ART TV için Sayın Nodira Davron’un sorularını yanıtlayan Turkish Forum-Dünya Türkleri Birliği Başkan özel Danışmanı Abdullah Türer Yener kardeş ve soydaş , Türkiye – Özbekistan Cumhuriyetleri arasındaki müşterek çalışma ve ilişkilerle ilgili konularda açıklama ve düşüncelerini belirtti:
SORU 1 ) Ben Türküm diyen insanların yaşadığı toprak parçası, Türk yurdudur. Türk yurtlarının oluşturduğu dünyaya Türk Dünyası diyoruz.
Biz sizi Turk Dünyasının aydını olarak tanıyoruz. Hepimize malum tarihlerimiz, Kültürlerimiz, birleşmemiz için çok güzel çalışmalar yapılıyor.
Size göre yine neler yapmalıyız?
CEVAP 1) Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mareşal Mustafa Kemal Atatürk’ün aşağıda açıkladığımız Türk dünyası ile ilgili olarak söylediği sözler ışığında hareket ederek , yol haritamızı gündeme taşıyabiliriz. Uygulama bizi birlik ve beraberliğe götürecektir.
ATATÜRKÜN TÜRK DÜNYASI İLE İLGİLİ SÖZLERİ
Bugün Sovyetler Birliği, dostumuzdur; komşumuzdur, müttefikimizdir. Bu dostluğa ihtiyacımız vardır.
Fakat yarın ne olacağını kimse bu günden kestiremez. Tıpkı Osmanlı gibi, tıpkı Avusturya-Macaristan gibi parçalanabilir, ufalabilir. Bugün elinde sımsıkı tuttuğu milletler avuçlarından kaçabilirler. Dünya yeni bir dengeye ulaşabilir. İşte o zaman Türkiye ne yapacağını bilmelidir… Bizim bu dostumuzun idaresinde dili bir, inancı bir özü bir kardeşlerimiz vardır. Onlara sahip çıkmaya hazır olmalıyız. Hazır olmak yalnız o günü susup beklemek değildir.
Hazırlanmak lazımdır. Milletler buna nasıl hazırlanır. Manevi köprüleri sağlam tutarak. Dil bir köprüdür… İnanç bir köprüdür… Tarih bir köprüdür…
Köklerimize inmeli ve olayların böldüğü tarihimizin içinde bütünleşmeliyiz. Onların (Dış Türklerin) bize yaklaşmasını beklemeyiz. Bizim onlara yaklaşmamız gerekli…
SORU 2) Devletlerin sınırı vardır. Ama milletlerin sınırı yoktur. Ve birde Turkun turkdan başka dostu da yoktur.
CEVAP 2) Sözlerinizde haklısınız “TÜRKÜN TÜRKDEN BAŞKA DOSTU OLMADIĞI ” sözü doğrudur. Çünkü asırlardır Türkün himayesinde , Türkün ekmeğini yiyen muhtelif milletler ,Türkün zayıf anında hep arkadan vurmuşlardır. Türke katliam ve soykırım uygulamışlardır. Tarih bunun örnekleri ile doludur.
Onun için Türk dünyasının geçikmeden Atatürkün ifade ettiği gibi , ” Türk dünyası olarak aramızdaki Dil, Tarih , İnanç köprülerini sağlam tutarak müşterek köklerimize inerek ,olayların böldüğü tarihimizde kültürel ve ekonomik ve askeri konularda vakit geçirmeden birleşmeliyiz.
SORU 3) Özbekistan Türkiye ilişkileri hakkında fikriniz?
CEVAP 3) TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞ İŞLERİ VERİLERİNE GÖRE : Türkiye, 16 Aralık 1991 tarihinde Özbekistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke olmuş, 4 Mart 1992 tarihinde ise iki ülke arasında diplomatik ilişkiler tesis edilmiştir. İlişkilerin hukuki temelini oluşturmak amacıyla bu ülke ile 100’ün üzerinde ikili anlaşma ve protokol imzalanmış, karşılıklı çok sayıda üst düzey ziyaret gerçekleştirilmiştir.
