Türk Tarih Kurumu ve  İzmir  İktisat Kongresi : 19 Temmuz’da Başlıyor

Türk Tarih Kurumu,  Cumhuriyetimizin 100. Yıldönümünde Türkiye’nin iktisat tarihi ve iktisadi düşünce birikimi üzerine çalışanları   bir araya getirmek için  İzmir’de  19 Temmuz’da Kongre toplayacaktır.  Karar çok yerindedir.  Son yıllarda Türkiye’nin ekonomik olarak nereye geldiği,  ekonomide hangi sorunlarla karşılaşıldığı, bunların çözüm yolları  Kongre’de tartışılacaktır. Bugün karşılaştığımız sorunlar 100 yıl öncesinin sorunlarından çok farklıdır.

Son yüzyılda  ekonomi teorisinde de  önemli gelişmeler meydan gelmiş, bu gelişmeler Türkiye ekonomisine de  yansımıştır. Bildiriler, bir yüzyıl sonrasına önemli bir miras olarak kalacaktır. Cumhuriyet döneminde İzmir’de beş İktisat Kongresi düzenlenmiştir. Bu süreçte İkinci (1981), Üçüncü (1992) ve Dördüncü (2004) Türkiye İktisat Kongrelerine bildiri sunarak  katkıda bulundum.  İzmir’de yapılacak Kongre’de de açılışta bir sunum yapacağım.

Cumhuriyet kurulmadan İzmir’de 17 Şubat-4 Mart 1923 tarihlerinde  toplanan Birinci Türkiye İktisat Kongresi’nin amacı,  Lozan görüşmelerinin kesilmesinden sonra   ülkenin  siyasi  bağımsızlık hedefinin ekonomik bağımsızlık ile tamamlanmak istenmesidir. Davetliler arasında  Sovyet Rusya Büyükelçisi Arolof ile Azerbaycan Büyükelçisi İbrahim Abilof da  vardır. Atatürk,  açış konuşmasında günümüz için de geçerli olan çok önemli bir  tespitte bulunmuştur: “Siyasi, askeri zaferler ne kadar büyük olursa olsunlar, iktisadi zaferler ile taçlandırılamazlarsa meydana gelen zaferler devamlı olamaz, az zamanda söner.”

İkinci Türkiye  İktisat Kongresi 2-7 Kasım 1981 tarihlerinde İzmir’de toplanmıştır. Amaç,  Atatürk’ü  anmak, Türkiye’nin hangi noktada bulunduğunu, geleceğinden ne beklediğini belirtecek görüşlerin açıklanmasına zemin hazırlamaktır. 24 Ocak 1980 Ekonomik İstikrar Kararları bu dönemde alınmıştır. Kongre, Türkiye ekonomisinin yeniden yapılandığı bir dönemde düzenlenmiştir. Kongre’de dışa açık büyüme stratejisinin gereği belirtilerek, bu kapsamda uygulanması gereken politikalar ortaya konmuştur.

Üçüncü İzmir İktisat Kongresi ekonomik ve sosyal dönüşümlerin hız kazandığı 1990’lı yılların başında, “21.Yüzyıla Doğru Türkiye” teması  kapsamında  4-7 Haziran 1992 tarihlerinde İzmir’de  yapılmıştır. Kongre’de ekonomik ve sosyal yapının 1980 sonrası gösterdiği değişimler irdelenerek ileriye yönelik politika önerileri geliştirilmiş, makroekonomik istikrarın gereğine ve küreselleşme sürecinde politik entegrasyonların önemine vurgu yapılmıştır.

Dördüncü İzmir İktisat Kongresi 5-9 Mayıs 2004 tarihlerinde   Devlet Planlama Teşkilatı’nın koordinasyonunda gerçekleştirilmiştir. Kongre,“Türkiye’nin uzun vadede bilgi toplumuna dönüşmesi ve AB’ye üyelik perspektifi” teması çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bu Kongrelerde makroekonomik istikrarın sağlanması ve sürdürülebilir ekonomik büyümenin gerçekleştirilmesi yönünde atılacak adımlar ön plana çıkmıştır.

Beşinci Kongre 30 Ekim-1 Kasım 2013 tarihlerinde  yine İznir’de düzenlenmiştir.  Kongresi’nin ana teması,  “Küresel Ekonomik Yeniden Yapılanma Sürecinde Türkiye Ekonomisi”dir. Kongre öncesinde  İzmir’de bir basın toplantısı düzenleyen dönemin Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, “Türkiye’nin, 2023 vizyonunda 2 trilyon dolar büyüklüğe ve kişi başı milli gelirinin de 25 bin dolara ulaşması beklenmektedir. İhracattaki hedefimiz ise 500 milyar dolar”demiştir ama bu hedeflere  ulaşmak ne yazık ki  mümkün olmamıştır.  

İlk 4 kongrede Türkiye ekonomisinin temel  sorunları ve özellikle makro ekonomik göstergelerdeki iyileştirmelerin nasıl gerçekleştirileceği tartışılırken, 5’nci Kongre’de Türkiye ekonomisinin dünya ekonomileri içinde ilk 10’a kısa sürede girmesi için neler yapılması gerektiği tartışması öne çıkan konuların başında gelmiştir.

Türk Tarih Kurumu’un Türkiye’nin iktisat tarihi ve iktisadi düşünce birikimi üzerine çalışanları  bir araya getirmek için  kongre toplama kararı   çok önemlidir.

Kurum  bu tarihi görevi yerine getirip, Cumhuriyetimiz yüzüncü yılında ekonomimizin  röntgeninin çekilmesini sağlayarak gelecek nesillere önemli bir  ekonomik miras bırakılmasına katkıda bulunacaktır. Kurumu ve  katılımcıları katkılarından dolayı tebrik ederim. Bildiriler, bir yüzyıl sonrasına  önemli bir miras olarak kalacaktır.  

Kongrede alınan kararlar,  Türkiye Cumhuriyeti’nin 21. Yüzyılda  sanayileşmiş ve gelişmiş ülkeler arasına girmesi için alınması gereken tedbirler için yol gösterici olacaktır.


Yazıları posta kutunda oku


Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir