Atatürk döneminde milletvekili adayı olabilmenin ölçütleri nelermiş? Seçimlere 16 gün kala şimdiki adayları soruşturmayalım!
ATATÜRK DÖNEMİNDE MİLLETVEKİLİ ADAYI OLABİLMENİN ÖLÇÜTLERİ NELERMİŞ?
1931 seçimlerinde Gazi Mustafa Kemal, (CHP) Parti Reisi imzasıyla yayınladığı bildiride:
· Aday mütegallibe olmamalı,
· Kimsenin adamı bulunmamalı,
· Az çok arazi ve çift çubuk sahibi olmalıdır
· Konya’dan bir çiftçi milletvekili yapılmak istenir.
· Adayda bulunması istenen özellikler şunlardır:
· Özellikle “zahmet buyurulup” gidip çevre köylerden seçilmeli ve adı merkeze bildirilmelidir.(1)
· Aranan koşullar:
1. Aday mebus seçildikten sonra da çiftçi kalacak, hayatını terk etmeyecek, mesleğine daima sadık kalacaktır. Mebusluğunda, tatil zamanında yine mesleğine ve mesleğinle meşguliyete bağlı kalacak; tatilinde köyünde aynı hayat tarzını yaşayacaktır.
2. Mutlaka milliyetperver olacak, milletlerarası her cereyana aleyhtar bulunacak, gerek Meclis’teki hal, vaziyet, söz ve faaliyetinde ve gerek meslektaşları ile temaslarında daima bu görüşü takip edecek.
3. Cumhuriyet Halk Fırkası’na ve onun prensiplerine, akidelerine, hareketlerine tam sadakat sahibi olacak ve mebusluğu müddetince bu vaziyetini muhafaza edecek, mutaassıp olmayacak.
KIYAFETİ ESAS MEMLEKETİNDEKİ GİBİ OLACAK
4. Meclis’teki hayatında hal ve vaziyeti ve kıyafeti esas memleketindeki gibi olacak, Meclis toplantılarına ve her yere kasketi, poturu ile gelecek, gündelik hayat ve yaşama tarzını değiştirmeyecek, yalnız merasim günlerinde herkes gibi frak-jaket-redingot(*) giyecek.
5. Yeni harflerle az çok okuryazar olacak, bu hususta eksikliği varsa Meclis’teki hizmeti esnasında çalışıp tamamlayacak.
6. Konuşurken zeki ve aklıselim sahibi olacak, çok yaşlı ve mütegallibe olmayacak.
7. Milli Mücadele’de bir lekesi olmaması, muhitinde nazarı dikkati çeken bir kusur ve sevimsizliği bulunmamalı. Milli Mücadele’de hizmet etmeleri ve seçimlerde ve diğer vesilelerde Fırka’mıza hizmet etmiş olması arzu olunur. Hiç olmazsa muhalif bulunmamış olmalı, Fırka’ya kaydı yoksa derhal yaptırılmalıdır. (Atatürk’ün Bütün Eserleri, 20 Nisan 1931, c.25, s.216-117)
,
(*) Başbakanlık Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırmak Merkezi’nin sitesinde yer alan “Türklerdeki Kıyafetin Kısa Tarihi” başlıklı yazıda İsviçreli yazar Paul Gentizon; 1925 yılı sonbaharında yeni döneme başlayan TBMM’nin açılışında bütün milletvekillerinin eksiksiz olarak, son model frak, gömlek ve beyaz kravat, siyah ayakkabı giyinmiş olduklarını belirtmiştir.(2)
(1)https://www.facebook.com/832432090197334/photos/a.832547500185793/2624127731027752/?type=3
(2)https://web.archive.org/web/20170921195418/http://www.ensonhaber.com/frak-nedir.html)