SABİR RÜSTEMHANLI

Türklerin yaşayan efsanesi, bir bilge, Azerbaycan halk şairi, milli bağımsızlık hareketinin öncüsü Prof. Dr. SABİR RÜSTEMHANLI ya vefa duygunuzu göstermeniz için, onun TÜRK mücadelesi, fikirleri, duyguları, önerileri gelecek nesillere yeterince aktarılıyor mu?..

Aktarılmıyor! Ama Türk dünyası özellikle Türkiye ne yapıyor söylemek istiyorum: Arap kafası ile Türkçülük yapıyor. Osmanlıdan öncesini Türk saymıyor. Müslüman olmayan Türk değil diyor… Dünya devletleri Ulusal Güvenlikleri için dil, din, yaşam ayırt etmeden Paktlar yapar, Birlikler kurarken; Sözde Türkler, Dev bir TÜRK DÜNYASINDA, Türkleri sadece bir dinin mensupları gibi tescillemek suretiyle Arap emperyalizmine ayakçılık yaparak, Türk maskesi ardında TÜRK DÜNYASINI BÖLÜYOR!

Ömrünü Türk dünyasına ve Azerbaycan’a adayan Sabir Rüstemhan’lı Hocama sağlık ve mutluluk dilerken yüzlerce sayfaya sığmayan hayatının küçük bir kesitini (Köroğlu dergisi-mayıs 2016) sizlere aktarıyorum…. 2016 ve sonrasında halen Azerbaycan Milli Meclisinin değerli bir üyesi olarak mücadelesi devam etmektedir.

Sevgi ve saygılarımla…
Oguz SOLAK /Uluslararası İlişkiler Uz.

…………………………………………….

1974-1975 yılları arasında askerlik görevini ifa etti. Çok erken yaşlarından itibaren başladığı ve amatör ruhla yürüttüğü edebi çalışmaları, 1967 yılından sonra onun mesleği haline geldi.

1967-1978 yılları arasında görev yaptığı “Edebiyatve İncesanat” gazetesinde özel muhabirlik ve şube müdürlüğü, 1978-1989 yılları arasındaysa “Yazıcı Neşriyat”ının baş redaktörlüğü görevlerinde bulundu. Bu yıllarda yüzlerce ilmi ve edebi eseri, tenkit ve denemeleri yayımlandı.

1970 yılında ilk kitabı yayımlandı. O gündenbu yana Azerbaycan, Türkiye, Rusya, İran, İngiltere,Almanya, Özbekistan ve İsveç’te şiir,nesir ve denemelerinden oluşan 50’den fazla kitabı yayımlandı. Kitapları Azerbaycan’ın en önemli ödüllerine layık görüldü ve bu sayede hem Sovyetler Birliği sınırları içinde hem de Türk Dünyasında geniş şekilde tanındı.

“Ömür Kitabı” adlı eseri Azerbaycan halkının milli düşünce ve vatanseverlik duygularının uyanmasında ciddi rol oynadı ve bu eserde dile getirdiği düşünceler 1988 yılında başlayan milli azatlık hareketinin manevi temellerinden biri oldu.“Tanımak İstersen”, “Haber Gözlüyorum”,“Gence Kapısı”, “Sağ Ol, Anadilim”, “Kan Yaddaşı”,“Zaman Benden Geçer”, “Bütünlük”, “Tedirginler”,“Cavad Han”, “Orhun İle Buluşma”“Bu Senin Halkındır”, “Atamın Ruhu”, “HatayîYurdu”, Gök Tanrı”, “Ölüm Zirvesi”, “Difaî Fedaileri”gibi şiir, poema, deneme ve romanların müellifi olan yazarın birçok eseri Türkçe, Rusça, Almanca ve diğer batı dillerine çevrildi. 1988 yılında başlayan milli azatlık hareketinin örgütleyicilerinden ve liderlerinden olan Sabir Rüstemhanlı, Azerbaycan Halk Cephesinin de kurucularından biri olarak kurucular kurulunda yer aldı. 1989 yılında Azerbaycan’da ilk bağımsız, demokratik gazete olan “Azerbaycan” gazetesini kurdu ve iki yıl boyunca bu gazetenin başyazarlığı görevini ifa etti. 1990 yılında Azerbaycan Halk Cephesinden milletvekili seçilerek Milli Meclise girdi. Milli Mecliste Demokratik Milletvekilleri Grubunun ve Karabağ’dan sürgün olanlar için kurulan“ Kaçkınlarla İş Komisyonunun başkanlığını yaptı. Milli Mecliste Azerbaycan’ın Bağımsızlık bildirisini kaleme alanlardan biri oldu. 1991-1995 yılları arasında görev yapan hükümette, Matbuat ve Enformasyon Bakanlığı görevini üstlendi. 1992 yılında Vatandaş Hemreyliği Partisini kurdu ve bu güne kadar bu partinin genel başkalığını yürüttü. 1995 yılında tekrar milletvekili seçilmesine rağmen, kabinede yer almadı, bakanlık görevinden kendi isteği ile ayrıldı. 1996 yılında Azerbaycan Cumhurbaşkanlığınca, “Şöhret” madalyasıyla taltif edildi ancak yönetim organlarını protesto ederek bu yüksek seviyeli devlet ödülünü almaktan imtina etti. 2000 yılında liderliğini yürüttüğü siyasi parti, parlamentoda temsil hakkı kazanan iki muhalefet partisinden biri olarak meclise girdi. 2003 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, cumhurbaşkanlığına aday olarak seçimlere katıldı. Dünya Azerbaycanlıları Kongresinin 2004 yılında düzenlenen kurultayında başkanlık görevine getirildi.

2005 yılında Azerbaycan Cumhurbaşkanlığınca, “Halk Şairi” fahri unvanın layık görüldü.2005 ve 2010 yıllarındaki seçimlerde 72. Seçim bölgesi olan Yardımlı-Masallı seçim çevresinden bağımsız aday olarak girdi ve en çok oyu alarak seçimleri kazandı.2008 ve 2010 yıllarında Dünya Azerbaycanlıları Kongresi eş başkanı seçildi. Dünyanın pek çok ülkesinde, Azerbaycan’ın hak sesinin dünya kamuoyuna duyurmak için çalışmakta, konferanslar vermektedir.

SABİR RÜSTEMHANLI’NIN ÖMÜR KİTABINDAN KOPMUŞ SAYFALAR….

1963: Lise öğrenimini Yardımlı kasabasındatamamlayarak Azerbaycan Devlet Üniversitesi Şarkiyat Fakültesine girdi… Birkaç ay sonra aynı üniversitenin Filoloji Fakültesine geçiş yaptı.

1964: İlk şiiri “Kent Yolu” yayımlandı.

1963-1967: Bir yandan üniversitesinde öğrenimini devam ettirirken bir yandan da çocuk kütüphanesinde, “Azerkitap”ın kitap deposundave Nermanov İlçe Emniyet müdürlüğünde çalıştı.

1967: Azerbaycan Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesinde 4. Sınıfta okurken Tarihi Abidelerle ilgili makalesi “Edebiyat ve İncesanat” gazetesinde yayımlandı ve bunun ardından aynı gazetede “küçük edebi işçi” sıfatıyla çalışmayabaşladı. O yıllardan itibaren şiirleri, makaleleri, denemeleri, edebi tenkitleri düzenli olarak yayımlanmaya başladı, radyo ve televizyonlarda programlar yaptı.

1968: Azerbaycan Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesini “Üstün Başarı” diplomasıyla bitiripNizami Edebiyat Enstitüsünde lisansüstü eğitime kabul edildi.

1970: Gençlik Neşriyat tarafından, “Tanınmak İstersen” adlı ilk şiir kitabı yayımlandı.

1971: V. Sovyetler Birliği Genç Şairler Şiir Festivalinekatıldı. Bu tarihten itibaren şiirleri farklı dillere tercüme edilerek yayımlanmaya başladı.

1974: “Sevgim Sevincim” adlı ikinci kitabı yayımlandı.“

1974-1975: Askerlik görevini tamamladı. Azerbaycan’ınbüyük aktörü Hüseyn Arablinski hakkında “Işık Ömrü” adlı poemayı yazdı.”

1975: Yeniden “Edebiyat ve İncesanat” gazetesindeTenkit ve Edebiyat şubesinde çalışmayabaşladı, televizyon programları yaptı, belgesel filmler hazırlayan ekiplerle işbirliğine devam etti.

1977: Doktora tezini savunarak filoloji doktoru unvanını aldı.

1978: Ukrayna’da Azerbaycan edebiyatı ve sanatını tanıtım günlerine katıldı. S.S.C.B Yazarlar Birliği üyeliğine kabul edildi. “Haber Bekliyorum”adlı üçüncü kitabı yayımlandı. Aynı yıl yayımlanan “Bütövlük” (Birleşme) adlı poeması edebi camiada geniş yankı uyandırdı. Yine milli ruhu uyandıran ve büyük beğeni toplayan “Diderginler” adlı poemayı yazdı.

1979: “Yazıçı Neşriyat” kurumunda şube müdürü oldu ve aynı yıl baş redaktör yardımcılığı görevine getirildi.

1980: “Yazıçı Neşriyat” kurumunun baş redaktörlüğüne atandı. Gürcistan’ın Kutaisideşehrinde Mayakovski Şiir Günlerine katıldı.Gence kalesinden götürülerek Galati Manastırında sergilene kale kapılarını gördü ve “SelamGence Kapısı” adlı meşhur şiirini yazdı.

1981: Azerbaycan Yazarlar Birliği 7. KurultayındaAzerbaycan aydınlarının maddi durumu, kitap yayımlama işinin ağır vaziyeti, devletin anadile karşı acınacak tutumu ile ilgili çok sert çıkışı neticesinde telif hakları yüzde yüz artırıldı. Aynı yıl S.S.C.B Yazarlar Birliğinin 7. Kurultayına iştirak etti.

1981: “Gence Kapısı” adlı şiir kitabı yayımlandı.Filoloji ilimleri doktoru Bekir Nebiyev bu kitaba önsöz yazdı. “Diderginler” poeması da bu kitaba dahil edildi. Elçin, Mestan Güner, Nüsret Kesemenli, Cahangir Memmedov, Tahir Aslanlı ve diğerleri kitapla ilgili önemli makaleler yazdılar.

1982: S.S.C.B Gazeteciler Birliği temsilcilerheyetiyle birlikte Fransa’da oldu. Hümanite gazetesinde Fransız gazetecilerle görüştü, KuzeyFransa’yı gezdi, “Fransa Yollarında Söylenmiş Şiirler” adlı silsile şiirlerini yazdı.Fransa’ya gitmeden bir gün önce Azerbaycan Cumhuriyet Sarayında düzenlenen uluslar arasışiir gecesine katıl ve dinleyicilerin büyük beğeniyle karşıladığı “Sağ Ol Anadilim” adlışiirini ilk kez okudu. Aynı yıl Ekim ayında Kırgızistan’ın başkentiFirunze’de (Bişkek) Asya ve Afrika GençYazarlar Konferansında konuşma yapmış vemeşhur “Bu Yurt Bana Tanış Gelir” adlı şiirini yazdı.

1983: “Gence Kapısı” adlı kitabıyla AzerbaycanKomsomolu Ödülüne layık görüldü.
“Sağ Ol Anadilim” adlı eseri yayımlandı. Hakkındamakaleler ve eserleriyle ilgili akademik tezler yazıldı. Bu kitapta Güney Azerbaycanlı şaire Üskuye hakkında “Herkes Güneşi Sevse”, yine Güney Azerbaycan konusunda İnkılâptanDönen Değil” adlı poemalar yayımlandı. “Işık Ömrü” adlı poeması ise yazıldıktan dokuz yılsonra bu kitapta yayımlanmıştır. Halk şairi Bahtiyar Vahabzade bu kitaba“Vatandaşlık Gururu” başlıklı önsözü yazdı.

1984: Vladimir Trofimenko’nun Rusçaya tercümeettiği “Jdu Vestoçki” adlı eseri Moskova’da yayımlandı. Litvanya seyahatinde bulundu ve “Göller Ülkesinde”adlı şiirler silsilesini yazdı.

1985: Adam Mitskeviç’in “Kırım Soneleri”adlı şiirlerini Azerbaycan Türkçesine çevirerekBakü’de yayımladı.“Yol Gider Dağlara” adlı eseri, Rusçaya çevrilerek Moldovya’da yayımlandı. Şubat ayındameşhur eseri “Ömür Kitabı”nı yazmaya başladı. Bulgaristan’da düzenlenen “Azerbaycan Günleri”ne katıldı. “Elveda Gönlümün Kara Denizi” adlı şiirler silsilesi yayımlandı. Hindistan’da, Dünya Şairler Birliğinin İngilizceyayımlanan dergisinde şiir dosyası yayımlandı.

1986: Kan Yaddaşı adlı eseri yayımlandı, kitapta,son Gence hâkimi Cavad Han’a ithaf edilen “Sönmüş Ocakların Ağıtı” ve “Vatansız” adlı poemalarda yayımlandı. Azerbaycan Yazarlar Birliğindeki konuşması, edebi camiada geniş yankı uyandırdı. Burada ki konuşması “Hakikatten Geçen Yollar” adıylagazetelerde yayımlandı. Merhum Şair Halil Rıza, “Natevan Kulübünde” adlı poemasını,onun bu konuşmasından etkilenerek yazdı ve ona ithaf etti.Polonya’da, Doğu Avrupa Ülkeleri Genç Yazarlar I. Kongresinde konuştu. Konuşmasında Polonya’dakisiyasal hareketlerin bulaşıcı olduğunu ve çok kısa zamanda S.S.C.B bünyesindeki diğer ülkelerde aksi sedasının duyulacağını belirtti. Vilnüs’de Dünya Litvanyalıları Kurultayına katıldı, bu ülkenin Milli Bağımsızlık Hareketi liderleriyle tanıştı. Azerbaycan Yazarlar Birliğinin 8. Kurultayında geniş çaplı ve derinlikli bir konuşma yaptı ve bu kurultayda S.S.C.B Yazarlar Birliği Kurultaydelegesi seçildi.

1987: Türkiye’deki dostlarının davetiyle Türkiye’ye gitti. Bütün Türkiye’yi gezdi. Türk Edebiyatı Dergisinde “Sabir Rüstemhanlı ile Sohbet” adlı bir söyleşi yayımlandı. Konuşmaları, “Türkiye Yüzünü Şarka Çevirmelidir” başlığı ile gazetelerde yayımlandı.

1988: “Ömür Kitabı” adlı eseri yayımlandı. 30 bin tirajla yayımlanan ilk baskısı kısa sürede tükenen kitabın ikinci baskısı 100 bin tirajla yapıldı. Kitap Azerbaycan’da büyük yankı uyandırdı ve evlenen çiftlere çeyiz olarak hediye edilmeye başladı. Moğolistan’a gitti. Orhun Abidelerini ziyaretetti, burada düzenlenen “Azerbaycan Kültür Günleri”ne katıldı. “Orhun İle Buluşma” adlı poemasınıyazdı.“Varlık” teşkilatının kurucuları arasında yer aldı. Karabağ Hadiseleri başlayınca, kayıtsız şartsız Karabağ Mücadelesine katıldı. Yıl boyunca Dağlık Karabağ’da vatandaşlarla görüştü, Bakü ve Sumgayıt’ta bu meselelerle ilgili toplantılar düzenledi.Bakü’de düzenlenen Meydan Mitinglerinin esas konuşmacılarından ve dolayısıyla Bağımsızlıkhareketinin liderlerinden biri oldu.

1989: “Ömür Kitabı” adlı eseri, AzerbaycanYazarlar Birliğince Mirze Feteli Ahundov adına verilen deneme dalında “en iyi eser” ödülüne layık görüldü.Okniyen Lakireviç’in şiir kitabını Azerbaycan Türkçesine çevirerek Bakü’de yayımladı.Azerbaycan Halk Cephesi (A.H.C) Girişim Grubu üyesi olarak halkı örgütledi. A.H.C bünyesindeki belli güçlerin etkisiyle buradan uzaklaştı ve Ekim ayında demokratik basının kırlangıcı olarak adlandırılan Azerbaycan gazetesini yayımlamaya başladı. Kasım Aralık Ayında birleşen Doğu ve Batı Almanya’da,Berlin’de bulundu. Burada toplantılarakatıldı, Azerbaycan Türk Kültür Dernekleri Federasyonununkurulmasında etkin rol oynadı.

1990: Ocak ayının ilk günlerinde A.H.C’nin olağan kongresinde yönetim kurulu üyeliğine seçildi.“Ömür Kitabı” adlı eseri, Rusçaya çevrildi ve 50bin tirajla yayımlandı. Frankfurt’ta Türk İslam Kültür Derneği Kurultayına katıldı.Kayseri’de, I. Uluslararası Büyük Azerbaycan kongresine katıldı ve burada AzerbaycanBağımsızlık hareketinin mahiyetini anlattı. İstanbul’da I. Uluslararası Azeri- Türk DernekleriKongresine katıldı ve konuşma yaptı. Bakü, Mihmandarov seçim bölgesinden aday oldu, milletvekili seçilerek Azerbaycan Ali Sovyetine (Azerbaycan Yüksek Sovyet Meclisi)girdi. Azerbaycan Ali Sovyet’inde “Bağımsız Azerbaycan Grubunu” kurdu ve bu grubun eş başkanı seçildi.

1991: Avrupa şehirlerinde ve Türkiye’de düzenlenen,Azerbaycan’ı Müdafaa Mitinglerinin görüntülerini televizyonda yayımladı. “20 Yanvar” hadiselerinin yıldönümü kutlamalarına izin verilmediği için bu yayınlar büyük yankı uyandırdı. Bağdat’ta Abdüllatif Benderoğlu’nun çıkardığı “Yurt” gazetesinde ve İran’da Cavad Heyet’in çıkardığı “Varlık” dergisinde şiirleri yayımlandı. Azerbaycan Halk Cephesinin binası, devrin hükümeti tarafından dağıtılırken, güvenlik güçlerine direndi, şiddete uğradı, ciddi şekilde yaralandı. Yaklaşık iki yıl sonra meydanlara dönebildi. Moskova’da, Sovyet imparatorluğuna nokta koyan S.S.C.B Ali Sovyetinin son meclis toplantısına, son oturumuna katıldı. Azerbaycan Basın Yayın Komitesi başkanlığına atandı.Azerbaycan Ali Sovyet’inde, kurucuları arasında yer aldığı “Bağımsız Azerbaycan Grubu” üyeleriyle birlikte “Bağımsızlık Bildirisi” hazırladı. Azerbaycan Parlamentosu Bağımsızlık Bildirisinikabul etti. Böylece Bağımsızlığın mimarlarından biri oldu.

1992: Kahire’de İslam Konferansı Teşkilatına üye ülkelerin Basın Yayın ve Enformasyon Bakanlarının katıldığı toplantıya katıldı. Tebriz’e gitti. Azerbaycan ve İran milletvekilleri ve iki ülkenin basın yayın ve kültür alanındakiilişkilerini geliştirmek için görüşmeler yürüttü. K.K.T.C’de Türk Devletleri Parlamenterler Birliğinin kurulması için düzenlenen toplantıya katıldı ve bir konuşma yaptı.Tahran’da düzenlenen uluslar arası kitap fuarınakatıldı. Burada Azerbaycan’a hasredilmiş toplantıda konuştu.İran Devlet Başkanı Ali Hamaney ile görüştü. New York’ta Türk Devletlerinin sorunlarının tartışıldığı II. Türk Dünyası Kongresine katıldı.Vatandaş Hemreyliği Partisini kurdu, ilk kurultayda Genel Başkan seçildi. İran’da “Şehriyar Günleri” etkinliğine katıldı.

1993: Antalya’da düzenlenen “I. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk Kardeşlik ve İşbirliği” kurultayına katıldı. Azerbaycan Demokratik Basın Yayın geleneklerinin yeniden inşasında gösterdiği gayretler ve siyasi ve kültürel alanlardaki çalışmalarından dolayı “Kızıl(Altın) Kalem” ödülüne layık görüldü. “Karabağ” adlı kitabı Türkiye’de; “Dönüyorum Aras Boyu” adlı kitabı da İsveç’te yayımlandı. Azerbaycan Satranç Federasyonu başkanı olarak Hindistan’ı ziyaret etti. İstanbul’da Türk Dünyası Kongresine katıldı ve Kırım, Tataristan, Irak, Kosova, Kıbrıs, Makedonya, Yunanistan, Bulgaristan ve diğer Türk yurtlarından gelen liderlerle görüştü.

1994: Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ile birlikte Çin seferine katıldı. Azerbaycan heyetiyle birlikte Irak’ta “Fuzuli Günlerine” iştirak etti.Azerbaycan Parlamento Heyetiyle birlikte Türkiye’yi ziyaret etti. Minsk’te Bağımsız Devletler Topluluğu Basın ve Enformasyon Bakanlarının toplantısına katıldı.

1995: Hindistan’a sefer etti. Suriye’de İslam Konferansı Ülkeleri Basın ve Enformasyon Bakanları toplantısına katıldı. Suriye’de Nesimî’nin türbesini ziyaret etti. Oradan Lübnan’a geçerek Beyrut’ta temaslarda bulundu.Azerbaycan Basın ve Enformasyon Bakanlığından istifa etti. Yardımlı- Masallı Seçimbölgesinden milletvekilliğine aday oldu ve yeniden milletvekili seçildi. İstanbul’da “Türk Dünyasının Ekonomik veSosyal Meseleleri ve Türkiye Tecrübesi” konulu bilgi şölenine katıldı. “Zaman Benden Geçer” ve “Bu Senin Halkındır” adlı kitapları yayımlandı.

1996: Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ile birlikte Lüksemburg, Norveç ve Belçika seferlerinde bulundu. Mirze Feteli Ahundov Opera ve Bale salonunda, doğumunun 50. yılı tantanalı şekilde kutlandı.Bu kutlamalara Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev de katıldı. Haydar Aliyev’in fermanıyla “Şöhret Madalyası” ile taltif edildi. Ancak bir süre sonraŞöhret Madalyasından imtina etti.

1997: İran’a gitti. Erdebil ile Lerik ve Yardımlı arasındaki ekonomik ve sosyal ilişkilerin geliştirilmesi için temaslarda bulundu. K.K.T.C Düzenlenen Türk Dünyasıyla ilgili etkinliklere katıldı. “Bu Yurt Bana Tanış Gelir” adlı şiir kitabı, Türkiye’de yayımlandı.

1998: Bakü’de III. Türk Dünyası Yazarlar Kurultayına iştirak etti. Hollanda’nın Den Haag şehri kütüphanesinde Azerbaycan kültür ve Medeniyeti konulu konferans verdi. Polonyalı şair Adam Mitskokeviç’ten tercüme ettiği “Kırım Soneleri Pan Tedeuş” adlı şiirler kitabının yayımlandı.“Bütünlük Hasreti” adlı eseri, Vatan Neşriyatı tarafından Bütün Azerbaycan Kütüphanesi serisi adıyla yayımlanan ilk kitap oldu. Güney Afrika ve Namibya seferlerine katıldı.Namibya’da Dünya Parlamenterler Meclisinin toplantısına katıldı. Waşinton’da, Dünya Azerbaycanlıları II. Kongresine katıldı.“İran’a gitti, Güney Azerbaycan bölgesinde,Urmiye Gölü yakınlarındaki Şerefhane Kasabasında düzenlenen “Azerbaycanşinaslık” konulu uluslar arası.

1999: A.B.D’de yapılan Başkanlık seçimlerini izlemek üzere A.B.D’ye gitti. Kütahya’da Dumlupınar Üniversitesinde Karabağ konulu konferans verdi. AGİT İstanbul Zirvesi öncesinde Türkiye televizyonlarında Karabağ’ın geleceği ile ilgili konuşmalar yaptı.

2000: Kurmuş olduğu Vatandaş Hemreyliği Partisi ile seçimlere girdi. Partisi, Milli Mecliste sandalye kazanan dört partiden biri oldu. Milli Mecliste “Karabağ” Grubu kurarak Karabağ’ın Sesi” dergisini çıkardı.

2001: İstanbul’da Türk Dünyası Çağdaş EdebiyatGünleri toplantısına katıldı ve burada konuşma yaptı. Brüksel’e gitti. NATO’nun genişleme problemleriyleilgili düzenlenen konferansa katıldı.

2002: Hikâyeleri, Piyesleri ve Povestlerinin yer aldığı “Atamın Ruhu” adlı kitabı yayımlandı.

2003: “Hatayî Yurdu” adlı hatıra-romanı yayımlandı. Özel bir davet ile Türkiye’ye gitti, Türkiye’nin önde gelen siyasi partilerinin liderleriyle görüştü. Azerbaycan Cumhurbaşkanlığına aday oldu.

2004: “Hatayî Yurdu” adlı hatıra-romanı Türkiye’de yayımlandı. Manisa Celal Bayar Üniversitesinde “I. Ermeni Meselesi” bilgi şölenine katıldı. Türk Devletleri Parlamenterler Birliğinin kurulması için Türkiye, Kırgızistan ve Özbekistan’da temaslarda bulundu. Bu ülkelerine meclis başkanları ve milletvekilleriyle görüştü.Kazakistan’da bulundu, Çu şehrinde yaşayan Azerbaycan vatandaşlarıyla görüştü ve Orta Asya’daki diaspora faaliyetlerine yön verdi.Kastamonu’da 8. Türk Dünyası Günleri’ne iştirak etti. İsveç’in Stockholm şehrinde Dünya Azerbaycanlıları Kongresi Yönetim Kurulunun toplantısına katıldı. Burada “21 Azer Günü” etkinliklerine katıldı. Gözlemci olarak Özbekistan’a gitti, parlamento seçimlerini izledi.

2005: Türk Mitolojisi üzerine kurgulanan meşhur “Gök Tanrı” adlı romanı yayımlandı. Bu eser daha sonra Türkiye’de yayımlandı ve dört baskı yaptı.Türkiye’de, sahte Ermeni soykırımı iddiaları ve Karabağ hakikatleri ile ilgili düzenlenen konferanslara katıldı Ankara ve İstanbul üniversitelerinde konuşmalar yaptı.Bakü- Tebriz Dergisini kurdu ve ilk sayısının tanıtımın yaptı. 2005 seçimlerinde 72. Seçim Bölgesinden aday oldu ve yeniden milletvekili seçildi.

2006: Azerbaycan Türkçesinin yabancı dillerin işgaline karşı direnişini güçlendirmek ve dilin saflığını korumak için Azerbaycan Dil Kurumu içtimai Birliğini kurdu. Doğumunun 60. Yılı Bakü’de Milli Dram Tiyatrosunda, İstanbul’da ise Süleymaniye Kültür Merkezinde tantanayla kaydedildi.

2007: Mısır’a giderek İslam Konferansı Teşkilatı Parlamenterler Birliği toplantısına, Azerbaycan temsilcisi olarak, katıldı. İran’ın Güney Azerbaycan’daki Türklere karşı giriştiği sovenist uygulamalara itiraz alameti olarak Azerbaycan- İran parlamentolar arası dostluk grubundan istifa etti. Türkiye’de, “Türk Dünyasına Hizmet” ödülüne layık görüldü. Vatandaş Hemreyliği Partisinin 6. Olağan kurultayında yeniden genel başkan seçildi.

2008: Dünya Azerbaycanlıları KongresininYönetim Kurulu Üyeleriyle birlikte Belçika ve İsveç’te temaslarda bulundu.
Brüksel’de Türk Dernekleri Birliği, “Tanış”, Irak Türkmen Derneği ve Almanya Türk öğrenci Derneklerinin bakanlarıyla görüştü. 8 Aralık günü Belçika Senatosunda “Dağlık Karabağ Meselesi Uluslar arası Hukuk Müstevisinde” ve “Türkmençay Anlaşmasının 180.Yılı” konulu konuşmalar yaptı.İsveç Meclisinde konuşma yaptı. 12 Aralık’ta İsveç’in Linşöping şehrinde Güney Azerbaycan Hükümetinin 63. Yıldönümüne hasredilen edebi toplantıya katıldı.

2009: 28 Ocak-12 Şubat 2009 tarihleri arasında DAK eş başkanları Firidun Perviznia ve DAK Daimi Meclisi Başkanı Ejder Tağızade ile birlikte Avustralya Parlamentosunda Senatoda ve Dış İşleri Bakanlığında temaslarda bulundu. Sidney Türk Evi Derneğinde ve Azerbaycan’ın Sesi radyolarında konuşmalar yaptı.

2010: 26 Şubat günü, Almanya’nın Köln şehrinde DAK’ın girişimleriyle gerçekleştirilen “Hocalı Soykırımı” konulu konferansa katıldı. 10 Nisan’da İsveç’in Stockholm şehrinde DAK ve Odlar Yurdu Derneğinin birlikte organize ettiği “1918 Yılı Mart Soykırımı”na hasrolunan bilgi şölenine katıldı. 20 Mayıs’ta Nev York’taki “Türk Yürüyüşü”ne katıldı.

21 Mayıs’ta Birleşmiş Milletler genel sekreterinin siyasi meselelerle ilgili danışmanıyla görüştü. 25 Mayıs’ta Azerbaycan Kanada Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı olarak Kanada’da temaslarda bulundu. Ekim ayının başlarında Aslen Güney Azerbaycan’dan olan ve A.B.D, Kanada, Almanya, İsveç ve İngiltere’de yaşayan aydın ve yazarları, başta Kanada Kalem Teşkilatının geçmiş başkanı Rıza Berehani olmak üzere, Bakü’ye davet etti.2010 seçimlerine yine 72. Seçim bölgesindengirdi ve yeniden milletvekili seçildi.

2011: 21-26 Şubat tarihleri arasında Türkiye’nin çeşitli yerlerinde “Hocalı Haftası” boyunca konferanslar verdi. 11 Aralık’ta Almanya’nın Hannover şehrindeGüney Azerbaycan Hükümetinin 66. Yıldönümü ile ilgili konferansa katıldı.

2012: 21-23 Eylül tarihleri arasında Ukrayna’nın Donetsk şehrinde düzenlene kurultayda yeniden Dünya Azerbaycanlıları Kongresi başkanı seçildi.

2008 yılından 2012 yılına kadar Irak, Endonezya, Uganda, Polonya, Macaristan, Özbekistan, İsviçre, Almanya, Türkiye, Rusya, Ukrayna gibi ülkelerde milletvekili, yazar, şair ve Dünya Azerbaycanlıları Kongresi Başkanı sıfatlarıyla defalarca temaslarda bulundu, toplantılara katıldı, konferanslar verdi. Senaryosunu yazdığı Cavad Han filminin öngösterimine katıldı. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları komitesi ve Kızılhaç Komitesinde temaslarda bulundu, Macaristan’da hapiste yatan Azerbaycanlı asker Ramil Seferov’u ziyaret etti. Polonya-Azerbaycan edebi ilişkilerinin gelişmesine yönünde gösterdiği katkılardan dolayı Polonya’nın bu alandaki en önemli ödülü olan “Sanatçıya Şöhret” ödülüne layık görüldü.

2013: Difaî Fedaileri adlı eseri Türkiye’de yayımlandı.

2014: Kayseri’de Erciyes Üniversitesinde ve Yeni Ufuklar Derneğinde konferanslar verdi. Difaî Fedaileri adlı kitabının tanıtım, takdim ve imza gününe katıldı.

2015: Ermenileri “Soykırımın 100. Yılı” yalanlarına tepki olarak Dünya Azerbaycanlıları Kongresini İstanbul’da topladı. 2015 seçimlerine katılmadı.1990’dan beri milletvekili olarak görev yaptığı Milli Meclise veda etti ve siyasi çalışmalarına ara verdi.