Özbekistan, 33 milyona yaklaşan nüfusu, jeostratejik konumu, köklü tarihi, zengin kültürel değerleri ve ekonomik potansiyeliyle bölgesel barış ve istikrar için önemli bir konumda bulunmaktadırTürkiye, kardeş Özbekistan ile arasındaki işbirliğinin her alanda gelişmesine büyük önem vermekte ve Türk ve Özbek halkları arasındaki yakın bağlardan güç alan ilişkilerin ilerletilmesi yönündeki iradesini korumaktadır.
Son dönemde, Özbekistan ile ikili ilişkilerimizde büyük bir atılım yaşanmaktadır. Sayın Cumhurbaşkanımız 17-18 Kasım 2016 tarihlerinde Özbekistan’ı ziyaret etmiş,
Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev ise 25 Ekim 2017 tarihinde ülkemize resmi ziyarette bulunmuştur. Sayın Cumhurbaşkanımız, 29 Nisan-1 Mayıs 2018
tarihlerinde Özbekistan’a devlet ziyareti gerçekleştirmiştir. Bu ziyaret çerçevesinde, ülkemizle Özbekistan arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (
YDSK) kurulması hususuna yer veren bir Ortak Açıklama da dahil olmak üzere, çeşitli alanlarda 25 belge imzalanmıştır.
Son olarak Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, Türkiye-Özbekistan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 1. Toplantısı’na Sayın Cumhurbaşkanımızla birlikte başkanlık etmek ve Millet Kütüphanesi’nin açılış törenine onur konuğu olarak katılmak üzere 19-20 Şubat 2020 tarihlerinde ülkemize resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir.
Türkiye-Özbekistan Karma Ekonomik Komisyonu V. Dönem Toplantısı Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Fuat Oktay ile Özbekistan Başbakan Yardımcısı Sayın Elyor Ganiyev’in eşbaşkanlıklarında 22-23 Temmuz 2019 tarihlerinde Ankara’da düzenlenmiştir.
Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov, Sayın Bakanımızın davetine icabetle Büyükelçiler Konferansına hitap etmek ve Türkiye-Özbekistan Ortak Stratejik Planlama Grubu Toplantısına iştirak etmek üzere, 4-6 Ağustos 2019 tarihlerinde ülkemize bir ziyaret gerçekleştirmiştir.
Özbekistan ile ikili ticaret hacmimiz, 2017 yılında 1,5 milyar dolar, 2018 yılında ise 1,7 milyar Dolar, 2019 yılında ise 2,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Hâlihazırda başta tekstil, taahhüt, gıda, otelcilik, inşaat malzemeleri ve plastik, ilaç ve hizmet sektörlerinde 100’ü temsilcilik olmak üzere toplam 1300 kadar Türk sermayeli firma Özbekistan’da faaliyet göstermektedir..
SORU 4 )Türkiye ve Özbekistan ortak bir dil ve tarih, benzer kültür ve geleneklere dayanan iki soydaş ve kardeş ülkedir dost ülkedir. Bizi birleştirecek noktalarımız çok. Dünya Türkleri Birliği danişmani olarak bu konuda sizin bakiş açiniz nasıl? Neler yapmaliyiz daha hizli,daha güvenli….
CEVAP 4) Kültürel, Sıyasi ,Ekonomık ve askeri alanlarda çok daha hızlı ve netice alıcı çalışmalara hız vermeliyiz. Türkiye Cumhuriyeti ve Özbekistan halkları arasında resm makamlarca uygulanan oturma , çalışma izinleri kaldırılmalıdır Karşılıklı olarak müşterek ticaret odalarının kurularak çalışmalara hız verilmesi çok önem kazanmıştır.
Bilgilerinize Sunarız
Saygılarımızla
Abdullah Türer Yener
Turkish Forum-Dünya Türkleri Birliği Başkan özel Danışmanı
TF- DTB programları Koordinasyon Kurulu üyesi