretiyle Doğu Akdeniz’deki Türkiye ve Kıbrıs Türklerinin hak ve hukukunu çiğneyerek coğrafya avantajlarını kendi lehlerine değiştirmek için bir çaba içerisindeydiler. 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı ile bütün bu oyunları bozuldu ve şaşkına döndüler.”
Tatar, İsmet İnönü ve Süleyman Demirel hükümetleri zamanında Türkiye’nin Kıbrıs’a asker gönderme çabalarının ABD’nin girişimleriyle engellenmesinden dolayı Rumların 1974’te de Ada’ya Türk askerinin gelmesini beklemediklerini söyledi. Kıbrıs Türklerinin mücahitler olarak 1963’ten 1974’e kadar direniş gösterdiklerinin altını çizen Tatar, “En son Türk siyasetçiler Bülent Ecevit ve Necmettin Erbakan oynanan oyunu gördü, gerekli cesareti ve kararlılığı göstererek Türk askerinin Ada’ya çıkması talimatını verdiler. Tekrar söylüyorum, Türkiye’ye tek taraflı müdahale hakkını sağlayan da 1960 anlaşmalarıdır ve bu o anlaşmaların bir başarısıydı” dedi.
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’nın gelecek yıl yarım asrı geride bırakacağına işaret ederek, harekatın, Kıbrıs Türklerinin barış ve özgürlüğe kavuşmaları anlamında tarihi bir dönüm noktası olduğunu vurguladı. Harekatın Türkiye’nin uluslararası anlaşmalardan doğan “tek taraflı müdahale” etme hakkı doğrultusunda gerçekleştiğini anlatan Tatar,daha sonra şunları söyledi:
“Mehmetçiğin Ada’ya adım atmasıyla barış hem Rumlara hem Türklere geldi. Kıbrıs’ta o günden bugüne herhangi bir çatışma olmamış, kimsenin burnu kanamamıştır. Kuzey’i ve Güney’i ile Kıbrıs yeni bir sürece girmiştir” diye konuştu. Tatar, başta harekatın emrini veren dönemin Başbakanı Bülent Ecevit ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan olmak üzere, 1960 anlaşmaları ile Türkiye’nin Kıbrıs’ta söz sahibi olmasını sağlayan dönemin Başbakanı Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, Kıbrıslı liderler Dr. Fazıl Küçük ve Rauf Raif Denktaş’a şükran ve rahmet duygularımla anıyorum.”