Katar’ın Türkiye’deki malvarlıkları neler?

Son güncelleme: 14 Mayıs 2022 – Katar’ın Türkiye’deki malvarlıkları neler?

Katar merkezli Boheme Investment şirketi, 11 Mayıs’ta McDonald’s Türkiye’yi satın aldı. 1990’dan beri Türkiye’de yatırımları bulunan Katar’ın Türkiye’deki yatırımları Recep Tayyip Erdoğan’ın Katar’ı ziyaretlerinden sonra arttı. Banka sektöründen otomotiv sektörüne, inşaat sektöründen gıda sektörüne kadar Türkiye’de birçok yatırımı bulunan Katar’ın Türkiye’deki malvarlıklarını Medyascope olarak derledik.

Katar’ın Türkiye’ye 1990’larda başlayan yatırımlarından bu yana Türkiye ile Katar arasında büyüyen bir ticari ilişki var. Türkiye’nin yeni dönem Katar ziyareti de 2005’te dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından gerçekleşti. Ziyaretin gerçekleşmesinden sonra ise Katar’ın özel sektörlerde başlayan yatırımları hız kesmeden devam etti.

Türkiye ile Katar arasındaki ticaret hacmi 2019 yılı sonunda 1,4 milyar doların üzerinde gerçekleşti. İki ülkenin orta vadeli hedefinin 5 milyar dolar olduğu biliniyor.

Ticaret Bakanlığı, Katar’ın 2019’da Türkiye’nin toplam ihracatındaki payının %0,7 olduğunu bildiriyor ve en fazla ihracat yapılan ülkeler arasında 34. sırada bulunduğunu da belirtiyor.

11 Mayıs günü Boheme Investment’ın McDonald’s Türkiye’yi almasıyla Katar’ın Türkiye’de satın aldığı şirketler ve Türkiye’deki yatırımları merak konusu oldu. Medyascope olarak Katar’ın Türkiye’de satın aldığı şirketleri ve yatırımlarını derledik.

McDonald’s Türkiye
Cumhuriyet’in haberine göre Tuncay Özilhan’ın yönetim kurulu başkanlığı yaptığı AG Anadolu Grubu Holding A.Ş. bünyesindeki McDonald’s Türkiye, 11 Mayıs’ta Boheme Investment GmbH şirketine satıldı. Boheme İnvestment şirketinin Katarlı Saleh Al Mana’ya ait olduğu biliniyor. Kamuoyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamada, McDonald’s Türkiye’nin 54 milyon 500 bin dolara satıldığı belirtiliyor.

KAP’a yapılan açıklamada McDonald’s’ın satılması hakkında şu ifadeler yer aldı:

“Boheme Investment GmbH, Viyana/Avusturya’da kurulu bir şirket olup Katarlı bir yatırımcı olan Kamal Saleh Al Mana’nın iştirakidir. Kamal Saleh Al Mana’nın, Katar’daki McDonald’s restoranlarının franchise işletmeciliğini yürütmekte olan şirkette ortaklığı bulunmaktadır.”

Finansbank

Finansbank, Fiba Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin tarafından 1987’de kuruldu. Finansbank 2005’te Yunanistan Ulusal Bankası’na (NBG) satılmıştı.

Katar Ulusal Bankası (QNB), Türkiye bankacılık sektörüne Alternatif Bank (Abank) ile girmişti. QNB, Finansbank’ın %99.81 payını 2015’te 2.75 milyar euro’ya satın aldı.

Digitürk

Katarlı iş insanı Nasser Al-Khelaifi’nin şirketi BeIN Medya Grubu, 2016’da Digitürk’ü satın aldı. Satın alma bedeli o dönemde açıklanmadı ancak Digitürk’ün 1 milyar doların üzerine satıldığı ileri sürülüyor.

ABank
Katar Ticaret Bankası (CBQ), 2016’da Alternatif Bank’ın (ABank) Anadolu Holding’de bulunan %25’lik hissesini satın alarak ABank’ın tamamını aldı.

ABank’ın %25’lik hissesi 224,9 milyon dolar ediyordu.

Banvit
Bloomberg’in haberine göre Banvit’in %79.5’luk hissesi 2017’de Brezilyalı tavuk üreticisi BRF ve Katar Holding ortak girişimindeki TBQ Food’a devredildi.

Ankas
İnşaat, alt yapı ve mühendislik gibi alanlarda faaliyet gösteren Ankara merkezli Ankas, Katarlı HBK (Hamad Bin Khalid) tarafından 2017’de devralındı.

BMC
British Motors Corporations (BMC), İzmir’de kamyon, kamyonet, minibüs, motosiklet üretmek için kurulmuştu. BMC, günümüzde Türkiye’de otomotiv sektörünün öncülerinden oldu.

Cumhuriyet’in haberine göre Katar’ın BMC’ye ortak olması ES Mali Yatırım ve Danışmanlık’a ortak olmasıyla gerçekleşti.

ES Mali Yatırım ve Danışmanlık’ın sermayesine 150 milyon lira ile iştirak eden Katar Silahlı Kuvvetleri Endüstri Komitesi’nin BMC’deki payı %49 olmuştu.

ERGO Portföy

Sözcü’nün haberine göre Katar’ın yatırım gruplarından QInvest L.L.C. (QInvest), portföy yönetimi şirketi ERGO Portföy’ü satın aldı. Yeni şirketin ismi “QInvest Portföy” oldu.

QInvest’in İslami finans kuruluşları arasında yer aldığı biliniyor.

Satın alma işleminden sonra QInvest İcra Kurulu Başkanı (CEO) Tamim Hamad Al-Kawari şu ifadeleri kullandı:

“Türkiye’nin cazip yatırım fırsatları sunduğunu ve birkaç yıldır bu pazardaki markamızı ve ekspertizimizi kuruyor olduğumuzu düşünüyoruz. ERGO Portföy’ün satın alınması Türkiye pazarına getirebileceğimiz ekspertizi genişletiyor ve derinleştiriyor.”

Beymen
Boyner Holding ve Katarlı Mayhoola fonu 2015’te finansal ortaklıklarını ilan etmişlerdi. Mayhoola, Boyner Grubu’nun yüzde 30,7 hissesini 885 milyon liraya satın almıştı. Ardından 2017’de yüzde 12’lik hisse daha 173 milyon dolara Mayhoola For Investments Opc şirketine devredildi.

Gazete Duvar’ın haberine göre Boyner Holding ve Mayhoola 2019’da finansal ortaklıklarını sonlandırma kararı aldı. Varılan mutabakat kapsamında Boyner Büyük Mağazıcılık ve Altınyıldız Tekstil’in tamamı Boyner Holding’e ait olurken Beymen Mağazacılık ve Ay Marka Mağazıcılık’ın %97’si Katarlı Mayhoola’ya geçti.

Ay Marka bünyesinde NetWork, Que, Divarese ve George Hogg gibi markalar yer alıyor.

Memorial ve English Home
Cumhuriyet’in haberine göre Memorial Sağlık Grubu’nun %40’lık hissesi 2010’da İngiliz özel yatırım fonu Argus Capital ve Katar Yatırım Bankası’na devredildi.

Devirden sonra Memorial Sağlık Grubu’na ait hastanelerin hisselerinin %60’ı Aydın ailesinin, %20’si Katar Yatırım Bankası’nın ve %20’si de Argus Capital’in oldu.

Cumhuriyet’in aktardığına göre 2008’de Aydın ailesi tarafından satın alınan ev tekstil zinciri English Home’un %40’lık hissesi de 2012’de Katar Yatırım Bankası’na devredildi.

Türkiye’nin en pahalı yalısı olarak bilinen Erbilgin Yalısı da Katarlıların

Katarlı iş insanı Abdülhadi Mana Ash Al-Hajri, Türkiye’nin en pahalı ve Dünya’nın en pahalı 4. yalısı olarak bilinen Yeniköy’deki Erbilgin Yalısı’nı 100 milyon euroya satın aldı.

Al-Hajri’nin, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani’nin kayınpederi olduğu biliniyor.

Katarlılar Kanal İstanbul Projesi’nin çevresinden arazi satın aldılar

Cumhuriyet’in haberine göre Katar Emiri’nin annesi Şeyha Moza, 8 Kasım 2018’de 100 bin lira sermaye ile Başakşehir’de Triple M Gayrimenkul Turizm Ticaret Anonim Şirketi’ni kurdu.

100 bin paya bölünen şirketin hisselerinin %45.45’ini Şeyha Moza alırken %31.82’sini Eski Katar Başbakan Yardımcısı Abdullah bin Hamad el Attiyah’ın eşi Munira bint Nasır el Misnad ve %22.73’ünü Shanna Nasır el-Misned aldı.

Şirketin kurulmasından hemen sonra Şeyha Moza’nın Kanal İstanbul güzergahında 44 dönüm arazi satın aldığı iddia edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, iddiaları yalanladı.

Munamar ve Kontes Beach Otelleri de Katarlılara satıldı

Katar Kraliyet Ailesi mensubu ve Al Maselah İnşaat ve Sanayi Turizm Ticaret Şirketi sahibi Şeyh Nasser Ahmed Ali Al-Sani, 180 odalı Munamar Oteli’ni 2010’da 15 milyon dolara satın almıştı.

Munamar Oteli’ni satın almasından 5 yıl sonra ise Munamar Otel’in yakınında bulunan Kontes Beach Otel’i 7 milyon euro’ya satın aldı.

Erdoğan, Katarlılara bölgeyi havadan gezdirmişti

Katar lideri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Aralık 2016’daki ziyaretinde Trabzon ve Rize üzerinde helikopter gezisi yapmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Al Sani’nin Karadeniz’in dağlarına hayran kaldığını, kayak tesisleri ve oteller yapmaya hazır olduklarını söylediğini aktarmıştı. Katar Emiri Sani’nin Trabzon’a yaptıracağını söylediği üç proje ve hayranlık açıklamasının ardından, Katarlıların Karadeniz yaylalarına yapacağı oteller Haziran 2017’de tepkiyle karşılanmış ve Katarlı yatırımcıların bölgede birçok arsa ve fındık bahçesi satın aldığı gündeme gelmişti.

Burak Siperli-Medyascope / TURKISHFORUM – ABDULLAH TÜRER YENER